Thomas Piketty-dag - programma
Terugblik op de speelfilm Her
Terugblik op lezing Rutger Bregman
Voorstel 28 november Ria de Groen
Nieuwe boeken kort aanstippen
Paul de Grauwe over de economie
Thomas Piketty (Robin Fransman)
Dirk De Wachter over Liefde
Ria de Groen - 27 november 2014
Mijn concrete vraag is kortom:
* bestudeer de literatuurlijst
* selecteer een aantal boeken die u om wat voor reden dan ook aanspreken
(zelf gelezen OF lijkt me interessant om ooit te gaan lezen) én
* verwerk die titels in uw presentatie
Ik hoop dat we door dit idee twee vliegen in één klap slaan
1. de toehoorders krijgen een beeld van wie Els de Groen is, en
2. sommige boeken worden dit keer door een buitenstaander op een andere
manier naar voren gehaald, toegelicht. Waardoor sommige Lezers van Stavast
wellicht besluiten dit of dat boek ook eens ter hand te gaan nemen.
Nieuwe boeken op lijst
Vaak in de kast Spraakmakers
€ 1,50 voor 2 weken
Later komen ze in de ’normale’ collectie
Hoe geven we nu vorm aan ons leven? Wat zijn
dromen, wensen en idealen van mensen die nu
leven? Sommigen zoeken inspiratie in het verleden,
herontdekken de buurt en de ambacht of flirten met
nieuwe 'slow' initiatieven, waar net zoveel mensen
ons leefoppervlak juist willen vergroten, hard vooruit
willen en op zoek gaan naar nieuwe grondstoffen.
Zij halen hun ideeën voor innovatie juist uit
toekomstvisies. Zij denken na wat er in de toekomst
allemaal wel niet mogelijk zou kunnen zijn door
nieuwe ontwikkelingen, door nieuwe technologieën.
Dit zijn twee uitersten die tegelijkertijd waar zijn. De
toekomst is groot, voor beide richtingen en alles wat
er tussen zit. Ik zie de toekomst als een waaier van
mogelijkheden waarin meerdere oplossingen zich
tegelijkertijd aandienen.
De tuin was zijn persoonlijke strijd met
een verscheurde, maar geliefde kosmos.
De tuin zou niet blijven, net zomin als hij.
Maar het was de moeite waard om door
te gaan, om precies dezelfde reden
waarom het de moeite waard was om
boeken te lezen en schrijven: voor een
helder, evenwichtig, eerlijk leven. Met zijn
vieze handen en verkleumde botten ging
Leonard de confrontatie aan met de
fundamentele ambivalentie van het leven
- appelboom na appelboom.
De grootste vijanden van het kapitalisme
En het zijn juist de eigenaars van kapitaal, die gedurende
de laatste decennia een steeds groter deel van de
economische koek hebben verworven, die een gevaar
vormen voor het voortbestaan van het kapitalisme. In die
zin zijn de kapitalisten de grootste vijanden van het
kapitalisme. Om het vrijemarktsysteem te redden moet de
overheid de hoogste inkomens en vermogens veel
zwaarder belasten dan ze momenteel doet. (pagina 106)
Collectieve versus individuele belangen
We stuiten op de volgende paradox. Om het kapitalisme op
lange termijn veilig te stellen, is democratie nodig.
Democratische instellingen maken het mogelijk om snel de
collectieve belangen te identificeren en er een stem aan te
geven. Dit dwingt politici om de collectieve belangen te
behartigen in plaats van de individuele belangen van
diegenen die veel geld en invloed uitoefenen. Op die manier
zorgen democratische instellingen voor stabiliteit. De
discrepantie tussen collectieve en individuele belangen
wordt er niet overdreven groot. (p. 118-119)
Werkgevers: Stop met jammeren
De hoge loonkosten in het noorden en westen van Europa
zijn het teken bij uitstek van een hoog welvaartsniveau. In
die zin zouden we die hoge loonkosten moeten koesteren,
in plaats van die aan te vallen zoals dat nu al decennialang
door de werkgeversorganisaties wordt gedaan. In plaats
van te jammeren over de hoge loonkosten is het beter de
uitdaging aan te gaan en nieuwe goederen en diensten te
ontwikkelen. (p. 164)
Tweelingbroeders
De hoge lonen zijn ook een symbool van het feit dat ons
economisch systeem geëvolueerd is naar een mix van
markt en staat. Zonder een staat die zorgt voor publieke
goederen en sociale zekerheid kan een marktsysteem niet
overleven. Tegelijk genereert een sterk marktsysteem de
middelen om sterke socialezekerheidssystemen uit te
bouwen. Markt en staat zijn als tweelingbroeders: ze kunnen
zonder elkaar niet leven, en ze versterken elkaar. (p. 170)
Redt democratie én kapitalisme
In de mate dat het kapitalisme evolueert naar een maatschappij waarin de
bovenste 1 procent (in feite de top 0,1 procent) ongelooflijk rijk is geworden - niet
door bij te dragen aan de welvaart van het land, maar gewoon door te
rentenieren - ontstaat er zoals eerder gezegd een tweeledig maatschappelijk
probleem. Ten eerste wordt zo'n systeem door de meeste mensen niet meer als
fair beschouwd en zullen zij het op een bepaald moment verwerpen. Ten tweede
is er het politieke probleem dat de superrijken onevenredig veel invloed
uitoefenen, waardoor de geloofwaardigheid van de democratie onder druk komt
te staan. De grote vermogensongelijkheid moet dus drastisch worden beperkt,
zowel om de democratie als het kapitalisme te redden. (p. 205)
Wikipedia: Henry Ford
Ook introduceerde Henry de 5 dollar-dag. Deze verving de werkdag van 9 uur
(met een dagloon van $ 2,34, dat algemeen was) door een achturige werkdag
met een loon van vijf dollar. Hierdoor liep het storm van sollicitanten op
Highland Park, maar ouderen zagen het niet zo zitten want jongeren
verdienden nu evenveel als zij. Ford gaf hierop heel simpel antwoord door te
zeggen dat goede betaling goede werknemers oplevert en
dat goed betaalde werknemers kunnen kopen wat zij
willen, uiteindelijk ook een eigen Ford. En die Ford werd
steeds goedkoper. In de zomer van 1914 ging de prijs omlaag naar $ 490 en
beloofde Henry dat hij elke klant vijftig dollar terug zou geven als de fabriek een
jaarproductie van 300.000 stuks zou bereiken.
Schaduwelite
bankiers, vastgoedbelegggers, projectontwikkelaars, hun
politieke handlangers bij gemeenten en semipublieke
instellingen (ziekenhuizen, scholengemeenschappen,
woningbouwcoöperaties, universiteiten), de parafinanciële
hulptroepen die het kopen, verkopen, doorverkopen,
ontwikkelen en bouwen mogelijk maken (advocaten,
accountants) en de sprookjesvertellers die het allemaal van
legitimatie hebben mogen voorzien (economen,
consultants, opinieleiders, commentatoren).
Verlatingsangst
De individualisering en de individuele beslissingsvrijheid
De toenemende verstedelijking
Het wegvallen van het kerngezin en het verwerpen van
‘beperkende’ banden
De ‘dood van God’, van het universalisme en fundering
De dood van consensus, continuïteit en eenheid
Onaangepaste agressie
Televisie- en computercultuur als
voedingsbodem
Van kattenkwaad tot hooliganisme als extreme
uitingsvorm van zinloosheid
Machteloosheid als overheersend gevoel &
geweld als paradoxaal antwoord
Het agressieve zoogdier, de mens
Identiteitsstoornissen
Het verdwijnen van traditionele sjablonen
Het vervagen van de sekserollen
Mode, lifestyle, looks, design
De dominantie van beelden en het gebrek aan
woorden
De dood van de mens als ‘subject’
Affect-labiliteit
De afwezigheid van diepte
De genotscultuur/genotseconomie & de
kickcultuur/kickeconomie
De hang naar het vluchtige, het nieuwe
Het permanente ‘NU’ (einde van de
geschiedenis)