Optymalizacje podatkowa a oszustwo podatkowe przy realizacji transakcji kapitałowych
Grzegorz SzyszGT Frąckowiak
Część 1 – Wprowadzenie
� Optymalizacja podatkowa – dobro jednostki a dobro ogółu� Unikanie a uchylanie się od opodatkowania� Obejście przepisów – narzędzia w rękach organów podatkowych
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Agenda
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 2
Część 2 – Studium przypadków
� Wspólne rozliczanie się małŜonków� Forma prawna prowadzenia działalności gospodarczej� Podatkowa Grupa Kapitałowa� SprzedaŜ udziałów lub akcji� Aport przedsiębiorstwa lub zcp� Fundusz Inwestycyjny Zamknięty
Wprowadzenie
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone.
Wprowadzenie
3
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Wprowadzenie
� Optymalizacja podatkowa – dobro jednostki a dobro ogó łu
� „Tylko dwie rzeczy są w Ŝyciu pewne – śmierć i podatki”
Benjamin Franklin
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 4
� Podatki jednym z nieodłącznych atrybutów Państwa
� Podatki jako hamulec czy motor gospodarki?
� Egocentryzm czy przekonanie o marnotrawieniu publicznych pieniędzy?
� Przedsiębiorcy jako grupa aktywnie poszukująca rozwiązań optymalizacyjnych
� Optymalizacja podatkowa jako samonapędzający się mechanizm
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Wprowadzenie
� Unikanie a uchylanie si ę od opodatkowania
� Negatywne skojarzenia z pojęciem optymalizacji podatkowej
� Uchylanie się od opodatkowania = Oszustwo podatkowe:
� Działanie sprzeczne z prawem
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 5
� Nielegalne eliminowanie lub zmniejszanie obciąŜeń podatkowych
� Odpowiedzialność karna i karnoskarbowa
� Przykład: ukrywanie źródeł dochodów
� Unikanie opodatkowania = Optymalizacja podatkowa:
� Działanie zgodne z prawem
� Eliminowanie lub zmniejszanie obciąŜeń podatkowych przy wykorzystaniu istniejących regulacji prawnych
� Przykład: zwolnienia, ulgi, odliczenia od podatku
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Wprowadzenie
� Unikanie a uchylanie si ę od opodatkowania
� Granica pomiędzy optymalizacją (unikaniem opodatkowania) a oszustwem (uchylaniem się od opodatkowania):
� Zgodność z prawem jako punkt graniczny w teorii prawa
� Specyfika norm prawa podatkowego jako czynnik
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 6
� Specyfika norm prawa podatkowego jako czynnik utrudniający ocenę
� Swoboda umów i wolność gospodarcza jako czynnik utrudniające ocenę
� Uzasadnienie ekonomiczne jako punkt graniczny w praktyce
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Wprowadzenie
� Obejście przepisów – narz ędzia w r ękach organów podatkowych
� Sprawa „Optimusa” i jej wpływ na obecną praktykę
� Regulacje prawne obowiązujące do 2004r.
� Art. 24b Ordynacji podatkowej: Organy podatkowe i organy
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 7
� Art. 24b Ordynacji podatkowej: Organy podatkowe i organy kontroli skarbowej, rozstrzygając sprawy podatkowe, pominą skutki podatkowe czynności prawnych, jeŜeli udowodnią, Ŝe z dokonania tych czynności nie moŜna było oczekiwać innych istotnych korzyści niŜ wynikające z obniŜenia wysokości zobowiązania podatkowego, zwiększenia straty, podwyŜszenia nadpłaty lub zwrotu podatku.
� Orzeczenie TK o niezgodności przepisu z Konstytucją
� Regulacje prawne obowiązujące od 2005r.:
� Badanie wyłącznie kwestii pozorności czynności prawnej
� Wymóg zaangaŜowania Sądu Powszechnego w rozstrzygnięciu skutków podatkowych
Studium przypadków
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 8
Studium przypadków
� Wspólne rozliczanie si ę małŜonków� ZróŜnicowanie dochodów
� MałŜeństwo przez cały rok podatkowy (kalendarzowy)
� Przyspieszenie ślubu cywilnego w celach podatkowych
� Forma prawna prowadzenia działalno ści gospodarczej
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Studium przypadków
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 9
� Forma prawna prowadzenia działalno ści gospodarczej� „Podwójne” opodatkowanie dochodów ze spółki kapitałowej
� 34% realna stawka podatkowa
� Uzasadnienie ekonomiczne zmiany formy prawnej
� XXX Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Studium przypadków
� Podatkowa Grupa Kapitałowa� Istota Podatkowej Grupy Kapitałowej
� Warunki utworzenie Podatkowej Grupy Kapitałowej
� Korzyści podatkowe z utworzenia Podatkowej Grupy Kapitałowej
� Wykorzystanie strat podatkowych części ze spółek
� Ograniczenie problemu cen transferowych
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 10
� Ograniczenie problemu cen transferowych
Przykład - kalkulacja korzy ści podatkowych z utworzenie PGK
Spółki tworzące PGKDochód (podstawa
opodatkowania)Podatek
dochodowy
Dochód PGK(podstawa
opodatkowania)Podatek
dochodowy
Spółka A 1 000 000 PLN 190 000 PLN
2 000 000 PLN 380 000 PLN
Spółka B 3 000 000 PLN 570 000 PLN
Spółka C - 2 000 000 PLN 0 PLN
Spółka D 0 PLN 0 PLN
Suma 2 000 000 PLN 760 000 PLN
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Studium przypadków
� Sprzeda Ŝ udziałów (akcji)� Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym oraz podatkiem od
czynności cywilnoprawnych w Polsce
� Mechanizm optymalizacji nr 1 - umorzenie darowanych udziałów (akcji):
� Etap 1 - darowizna udziałów (akcji) przez wspólników na rzecz członków bliskiej rodziny
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 11
� Etap 2 - transfer przez Inwestora środków do spółki
� Etap 3 – umorzenie przymusowe lub automatyczne udziałów
Wspólnik
Spółka
Rodzina
Spółka
Rodzina
Spółka
Inwestor
pieni ądze
Rodzina
Spółka
Inwestor
pieni ądze
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Studium przypadków
� Sprzeda Ŝ udziałów (akcji)� Mechanizm optymalizacji nr 2 – sprzedaŜ udziałów (akcji) za pośrednictwem spółki
zagranicznej
� Etap 1 - transfer udziałów (akcji) do spółki zagranicznej
� Etap 2 – sprzedaŜ udziałów (akcji) przez spółkę zagraniczną
� Etap 3 – reinwestowanie środków przez spółkę zagraniczną lub transfer środków
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 12
� Etap 3 – reinwestowanie środków przez spółkę zagraniczną lub transfer środków do Polski
Wspólnik PL
Spółka PL
SPV (zagraniczna)
Spółka PL
Wspólnik PLWspólnik PL
SPV (zagraniczna)
pieni ądze
Wspólnik PL
pieni ądze
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Studium przypadków
� Sprzeda Ŝ udziałów (akcji)� Mechanizm optymalizacji nr 3 – wymiana udziałów (akcji), przekształcenie oraz likwidacja
spółki
� Etap 1 – aport udziałów (akcji) do spółki kapitałowej (SPV Sp. z o.o.)
� Etap 2 – sprzedaŜ udziałów (akcji) przez SPV Sp. z o.o.
� Etap 3 - przekształcenie SPV Sp. z o.o. w spółkę osobową (SPV Sp.j.)
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 13
� Etap 3 - przekształcenie SPV Sp. z o.o. w spółkę osobową (SPV Sp.j.)
� Etap 4 – likwidacja SPV Sp. j.
Wspólnik
Spółka
SPV Sp. z o.o.
Spółka
Wspólnik
Wspólnik
SPVSp. j.
pieni ądze
Wspólnik
pieni ądze
Wspólnik
SPVSp. z o.o.
pieni ądze
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Studium przypadków
� Aport przedsi ębiorstwa lub zcp� Zasady amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych
� Znaki towarowe jako aktywa o znacznej wartości
� Istotna transakcji aportowej
� Skutki podatkowe aportu w zaleŜności od przedmiotu wkładu
� Zmiany w przepisach podatkowych
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 14
� Zmiany w przepisach podatkowych
Spółka A
Znaki towarowe ����
amortyzacja = 0
Działalno ść operacyjna
Spółka A
Spółka B
Działalno ść operacyjna
Znaki towarowe ����
amortyzacja = warto ść rynkowa ����
wyŜsze KUP ����niŜszy podatek
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Studium przypadków
� Fundusz Inwestycyjny Zamkni ęty� Istota działalności FIZ-u
� Ograniczony przedmiot inwestycji FIZ-u
� Zwolnienie z opodatkowania dochodów FIZ-u � zakres korzyści podatkowych
Udziałowcy(osoby fizyczne)
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 15
Spółka holdingowa
Spółka Operacyjna(komandytowo-akcyjna)
Spółka zagraniczna
Zamkni ęty Fundusz Inwestycyjny (FIZ)
(osoby fizyczne)
Dochody Spółki Operacyjnej –zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym
Dochody z FIZ (umorzenia certyfikatów, inne) zwolnione z opodatkowania
Dywidenda zwolniona z opodatkowania
Udziały/akcje
Udziały/akcje
Certyfikaty
Akcje
Dywidenda opodatkowana PIT
Pytania…
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 16
Pytania…
Konkurs
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 17
Konkurs
Czym ró Ŝni si ę optymalizacja podatkowa od oszustwa?
Konkurs
o Obok znajdują się podmioty, które mogą być wykorzystane w budowaniu odpowiedniej struktury własnościowej słuŜącej optymalizacji podatkowej
o Stwórz odpowiednią strukturę słuŜącą optymalizacji dochodów z działalności Spółki Handlowej X
Spół
Spółka jawna
Spółka Handlowa
komandytowo-akcyjna
©2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŜone. 18
dochodów z działalności Spółki Handlowej X wykorzystując instytucję Zamkniętego Funduszu Inwestycyjnego
o Struktura powinna umoŜliwić ograniczenie opodatkowania do 9% przy transferze środków do Jana Kowalskiego
o Powinno być wykorzystanych jedynie 5 z 7 wskazanych podmiotów
Na Cyprze
Jan Kowalski
Spółka z o.o.
na Cyprze
FIZ
Optymalizacje podatkowa a oszustwo podatkowe przy realizacji transakcji kapitałowych
Grzegorz SzyszGT Frąckowiak