GreenstoneGreenstoneFrom Paper to Digital From Paper to Digital
CollectionCollection
ศตพล ยศกรกล
30 กรกฎาคม 2552
ห้�องสมุ�ดแบบเด�มุ
• Walk in• Printed materials• Keep and
preservation
ห้�องสมุ�ดด�จิ�ทั�ล• Log in• Internet• Digital content• Real time
anytime anywhere
สิ่��งที่��เหม�อนก�นสิ่��งที่��เหม�อนก�น
• การจิ�ดห้า• การรวบรวมุ• การจิ�ดเก�บ• การเข้�าถึ�ง
ห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ลห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ล
• World Wide Web• เชื่��อมุประสานก�บผู้ �ใชื่�• พั�ฒนาเคร��องมุ�อทั%�ใชื่�ทัร�พัยากรด�จิ�ทั�ล
ห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ลห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ล• เป็�นสิ่�วนผสิ่มห�องสิ่มดแบบเด�ม• ห�องสิ่มดแบบผสิ่ม• ความต�องการของผ%�ใช้�ก(าหนดที่�ศที่างของห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ล
ระด�บผ%�ใช้� ที่�กษะ ป็ระเภที่
ต�วอย�าง ห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ล ต�วอย�าง ห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ล httphttp://://wwwwww..childrenslibrarychildrenslibrary..orgorg//
httphttp://://wwwwww..storyplacestoryplace..orgorg//
storyplacestoryplace..aspasp
http://www.digitalhistory.uh.edu/
บรรณาร�กษ์)ย�คเก*า บรรณาร�กษ์)ย�คให้มุ*• E (บรรณาร�กษ- ) – Librarian• สิ่ถาป็น�ก• การป็ร�บต�ว• ป็ร�บหล�กสิ่%ตร• เพ��มพ%นความร% �
ห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ลก�บโรงเร�ยนห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ลก�บโรงเร�ยน
12
ห้�องสมุ�ดด�จิ�ทั�ลสามุารถึทั+าห้น�าทั%�เชื่*นเด%ยวก�บห้�องสมุ�ดธรรมุดาใน
การชื่*วยคร เตร%ยมุบทัเร%ยนและ
เตร%ยมุ การสอน
เป/นห้�องสมุ�ดส*วนต�วข้องคร
เป/นทั%�เก�บบทัเร%ยน แผู้นการสอน และเอกสารอ��นๆข้อง
คร ได�
สน�บสน�นงานเอกสารและธ�รการ
อ��นๆข้องคร ได�
เป/นแห้ล*งอ�างอ�งทั%�น�กเร%ยนสามุารถึใชื่�ค *ก�บบทัเร%ยนได�
แผนด(าเน�นการสิ่(าหร�บห�องสิ่มดยคด�จิ�ที่�ลแผนด(าเน�นการสิ่(าหร�บห�องสิ่มดยคด�จิ�ที่�ล• การใช้�ไอซี�ที่�ตอบสิ่นองความต�องการของผ%�ใช้�ที่กระด�บ• การให�ความสิ่(าค�ญในเร��องการใช้�เคร�อข�ายคอมพ�วเตอร-• การที่(าให�ห�องสิ่มดเป็�นแกนกลางในการเป็�นหน�วยงานจิ�ดการองค-
ความร% �• การพ�ฒนาอย�างต�อเน��อง• การให�ความสิ่(าค�ญต�อองค-ความร% � และม�ว�สิ่�ยที่�ศน-ที่��ที่�นต�อการขยาย
ต�วขององค-ความร% �• การให�บร�การการเข�าถ4งความร% �และข�อม%ลข�าวสิ่ารได�ที่กที่��ผ�านที่าง
เว5บ• การสิ่ร�างนว�ตกรรมการด(าเน�นการแบบใหม� ๆ แบบถ4งต�ว ตอบ
สิ่นองความต�องการของผ%�ใช้�
ความุส�มุพั�นธ)ข้องการด+าเน�นงานห้�องสมุ�ดความุส�มุพั�นธ)ข้องการด+าเน�นงานห้�องสมุ�ด
บรรณาร�กษ-
กระบวนการการให�บร�การ
เน�นเข้�าห้าผู้ �ใชื่�บร�การ
ความุว*องไว รวดเร�วในการบร�การ ไดนามุ�กส) และสร�าง
ก�จิกรรมุร*วมุก�นระห้ว*างห้�องสมุ�ด
ข้%ดความุสามุารถึเชื่�งความุรอบร � การเข้�าถึ�ง
เน�2อห้าสาระความุร �
การบร�หารจิ�ดการห�องสิ่มดสิ่ม�ยใหม�การบร�หารจิ�ดการห�องสิ่มดสิ่ม�ยใหม�
• โครงสิ่ร�างพ�7นฐานเที่คโนโลย�เพ��อบร�การ• ฐานข�อม%ลและเน�7อหาที่��จิะให�บร�การ• การป็ร�บความค�ด• การพ�ฒนาก(าล�งคน• การสิ่ร�างหน�วยเคร�อข�ายย�อย• การบร�หารจิ�ดการ
อย�าล�ม เน�7อหา และการสิ่งวนร�กษาอย�าล�ม เน�7อหา และการสิ่งวนร�กษา
• สิ่ร�างถนนให� แต�ไม�ม�รถว��ง• ม�อ�นเที่อร-เน5ตความเร5วสิ่%ง แต�ไม�ม�ข�อม%ล หร�อ
เน�7อหาให�เข�าไป็ด%• เน�7อหา หร�อข�อม%ลเป็�นสิ่��งสิ่(าค�ญ ต�องเร�งสิ่ร�าง• สิ่ร�างด�วยมาตรฐาน ม�การลงเมที่าดาที่า• การสิ่งวนร�กษา
สิ่รป็ห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ลที่(าอะไรบ�างสิ่รป็ห�องสิ่มดด�จิ�ที่�ลที่(าอะไรบ�าง??
• ให�บร�การสิ่��งพ�มพ-อ�เล5คที่รอน�กสิ่-• จิ�ดที่(าเอกสิ่ารให�เป็�นด�จิ�ที่�ล (Digitization)
และให�บร�การ• จิ�ดระบบและเผยแพร�ข�อม%ลและสิ่ารสิ่นเที่ศที่��
ผล�ตโดยองค-กร• สิ่น�บสิ่นนการสิ่�บค�นและการเข�าถ4งข�อม%ล• เก5บร�กษาข�อม%ล
เมที่าดาที่า ค�ออะไรเมที่าดาที่า ค�ออะไร??เมุทัาดาทัา ห้มุายถึ�ง ข้�อมุ ลทั%�อธ�บายรายละเอ%ยดข้องข้�อมุ ลในบ�ตรรายการ รายการใน
OPAC ทั%�อธ�บายห้น�งส�อแต*ละเล*มุในส*วนข้องผู้ �แต*ง ชื่��อเร��อง ห้�วเร��อง และเมุทัาดาทัา ย�งห้มุายถึ�ง ข้�อมุ ลทั%�อธ�บายรายละเอ%ยดข้องข้�อมุ ลในอ�นเทัอร)เน�ต ชื่*วยให้�ส�บค�นข้�อมุ ลและ
ได�ร�บข้�อมุ ลตรงตามุทั%�ต�องการ โดยก+าห้นดโครงสร�างเชื่*นเด%ยวก�บการทั+ารายการห้น�งส�อ อธ�บายเว�บเพัจิแต*ละรายการ เชื่*นเจิ�าข้องงาน ชื่��อเร��อง ค+าส+าค�ญ ประเภทั ร ปแบบ
รห้�ส และ ป6 เป/นต�น ( ประด�ษ์ฐา ศิ�ร�พั�นธ) , 1999)
เมุทัาดาทัา ห้มุายถึ�ง ข้�อมุ ลทั%�บอกรายละเอ%ยดข้องข้�อมุ ล ส+าห้ร�บชื่�มุชื่นห้�องสมุ�ด ห้มุายถึ�งการลงรายการห้ร�อการพัรรณนาทัร�พัยากรในร ปข้องบ�ตรรายการ ห้ร�อฐานข้�อมุ ล
บรรณาน�กรมุ ส*วนในสภาวะแวดล�อมุทั%�เป/นเว�บน�2น เมุทัาดาทัาจิะห้มุายถึ�งข้�อมุ ลทั%�ชื่*วยในการจิ�ดระเบ%ยบ พัรรณนา แสดงล�กษ์ณะ ชื่%2ต+าแห้น*ง และค�นค�นทัร�พัยากรอ�เล�กทัรอน�กส)
ห้ร�อทั%�ไมุ*ใชื่*อ�เล�กทัรอน�กส)ในอ�นเทัอร)เน�ต (Thornely, 1998)
ต�วอย�างด�บล�นคอร-เมที่าดาที่าต�วอย�างด�บล�นคอร-เมที่าดาที่า
ต�วอย�างการลงรายการเมที่าดาที่าหน�งสิ่�อต�วอย�างการลงรายการเมที่าดาที่าหน�งสิ่�อ
GreenstoneGreenstone
• Digital Library software• สิ่ร�างคล�งเอกสิ่ารด�จิ�ที่�ลหลากหลาย
ฟอร-แมต และร%ป็แบบ• น(าเสิ่นอได�ที่�7ง
– Online– Offline– CD-ROM
พั�จิารณาเร��องต*อไปน%2ห้ร�อย�งพั�จิารณาเร��องต*อไปน%2ห้ร�อย�ง• จิดป็ระสิ่งค-• กล�มเป็:าหมาย• ขนาดของโครงการ• จิ(านวนเอกสิ่าร
– ก��หน�า– ก��ร%ป็– ก��ไฟล-
• ขนาดของเอกสิ่าร• สิ่��อด�จิ�ที่�ลหร�อไม�• ล�ขสิ่�ที่ธิ์�<ของเอกสิ่าร• อนญาตให�เร�ยกช้มได�
หร�อไม�• อนญาตให�ที่(างานร�วม
ก�นได�หร�อไม�
พั�จิารณาเร��องต*อไปน%2ห้ร�อย�งพั�จิารณาเร��องต*อไปน%2ห้ร�อย�ง• งบป็ระมาณ• ขนาดของระบบ• ความจิของ
ฮาร-ดด�สิ่ก-• ที่�มงาน• ความร% �พ�7นฐาน
Plan &Analyst Prepare Develop Publish
Digital Library ModelDigital Library Model
Evaluate
Feedback
กระบวนการกระบวนการ• เล�อกเอกสิ่าร หร�อสิ่��อ• แป็ลงให�อย%�ในร%ป็ของสิ่��อด�จิ�ที่�ล
– Original Format– Convert– Scan/Photo
• จิ�ดหมวดหม%�สิ่��อ
กระบวนการกระบวนการ• ก(าหนดว�ธิ์�การป็:องก�นการละเม�ดล�ขสิ่�ที่ธิ์�<
– Public domain– Copyright– Creative Commons
• ว�เคราะห-/ ก(าหนด Metadata• น(าเข�า Greenstone
ชื่��อไฟล)เอกสารชื่��อไฟล)เอกสาร• ภาษาอ�งกฤษ ผสิ่มต�วเลข
• ใช้�เคร��องหมายเฉพาะ –• ไม�ควรม�ช้�องว�าง• ไม�ควรยาวมากเก�นไป็
มุาตฐานการต�2งชื่��อไฟล)มุาตฐานการต�2งชื่��อไฟล)
• สิ่ร�างสิ่��อน(าเสิ่นอเร��องดอกบ�ว โดยสิ่ร�างว�นที่�� 30 กรกฎาคม 2552 ให�ต�7งช้��อแฟ:มเอกสิ่ารเป็�น– 20090730-lotus.ppt2552 กรกฎาคม 30 ดอกบ�ว2009 07 30 lotus