MACEDONIA MYSTERIUM
MAGNUM
na
Misteriite
Golemata Majka
PREZENTACIJA NA TEMI:
1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA
2. SPOREDBENA ANALIZA NA ANTI^KA GRCIJA
I MAKEDONIJA
3. GOLEMATA MAJKA I MIGRACIITE
4. SLOVENSKIOT KARAKTER NA HOMER
5. MISTERIITE NA DIONIS I ORFEJ
6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST
7. CAR ALEKSANDAR MAKEDONSKI
8. KALA[ITE I MAKEDONCITE
9. MAKEDONSKATA SAGA
10. VIZANTISKA MAKEDONIJA
11. SLOVENSKITE MIGRACII
12. SOVREMENI GLEDI[TA
(ZAKLU^OK)
1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA
The Revision of Ancient History - A Perspective, P John Crowe, SIS Jubilee Conference, Easthampstead Park,
Sept. 17-19th 1999.
"Anti~kata istorija kako {to ja izu~uvame denes e katastrofalna oblast.
Ni{to ne se sovpa|a. Razvojot na umetnostite, kulturite, i tehnologiite
od najranite epohi poka`uvaat zaprepastuva~ki nesovpa|awa. Istori~arite
na umetnosta i arheolozite se raziduvaat. Zo{to?
Zatoa {to hronologijata na prviot i vtoriot milenium pred na{ata era e
u`asno pogre{na. Kako do{lo do vakva katastrofalna gre{ka?
Revizionistite na Anti~kata istorija veruvaat deka pri~inata za vakviot
razdor le`i vo konvencionalnata hronologija na dreven Egipet. Ova gledi{te
bilo prifateno kako to~no vrz baza na pretpostavki, a podocna upotrebuvano
za definirawe na hronologijata na skoro site drevni civilizacii vo Evropa
i Bliskiot Istok. Denes ve}e, oficijalniot akademski establi{ment, koj ima
kontrola vrz vakvoto gledi{te, odbiva da prifati bilo kakva revizija koja
bi do{la od vnatre. Zatoa, odredeni zainteresirani individualci, zaedno so
nekoi istaknati nau~ni dejci, kako i inovativni misliteli, koi sebesi se
narekuvaat Anti~ki revizionisti se staveni vo pozicija da istra`uvaat so
cel da se nadmine vakvoto katastrofalno gledi{te, pri toa zemaj}i gi
pred vid site relevantni dokazi, analiziraj}i gi niz makotrpna rabota
vo najdlabokata su{tina, se so cel da se razotkrijat site nastani i nesre}ni
okolnosti koi dovele do prifa}awe na konvencionalnata hronologija, a so
namera da se ispravi ovaa istoriska gre{ka."
1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA
MARTIN BERNAL: CRNA ATENA 1. Anti~ki model:
- Pelazgi IV-II milenium p.n.e.
(domorodci - indoevropski narodi)
- Hiksi: Danajci, Fenikijci, Evrei
(1750 p.n.e) Semitski narodi
- Propasta na Minojskata civilizacija
- Ahajci (XV p.n.e)
- Dorci (XII vek p.n.e)
- Propasta na Mikenskata civilizacija
- Klasi~na Grcija
2. ARIEVSKI MODEL: "Pove}eto lu|e se iznenadeni koga }e doznaat
deka Arievskiot model, koj site nie sme go u~ele i veruvame deka
e to~en, vsu{nost e model koj be{e razvien vo prvata polovina na
19-tiot vek. Vo negovata rana ili pro{irena forma, toga{niot nov
model ja negira{e vistinata za Egipetskite migracii vo Grcija, i
se somneva{e vo ulogata na Fenikijcite vrz razvojot na anti~ka
Grcija. Toa {to jas go narekuvam ekstremen Arievski model, koj
dostigna kulminacija za vreme na anti-Semitizmot od 1890-tite, a
se povtori vo 1920-tite i 1930-tite, celosno go negira{e
Fenikiskoto vlijanie. Spored Arievskiot model, imalo invazija od
sever - {to voop{to ne e potvrdeno od anti~kite izvori - koj ja
preplavil lokalnata Egejska ili pred-Gr~ka kultura. Vo ovoj
model, gr~kata civilizacija se prou~uva kako rezultat na me{aweto
na indoevropskite Heleni i nivnite domorodni podanici. Tokmu
poradi konstruiraweto na ovoj Arievski model jas go narekov
moeto delo Fabrikacija na Anti~ka Grcija 1785-1985."
- Martin Bernal
1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA
1. SOVREMENI TOLKUVAWA NA ISTORIJATA
Pelazgi ili domorodci (4ti i 3ti milenium p.n.e)
2. SPOREDBENA ANALIZA NA:
ANTI^KA GRCIJA I MAKEDONIJA
Izvadok od "Helenizmot na Anti~kite Makedonici"
Apostolos Daskalitis, Profesor na Univerzitetot vo Atina
(Institut za Balkanski studii, Solun, 1965)
Po~etocite na makedonskoto kralstvo i pretcite na kralskata loza se skrieni zad
misteriite na praistoriska Grcija. Grcite, koi pripa|aat na 5-tiot vek p.n.e., so svoite
gradovi-dr`avi, za prv pat do{le vo kontakt so nivnite bra}a koi bile izolirani
pome|u varvarite na sever od Olimp i Pind, duri po persiskite vojni (499-479 p.n.e)
prete`no na makedonska zemja, pokraj koloniite na Halkidiki. Sepak, ova e nekolku
veka podocna od vospostavuvaweto na kralstvoto Makedonija. Niz vekovite, se pojavile
niza legendi i tradicii, koi im dale osnova na klasi~nite Grci da go interpretiraat
misterioznoto minato na kralstvoto Makedonija.
Mo`e so sugurnost da se tvrdi deka kralevite na Makedonija ne gi oblikuvale svoite
tradicii vo vrska so nivnoto poteklo povrzano so Heraklidite od Arg, vrz baza na
gr~kite izvori od klasi~niot period, nitu pak gi izmisluvale svoite tradicii za da
gi imitiraat mitovite koi bile aktuelni vo gr~kite gradovi-dr`avi za bo`estvenoto
poteklo na najistaknatite kralski semejstva, tuku gi neguvale, prenesuvani od generacija
na generacija u{te od drevni vremiwa.
Pra{awe: Dali Makedoncite se domorodnoto naselenie?
2. SPOREDBENA ANALIZA NA:
ANTI^KA GRCIJA I MAKEDONIJA
Mikenska civilizacija
(prethodnik na dorskite invazii)
zlatni pogrebni maski
XVI vek p.n.e.
Makedonija - Ohrid
(Trebeni{te)
zlatna pogrebna maska
V vek p.n.e.
Dali postoi vrska pome|u domorodnoto naselenie vo Mikena so Makedoncite?
ANEGDOTA: Koga Darij be{e kral na Persija, gi povika Grcite koi bea prisutni na negoviot dvor,
i gi zapra{a dali bi se soglasile da gi smenat svoite obi~ai i da gi jadat mrtvite tela na svoite
tatkovci. Tie odgovorile deka toa ne bi go napravile nitu ako im go dadat seto bogatstvo na svetot.
Podocna, vo prisustvo na Grcite, i so pomo{ na preveduva~, toj gi zapra{a Kalatijcite, domorodno pleme
od Indija, koi gi jadat mrtvite tela na svoite roditeli, dali bi se soglasile da go smenat svojot adet i
namesto toa da gi kremiraat svoite mrtvi. Tie zapo~nale da pla~at od u`as, i go zamolile da ne
spomnuva takvo u`asno ne{to nikoga{ pove}e. (Herodot, Istorii, 3:38)
2. SPOREDBENA ANALIZA NA:
ANTI^KA GRCIJA I MAKEDONIJA
Grcija:
- Semitski invazii
- Gradovi-dr`avi
- Me|usebni konflikti
- Demokratija vrz baza na
robovladetelstvo
- Politeizam
- Pragmatizacija na pismoto
- Filozofija
- Buvot kako simbol na
mudrosta
- Fabrikacija na mitovi
Makedonija:
- Domorodno naselenie
- Kralstvo
- Rodovi vrski i plemstva
- Monarhija vrz baza na
slobodni podanici
- Monoteizam
- Misti~na upotreba na pismoto
- Misterii: Dionis i Orfej
- Sonceto kako simbol na
ve~nosta
- Drevni tradicii
3. GOLEMATA MAJKA I MIGRACIITE
Govrlevo: IV-ti mil.p.n.e Kokino: IV-II mil.p.n.e Golemata Majka:
4800-2500 p.n.e
Cocev Kamen: XXX milenium p.n.eOkarina: IV-ti mil.p.n.e Mlado Nagori~ani:
5000-4500 p.n.e.
3. GOLEMATA MAJKA I MIGRACIITE
SKRIJ SE SG
LO[I QUDI PSNI
KOI IWI IDU
[IRE IDT PG
Natpisot e de{ifriran tekst na stara makedonska-vedska pesna (Vasil Iqov), pronajdena vo
Grade{nica, vo blizina na Vraca, Pirinska Makedonija, dene{na severozapadna Bugarija. Glinenata
tabli~ka, spored Marija Gimbutas, e pribli`no od 5000 p.n.e.
4. SLOVENSKIOT KARAKTER NA HOMER
Koj e Homer?
- Usna tradicija prenesuvana so
generacii
- Kolektivno nasledstvo
- Pove}e poeti (aoidoi)
- Struktura: povtoruvawe na frazi
- Usnata epska tradicija kaj ju`nite
Sloveni i Homerovskoto pra{awe
(South Slavic Oral Epic and the Homeric
Question, John M. Foley)
- Guslari i ta`alki (`eqawe)
- Kolekcijata na Milman Peri: guslar
Avdo Medvjedovi}
- Grigor Prli~ev - vtoriot Homer
(Serdarot, narodna pesna)
- Odi (staroangliski: ode,
Homer:, sovremen gr~ki:
pigaino)
- Katarevusa (19-ti vek)
Odiseja, Kniga 3, stih 404-446:
, , ,
"Zatoa nemoj prijatele, daleku da talka{ od
domon tvoj, i da go ostavi{ tvojot imot
na sinojte vo tvojot dom..."
Homer: DAVER - makedonski: DEVER
Homer: SVEKURO - makedonski: SVEKOR
Homer: SVEKURA - makedonski: SVEKRVA
Homer: GOIOVA - makedonski: ZOLVA
Homer: EITERI,EITERVI - makedonski: JETRVA
Homer: INIS,SINU- makedonski: SIN
Homer: SNUKO,SNUSO - makedonski: SNAJKA
Homer: TETA,TETE - makedonski: TETA,TETKA
Homer: TATE - makedonski: TATE,TATKO
Homer: MALA - makedonski: MAJKA
Homer: VESTIA,EVESTI - makedonski: NEVESTA
Homer: DORA,DARA - makedonski: DAR, DARUVA
(Odisej K. Bel~evski)
5. MISTERIITE NA DIONIS I ORFEJ
Dervenski papirus:
-Makedonska grobnica
od VI-IV vek p.n.e.
-Orfejski himni
-Monoteizam
-Aristotel (eden Bog)
-Platon (Republika)
-Bo`icata Deio, ili
Rea, Gea...
-Dionis
-Esenite vo Izrael
-Dionis (Dialus)
-Zmijata (Ka)
-Maski
-Menadi
-Plodnost
-12 sledbenici
-Pat do Indija
-^udotvorec
-Oziris (Horus)
-33 godini (krst)
-Voskresenie
6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST
6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST
Demotsko pismo: Kamenot od Rozeta
Prof. Aristotel Tentov
Akad. Tome Bo{evski
Tri pisma: egipetski
hieroglifi, demotsko pismo
(crti i recki), gr~ko pismo
(Danajci, Haui-Nebui)
Toj Bogamo Divejej
NaICe NaiSeme APoToL Na[iVe]ae
Apostol, Postol
Bela (Pela)
6. MAKEDONSKATA DREVNA PISMENOST
Vasil Iqov
Vles knig... Trp Ruen
V vek n.e
7. CAR ALEKSANDAR MAKEDONSKI
Aleksandar: Deteto od Sonot
od Valerio Masimo Manfredi
"Odlukata na Olimpija da go poseti svetili{teto na
Dodona se dol`e{e na ~udnoto predviduvawe {to
go ima{e na son, dodeka spie{e pokraj svojot soprug,
Filip, Kralot na Makedoncite, koj le`e{e pijan
posle veselbata taa no}. Taa soni SON na ZMIJA koja
sporo se provle~e niz hodnikot od nadvor, i navleze
vo nivnata odaja tivko i ne~ujno. Taa mo`e{e da ja
vidi, no ne mo`e{e da se pomesti, i ne mo`e{e da
povika pomo{."
Linearno B pismo: A-LE-KA-SA-DA-RA
A, LE, KA- ZMIJA, SAN SON, DAR
Osvojuva~ ili Osloboditel
Patuvawe do Indija
Dionis i misteriite
Kosmopolitizam
Misteriozna smrt na 33 godini
Helenizam ili Makedonizam
8. KALA[ITE I MAKEDONCITE
Kala{i i Makedonci
Kala{i (crni)
Kale{i
Vrhoven bog Yeve
Demotsko pismo:
Ye (Zevs)
Festival: Budalak
Vev~ani: Glupi
Avgust
2400 godini
8. KALA[ITE I MAKEDONCITE
Makedonska nosija SolunNosii na Kala{ite - crnite
9. MAKEDONSKATA SAGA
Mermerna karta locirana na Via Imperiali koja vodi
od Rimskiot koloseum do Rimskite forumi, vo Rim
Rimsko Makedonski vojni
215 148 p.n.e
Eolska Liga sojuznik na Rim
Podelba na Makedonija
na I, II, III, IV
Ciceron: 10 000 koli
so lu|e i plen od Makedonija
prodavani kako robovi
Masovni pqa~kosuvawa
Naselenieto zasolneto vo
planinskite predeli
Rimska vlast
Vostanija
Egipet i Ptolemej
Kleopatra i Cezar
Biblija: Makedonec na son
pomo{ od Sv. Pavle
10. VIZANTISKA MAKEDONIJA
Car Konstantin Veliki
(272 337)Naisus, Mezija (Ni{)
Hristijanstvo
Konstantinopol
Vizantija
Justinijan I
(483 - 565)
Taor (Skopje)
Justinijana Prima
Rimsko pravo
Vizantija
- Ranohristijanski crkvi
i manastiri vo
Makedonija
- Romejski jazik (Koine)
Aleksandriski dijalekt
- Invazii na varvarskite
plemiwa
- Makedonska dinastija
Vasilij I Makedonski
- Ermenskite pavliceni
i Bogomilstvoto
- Tema Makedonija
- Dinastijata Komneni
- Krstonoscite
11. SLOVENSKITE MIGRACII
THE MAKING OF THE SLAVS
History and Archaeology of the
Lower Danube Region,
c. 500700
FLORIN CURTA
Sozdavaweto na Slovenite e najmalku proces naetnogeneza, a mnogu pove}e na izmisluvawe ili imenuvawe
od strana na vizantiskite avtori. Nekoj vid na grupen
identitet, sepak, koj nie edvaj mo`eme da go nare~eme
etni~ki, proizleguva od istoriskite okolnosti koi
nastanuvaat po utvrduvaweto na granicata dol` Dunav. Ovoj
identitet nastanuva vo senkite na krepostite na Justinijan,
a ne vo pripetskite mo~uri{ta (zad Karpatite). Ima dovolno
pri~ini da veruvame deka ovoj identitet e mnogu
pokompleksen od naznakata Sklavini-Anti nametnata od
vizantiskata istoriografija.
Vtorata kniga od ^udesata na Sv. Dimitrija Solunski i
hronikite na Fredegar davaat jasna slika za ovaa
kompleksna sostojba. Faktot deka nitu edno od plemiwata
sebesi se narekuvale Sloveni uka`uva ne samo na toa deka
nitu edna grupa prifa}ala imiwa nametnati od nadvor, tuku
i deka ova labelirawe e mnogu pove}e pedantna
konstrukcija, otkolku rezultat na sistematska interakcija
von etni~kite granici. Prvata jasna odredba "nie sme
Sloveni" doa|a od ruski hroniki od 12-tiot vek. So ova,
zavr{iva procesot na sozdavawe na Slovenite, i zapo~nuva
nova prikazna: taa na nivnata "nacionalna" upotreba za
prisvojuvwe na sopsvenoto poteklo
- Florin Kurta
11. SLOVENSKITE MIGRACII
11. SLOVENSKITE MIGRACII
11. SLOVENSKITE MIGRACII
Slovenskite prosvetiteli
Sv.Kiril i Metodij IX vek
Mihael III Paleolog
Vasilij I Makedonski
(vo arapski izvori - Sloven)
Sv.Kliment Ohridski
Sv. Naum ^udotvorec
Ohridska i Preslavska {kola
Boris I, poznat i kako Bogoris, bugarski Han,
vladetel na Bugarija 852-889. Na denot na negovoto
pokrstuvawe vo 864, go dobiva imeto Mihael, po
negoviot kum Mihael III, imperator na Vizantija.
Bugarsko Hanstvo
Vo najstaroto @itie na Metodij od IX vek celosno se
preneseni zborovite na Mihail III upateni do Svetite
Bra}a Solunski: " vie ste Soluwani, a site Soluwani ~isto slovenski govorat"
12. SOVREMENI GLEDI[TA
19.
, .
1844-1845 , :
,
.
...
.
1909 - 1910 (
: , .
, . 161-173), . 68,
- .
:
,
, .
,
.
:
, ,
19 .
.
.
:
1865 .
,
.
. 1866
-
fj! ( , . , . 347).
, ,
,
fj,
(
) .
12. SOVREMENI GLEDI[TA
GEORGE GORDON BYRON: CHILDE HAROLD
The wild Albanian kirtled to his knee,
With shawl-girt head and ornamented gun,
And gold-embroider'd garments, fair to see:
The crimson-scarfed men of Macedon;
The Delhi with his cap of terror on,
And crooked glaive; the lively, supple Greek:
And swarthy Nubia's mutilated son;
The bearded Turk, that rarely deigns to speak,
Master of all around, too potent to be meek.
"Fair Greece! sad relic of departed worth!
Immortal, though no more, though fallen, great!
Who now shall lead thy scatter' d children forth,
And long-accustom' d bondage uncreate?
Not such thy sons who whilome did await,
In bleak Thermopylae' sepulchral strait -
Oh! who that gallant spirit shall resume,
Leap from Eurotas' banks, and call thee from the tomb?
Xorx Gordon Bajron
Bajron za prv pad ja posetuva Grcija dodeka e seu{te student na Kembrix i e svedok na ta`nata relikvija od golematacivilizacija sega ve}e pod dolgo naviknatoto ropstvo na Otomanskata imperija. Toj ne e osobeno nastroen protivTurcite. Vsu{nost, toj e zaquben vo seto ona {to go gleda od Turcija pri svoite patuvawe do Mala Azija. No toj e
rasta`en od ona {to toj go gleda kaj Grcite, vo odnos na nivnoto pasivno prifa}awe na ropstvoto, kako da im godi. So
poetsko proro{tvo, ^ ajld Harold gi pokreva poslu{nite Grci vo akcija. Po trinaeset godini, vo 1821, zapo~nuva
gr~kiot revolt protiv Turcite, pri toa prvite pukotnici odeknuvaat kaj Bajron kako povik za borba. Sega ve}e vo
svoite triesetti godini, toj e ponesen od idejata da ja oslobodi anti~kata nacija koja bila lulkata na civilizacijata
za koja toj u~el i na koja se voshituval cel svoj `ivot. Toj se re{ava da gi vodi rasprsnatite deca; i kako {to veli vosvojata poema, }e go krene duhot na Sparta, i }e ja povika Grcija od grobovite. Vo juli 1823, toj pristignuva vo Grcijaza da go izvede pettiot ~in od svojata drama. Naskoro, na Bajron mu stanuva jasno deka gr~kiot revolt zapo~nal
mizerno, {to se dol`elo na voenata nekompetentnost i nedostatokot na koherentna nacionalna ideologija. Voden od
mitovite za drevnite Spartanci, Bajron raboti neumorno za da vospostavi voena disciplina i da inspirira
patriotski duh kaj Grcite, {to vo golema mera i usepal. Negoviot status kako Nacionalen Heroj vo sovremena Grcija e
zaslu`en, i nitu eden Grk nema da ka`e lo{ zbor za nego
12. SOVREMENI GLEDI[TA
Roxer Kejsment za Makedonija
Ovoj izvadok od knigata na Xon [ei go ilustrira edinstvoto vo bolkata pome|u Makedoncite
i Ircite kako narodi:
Moeto pru~uvawe ja utvrdi, na moe zadovolstvo, slabosta na gr~kiot istoriski argument.
Jasno mi e deka nacionalnite aspiracii bile pove}e od `ivi vo Makedonija daleku pred
vremeto na Tito. Vo golema mera, Makedoncite minuvale niz niza stradawa tokmu poradi
toa {to se, dodeka so niv dominirale golemite sili niz pogolemiot del od nivnata istorija
- dominacija koja se dol`i pred se na stavot na evropskite nacii koi ne bea dovolno brzi da
gi poddr`at Makedoncite vo 1990-tite.
Kako {to slavniot irski patriot Roxer Kejsment, koj be{e poguben od Britancite po
vostanieto vo Irska od 1916, ka`al:
Znam za dve tragi~ni istorii vo svetot taa na Irska i na Makedonija. I dvete se obespraveni i stradalni.
Kesjment pred se tuka misli na Makedoncite koi vo toj period ` iveele vo ramkite na
granicite na nivnata drevna tatkovina Makedonija. Pove}eto od niv govorele slavjanskikoga Grcija osvoila pogolem del od Makedonija, prezemaj}i ja od Turcija, pred po~etokot na
Prvata Svetska Vojna. Zborovite na Kejsment treba da ne nateraat da se zapra{ame kolku se
ispravni gr~kite tvrdewa deka ne-Gr~kata Makedonija e samo komunisti~ka izmislica.
(Macedonia and Greece - The Struggle to Define a New Balkan Nation, John Shea, McFarland and Company
Inc., North Carolina, 1997)
(ZAKLU^OK)
Makedonija Ve~na