HASIL UTAMARISKESDAS 2018
Kementerian KesehatanBadan Penelitian dan Pengembangan Kesehatan
1
LATAR BELAKANG• Untuk penetapan kebijakan strategis (RPJMN, Renstra) dan
perencanaan program diperlukan data status kesehatan dandeterminannya yang diukur di masyarakat
• Untuk melihat trend keberhasilan pembangunan kesehatandibutuhkan Riskesdas secara serial 5 tahunan
• Riskesdas banyak dipakai sebagai bahan penyusunan kebijakanbaik oleh Kemenkes, Bappenas, TNP2K, dan K/L Lainnya,termasuk Pemerintah Daerah
• Riskesdas juga dipergunakan untuk melihat perkembanganIPKM
2
TUJUAN
• Menilai perubahan indikator terkait derajat kesehatantingkat Nasional, Provinsi, dan Kabupaten/ Kota
• Menilai perubahan indikator determinan derajat kesehatan(Yankes, Lingkungan, Perilaku) tingkat Nasional, Provinsi,dan Kabupaten/ Kota
• Menilai perubahan Indeks (IPKM) hasil pembangunankesehatan tingkat kabupaten/kota
3
4
KERANGKA KONSEP
PM, PTM,Keswa, cedera,disabilitas, gigi-mulut,Status gizi, kesehatan
balita, remaja putri,maternal, lansia
YANKES
LINGKUNGAN
PERILAKU BIOMEDIS
Akses Pelayanan Kesehatan, Pemanfaatan Pelayanan KesehatanTradisional, Pelayanan Kesehatan Ibu, bayi dan Anak, Pengobatan,
Jaminan Kesehatan*
Limbah, rumah/permukiman, sampah, pencemaran,Jamban, Air*
Perilaku berisiko(merokok, minumanberalkohol, aktifitas
fisik, konsumsibuah-sayur),
perilaku higienis,pengetahuan HIV
RDT malaria,Hb, Glukosa darah,
kolesterol*,Trigeliserida*
DEMOGRAFI, SOSIAL EKONOMI*
* Susenas * sedang dilakukan pemeriksaan
METODE PENELITIANDisain dan Lokasi• Survei potong lintang menggunakan kerangka sampel
Blok Sensus (BS) Susenas bulan Maret 2018 dari BPS
• Populasi adalah rumah tangga mencakup seluruhprovinsi dan kabupaten/kota (34 Provinsi, 416kabupaten dan 98 kota) di Indonesia
SAMPEL RUTA RISKESDAS 2018 = RUTA SUSENAS 2018 MARET
5
6
SAMPEL RISKESDAS: 2007, 2010, 2013,2018
Unit RKD2007
RKD2010
RKD2013
RKD2018
Sampel Rumahtangga
280.000 70.000 300.000 300.000
Representasi Kabupaten Provinsi Kabupaten Kabupaten
Unit sampel BS BS BS BS
Jumlah BS 18.000 2800 12.000 30.000
Pemilihan SampelBS
Sama dgnSusenas
Independen independen Sama dgSusenas
Jumlah Ruta per BS 16 25 25 10
STATUS GIZI
7
PROPORSI STATUS GIZI BURUK DAN GIZIKURANG PADA BALITA, 2007-2018
Balita gizi buruk dan gizikurangRiskesda
s 201817.7%
TargetRPJMN
201917%
VS
5.4
13.0
5.7
13.9
3.9
13.8
Gizi buruk Gizi Kurang
2007 2013 2018
8
• 2013: Gizi Kurang danBuruk 19.6%
• 2018: Gizi Kurang danBuruk 17.7%
PROPORSI STATUS GIZI BURUK DAN GIZIKURANG PADA BALITA MENURUT PROVINSI,
2013-2018
9
15.619.6
33
1317.7
29,5
0
5
10
15
20
25
30
35
Kepu
laua
n Ri
au Bali
Beng
kulu
Jaw
a Ba
rat
DKI J
akar
ta
Kalim
anta
n Ti
mur
Sula
wes
i Uta
ra
DI Y
ogya
kart
a
Jam
bi
Lam
pung
Bant
en
Papu
a
Jaw
a Ti
mur
Jaw
a Te
ngah
Kalim
anta
n U
tara
Bang
ka B
elitu
ng
Sum
ater
a Se
lata
n
INDO
NES
IA
Riau
Sum
ater
a Ba
rat
Papu
a Ba
rat
Sum
ater
a U
tara
Kalim
anta
n Te
ngah
Sula
wes
i Ten
ggar
a
Mal
uku
Uta
ra
Sula
wes
i Sel
atan
Sula
wes
i Ten
gah
Aceh
Kalim
anta
n Ba
rat
Kalim
anta
n Se
lata
n
Sula
wes
i Bar
at
Mal
uku
Goro
ntal
o
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
2013 2018Indikator berat badan menurut umur (BB/U):⋆ Gizi Buruk: BB/U<-3SD ⋆ Gizi Kurang: BB/U ≥ -3SD s/d <-2SD
PROPORSI STATUS GIZI SANGAT PENDEK DANPENDEK PADA BALITA, 2007-2018
Balita gizi sangat pendek danpendekRiskesdas 2018
30.8%(balita)
Target RPJMN 201928% (baduta)VS
18.8 18.018.0 19.2
11.5
19.3
Sangat Pendek Pendek
2007 2013 2018
10
• 2013: Sangat pendekdan pendek 37.2%
• 2018: Sangat pendekdan pendek 30.8%
PROPORSI STATUS GIZI SANGAT PENDEK DANPENDEK PADA BALITA MENURUT PROVINSI, 2013-
2018
11
27.5
37.2
51.7
17.7
30.8
42.6
0
10
20
30
40
50
60
DK
I Jak
arta
DI Y
ogya
karta Bal
i
Kep
ulau
an R
iau
Ban
gka
Bel
itung
Sul
awes
i Uta
ra
Ban
ten
Kal
iman
tan
Uta
ra
Lam
pung
Ria
u
Pap
ua B
arat
Ben
gkul
u
Sul
awes
i Ten
ggar
a
Kal
iman
tan
Tim
ur
Sum
ater
a B
arat
Jam
bi
IND
ON
ES
IA
Jaw
a B
arat
Jaw
a Te
ngah
Mal
uku
Uta
ra
Sum
ater
a S
elat
an
Sum
ater
a U
tara
Sul
awes
i Ten
gah
Gor
onta
lo
Jaw
a Ti
mur
Pap
ua
Kal
iman
tan
Sel
atan
Kal
iman
tan
Bar
at
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
Mal
uku
Kal
iman
tan
Teng
ah
Sul
awes
i Sel
atan
Ace
h
Sul
awes
i Bar
at
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
2013 2018Indikator tinggi badan menurut umur (TB/U):⋆ Sangat pendek : TB/U<-3SD ⋆ Pendek: TB/U ≥-3SD s/d <-2SD
PROPORSI STATUS GIZI SANGAT PENDEK DANPENDEK PADA BADUTA MENURUT PROVINSI,
2018
Indikator tinggi badan menurut umur(TB/U):•Sangat pendek : TB/U<-3SD•Pendek : TB/U ≥-3SD s/d <-2SD
• INDONESIA: sangat pendek dan pendek 29.9%• 18 provinsi dengan prevalensi tinggi (30% - <40%)
18 12.8 18.9
9.2
17.1
19
0
5
10
15
20
25
30
35
40
DK
I Jak
arta
DI Y
ogya
karta
Ban
ten
Ban
gka
Bel
itung Bal
i
Ria
u
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
Sul
awes
i Ten
ggar
a
Sul
awes
i Uta
ra
Lam
pung
Sul
awes
i Ten
gah
Gor
onta
lo
Sum
ater
a B
arat
Ben
gkul
u
Jaw
a B
arat
Sum
ater
a S
elat
an
IND
ON
ES
IA
Kal
iman
tan
Tim
ur
Kep
ulau
an R
iau
Pap
ua B
arat
Jam
bi
Kal
iman
tan
Uta
ra
Kal
iman
tan
Bar
at
Kal
iman
tan
Sel
atan
Mal
uku
Mal
uku
Uta
ra
Sum
ater
a U
tara
Jaw
a Te
ngah
Jaw
a Ti
mur
Sul
awes
i Sel
atan
Pap
ua
Kal
iman
tan
Teng
ah
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
Sul
awes
i Bar
at
Ace
h
Pendek Sangat pendek
12
29.9
PROPORSI STATUS GIZI KURUS DANGEMUK PADA BALITA, 2007-2018
6.27.4
5.36.8
3.5
6.7
Sangat kurus Kurus
2007 2013 2018
12.2 11.98.0
Gemuk
2007 2013 2018
13
• 2013: Sangat kurusdan kurus 12.1%
• 2018: Sangat kurusdan kurus 10.2%
PROPORSI STATUS GIZI KURUS DAN SANGAT KURUS PADABALITA MENURUT PROVINSI, 2013-2018
14
12.1
11.9
4.6
10.2
14.4
02468
101214161820
Kal
iman
tan
Uta
ra
Bal
i
Kal
iman
tan
Tim
ur
Ben
gkul
u
Jaw
a B
arat
DI Y
ogya
karta
Jaw
a Te
ngah
Jaw
a Ti
mur
Sul
awes
i Uta
ra
Ban
gka
Bel
itung
Sul
awes
i Sel
atan
DK
I Jak
arta
IND
ON
ES
IA
Pap
ua
Ban
ten
Sul
awes
i Bar
at
Lam
pung
Kep
ulau
an R
iau
Sum
ater
a B
arat
Sum
ater
a S
elat
an
Ace
h
Sul
awes
i Ten
ggar
a
Mal
uku
Uta
ra
Jam
bi
Sum
ater
a U
tara
Ria
u
Pap
ua B
arat
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
Sul
awes
i Ten
gah
Kal
iman
tan
Sel
atan
Mal
uku
Kal
iman
tan
Teng
ah
Kal
iman
tan
Bar
at
Gor
onta
lo
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
2013 2018
Indikator berat badan menurut tinggi badan (BB/TB):⋆ Sangat kurus: BB/TB<-3SD ⋆ Kurus: BB/TB ≥ -3SD s/d <-2SD
8.511.8
15
3.3
8
13.2
0
5
10
15
20
25
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
Sul
awes
i Ten
gah
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
DI Y
ogya
karta
Mal
uku
Sum
ater
a B
arat
Gor
onta
lo
Sul
awes
i Bar
at
Mal
uku
Uta
ra
Sul
awes
i Ten
ggar
a
Kal
iman
tan
Sel
atan
Sul
awes
i Sel
atan
Lam
pung
Jaw
a Te
ngah
Kal
iman
tan
Uta
ra
Sul
awes
i Uta
ra
Ria
u
Pap
ua B
arat
DK
I Jak
arta
Bal
i
Ban
gka
Bel
itung
Kal
iman
tan
Bar
at
IND
ON
ES
IA
Ban
ten
Jaw
a B
arat
Ace
h
Sum
ater
a U
tara
Kep
ulau
an R
iau
Jaw
a Ti
mur
Kal
iman
tan
Tim
ur
Kal
iman
tan
Teng
ah
Ben
gkul
u
Jam
bi
Sum
ater
a S
elat
an
Pap
ua
2013 2018
15
• INDONESIA: gemuk 8%• 13 provinsi dengan prevalensi gemuk di atas
prevalensi nasional
Indikator berat badan menurut tinggibadan (BB/TB):•Gemuk BB/TB >2SD
PROPORSI STATUS GIZI GEMUK PADABALITA MENURUT PROVINSI, 2013-2018
16
PROPORSI PEMBERIAN PMT PADA BALITA 6-59BULAN, 2018
Balita mendapatPMT Balita mendapat
PMT program
•0-30 bungkus =97.1%
•31-89 bungkus = 2%•≥90 bungkus =0.9%
PROPORSI RISIKO KURANG ENERGI KRONISPADA WANITA USIA SUBUR MENURUT
PROVINSI, 2018
Indikator KEK: lingkar lengan atas wanita usia subur 15-49 tahun < 23.5 cm
1.717.3 36.814.4
14.5
32.5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Kalim
anta
n U
tara
Aceh
Beng
kulu
Kalim
anta
n Ti
mur
Riau
DKI J
akar
ta
Bang
ka B
elitu
ng
Goro
ntal
o
Bali
Sum
ater
a U
tara
Sula
wes
i Uta
ra
Lam
pung
Jaw
a Ba
rat
Jam
bi
Kalim
anta
n Ba
rat
Sum
ater
a Se
lata
n
Bant
en
Sum
ater
a Ba
rat
Kepu
laua
n Ri
au
INDO
NES
IA
Sula
wes
i Bar
at
Jaw
a Ti
mur
Kalim
anta
n Se
lata
n
Kalim
anta
n Te
ngah
Sula
wes
i Sel
atan
Jaw
a Te
ngah
Sula
wes
i Ten
gah
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
DI Y
ogya
kart
a
Papu
a
Papu
a Ba
rat
Sula
wes
i Ten
ggar
a
Mal
uku
Uta
ra
Mal
uku
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
Wanita Tidak Hamil Wanita Hamil
17
KEK WUS:RKD 2013: WUS hamil 24.2%, WUS tidak hamil 20.8%RKD 2018: WUS hamil 17.3%, WUS tidak hamil 14.5%
PROPORSI RISIKO KURANG ENERGI KRONISPADA WANITA USIA SUBUR, 2007-2018
31.3 30.9
23.8
18.2 16.113.1 12.7
10.212.6
8.9 10.37.9
5.68.1
38.5
46.6
30.1 30.6
20.9 19.3 21.4
13.617.3
11.3
17.6
10.7
20.7
11.8
33.536.3
23.3 23.3
16.713.5 12.3
8.4 8.56 6.5 5.2
11.1
6
Hamil Tidakhamil
Hamil Tidakhamil
Hamil Tidakhamil
Hamil Tidakhamil
Hamil Tidakhamil
Hamil Tidakhamil
Hamil Tidakhamil
15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49
2007 2013 2018
18
Umur dalam tahun
19
PROPORSI PMT YANG DIPEROLEH IBU HAMIL,2018
Ibu hamil (bumil)mendapat PMT Bumil mendapat
PMT program
• 0-30 bungkus = 92%• 31-89 bungkus =
5.9%• ≥90 bungkus =
2.1%
CAKUPAN TABLET TAMBAH DARAH (TTD) YANGDIPEROLEH REMAJA PUTRI DAN IBU HAMIL, 2018
Remaja putrimendapat TTD Remaja putri
mendapat TTD disekolah
KONSUMSITTD IBUHAMIL
KONSUMSI TTDREMAJA PUTRI
• < 90 butir =61.9
• ≥ 90 butir =38.1
• < 52 butir = 98.6• ≥ 52 butir = 1.4
Ibu hamilmendapat TTD
Jumlah TTDdiperoleh
Mendapat≥90 butir
Mendapat<90 butir
20
PROPORSI ANEMIA IBU HAMIL, 2018
21
37.1
48.9
0
10
20
30
40
50
60
2013 2018
84.6
33.7
33.6
24
15-24 tahun 25-34 tahun 35-44 tahun 45-54 tahun
Anemia ibu hamil menurut umur
KESEHATAN IBU
22
66.8
[VALUE]
71.7 95.4
99.0
Papu
aMa
luku
Papu
a Bar
atMa
luku U
tara
Kalim
antan
Ten
gah
Suma
tera U
tara
Sulaw
esi T
engg
ara
Sulaw
esi T
enga
hKa
liman
tan B
arat
Jamb
iNu
sa T
engg
ara T
imur
Suma
tera S
elatan Riau
Bante
nSu
lawes
i Bar
atSu
lawes
i Utar
aKe
pulau
an R
iauBe
ngku
luIN
DONE
SIA
Aceh
Sulaw
esi S
elatan
Goro
ntalo
Bang
ka B
elitun
gKa
liman
tan S
elatan
Kalim
antan
Utar
aJa
wa B
arat
Lamp
ung
Kalim
antan
Tim
urJa
wa T
imur
Nusa
Ten
ggar
a Bar
atDK
I Jak
arta Bali
Suma
tera B
arat
DI Y
ogya
karta
Jawa
Ten
gah
KECENDERUNGAN PROPORSI PEMERIKSAAN KEHAMILAN (ANC AKSES) PADAPEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN MENURUT PROVINSI, INDONESIA 2013-2018
2018 2013
23
SDKI 2017:98%
63.5
86.094.4
67.081.6
88.8
Sulaw
esi T
engg
ara
Goro
ntalo
Papu
aPa
pua B
arat
Maluk
uSu
lawes
i Ten
gah
Sulaw
esi U
tara
Nusa
Ten
ggar
a Tim
urMa
luku U
tara
Kalim
antan
Ten
gah
Sulaw
esi B
arat
Kalim
antan
Utar
aKa
liman
tan B
arat
Sulaw
esi S
elatan
Beng
kulu
Suma
tera U
tara
Riau
Bang
ka B
elitun
gKa
liman
tan T
imur
Jamb
iIN
DONE
SIA
Suma
tera B
arat
Suma
tera S
elatan
Kalim
antan
Sela
tanNu
sa T
engg
ara B
arat
Aceh
Jawa
Tim
urBa
nten
Jawa
Bar
atJa
wa T
enga
hLa
mpun
gBa
liDK
I Jak
arta
Kepu
lauan
Riau
DI Y
ogya
karta
KECENDERUNGAN PROPORSI PEMERIKSAAN KEHAMILAN K1 IDEAL PADAPEREMPUAN 10-54 TAHUN MENURUT PROVINSI, INDONESIA 2013-2018
2018 2013
24
SDKI 2017: 82%
KECENDERUNGAN PROPORSI PEMERIKSAAN KEHAMILAN K4 PADAPEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN MENURUT PROVINSI, INDONESIA 2013-2018
25
74.190.2
43.8
70.4
85.5
Papu
aGo
ronta
loMa
luku
Papu
a Bar
atSu
lawes
i Ten
ggar
aMa
luku U
tara
Sulaw
esi T
enga
hSu
lawes
i Bar
atKa
liman
tan T
enga
hSu
lawes
i Utar
aSu
lawes
i Sela
tanSu
mater
a Utar
aNu
sa T
engg
ara T
imur
Kalim
antan
Bar
atSu
mater
a Sela
tanAc
ehJa
mbi
Kalim
antan
Utar
aRi
auBe
ngku
luBa
ngka
Beli
tung
Kalim
antan
Tim
urSu
mater
a Bar
atIN
DONE
SIA
Lamp
ung
Bante
nKa
liman
tan S
elatan
Kepu
lauan
Riau
Nusa
Ten
ggar
a Bar
atJa
wa B
arat
Jawa
Tim
urJa
wa T
enga
hBa
liDK
I Jak
arta
DI Y
ogya
karta
2018 2013
Target Renstra 2017: 76%Hasil SDKI 2017: 77%Hasil Sirkesnas 2016: 73%
26
PROPORSI PEMERIKSAAN KEHAMILAN K4 PADA PEREMPUAN UMUR 10-54TAHUN* MENURUT KOMPONEN PEMERIKSAAN YANG DITERIMA, INDONESIA
2018
*Informasi berdasarkan kehamilan yang berakhir (lahir hidup/lahir mati) periode 1 Januari2013 sd saat survei
Dokter kandungan14%
Dokter umum1%
Bidan85%
Perawat0%
PROPORSI TENAGA PEMERIKSA KEHAMILAN (ANC) PADAPEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN YANG ANC, INDONESIA 2018
27
DISTRIBUSI PROPORSI PENOLONG PERSALINAN* PADAPEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN, INDONESIA 2018
28
* Penolong persalinan berdasarkan kualifikasitertinggi
6.7
28.91.2
62.7
0.3
93.1
Non tenaga kesehatanDokter kandunganDokter umumBidanPerawat
Nakes
Non-Nakes
RS Pemerintah15%
RS swasta18%
Klinik5%Puskesmas/Pus
tu/Pusling12%
Praktik doktermandiri
1%
Praktik bidanmandiri
29%
Poskesdes/Polindes4%
Rumah16%
DISTRIBUSI PROPORSI TEMPAT PERSALINAN PADAPEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN , INDONESIA 2018
29
KECENDERUNGAN PROPORSI PERSALINAN DI FASILITAS KESEHATAN*PADA PEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN MENURUT PROVINSI, INDONESIA
2013-2018
30
30.1
79.3
25.1
66.7
97.2
Maluk
uMa
luku U
tara
Kalim
antan
Ten
gah
Papu
aSu
lawes
i Ten
ggar
aKa
liman
tan B
arat
Jamb
iNu
sa T
engg
ara B
arat
Sulaw
esi T
enga
hPa
pua B
arat
Suma
tera S
elatan Riau
Kalim
antan
Sela
tanBe
ngku
luSu
lawes
i Bar
atNu
sa T
engg
ara T
imur
Suma
tera U
tara
Bang
ka B
elitun
gBa
nten
Goro
ntalo
Aceh
INDO
NESI
AKa
liman
tan U
tara
Sulaw
esi S
elatan
Jawa
Bar
atSu
lawes
i Utar
aLa
mpun
gSu
mater
a Bar
atKa
liman
tan T
imur
Jawa
Tim
urKe
pulau
an R
iauJa
wa T
enga
hDI
Yog
yaka
rtaDK
I Jak
arta Bali
2018 2013
*) fasilitas kesehatan menurut PP No. 47 Tahun 2016 : RS (pemerintah dan swasta), klinik, dan praktek nakes (dokter danbidan mandiri)
TargetRensta
Tahun 2017= 79%
KECENDERUNGAN PROPORSI PELAYANAN KF LENGKAP* PADAPEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN MENURUT PROVINSI, INDONESIA
2018
31
15.1
37.0
8.8
32.1
55.5
Papu
a Bar
atSu
mater
a Utar
aSu
lawes
i Sela
tanSu
lawes
i Ten
ggar
aRi
auPa
pua
Kalim
antan
Ten
gah
Maluk
uKa
liman
tan B
arat
Suma
tera B
arat
Beng
kulu
Malut
Sulaw
esi T
enga
hAc
ehBa
ngka
Beli
tung
Goro
ntalo
Kalim
antan
Sela
tanKe
p. Ri
auSu
mater
a Sela
tanSu
lawes
i Bar
atJa
mbi
Lamp
ung
Kalim
antan
Utar
aIN
DONE
SIA
Kalim
antan
Tim
urNu
sa T
engg
ara T
imur
Nusa
Ten
ggar
a Bar
atJa
wa T
enga
hBa
nten
Sulaw
esi U
tara
Jawa
Bar
at Bali
Jawa
Tim
urDI
Yog
yaka
rtaDK
I Jak
arta
2018 2013
* KF lengkap adalah ibu bersalin yang mendapat layanan KF1, KF2 dan KF3
KECENDERUNGAN PROPORSI PENGGUNAAN KB PASCA SALINPADA PEREMPUAN UMUR 10-54 TAHUN MENURUT PROVINSI,
INDONESIA 2018
32
58.1
66.0
90.5
62.6
59.6
36.4
Jawa
Ten
gah
Jawa
Tim
urLa
mpun
gBa
ngka
Beli
tung
Jawa
Bar
atBa
nten
Kalim
antan
Tim
urAc
ehBe
ngku
luGo
ronta
loSu
mater
a Bar
atIN
DONE
SIA
Bali
DI Y
ogya
karta
Kalim
antan
Sela
tanSu
mater
a Sela
tanSu
lawes
i Utar
aDK
I Jak
arta
Riau
Nusa
Ten
ggar
a Bar
atJa
mbi
Kep.
Riau
Sulaw
esi S
elatan
Sulaw
esi B
arat
Kalim
antan
Utar
aSu
lawes
i Ten
gah
Nusa
Ten
ggar
a Tim
urKa
liman
tan B
arat
Suma
tera U
tara
Sulaw
esi T
engg
ara
Kalim
antan
Ten
gah
Malut
Papu
a Bar
atPa
pua
Maluk
u
2018 2013
33
Tidak memiliki30%
Ya, tidak dapatmenunjukkan
10%
Ya, dapatmenunjukkan
60%
DISTRIBUSI PROPORSI KEPEMILIKAN BUKU KIA PADAIBU HAMIL*, INDONESIA 2018
*) Kondisi sedang hamil saatwawancara
KESEHATAN ANAK
34
Target RPJMN tahun 2019 = 90%
PROPORSI KUNJUNGAN NEONATAL PERTAMA (6-28 JAM SETELAHLAHIR) PADA ANAK UMUR 0-59 BULAN MENURUT PROVINSI, 2013-2018
35
Pemeriksaan sesuai standar: pengukuran berat badan, panjang badan, suhu tubuh, perawatan tali pusat, konseling ASI,pemeriksaan masalah pemberian ASI, konseling tanda, riwayat sakit, riwayat diare, pengecekan/pemberian HB0 dan Vitamin K
PROPORSI KUNJUNGAN NEONATAL PERTAMA (6-28 JAM SETELAHLAHIR) SESUAI STANDAR PADA ANAK UMUR 0-59 MENURUT PROVINSI,
2016-2018
SIRKESNAS 2016
36
PROPORSI IMUNISASI DASAR LENGKAP PADAANAK USIA 12-23 BULAN, 2007-2018
41.649.2
9.1
59.2
32.1
8.7
57.9
32.9
9.2
0
10
20
30
40
50
60
70
Lengkap Tidak lengkap Tidak Imunisasi
2007 2013 2018
37
Target RENSTRA tahun 2019 =93%SDKI 2017 = 59,4%SUSENAS KOR 2015 = 52,26%
CAKUPAN IMUNISASI DASAR LENGKAP PADAANAK UMUR 12-23 BULAN, 2013-2018
38
SDKI2017:59%
PROPORSI IMUNISASI PADA ANAK USIA 12-23 BULANMENURUT JENIS IMUNISASI, 2013-2018
39
40
PROPORSI KEPEMILIKAN BUKU KIAPADA ANAK 0-59 BULAN MENURUT PROVINSI, 2013-2018
CAKUPAN KAPSUL VITAMIN A YANG DITERIMA DALAM 12 BULANTERAKHIR PADA ANAK 6-59 BULAN MENURUT PROVINSI, 2018
Sesuai standar:6-11 bulan 1 kali; 12-59 bulan 2kali
41
PROPORSI PENIMBANGAN BERAT BADAN PADA ANAKBALITA, 2007-2018
45.4
29.1
44.6
21.1
54.6
40
01020304050607080
Sesuai standar Tidak sesuai standar
2007
2013
2018
2007 dan 2013: 6-59 bulan; ≥ 4 kali dalam 6 bulanterakhir2018: 0-59 bulan; ≥ 8 kali dalam 12 bulan terkahir
42
PROPORSI PENGUKURAN PANJANG/TINGGI BADAN >=2 KALI DALAM 12TERAKHIR
PADA ANAK UMUR 0-59 BULAN MENURUT PROVINSI, 2018
57.977.8
15.9
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
NTB
Sum
utKa
lteng
Papu
aSu
lut
Sultr
aBa
liBa
nten
Jam
biSu
mse
lNT
TM
alut
Aceh
Paba
rM
aluk
uBe
ngku
luSu
lbar
Sulse
lLa
mpu
ngRi
auSu
mba
rIN
DONE
SIA
Sulte
ngG
oron
talo
Kalb
arKa
ltimKa
lsel
Babe
lJa
bar
Kalta
raKe
pri
Jate
ngJa
tim DKI
DIY
Tidak pernah 1 kali >=2kali
43
PROPORSI INISIASI MENYUSU DINI (IMD) PADA BAYI DAN ANAK USIA 0-23BULAN MENURUT PROVINSI, 2013-2018
34,5
58,2
0
20
40
60
80
100
Mal
utSu
lbar
Sum
utM
aluk
uPa
bar
Bali
Kalte
ngSu
lsel
Kalta
raSu
lut
Kalb
arG
oron
talo
Lam
pung
Bant
enR
iau
Sum
sel
Beng
kulu
Babe
lN
TTN
TBSu
ltra
IND
ON
ESIA
Aceh
Sulte
ngKa
lsel
Jaba
rJa
mbi
Sum
bar
Paba
rJa
timJa
teng
Kaltim
Kepr
iD
IYD
KI
2013 2018
44
PROPORSI POLA PEMBERIAN ASI PADA BAYI UMUR 0-5 BULAN MENURUT PROVINSI, 2018
ASI eksklusif: dalam 24 jam terakhir hanya konsumsi ASI saja dan tidak mengonsumsi makanan/minuman dalam 24 jamterakhir.
ASI eksklusif
45
PROPORSI KONSUMSI MAKANAN BERAGAM PADA ANAK 6-23BULAN MENURUT PROVINSI, 2018
46
PERBANDINGAN INDEKS PERKEMBANGANANAK PADA ANAK USIA 36-59 BULAN
47
PROPORSI BERAT BADAN LAHIR <2500 GRAM (BBLR) PADAANAK UMUR 0-59 BULAN MENURUT PROVINSI, 2018
48
Berdasarkan 56,6% yang memiliki catatan beratlahir
Target RPJMN tahun 2019 =8%Sirkesnas 2016 = 6,9%
49
PROPORSI PANJANG BADAN LAHIR <48 CM PADA ANAK UMUR 0-59BULAN MENURUT PROVINSI, 2013-2018
Berdasarkan 47,9% yang memiliki catatan panjanglahir
50
Berdasarkan 19,0% balita yang memiliki catatan lingkarkepala
PROPORSI UKURAN LINGKAR KEPALA SAAT LAHIR PADAANAK UMUR 0-59 BULAN MENURUT PROVINSI, 2018
PENYAKITMENULAR
51
PREVALENSI ISPA MENURUT DIAGNOSIS TENAGA KESEHATAN (NAKES)*MENURUT PROVINSI, 2013-2018
*Tenaga kesehatan (nakes): Dokter spesialis, dokter umum, bidan, danperawat
17.2
9.210.5
1.50.0
2.5
5.0
7.5
10.0
12.5
15.0
17.5
20.0
22.5
25.0
Papu
aBe
ngku
luPa
bar
NTT
Kalte
ngJa
timMa
luku
Bante
nJa
bar
Jaten
gBa
liIN
DONE
SIA
Aceh
Lamp
ung
Sumb
arKe
pri
Kaltim
Sums
elJa
mbi
Kalba
rSu
mut
DIY
Sultra DK
INT
BSu
lteng
Malut
Kalse
lRi
auKa
ltara
Sulut
Goro
ntalo
Sulse
lSu
lbar
Babe
l
Perse
n
2013 2018
13,8
4,4
52
2.9
1.6 0.8
3.6
2.0
1
0.00.51.01.52.02.53.03.54.04.55.0
Papu
aBe
ngku
luPa
bar
Jaba
rAc
ehKa
ltara
Sums
elDK
ISu
lbar
Sumu
tKa
lbar
Malut
Lamp
ung
Bante
nIN
DONE
SIA
Jamb
iKa
lteng
Maluk
uJa
teng
Jatim
Kaltim Sulut
Goro
ntalo
Sumb
arKe
pri
Kalse
lSu
lteng
Sulse
lSu
ltra Riau
Babe
lNT
BDI
YNT
TBa
li
Perse
n
2013 2018
PREVALENSI PNEUMONIA BERDASARKAN DIAGNOSIS NAKESMENURUT PROVINSI, 2013-2018
*Tenaga kesehatan (nakes): Dokter spesialis, dokter umum, bidan, danperawat
53
0.40.4
0.1
0.8
0.40.2
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1.0
Bante
nPa
pua
Jaba
rAc
ehSu
msel
DKI
Kalta
raPa
bar
Beng
kulu
Jaten
gKa
lbar
Kalte
ngKa
lsel
Sulut
Sulte
ngSu
lsel
Sultra
Goro
ntalo
Maluk
uIN
DONE
SIA
Sumu
tSu
mbar
Jamb
iLa
mpun
gKe
pri
Jatim NT
BNT
TKa
ltimSu
lbar
Malut
Riau
Perse
n
2013 2018
PREVALENSI TB PARU BERDASARKAN DIAGNOSIS DOKTER*MENURUT PROVINSI, 2013-2018
Target Renstra pada 2019 Prevalensi TBParu menjadi 245 /100.000 PendudukStudi Inventori TB (Global Report TB2018): Insidens TB 321 per 100.000
* Dokter : spesialis dan dokter umum 54
8.8
7.0 3.5
10.38.0
4.3
0.02.55.07.5
10.012.515.017.520.022.525.0
Sulte
ngNT
BBe
ngku
luPa
pua
Sumb
arBa
nten
Sulse
lAc
ehSu
mut
Goro
ntalo
Kalba
rJa
bar
DIY
Jaten
gSu
lbar
Bali
INDO
NESI
APa
bar
Kalta
raJa
bar
Riau DK
ISu
ltraSu
lutNT
BMa
luku
Kalse
lKa
ltimSu
msel
Kalte
ngMa
lutLa
mpun
gJa
mbi
Babe
lKe
pri
Perse
n
2013
PREVALENSI DIARE BERDASARKAN DIAGNOSIS NAKES* DAN GEJALAMENURUT PROVINSI, 2013-2018
*Tenaga kesehatan (nakes): Dokter spesialis, dokter umum, bidan, danperawat
55
21.218.5
22.0
15.812.3
6.005
101520253035404550
Pap
uaS
umut
NTB
Ace
hK
alba
rJa
bar
Sul
teng
Ben
gkul
uB
ante
nS
umba
rG
oron
talo
Sul
bar
Jate
ngIN
DO
NE
SIA
Kal
tara
Sul
sel
DK
IN
TTS
umse
lJa
timR
iau
Mal
uku
Kal
sel
Kal
timS
ultra
Pab
arB
ali
Lam
pung
Kal
teng
Sul
utD
IYJa
mbi
Mal
utB
abel
Kep
ri
Pers
en
2013 2018
PREVALENSI DIARE PADA BALITA BERDASARKAN DIAGNOSIS NAKES*DAN GEJALA MENURUT PROVINSI, 2013-2018
*Tenaga kesehatan (nakes): Dokter spesialis, dokter umum, bidan, danperawat
56
PROPORSI PENGGUNAAN ORALIT UNTUK PENANGANAN DIARE PADABALITA MENURUT PROVINSI, 2013-2018
24.633.3
23.1
34.8
58.9
05
1015202530354045505560657075
Kalse
lSu
lsel
Paba
rJa
teng
Sumu
tSu
lbar
Aceh
Maluk
uSu
lutSu
lteng
Kalte
ngJa
bar
Kepr
iIN
DONE
SIA
Goro
ntalo
Babe
lRi
auBe
ngku
luJa
timSu
ltraBa
nten
Kalta
ra DIY
Malut
Kaltim DK
IKa
lbar
Sums
elLa
mpun
gJa
mbi
Sumb
ar Bali
NTB
NTT
Papu
a
Perse
n
2013 2018
57
PROPORSI PERILAKU CUCI TANGAN DENGAN BENAR PADAPENDUDUK UMUR ≥10 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2007-2018
58
23.2
47
20.4
49.8
67.4
0
20
40
60
80
100
NTT
Papu
aAc
ehMa
lutMa
luku
Sumu
tSu
mbar
Riau
Beng
kulu
Sums
elSu
ltraSu
lteng
Jamb
iPa
bar
Kalba
rNT
BSu
mbar
Bante
nLa
mpun
gSu
lutKa
lteng
INDO
NESI
ASu
lsel
Goro
ntalo
Kalse
lDI
YJa
teng
Jatim DK
IBa
bel
Jaba
rKe
pri
Kaltim
Kalta
ra Bali
%
200720132018
Catatan: cuci tangan dengan benar bila cuci tangan pake sabun sebelum menyiapkan makanan, setiap kali tangan kotor (memegang uang, binatangdan berkebun), setelah buang air besar, setelah menceboki bayi/anak, setelah menggunakan pesitisikda/insektisida, sebelum menyusui bayi dansebelum makan
PROPORSI PERILAKU BENAR DALAM BUANG AIR BESAR PADAPENDUDUK ≥10 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2007-2018
59
71.1
82.6
55.8
88.2 97.6
0
20
40
60
80
100
Papu
aKa
lteng
Sumb
arSu
lteng
Kalse
lAc
ehSu
msel
Sulba
rKa
lbar
NTT
Maluk
uGo
ronta
loJa
tim NTB
Sumu
tSu
ltraIN
DONE
SIA
Lamp
ung
Jamb
iKa
ltara
Beng
kulu
Malut
Jaten
gBa
nten
Kaltim
Jaba
rPa
bar
Riau
Kepr
iSu
lsel
Babe
lBa
liSu
lut DIY
DKI
%
200720132018
Perilaku benar dalam buang air besar adalah buang air besar dijamban
PROPORSI CARA PENANGANAN TINJA BALITA DI RUMAH TANGGAMENURUT TEMPAT TINGGAL, 2018
60
40.6
20.6
1.9
34
1.9 1
34.6
19.7
5.7
33
6.40.7
0102030405060708090
100
Menggunakan jamban Dibuang ke jamban Ditanam ke tanah Dibuang sembarangan Dibersihkan disembarang tempat
Lainnya
Perkotaan Perdesaan
61
37.8
20.13.7
33.5
40.8 Menggunakan jamban
Dibuang ke jamban
Ditanam di tanah
DibuangsembaranganDibersihkan disembarang tempatLainnya
PROPORSI CARA PENANGANAN TINJA BALITA DI RUMAH TANGGA , 2018
Catatan : Hanya ditanyakan pada rumah tangga yang memiliki balita
1.4
0.402468
101214161820
Papu
aPa
bar
NTT
Beng
kulu
Malut
Maluk
uBa
bel
Sulte
ngNT
BSu
lutKa
lbar
INDO
NESI
AKe
pri
Jamb
iLa
mpun
gSu
msel
Sutra
Sulba
rAc
ehSu
mut
Kaltim
Kalte
ngKa
ltara
Sumb
arSu
lsel
Riau
Kalse
lGo
ronta
loBa
nten
DIY
DKI
Jaba
rBa
liJa
teng
Jatim
Perse
n
2013 2018
PREVALENSI MALARIA BERDASARKAN RIWAYAT PEMERIKSAAN DARAHMENURUT PROVINSI, 2013-2018
62
63
39.1
78.3
91.3
0102030405060708090
100
Jaba
rJa
timKa
lsel
Bante
nSu
lsel
Kalta
raJa
teng
Maluk
uSu
lbar
Beng
kulu
Sulut
Sums
elKa
lbar
Sumb
arAc
ehBa
bel
Lamp
ung
Sumu
tRi
auMa
lutIN
DONE
SIA
Sultra
Goro
ntalo
NTB
Sulte
ngPa
pua
NTT
Kepr
iKa
lteng
Jamb
iPa
bar
DIY
Kaltim DK
IBa
li
Perse
n
PENGGUNAAN ARTEMISININ COMBINATION TREATMENT(ACT) PADA KASUS MALARIA MENURUT PROVINSI, 2018
64
15.8
65.7
0102030405060708090
100
Jaba
rJa
teng
Bante
nRi
au DIY
Sulse
lKa
ltara
Lamp
ung
NTB
Kalse
lSu
mut
Sums
elKa
lteng
Kaltim Aceh
Sumb
arSu
lutGo
ronta
loSu
ltraSu
lbar
Kalba
rKe
pri
Jamb
iSu
lteng
INDO
NESI
ABe
ngku
luBa
bel
Maluk
uMa
lutPa
pua
Papu
a Bar
atNT
T
Perse
n
PROPORSI PENGGUNAAN KELAMBU LLIN’S* PADA BALITA DIKABUPATEN/KOTA ENDEMIS MALARIA MENURUT PROVINSI, 2018
*LLIN’s = Long Lasting Insecticidal Nets Catatan: bisa select kab/kota endemis
PREVALENSI FILARIASIS BERDASARKAN DIAGNOSIS NAKES*MENURUT PROVINSI, 2007-2018
0.05
0.8
0.00.20.40.60.81.01.21.41.61.82.0
Maluk
uKe
pri
Paba
rPa
pua
Aceh
Sultra
Sums
sel
Jaba
rSu
mut
Beng
kulu
Kalte
ngSu
lbar
jaten
gKa
lbar
Kalse
lKa
ltara
Malut
INDO
NESI
ASu
mbar
Jamb
iLa
mpun
gBa
nten
NTT
kaltim
Sulte
ngRi
auBa
bel
DKI
Jatim NT
BDI
YSu
lutSu
lsel
Goro
ntalo
Bali
Perse
n
2007 2018
*Tenaga kesehatan (nakes): Dokter spesialis, dokter umum, bidan, danperawat
65
CAPAIAN PEMBERIAN OBAT PENCEGAHAN MASAL (POPM) FILARIASISBERDASARKAN CAKUPAN TARGET* MENURUT PROVINSI, 2018
16.3
51.8
78.9
0102030405060708090
100
Bante
nGo
ronta
loSu
mut
Papu
aSu
lbar
Sulse
lSu
lteng
Jamb
iNT
TSu
ltraMa
lutIN
DONE
SIA
Jaba
rBa
bel
Sumb
arJa
teng
Kepr
iRi
auPa
bar
Aceh
Maluk
uKa
ltara
Beng
kulu
Lamp
ung
Kalte
ngKa
ltimSu
msel
Kalba
rKa
lsel
Perse
n
* Denumerator: Total sampel didaerah endemis filariasis dan sudah melakukan POPM Filariasis dikurangi anak usia 2 tahun didaerah tersebut (pada saat puldata Riskesdas 2018 berusia < 2 thn)
66
PROPORSI PEMBERANTASAN SARANG NYAMUK(PSN) YANG DILAKUKAN RUMAH TANGGA, 2018
Catatan : Cara PSN yang ditanya adalah 3M, yaitu Menutup, Menguras dan Memusnahkan 67
32,7 29,4
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Perkotaan Perdesaan
16.2
31.2
43.6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Kepr
iNT
BPa
pua.
Sum
utAc
ehSu
mse
lSu
mba
rBa
nten DK
IKa
lteng
Kalta
raRi
auSu
lsel
NTT
Jaba
rBa
liLa
mpu
ngBe
ngku
luIN
DONE
SIA
Sulb
arM
alut
Kalse
lSu
lteng
Malu
kuKa
lbar
Kaltim
Paba
rJa
teng
Gor
onta
loJa
mbi
Sulu
tJa
timSu
ltra
Babs
elDI
Y
PENGETAHUAN KOMPOSIT* TENTANG HIV/AIDSMENURUT
PROVINSI, RISKESDAS 2018
2.0
65.2
31.8
1.0
0102030405060708090
100
Aceh
Suma
tera U
tara
Suma
tera B
arat
Riau
Jamb
iSu
mater
a Sela
tanBe
ngku
luLa
mpun
gBa
ngka
Beli
tung
Kepu
lauan
Riau
DKI J
akar
taJa
wa B
arat
Jawa
Ten
gah
DI Y
ogya
karta
Jawa
Tim
urBa
nten
Bali
Nusa
Ten
ggar
a Bar
atNu
sa T
engg
ara T
imur
Kalim
antan
Bar
atKa
liman
tan T
enga
hKa
liman
tan S
elatan
Kalim
antan
Tim
urKa
liman
tan U
tara
Sulaw
esi U
tara
Sulaw
esi T
enga
hSu
lawes
i Sela
tanSu
lawes
i Ten
ggar
aGo
ronta
loSu
lawes
i Bar
atMa
luku
Maluk
u Utar
aPa
pua B
arat
Papu
aIN
DONE
SIA
Perse
n
TIDAK TAHU Benar 0-7 Benar 8-15 Benar 16-24
*Komposit dari pertanyaan pengetahuan umum HIV (5 pertanyaan), cara penularan dan cara pencegahan (10 pertanyaan) serta cara pemeriksaanHIV (6 pertanyaan)
68
PENYAKIT TIDAKMENULAR, KESEHATANJIWA, DAN KESEHATAN
GIGI - MULUT
69
• 2013: wawancara semua umur berdasarkan gejala (belum ada provinsi Kalimantan Utara)• 2018: wawancara semua umur berdasarkan diagnosis dokter
PREVALENSI ASMA PADA PENDUDUK SEMUA UMUR MENURUT PROVINSI,2013-2018
4.54.5
2.4
1.0
DIY
Kaltim Ba
liKa
lteng
Kalta
raKa
lbar
NTB
Sulte
ngBa
bel
Jaba
rGo
ront
aloKa
lsel
Jatim DK
ISu
lsel
Bant
enKe
pri
Sultr
aBe
ngku
luIN
DONE
SIA
Paba
rAc
ehRi
auSu
lutSu
mba
rSu
mse
lPa
pua
Malu
kuJa
teng
Malu
tJa
mbi
Lam
pung
NTT
Sulba
rSu
mut
Perse
n (%
)
2013 2018
70
4,9
1,8
0,9
DIY
Sumb
arGo
rontal
oDK
IBa
liSu
lteng
Jatim
Kalta
raKa
lsel
Jaten
gAc
ehKe
priIN
DONE
SIA Sulut
Riau
Sulse
lSu
lbar
Papu
aSu
mut
Kalba
rSu
msel
NTT
Babe
lKa
ltimJa
bar
Lamp
ung
Bante
nBe
ngku
luKa
lteng
Jamb
iPa
bar
Sultra
Malut
Maluk
uNT
B
Perm
il (‰
)
2013 2.018
PREVALENSI KANKER BERDASARKAN DIAGNOSISDOKTER MENURUT PROVINSI (PER MIL), 2013-2018
• 2013 : wawancara semua umur berdasarkan diagnosis dokter (belum ada provinsi Kalimantan Utara)• 2018 : wawancara semua umur berdasarkan diagnosis dokter
71
1.4
PREVALENSI STROKE* (PERMIL) BERDASARKAN DIAGNOSISPADA PENDUDUK UMUR ≥ 15 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2013-
2018
• RKD 2013: wawancara berdasarkan diagnosis nakes• RKD 2018: wawancara berdasarkan diagnosis dokter
14.7
10.9
4.17
Kaltim DI
YSu
lutKe
priKa
ltara
Kalse
lBa
bel
Jatim DK
IKa
lteng
Jaten
gJa
bar
Bante
nIN
DONE
SIA
Goron
talo
Sumb
ar Bali
Sulse
lSu
lteng
Sums
elKa
lbar
Beng
kulu
Sumu
tMa
luku
NTB
Riau
Sultra
Lamp
ung
Aceh
Sulba
rJa
mbi
Paba
rNT
TMa
lutPa
pua
Perm
il (‰
)
2013 2018
72
PREVALENSI PENYAKIT GINJAL KRONIS (PERMIL) ≥ 15 TAHUNBERDASARKAN DIAGNOSIS DOKTER MENURUT PROVINSI, 2013-
2018
2.0
6.4
3.8
1.8
Kalta
raMa
lutSu
ltraGo
rontal
oSu
lteng
NTB
Aceh
Jaba
rMa
luku
DKI
Bali
DIY
Beng
kulu
Kalba
rJa
teng
Kaltim
Sumb
arLa
mpun
gIN
DONE
SIA
Sulse
Papu
aSu
ltra NTT
Sumu
tPa
bar
Kepri
Jamb
iKa
lsel
Kalte
ngJa
timBa
bel
Sums
elRi
auBa
nten
Sulba
r
Perm
il (‰
)
2013 2018
73
2%
19,3%
38,7%
Sultra
Malut
Kepri
Maluk
uSu
lteng
Kalte
ngPa
bar
Sulse
lKa
ltara
NTT
Sumu
tPa
pua
Sulut
Aceh
Sumb
arKa
ltimJa
teng
Lamp
ung
Sums
elKa
lbar
Sulba
rJa
mbi
Jaba
rInd
ones
iaBe
ngku
luGo
rontal
oJa
timKa
lsel
Riau
NTB
Babe
lBa
nten
DIY
Bali
DKI
PROPORSI PERNAH/ SEDANG CUCI DARAH PADA PENDUDUKBERUMUR ≥ 15 TAHUN YANG PERNAH DIDIAGNOSIS PENYAKIT
GAGAL GINJAL KRONIS MENURUT PROVINSI, 2018
74
PREVALENSI PENYAKIT SENDI* PADA PENDUDUK UMUR ≥ 15 TAHUNMENURUT PROVINSI, 2013-2018
• RKD 2013: wawancara berdasarkan diagnosis nakes• RKD 2018: wawancara berdasarkan diagnosis dokter
75
PREVALENSI DIABETES MELITUS BERDASARKAN DIAGNOSISDOKTER PADA PENDUDUK UMUR ≥ 15 TAHUN MENURUT PROVINSI,
2013-2018
1.5
3.4
2.0
0.9
DKI
Kaltim DI
YSu
lutJa
timBa
bel
Aceh
Goro
ntalo
Kalta
raBa
nten
Sulte
ngJa
teng
INDO
NESI
ASu
mut
Paba
rRi
auSu
lsel
Kalse
lJa
bar
Bali
Kepr
iSu
mbar
NTB
Kalba
rKa
lteng
Malut
Jamb
iLa
mpun
gSu
ltraSu
msel
Beng
kulu
Sukb
arMa
luku
Papu
aNT
T
Pers
en (%
)
2013, ≥ 15 thn 2018, ≥ 15 thn
76
77
PREVALENSI DM BERDASARKAN PEMERIKSAANDARAH PADA PENDUDUK UMUR ≥ 15 TAHUN, 2013-
2018
6,9
8,5
2013 2018
Prevalensi DMmenurut konsensusPerkeni 2011 padapenduduk umur ≥15 tahun
Prevalensi DMmenurut konsensusPerkeni 2015 padapenduduk umur ≥ 15tahun
10,9%
2018
8,5%
6,9%
91%
9%
Rutin minumOAD/suntik insulin
sesuai petunjukdokter
Tidak rutin
50.4
30.225.3
18.8 18.212.6 8.5
2.1
Mera
sa su
dah s
ehat
Tidak
rutin
bero
bat k
e fas
yank
es
Minu
m ob
at tra
dision
al
Serin
g lup
a
Lainn
ya
Tidak
taha
n efek
samp
ing ob
at
Tidak
mam
pu m
embe
li oba
tse
cara
rutin
Obat
tidak
terse
dia di
fasy
anke
s
Per
sen
(%)
Alasan tidak rutin minumOAD/suntik insulin
Rutin
78
PREVALENSI PENYAKIT JANTUNG (DIAGNOSISDOKTER) PADA PENDUDUK SEMUA UMUR MENURUT
PROVINSI, 2018
2.2
1.5
0.7
Kalta
raGo
rontal
oDI
YSu
lteng DK
IKa
ltim Sulut
Aceh
Jaba
rSu
mbar
Jaten
gSu
kbar
Kepri
Jatim
Babe
lIN
DONE
SIA
Sulse
lMa
luku
Bante
nSu
ltra Bali
Sumu
tKa
lbar
Beng
kulu
Kalte
ngKa
lsel
Lamp
ung
Paba
rSu
msel
Malut
Riau NTB
Jamb
iPa
pua
NTT
Perse
n (%
)
79
80
9.4 9.5
25.8
8.4 8.8
34.1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
D/ Dokter D/ Dokter atau MinumObat
Ukur
RKD 2013RKD 2018
PREVALENSI HIPERTENSI MENURUT DIAGNOSIS DOKTER, DIAGNOSISDOKTER ATAU MINUM OBAT, DAN HASIL PENGUKURAN PADA PENDUDUK
UMUR > 18 TAHUN,RKD 2013 dan RKD 2018
PREVALENSI HIPERTENSI BERDASARKAN DIAGNOSIS DOKTER PADAPENDUDUK UMUR ≥ 18 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
13.2
8.4
4.4
Sulut DIY
Kaltim
Kalta
ra DKI
Goro
ntalo
Kalse
lJa
bar
Bali
Aceh
Sulte
ngKe
pri
Bante
nRi
auBe
ngku
luKa
lteng
INDO
NESI
ABa
bel
Jaten
gKa
lbar
Lamp
ung
Jatim
Paba
rJa
mbi
Sumb
arSu
msel
NTB
Sulse
lSu
lbar
Sultra
Malut
Sumu
tNT
TMa
luku
Papu
a
Pers
en(%
)
81
Riskesdas 2013: 9.4%
PREVALENSI HIPERTENSI BERDASARKAN DIAGNOSIS DOKTER ATAU MINUMOBAT ANTIHIPERTENSI PADA PENDUDUK UMUR ≥ 18 TAHUN MENURUT
PROVINSI, 2018
13.5
8.8
4.7
Sulut
Kaltim
Goro
ntalo
DIY
Kalse
lKa
ltara DK
ISu
lteng
Jaba
rBa
liAc
ehKa
lteng
Babe
lKe
pri
Bante
nRi
auKa
lbar
Indon
esia
Beng
kulu
Jaten
gJa
timLa
mpun
gSu
msel
NTB
Sulse
lSu
lbar
Paba
rSu
mbar
Jamb
iSu
ltraMa
lutMa
luku
Sumu
tNT
TPa
pua
Perse
n(%
)
82
Riskesdas 2013: 9.5%
PREVALENSI HIPERTENSI BERDASARKAN HASILPENGUKURAN PADA PENDUDUK UMUR ≥ 18 TAHUN
MENURUT PROVINSI, 2018
44.134.1
22.2
Kalse
lJa
bar
Kaltim
Jaten
gKa
lbar
Jatim
Sulba
rKa
lteng
INDO
NESI
ADK
ISu
lutKa
ltara DIY
Sulse
lSu
msel Bali
Lamp
ung
Babe
lSu
lteng
Sultra
Goron
talo
Bante
nSu
mut
Riau
Jamb
iMa
luku
Beng
kulu
NTB
NTT
Aceh
Paba
rKe
priSu
mbar
Malut
Papu
a
Perse
n (%)
RKD 2007, 2013: belum ada Kalimantan Utara83
Riskesdas 2013: 25.8%
PREVALENSI HIPERTENSI BERDASARKAN HASIL PENGUKURAN PADAPENDUDUK UMUR ≥ 18 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2007-2018
25.8
44.1
34.1
22.2
Kalse
lJa
bar
Kaltim
Jaten
gKa
lbar
Jatim
Sulba
rKa
lteng
INDO
NESI
ADK
ISu
lutKa
ltara DIY
Sulse
lSu
msel Bali
Lamp
ung
Babe
lSu
lteng
Sultra
Goron
talo
Bante
nSu
mut
Riau
Jamb
iMa
luku
Beng
kulu
NTB
NTT
Aceh
Paba
rKe
priSu
mbar
Malut
Papu
a
Pers
en (%
)
2007 2013 2018
RKD 2007, 2013: belum ada Kalimantan Utara
84
PROPORSI RIWAYAT MINUM OBAT DAN ALASAN TIDAK MINUM OBAT PADAPENDUDUK HIPERTENSI BERDASARKAN DIAGNOSIS DOKTER ATAU MINUM
OBAT, 2018
8,891,2
Hipertensi
54.4%
32.3%
13.3%
RutinTidak rutinTidak minum obat
59.8
31.3
14.5 12.5 11.5 8.1 4.5 2.0
85
86
PROPORSI BERAT BADAN LEBIHDAN OBESE PADA DEWASA >18 TAHUN, 2007-
2018
8.6
11.513.6
2007 2013 2018
Berat badan lebih (overweight)
10.514.8
21.8
2007 2013 2018
Obese
Indikator berat badan lebih dewasa yaitu IMT ≥25,0 s/d <27,0 Indikator berat badan lebih dewasa yaitu IMT ≥27,0
PROPORSI OBESITAS PADA DEWASA UMUR>18 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
Indikator obesitas dewasa yaitu IMT ≥ 27
10.3
21.8
30.2
0
5
10
15
20
25
30
35
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
Kal
iman
tan
Bar
at
Lam
pung
Sum
ater
a S
elat
an
Jam
bi
Sul
awes
i Bar
at
Kal
iman
tan
Teng
ah
Sul
awes
i Sel
atan
Sul
awes
i Ten
ggar
a
Kal
iman
tan
Sel
atan
Mal
uku
Ben
gkul
u
Pap
ua
Jaw
a Te
ngah
Sum
ater
a B
arat
Sul
awes
i Ten
gah
DI Y
ogya
karta
IND
ON
ES
IA
Ban
ten
Jaw
a Ti
mur
Jaw
a B
arat
Bal
i
Ban
gka
Bel
itung
Ria
u
Ace
h
Gor
onta
lo
Mal
uku
Uta
ra
Sum
ater
a U
tara
Kal
iman
tan
Uta
ra
Kep
ulau
an R
iau
Pap
ua B
arat
Kal
iman
tan
Tim
ur
DK
I Jak
arta
Sul
awes
i Uta
ra
87
PROPORSI OBESITAS SENTRAL PADA DEWASA ≥15TAHUN, 2018
88
18.8
26.631.0
2007 2013 2018
2007 2013 2018
Indikator lingkar perut wanita yaitu > 80 cm; dan pria yaitu > 90 cm
PROPORSI OBESITAS SENTRAL PADA DEWASA≥15 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
19.3
31
42.5
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Nus
a Te
ngga
ra T
imur
Jam
bi
Kalim
anta
n Te
ngah
Nus
a Te
ngga
ra B
arat
Kalim
anta
n Ba
rat
Lam
pung
Sum
ater
a Se
lata
n
Sula
wes
i Bar
at
Jaw
a Te
ngah
Kalim
anta
n Se
lata
n
Beng
kulu
Aceh
Jaw
a Ti
mur
Sula
wes
i Ten
ggar
a
Bant
en
IND
ON
ESI
A
Sula
wes
i Sel
atan
Papu
a
Mal
uku
Jaw
a Ba
rat
DI Y
ogya
karta
Mal
uku
Uta
ra
Ria
u
Kalim
anta
n U
tara
Sum
ater
a Ba
rat
Sula
wes
i Ten
gah
Kepu
laua
n R
iau
Bang
ka B
elitu
ng
Papu
a Ba
rat
Sum
ater
a U
tara
Gor
onta
lo
Bali
Kalim
anta
n Ti
mur
DKI
Jak
arta
Sula
wes
i Uta
ra
Indikator lingkar perut wanita yaitu > 80 cm; dan pria yaitu > 90 cm
89
PREVALENSI (%) MEROKOK SAAT INI* PENDUDUK UMUR ≥10 TAHUNMENURUT PROVINSI, 2013-2018
90
32.0
28.8
23.5
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
Jaba
rGo
ronta
loLa
mpun
gBe
ngku
luBa
nten
Sulte
ngSu
mbar
NTB
Malut
Sulut
Sums
elKa
lteng
INDO
NESI
ARi
auBa
bel
DKI
Maluk
uAc
ehJa
timJa
teng
Paba
rKa
lbar
Sumu
tKe
pri
NTT
Kalta
raSu
ltraKa
ltimSu
lsel
Papu
aSu
lbar
Jamb
iKa
lsel
DIY
Bali
%2013
2018
* Merokok hisap setiap hari dan kadang-kadangRISKESDAS 2013, Prevalensi nasional : 29.3%RISKESDAS 2018 Prevalensi nasional : 28.8%
29.3
PREVALENSI MEROKOK PADA PENDUDUK UMUR 10-18TAHUN, 2007-2018
Target RPJMN 2019: 5.4%(total)
91
PROPORSI KONSUMSI TEMBAKAU (HISAP DAN KUNYAH)PADA PENDUDUK USIA 15 TAHUN KE ATAS
92
65.6 65.8 66 68.162.9
5.2 4.1 6.7 2.5 4.8
34.2 34.3 36.3 32.8 33.8
Riskesdas 2007 Riskesdas 2010 Riskesdas 2013 Sirkesnas 2016 Riskesdas 2018
Laki-laki Perempuan Total
93
Bir 29.5 %Anggur-
arak21.6%
Whisky 3.8%
Minumantradisional
38.7%
Oplosan 3.3%
Lainnya3.1%
Ya3.3%
Tidak: 96.7%
PROPORSI KONSUMSI MINUMAN BERALKOHOL DAN JENIS MINUMANBERALKOHOL PADA PENDUDUK USIA 10+ TAHUN, 2018
PROPORSI KONSUMSI MINUMAN BERALKOHOL*PADA PENDUDUK UMUR ≥10 TAHUN MENURUT PROVINSI
* Dalam satu bulan terakhir.Catatan: Struktur pertanyaan pada tahun 2018 berbeda dengan tahun 2007. Prevalensi nasional tahun 2007sebesar 3.0.
94
16
3.3
0.4
0
5
10
15
20
25%
20072018
3.0
95
3.2
0.80.1
0
2
4
6
8
10
Nusa
Ten
ggar
a Tim
ur Bali
Sulaw
esi U
tara
Maluk
uSu
lawes
i Ten
gah
Papu
a Bar
atMa
luku U
tara
Goro
ntalo
Papu
aSu
lawes
i Ten
ggar
aSu
lawes
i Sela
tanKa
liman
tan T
enga
hKa
liman
tan U
tara
Kalim
antan
Bar
atSu
mater
a Utar
aKe
pulau
an R
iauKa
liman
tan T
imur
Sulaw
esi B
arat
DI Y
ogya
karta
INDO
NESI
ARi
auDK
I Jak
arta
Beng
kulu
Lamp
ung
Jawa
Bar
atJa
wa T
enga
hJa
wa T
imur
Nusa
Ten
ggar
a Bar
atKe
p.Ban
gka B
elitun
gBa
nten
Kalim
antan
Sela
tanSu
mater
a Bar
atSu
mater
a Sela
tanJa
mbi
Aceh
%
PROPORSI KONSUMSI MINUMAN BERALKOHOL YANG BERLEBIHAN PADAPENDUDUK UMUR ≥10 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
PROPORSI AKTIVITAS FISIK KURANG* PADA PENDUDUKUMUR ≥10 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2013-2018
* Kurang aktivitas fisik adalah kegiatan kumulatif kurang dari 150 menit seminggu
96
26.1
47.8
33.525.2
0
20
40
60
80
100
DKI
Kalta
raMa
luku
Jamb
iKe
pri
Paba
rBa
nten
Kaltim
Sumb
arMa
lutJa
bar
Sums
elAc
ehSu
ltraKa
lteng
Babe
lGo
ronta
loPa
pua
Sulut
Sumu
tKa
lsel
INDO
NESI
ASu
lsel
Sulte
ngRi
auNT
BKa
lbar
Sulba
rJa
teng
Lamp
ung
DIY
Beng
kulu
Jatim Ba
liNT
T
% 2013
PROPORSI KONSUMSI BUAH/SAYUR KURANG*PADA PENDUDUK UMUR ≥5 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
97
98.2 95.589.7
0
20
40
60
80
100
Kalse
lJa
bar
Jamb
iBa
bel
Sums
elBa
nten
Aceh
Sumb
arSu
lbar
Kalte
ngSu
mut
Riau
NTB
Kaltim Sulut
INDO
NESI
ASu
lsel
DKI
Jaten
gJa
timBe
ngku
luPa
pua
Lamp
ung
Sulte
ngGo
ronta
loBa
liSu
ltraMa
lutKa
ltara
NTT
Kalba
rMa
luku
Kepr
iDI
YPa
bar
%
*kurang dari 5 porsi per hari
Riskesdas 2013:93.5%
PROPORSI RUMAH TANGGA DENGAN ART GANGGUAN JIWASKIZOFRENIA/PSIKOSIS MENURUT PROVINSI (PER MIL), 2013-2018
98
2.3 1.71.3
11
7
3
0
5
10
15
20
25
Bal
iD
IYN
TBA
ceh
Jate
ngS
ulse
lS
umba
rK
alba
rS
ulba
rS
ulte
ngS
umse
lB
abel
DK
IG
oron
talo
IND
ON
ES
IAJa
mbi
Kal
tara
Pab
arS
ulut
Ban
ten
Jatim
Lam
pung
Ria
uS
ultra
Sum
utB
engk
ulu
Jaba
rK
alse
lK
altim
Mal
utP
apua
Kal
teng
Mal
uku
NTT
Kep
ri
‰
2013 2018
PROPORSI RUMAH TANGGA YANG MEMILIKI ART GANGGUAN JIWASKIZOFRENIA/PSIKOSIS YANG DIPASUNG MENURUT TEMPAT TINGGAL, 2013-
2018
99
Pernah dipasung
31.1 31.1 31.5
Perkotaan Perdesaan Indonesia
2018
Dipasung 3 bulan terakhir
CAKUPAN PENGOBATAN PENDERITAGANGGUAN JIWA SKIZOFRENIA/ PSIKOSIS,
2018
100
48.951.1
minum obat rutin
tidak rutinAlasan tidak rutin minum obat 1 bulan terakhir (%)
36.133.7
23.6
7 6.1 6.12.4
32
05
101520253035404550
merasasudahsehat
tidak rutinberobat
Tidakmampubeli obat
rutin
tidaktahanESO
seringlupa
merasadosistidak
sesuai
obat tidaktersedia
lainnya
84,915,1
Berobat Tidak berobat
Berobat
RutinTdk rutin
PREVALENSI DEPRESI*PADA PENDUDUK UMUR ≥15TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
101
*berdasarkan wawancara dengan Mini International Neuropsychiatric Interview (MINI)
12.3
6.1
1.8
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
Sulte
ngGo
ronta
loNT
TMa
lutNT
BBa
nten
Sumb
arSu
mut
Jaba
rSu
lsel
Paba
rRi
auSu
lutBa
bel
Sultra
Kalba
rKa
ltimIN
DONE
SIA
DKI
Kalta
ra DIY
Maluk
uBa
liBe
ngku
luKa
lsel
Jatim
Aceh
Jaten
gSu
lbar
Papu
aKa
lteng
Kepr
iSu
msel
Lamp
ung
Jamb
i
Hanya 9% penderitadepresi yang minum
obat /menjalanipengobatan medis.
PREVALENSI* GANGGUAN MENTAL EMOSIONALPADA PENDUDUK UMUR > 15 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2007-2018
*berdasarkan wawancara dengan Self Reporting Questionnaire-20 (SRQ-20), Nilai Batas Pisah (Cut offPoint) ≥ 6
102
6
19.8
9.8
3.6
0
5
10
15
20
25
Sulte
ngGo
ronta
loNT
TBa
nten
Malut
Sumb
arNT
BSu
lsel
Jaba
rSu
mut
Maluk
uPa
bar
Babe
lSu
ltraKa
lbar
Sulut
Riau
Kalta
raDK
IDI
YIN
DONE
SIA
Kaltim Aceh
Sulba
rPa
pua
Bali
Kalse
lJa
teng
Beng
kulu
Kalte
ngJa
timSu
msel
Lamp
ung
Kepr
iJa
mbi
2007 2013 2018
PROPORSI MASALAH GIGI & MULUT SERTA MENDAPATKAN PELAYANANDARI TENAGA MEDIS GIGI MENURUT PROVINSI, 2018
45
57.6
73.5
9.5 10.2 8.2
0
20
40
60
80
100
Jamb
iKe
pri
Papu
aSu
msel
Kalte
ngJa
timSu
mut
NTT
Beng
kulu
Aceh
NTB
Lamp
ung
Jaten
gIN
DONE
SIA
Jaba
rBa
liSu
mbar
Riau
Babe
lMa
lutDK
IKa
lsel
Kalba
rKa
ltimBa
nten
Kalta
raSu
ltraGo
ronta
loSu
lbar
Paba
rDI
YSu
lutMa
luku
Sulse
lSu
lteng
bermasalah gilut tenaga medis gigi
%
Keterangan : Berdasarkan wawancara
103
PROPORSI PERILAKU MENYIKAT GIGI BENAR PADA PENDUDUKUSIA 3 TAHUN KE ATAS MENURUT PROVINSI, 2018
1
2.8
8.8
0
2
4
6
8
10
Jamb
iLa
mpun
gSu
mbar
Sums
elSu
mut
Riau
Beng
kulu
Jatim
Jaten
gBa
nten
Kepr
iDK
IAc
ehJa
bar
INDO
NESI
AKa
ltara
Kalte
ngSu
lutKa
ltim NTT
Kalba
rMa
luku
Babe
lNT
BGo
ronta
loPa
bar
Kalse
lBa
liSu
lteng
Papu
aMa
lut DIY
Sulba
rSu
ltraSu
lsel
%
104
DISABILITAS DANCEDERA
105
PROPORSI DISABILITAS ANAK 5-17 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
106
Disable anak 5-17 tahun apabila terdapat kesulitan/hambatan fungsi berat atau sangat berat
7
3.3
1.4
0
2
4
6
8
10
12
Sulte
ngKa
ltara
Goro
ntalo
Sulse
lSu
mbar
Bante
nDK
IDI
YMa
luku
Kaltim
Babe
lKa
lsel
Bali
NTT
Sultra
Malut
Sumu
tSu
lutIN
DONE
SIA
Jatim
Papu
aRi
auBe
ngku
luJa
teng
Jaba
rNT
BKa
lbar
Paba
rKe
pri
Kalte
ngAc
ehSu
msel
Jamb
iLa
mpun
gSu
lbar
%
PROPORSI DISABILITAS UMUR 18-59 TAHUN MENURUTPROVINSI, 2018
Disable dewasa umur 18-59 tahun apabila ada ketidakmampuan fisik dan mental sedang/berat/sangat berat
107
40.6
22
13.8
05
101520253035404550
Sulte
ngSu
lsel
DIY
Sumb
arSu
ltraGo
ronta
loNT
BNT
TBa
bel
Kalta
raMa
lutKa
ltimMa
luku
Kalse
lPa
pua
Jaba
rKa
lbar
Riau
Sulba
rPa
bar
Bante
nDK
IIN
DONE
SIA
Sulut
Kalte
ngJa
teng
Sumu
tBa
liAc
ehJa
timBe
ngku
luSu
msel
Jamb
iKe
pri
Lamp
ung
%
PROPORSI DISABILITAS PADA LANSIA (≥ 60 TAHUN), 2018
74.3
22
1.1 1 1.60
102030405060708090
100
Mandiri Ringan Sedang Berat Tergantung total
%
108
• Disabilitas ringan: 22%• Disabilitas sedang, berat, dan
tergantung total: 3.7%
109
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
jantung KencingManis
Stroke Rematik Cedera
64 63.6
36.3
67.4 63.2
30.2 30.6
33.3
28.4 29.7
2.1 2.1
9.4
1.1 2.11.9 2.1
13.9
1.5 2.8
PROPORSI TINGKAT KETERGANTUNGAN LANSIA USIA ≥ 60 TAHUNBERDASARKAN PENYAKIT YANG DIDERITA, 2018
ketergantungan totalberatsedangringanmandiri
PROPORSI DISABILITAS BERAT DAN KETERGANTUNGAN TOTALPADA PENDUDUK ≥ 60 TAHUN MENURUT PROVINSI, 2018
110
1.6
1
0
1
2
3
4
5
6
Ben
gkul
uB
abel
Sul
teng
Sul
bar
Kal
teng
Ban
ten
Sum
utJa
teng
Mal
utA
ceh
Bal
iD
IYJa
bar
Kal
sel
IND
ON
ES
IAJa
timM
aluk
uD
KI
Kal
bar
Lam
pung
Kep
riS
umse
lS
ulse
lS
ulut
Ria
uJa
mbi
Pap
uaS
ultra
Sum
bar
Gor
onta
loN
TTK
alta
raP
abar
NTB
Kal
tim
%
BeratTergantung total
PROPORSI CEDERA YANG MENGAKIBATKANKEGIATAN SEHARI-HARI TERGANGGU MENURUT PROVINSI, 2007-2018
111Cedera yang menganggu kegiatan sehari-hari, dalam 1 tahun terakhir, pada semua umur.
8.2
13.8
9.2
6.9
0
5
10
15
20
25
Sulte
ngPa
bar
Sulut
Sultra
Bante
nSu
lsel
DIY
Kaltim NT
TDK
IPa
pua
Sumu
tSu
lbar
Jaten
gMa
luku
INDO
NESI
AJa
timBe
ngku
luKa
lbar
Malut Ba
liKa
lsel
Sumb
erJa
bar
NTB
Riau
Aceh
Lamp
ung
Kepr
iKa
ltara
Babe
lKa
lteng
Sums
elGo
ronta
lo
%
2007 2013 2018
RKD 2007 = 7,5%; RKD 2013 = 8,2%; RKD 2018 = 9,2%
PROPORSI CEDERA PADA KEPALA MENURUT PROVINSI,2018
112Denominator: Penduduk yang pernah mengalami cedera dalam 1 tahun terakhir, yang mengakibatkan kegiatan sehari-hari terganggu
17.9
11.98.6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Goro
ntalo
Papu
aSu
lutNT
BNT
TSu
lsel
Sulte
ngSu
mbar
Malut
Babe
lSu
msel
Aceh
Kalta
raMa
luku
Sulba
rPa
bar
Kepr
iJa
bar
Lamp
ung
INDO
NESI
ADK
IRi
auSu
ltraKa
lbar
Kalte
ngJa
tim DIY
Jamb
iBe
ngku
luBa
liJa
teng
Bante
nSu
mut
Kaltim
Kalse
l
%
PROPORSI TEMPAT TERJADINYA CEDERA, 2018
31.4%
44.7%
6.5%
9.1%8.3%
Jalan RayaRumah dan lingkungannyaSekolah dan lingkungannyaTempat bekerjaLainnya
25.9
42.8
31.4
05
101520253035404550
Tahun 2007 Tahun 2013 Tahun 2018
Jalan Raya
113Denominator: Penduduk yang mengalami cedera dalam 1 tahun terakhir yang mengakibatkan kegiatan sehari-hari terganggu
Jalanraya
PROPORSI CEDERA DISEBABKAN KECELAKAAN LALULINTAS MENURUT PROVINSI, 2018
114Denominator: Penduduk semua umur yang pernah dan tidak pernah cedera
3.5
2.21.1
0
2
4
6
8
10
12
Sulut
Sulse
lSu
lteng
Sultra NT
BBe
ngku
luNT
TKa
ltara DIY
Bali
Goro
ntalo
Babe
lBa
nten
Sumb
arJa
teng
Kaltim
Paba
rDK
IJa
bar
Jatim
INDO
NESI
AKa
lbar
Sulba
rMa
lutKe
pri
Aceh
Sumu
tRi
auKa
lsel
Maluk
uLa
mpun
gSu
msel
Kalte
ngPa
pua
Jamb
i
%
33.7%
42.4%
23.9%
Ya, selaluya, kadang-kadangtidak pernah
PROPORSI PENGGUNAAN HELM PADA UMUR 5 TAHUN KE ATAS SAATMENGENDARAI/MEMBONCENG SEPEDA MOTOR, 2018
115
91.4% 8.0%
0.6%
Memakai helm standar terkancing
Memakai helm standar tidak terkancing
Memakai helm tidak standar (helm:sepeda, proyek, tentara)
58.2
16.112.313.414.520.329.8
43.1
KESEHATANLINGKUNGAN
116
PROPORSI PEMAKAIAN AIR < 20 L PERORANG PER HARI DI RUMAH TANGGA, 2013
- 2018
117
PROPORSI PENGELOLAAN SAMPAH DI RUMAHTANGGA, 2013-2018
118
24.9
3.9
0.9
50.1
10.4
9.7
2013
34.9
1.50.4
49.5
7.85.9
2018
DiangkutDitanamDibuat komposDibakarDibuang ke kali/selokanDibuang kesembarangan tempat
PROPORSI PENGELOLAAN SAMPAH DI RUMAH TANGGADENGAN CARA DIBAKAR, 2013-2018
119
49.5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Lamp
ung
Aceh NTT
Goro
ntalo
Riau
Jamb
ika
lbar
Jaten
gSu
mut
Jatim
Sumb
arSu
lteng DIY
Beng
kulu
Indon
esia
Sultra
Sulba
rJa
bar
Sums
elSu
lutPa
bar
NTB
Babe
lSu
lsel
Kalte
ngBa
nten
Kalse
lBa
liPa
pua
Maluk
uKa
ltara
Kaltim
Malut
Kepr
iDK
I
2013 2018
AKSES PELAYANANKESEHATAN
120
KEMUDAHAN AKSES KE RUMAH SAKIT BERDASARKANPROVINSI, RISKESDAS 2018
37.1
36.9
26.0
0.0
20.0
40.0
60.0
80.0
100.0
Papu
aSu
lawes
i Bar
atNu
sa T
engg
ara T
imur
Suma
tera S
elatan
Jamb
iLa
mpun
gMa
luku
Nusa
Ten
ggar
a Bar
atSu
lawes
i Ten
ggar
aKa
liman
tan T
enga
hKa
liman
tan B
arat
Aceh
Sulaw
esi S
elatan
Sulaw
esi T
enga
hMa
luku U
tara
Jawa
Bar
atGo
ronta
loBe
ngku
luPa
pua B
arat
Suma
tera B
arat
Sulaw
esi U
tara
Riau
INDO
NESI
ABa
nten
Suma
tera U
tara
Kalim
antan
Utar
aKa
liman
tan S
elatan
Jawa
Ten
gah
Jawa
Tim
urKa
liman
tan T
imur
Kep.B
angk
a Beli
tung
DKI J
akar
taKe
pulau
an R
iau Bali
DI Y
ogya
karta
Mudah Sulit Sangat Sulit
121
Analisis indeks akses ke pelayanan kesehatan menggunakan Principal Component Analysis (PCA) dengandimensi pembentuk: jenis transportasi, waktu tempuh, dan biaya transportasi ke fasilitas kesehatan
YANKESTRAD
122
PROPORSI PEMANFAATANUPAYA KESEHATAN TRADISIONAL*, 2018
123
31.4
12.9
55.7
Memanfaatkan yankestradMelakukan upaya sendiriTidak
48
31.8
65.3
1.9 2.10
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Ramuan Jadi Ramuan buatansendiri
keterampilanmanual
Keterampilanolah pikir
Keterampilanenergi
Proporsi jenis upaya kesehatan tradisionalyang dimanfaatkan
2.7
98.5
Nakestrad Hattra
Jenis tenaga yankestrad
*semua umurRKD 2013: 30,4% Rumah Tangga memanfaatkan Yankestrad
PROPORSI PEMANFAATAN TAMAN OBAT KELUARGA (TOGA)BERDASARKAN PROVINSI, 2018
9.1
24.6
55.6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
DKI
Jaten
gBa
nten
Kalse
lBa
bel
NTB
Jaba
rJa
timKe
pri
Sumu
tKa
ltara
Sums
elKa
ltimIN
DONE
SIA
DIY
Riau
Kalte
ngPa
bar
Sultra
Lamp
ung
Kalba
rAc
ehMa
lutGo
ronta
loMa
luku
Jamb
iBa
liBe
ngku
luPa
pua
Sulte
ngSu
lsel
Sumb
arSu
lbar
NTT
Sulut
124
KESIMPULAN• Status gizi balita membaik, namun obesitas dewasa naik (double burden
masalah gizi)• Trend Yankes Ibu hamil, Ibu Nifas, Ibu bersalin membaik dibanding RKD 2013• Yankes bayi dan anak sedikit membaik dibanding RKD 2013• Prevalensi PM melalui Dx Nakes sedikit naik dibanding RKD 2013 (Nakes
lebih aktif?), kecuali Malaria (menurun)• Trend PTM (DM, hipertensi, obesitas) naik dibanding RKD 2013• Indikator GERMAS (aktivitas fisik, makan buah dan sayur, tidak merokok)
belum menunjukkan perbaikan dibanding RKD 2013• Proporsi cedera sedikit naik dibanding RKD 2013, remaja lebih tidak patuh
menggunakan helm• RKD 2018 menghasilkan data disabilitas pada lansia (umur ≥ 60 th), yang
dapat digunakan untuk justifikasi pengembangan longterm care
125
TERIMA KASIH
126