NIINederlandse Isolatie Industrie
1
Nederlandse Isolatie Industrie
Eric Las / Unidek
Het rendement van energiebesparen door isoleren
Nationale Isolatiedag - April 2010 (V1.7)
€O2
NIINederlandse Isolatie Industrie
2
Je verdient het meest aan de energie die je niet gebruikt
De meest duurzame energie is bespaarde energie
De beste besparingsmogelijkheid is NIETS gebruiken
Isoleren is de meest effectieve vorm van energiebesparen
Met de Schil-Index zichtbaar effectief in m3 en kWh/m²
NIINederlandse Isolatie Industrie
3
• Energiebesparing• Trias Energetica• Schil-Index • Conclusie
Energiebesparing door isolatie
NIINederlandse Isolatie Industrie
4
Energiebesparing door isolatie
Isolatie biedt het meeste rendement,
het lijkt er dus op dat we het beter zichtbaar moeten maken … > de Schil-Index
… maar niet volgens de epc / epg
NIINederlandse Isolatie Industrie
5
Nederlandse Isolatie Industrie (NII)
FOAMGLASPHENOL
Kingspan Insulation BVPittsburgh Corning Nederland BV
STEENWOLGLASWOL
Knauf Insulation BVRockwool Benelux BVSaint-Gobain Isover Benelux BVURSA Belgium BVBA
PURPIR
EcoTherm BVRecticel Insulation Nederland BVOpstalan BVGrozema Isolaties BVMetaflex Isosystems BV Nestaan Holland BVCardo Door Continental BV
EPS
Isobouw Systems BV
Unidek BV
Knauf Insulation BV
ExPoSchuim Nijmegen BV
Polycel BV
Bouwstoffenindustrie Weurt BV
• De Nederlandse Isolatie Industrie (NII) is een vereniging voor brancheorganisaties van ondoorzichtige isolatiematerialen.
NIINederlandse Isolatie Industrie
6
Energiebesparing – speelveld
De overheid- is verantwoordelijke voor beleid- is verantwoordelijk voor resultaten (macro)- is verantwoordelijk voor de prijsbalans
De overheid- kiest tussen opleggen en verleiden- bouwbesluit als vangnet / realiteit / controle?- faciliteert (PeGo / Meer met Minder / )
- geeft informatie (Postbus 51 / campagnes / )
- lagere btw en (glas-) subsidie- niet verplichtende maatregelen- niet structureel, niet consistent, niet robuust
NIINederlandse Isolatie Industrie
8
Gasprijsontwikkeling – kleinverbruik
Gasprijzen kleinverbruikers
42% prijsstijgingin 5 jaar
NIINederlandse Isolatie Industrie
9
Gasprijsontwikkeling – kleinverbruik
Gasprijzen kleinverbruikers
NIINederlandse Isolatie Industrie
10
Energiekosten - prijsontwikkeling
Ontwikkeling gemiddelde totale energiekostenper huishouden (2000 - 2006)
21 % in 3 jaar 48 % in 6 jaar
NIINederlandse Isolatie Industrie
13
Energiebesparing
Totale kosten• De totale kosten lopen
aardig parallel met de kosten voor het energieverbruik.
• Bij energiebesparing worden de totale woonlasten c.q. exploitatiekosten lager.
• Economische waarde(en de economische levensduur) van het gebouw wordt hoger.
• Comfort stijgt.
Ontwikkeling totale kosten
Ontwikkeling totale kosten
€ 2.000
€ 4.000
€ 6.000
€ 8.000
€ 10.000
€ 12.000
€ 14.000
€ 16.000
€ 18.000
€ 20.000
0
vaste kosten energie totale kosten
NIINederlandse Isolatie Industrie
14
NEN 5128 EPN
Alle gebouwgebonden energie op één grote hoopUitwisseling mogelijk, dus niet Trias Energeticacompensatie voor oppervlaktescorrectie factoren
Energiebesparing – epc /epg
NIINederlandse Isolatie Industrie
15
epc- epc heeft geen relatie met het werkelijke energieverlies- epc is wirwar van techniek en politiek- epc gaat uit van correctiefactoren (o.a. verliesoppervlak)- epc kent een gestandaardiseerd bewonersgebruik- epc kent geen waarde voor terugval of
rendementsverlies- nieuwe epg (NEN 7120) borduurt verder op oude schema
- nieuwe combinatie epg-emg ondoorzichtig
- maatregelen niet goed en/of naar effectiviteit gewogen- niet in verhouding met werkelijke prestatie (kWh/m²/a)
Energiebesparing – epc /epg
NIINederlandse Isolatie Industrie
16
1. VRAAG-BEPERKING
Stap 1isoleer de schil
Trias Energetica – de BASIS
Je gaat toch ook geen water halen met een lekke emmer!
2. DUURZAME ENERGIE
3. EFFICIËNTE
OPWEKKING
NIINederlandse Isolatie Industrie
17 Source: McKinsey & Company 2007
Energiebesparing – efficiëncy
ISOLATIE
NIINederlandse Isolatie Industrie
18
Er zijn veel partijen en boodschappen. Energiebesparing door isolatie is de meest kosten-effectieve oplossing
SenterNovem adviseert VROM en EZ om de winsten door energiebesparing integraal te bekijken
McKinsey, CEPS etc. concluderen dat isolatie de meest kosteneffectieve maatregel is
Energiebesparing door isolatie
NIINederlandse Isolatie Industrie
19
Energiebesparing: gewoon DOENDe meest effectieve vorm van energiebesparing ligt dus bij de basis – een optimaal geïsoleerde schil.De schil beter isoleren levert robuust voordeel.
Fundering
Hellend dak
Vloer
Plat dakGevel
Fundering
NIINederlandse Isolatie Industrie
20
Schil versus installatie
Warmte vraag opwekking
Epc – conventioneel maatregelenpakket
Epc – installatie gericht maatregelenpakket
Epc – schil gericht maatregelenpakket
Warmte vraag opwekking
winst
Warmte vraag opwekking
winst
NIINederlandse Isolatie Industrie
21
prijsontwikkeling – lasteneffect
1 2
- 10%
- 50%
Installatie 50% méér efficiënt > totaal 10% effectief
isolatieefficiency
NIINederlandse Isolatie Industrie
22
prijsontwikkeling – lasteneffect
1 2
- 10%
0 %
Isolatie 50% méér efficiënt > totaal 40% effectief
isolatieefficiency
NIINederlandse Isolatie Industrie
23
Energiebesparing in Nederland wordt voorlopige nog steeds opgehangen aan de epc (energie prestatie coëfficiënt).
Maar is de epc dan het juisteinstrument in relatie tot het werkelijk optredendeenergieverbruik ?
NEE
Energiebesparing – epc /epg
NIINederlandse Isolatie Industrie
24
Energiebesparing – epg / emgDe beste vorm om inzicht in energiebesparing te krijgen is een effectieve / fysische scheiding.gebouw – opwekking - bewoners
NIINederlandse Isolatie Industrie
25
Energiebesparing - Schil-IndexScheiding tussen gebouwgebonden maatregelenen overige maatregelen.(tussenmeetpunt in epc/epg berekening)
• Oriëntatie, overstekken / zonwering / serre• Thermische capaciteit• Rc (vloeren, gevels en daken)• HR++ glas• Koude bruggen• Ventilatie (norm.)• Luchtdichtheid
NIINederlandse Isolatie Industrie
26
Energiebesparing - Schil-Index
NEN 7120 - EPG - Energieprestatie van gebouwen(bijlage L) aanpassing NEN 5128(energieprestatie woonfuncties en woongebouwen.
Nieuwe informatieve paragraaf 5.4 (energie prestatie)
– Gebouwschil indicator voor verwarming EP schil, warmte
– Gebouwschil indicator voor koeling EP schil, koeling
NIINederlandse Isolatie Industrie
27
Energiebesparing - Schil-IndexSchilindex / gebouwschilindicator
NIINederlandse Isolatie Industrie
28
Schil-Index - voordelen
Platte, simpele index: eerlijk, transparant.
Begrijpelijke grootheid - getal in MJ (of kWh) per m2AG
Geen weegfactor of correctiefactor voor het verliesoppervlak en het gebruiksoppervlak.
Geen omrekeningsfactoren om het verschil tussen hoek-en tussenwoningen.
NIINederlandse Isolatie Industrie
29
Schil-Index - voordelen
Benadert de fysische werkelijkheid van de warmte- en koudebehoefte van een gebouw.
Inzicht in de werkelijke prestatie van het gebouw.
Directe relatie met de CO2-emissie van een gebouw.
Geeft licht op onwenselijke invullingen en voorkeuren ten aanzien van energiebesparing.
NIINederlandse Isolatie Industrie
30
Schil-Index - voordelen
Helaas geen generieke waarde – maar gebouw-specifiek (vanwege het verliesoppervlak).
(nog) geen middel om generiek en normatief in het Bouwbesluit op te nemen.
WEL effectief om robuust energie te besparen.Adviseert de laagste warmtebehoefte.
Echte ontwerptool voor architecten.
NIINederlandse Isolatie Industrie
31Met een goede schil is het gasverbruik minder dan met een goed installatiepakket bij een minimale schil
Schilindex vs EPC hoekwoning (DGMR, 2009)
Type woning Warmtebehoefte[MJ/m2]
Koudebehoefte[MJ/m2]
EPC
Hoekwoning Rc 2,5Hoog installatie - niveau
261,8 9,3 0,8
Hoekwoning Rc 4,5 en 5Laag installatie - niveau
182,6 14,37 0,8
Isoleren geeft méér voordeelInstallatie
(optimaal)
Isolatie(optimaal)
30% minder
NIINederlandse Isolatie Industrie
32
Isoleren geeft méér voordeel
Met een goede schil is niet alleen het gasverbruik minderdan met een goed installatiepakket bij een minimale schil, maar het geeft ook een lagere investering!
Isolatie levert een prestatie voor 75 jaar of meer.
Installatie vereist onderhoud
en een (her-) investering (elke 10-15 jaar).
Installatie(optimaal)
Isolatie(optimaal)
NIINederlandse Isolatie Industrie
34
Basis, zoals vaak gebouwd wordt– Rc 2,5– HR-107 Ketel– Radiatoren + Vloer– Douchebak WTW– WTW (95%)– Geïsoleerde deur
Resultaat• EPC : 0.79• Schilindex : 251 MJ/m²
Rekentool gebruikt voor effecten van keuzes
Schil-Index Rekentool - effectstudie
NIINederlandse Isolatie Industrie
35
Basis woning
Minimaal geïsoleerd,vooral techniek : EPC = 0.79, SI = 251Iets meer isolatie,geen WTW : EPC = 0,80, SI = 224Vooralbouwkundig : EPC = 0.80, SI = 170Maximaleisolatie EPC = 0.77, SI = 137
Bij gelijke EPC is significante energiebesparing mogelijk, door andere keuzes te maken.
Epc = 0,8 / wat zijn de mogelijkheden?
NIINederlandse Isolatie Industrie
36
Energiebesparing – speelveldEnergiebesparen door isolatie
= direct verdienen= bij iedere prijsverhoging (gas) méér verdienen= is snel terugverdiend= bij iedere prijsverhoging (gas) sneller terugverdiend
voordeel
voordeel
voordeel
tijd
€
Prijsverhoging
Prijsverhoging
NIINederlandse Isolatie Industrie
37
• Energieverbruik (aardgas) niet lineair met de isolatiedikte (R waarde).
• Energieverlies door een bouwdeel, zoals door een dak, is evenredig aan de U waarde.
• Grofweg kan worden aangehouden dat het aardgasverbruik / energiegebruik overeenkomt met ca. 10 x de U waarde.
• Andere invloeden: inhoud en oppervlakte, rendement installatie, glas, gebruik, type gevel, etc.
• Een Rc verhoging van 2,5 naar 4,0 een besparing van ca. 37,5% opleveren.
Het rendement van isoleren
sesisesim
c 1RRRRRR −−
+++
= ∑αsesic
1RRR
U++
=
NIINederlandse Isolatie Industrie
38
Energiebesparing - isolatieToekomstbestendige energiebesparingbegint bij het verbeteren van de thermische prestatie van de schil > isoleren.
• Isoleren: energiebesparing met eenvoudige middelen met het hoogste rendement.
• Isoleren van de schil biedt een robuuste oplossing (zéérlange levensduur).
• Door eerst de schil optimaal te isoleren kan daarna worden gekozen voor de meest efficiënte vorm van opwekking (stand der techniek).
• Aangetoond is dat door een optimale schil meer gas kan worden bespaard (en dus CO2) dan met een optimaal installatiepakket en een matige schil.
NIINederlandse Isolatie Industrie
39
Energiebesparing op het platte dak
• NII – Rekentool• – energiebesparing per m²• – energiebesparing eenvoudig gebouw• Het voordeel van direct goed isoleren.
NIINederlandse Isolatie Industrie
40
Energiebesparing door isolatie
isoleren• robuuste meerwaarde aan de levensduur en
gebruikswaarde van het gebouw
kunt het niveau zelf kiezen• een hogere Rc-waarde voor geeft minder
energieverbruik vanaf het moment NU• Hoge(re) Rc als basis van elke maatregelpakket
direct effect• geeft direct voordeel aan de gebruiker• geeft direct voordeel aan de eigenaar
NIINederlandse Isolatie Industrie
41
Energiebesparing – epg / emgDe beste vorm om inzicht in energiebesparing te krijgen is een effectieve / fysische scheiding.gebouw – opwekking (intern + extern) - bewoners
NIINederlandse Isolatie Industrie
42
CONCLUSIE
(extra) Isoleren is rendabel – levert direct voordeel op.
• Ga niet “optimaliseren” door alleen te overlagen of te kiezen voor minimale Rc-waardes.
• Kies voor toegevoegde waarde voor uw klant in de advisering van extra isolatie.
• Kies voor een oplossing met toekomst.• Kies voor een prestatie die ten minste goed moet zijn
voor 50 á 75 jaar (isolatie).• Kies voor een rendabele oplossing.• Kies voor echte waarde voor de opdrachtgever
(de houder / gebruiker van het gebouw of de woning).• Kies dus voor een optimale schil / hoge(re) Rc
NIINederlandse Isolatie Industrie
43
Energiebesparing door (meer)Isolatie is direct zeer effectief !De Schil-Index toont dit aan.
Energiebesparing – effectiviteit
NIINederlandse Isolatie Industrie
44
Energiebesparing met de Schil-Index
Optimaliseren van de schil levert het beste resultaat.Isolatie blijkt de beste investering in de bouw.De Schil-Index als ontwerptool toont dit aan!Rapport en tools verkrijgbaar via www.nii.nl
€O2