ภารกจในการเขาถงเอกสารแบบเปด : ระดบมหาวทยาลยและแหลงทน

วลยา ภสวาง

การจดท าเอกสาร OA นบวาเปนทนยมมากในปจจบน หนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชนไดมการจดท าเอกสาร OA เพอใหนกวชาการหรอผทท าวจยไดน าผลงานหรอบทความทางวชาการมาเผยแพร โดยขนตอนการน าบทความวจยหรอบทความทางวชาการมาเผยแพรจะขนอยกบภารกจทหนวยงานตางๆ ไดมการก าหนดไว ซงภารกจในการจดท าเอกสาร OA นนหมายถง ภารกจทสนบสนนการจดท าเอกสาร OA โดยองคกรทงภาครฐ และเอกชนหลายแหงไดจดท าภารกจส าหรบการจดท าเอกสาร OA ขน เพอตองการใหผทท าการวจยสามารถน าบทความทางวชาการ และงานวจยมาเผยแพร ในการเขาถงบทความทเปนเอกสาร OA ผอานสามารถเขาถงบทความไดในรปแบบดจทลโดยไมเสยคาใชจาย ซงภารกจในการท าคลงเอกสารนเกดจากการลงมตของสถาบนการวจย และฝายงานวชาการของมหาวทยาลยทเหนความส าคญและประโยชนของการจดท าคลง เอกสาร จะเหนไดวาเอกสาร OA มความส าคญและเปนประโยชนตอวงการการศกษาและวงการการวจยมาก เพราะมองคกรผใหทนมากมายทงภาครฐและเอกชน เสนอใหทนแกผทตองการจะท าวจยเนองจากองคกรผใหทนนนตองการทจะใหนกวจยเผยแพรบทความทางวชาการทไดรบการตรวจสอบแลว เชน วารสารและเอกสารการประชมใหสามารถเขาถงไดอยางเสร การเผยแพรบทความและงานวจยดงกลาวนนจะชวยใหวงการการศกษามการพฒนามากขนเนองจากความรตางๆ สามารถเขาถงไดงายขน ทงนหนวยงานทมความส าคญในการออกภารกจการจดท าเอกสาร OA ไดแก มหาวทยาลย กรม หนวยงานของรฐบาล และองคกรตางๆ ซงมหาวทยาลยตางๆ ทวโลกไดมการออกภารกจการจดท าเอกสาร OA ขนรวม 116 แหง กรม หนวยงานของรฐบาล จ านวน 30 หนวยงาน องคกรผใหทนอนๆ 46 แหง และองคกรการวจย 75 แหง รวมทงสน 267 แหง ซงมหาวทยาลยทมการจดท าคลงเอกสาร OA และออกภารกจการจดท าเอกสาร OA แหงแรกคอ มหาวทยาลยฮารวารด นอกจากมหาวทยาลย ฮารวารด แลวยงมมหาวทยาลยอนๆอกทวโลก เชน มหาวทยาลยออกซฟอรด มหาวทยาลยเซาวแทมตนมหาวทยาลยเทคโนโลยควนสแลนด เปนตน บทความนจะแบงเนอหาออกเปนสองสวน ซงกคอ ภารกจของมหาวทยาลยและ ภารกจขององคกรผใหทนในการท าคลงจดเกบเอกสาร (ROARMAP, 2010)

2-D2

ภารกจในการจดท าเอกสาร OA ของมหาวทยาลย

การก าหนดภารกจในการจดท าเอกสาร OA นบวามความส าคญเปนอยางมาก มหาวทยาลยหลายแหงตางใหความสนใจกบการจดท าเอกสาร OA เนองจากการจดท าเอกสาร OA เปนการเปดความคด เปดทศนะคต และยงชวยใหเกดองคความรใหมๆ มหาวทยาลยหลายๆแหงจงมการก าหนดนโยบายในการจดท าเอกสาร OA ขน เพอใหการจดท าเอกสาร OA มมาตรฐานและมคณภาพ โดยองคกรทมการก าหนดภารกจในการจดท าเอกสาร OA โดยมทงสน 264 องคกร (Roarmap, 2010) แบงเปนมหาวทยาลย 208 แหง ซงในบทความนจะยกตวอยางภารกจของมหาวทยาลย 4 สถาบนดวยกนคอ Harvard University, Oxford University, Queensland University of Technology and Hong Kong University

1. Harvard University มหาวทยาลยฮารวารด (Harvard University) เปนมหาวทยาลยเอกชนในเมองเคมบรดจ รฐ

แมสซาชเซตส สหรฐอเมรกา เปนหนงมหาวทยาลยทเกาแกทสดของสหรฐอเมรกา โดยกอตงเมอป 8 กนยายน ค.ศ. 1636 มอายครบ 370 ปใน ค.ศ. 2006 (Wiki, 2009)

Suber (2008) ไดใหขอมลเกยวกบทมาของการเขาถงเอกสารเปดสาธารณะในประเทศสหรฐอเมรกาวา มหาวทยาลยฮารวารดไดมภารกจในการจดท าเอกสาร OA ขนต งแตวนท 12 กมภาพนธ 2008 ซงนบวาเปนสถาบนแหงแรกของสหรฐอเมรกาทไดน าเอกสาร OA มาใช ซงคณะทรเรมท าเอกสาร OA คอ คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร เนองจากมความเหนวาบทความทคนหาไดจากทางอนเทอรเนตในปจจบนอาจจะไมมความถกตอง และไมสามารถเชอถอไดทงหมด ตอมาเมอคณะตางๆ เรมใชเอกสาร OA ในระยะแรกคณบดของคณะตางๆ ไดมการจดตงคณะผด าเนนงานและวางแผนโครงการวาจะใชอนเทอรเนตในการเผยแพรเอกสาร OA ซงการน างานของผเขยนมาจดท าเปนเอกสารเปดสาธารณะทผใชสามารถเขาถงไดโดยไมเสยคาใชจายนน โดยผเขยนทจะตองน าผลงานของตนมาท าเปนวารสารแบบเสร ซงผเขยนเองกมความคาดหวงวาบทความของตนจะถกน าไปดดแปลงหรอตอยอดความรใหกบผอนได อกทงบทความทผเขยนมอบใหน ามาท าเปนเอกสาร OA จะไมถกเรยกเกบคาธรรมเนยม ในการจดท าเอกสาร OA นนทางมหาวทยาลยฮาวารดคาดหวงวาจะท าใหการคนควาวจยมขอบเขตทกวางมากยงขน

2-D3

ภารกจในการจดท าเอกสาร OA ของคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร มทงหมด 9 ขอดงน

1. มหาวทยาลยฮารวารดไดก าหนดใหคณะตางๆในมหาวทยาลยจดท าเอกสาร OA ขนโดยใชสญญาอนญาตโดยใชครเอทฟคอมมอนทเปนสญลกษณผสรางสรรคผลงาน

2. เอกสารหรอบทความทน ามาจดท าเปนเอกสาร OA จะไมสามารถน าไปจ าหนายเพอหวงผลก าไรได เนองจากบทความทกบทความมสญญาอนญาตของผแตงหรอเจาของผลงานนน

3. มการจดท าคลงจดเกบเอกสารทบคคลทวไปสามารถสบคน และเขาใชได 4. เจาของผลงานหรอนกวจยสามารถสงส าเนาใหกบทางคณะไดโดยตรง จากนนทาง

คณะจะน าเอกสารหรอผลงานไปจดท าใหเอกสารฉบบนนเปนเอกสาร OA 5. เอกสารทเปนเอกสาร OA จะผานการรบรองโดย Faculty of Art and Science-FAS 6. เอกสารหรอผลงานทางวชาการตางๆ ทางคณะจะท าการพจารณาถงความเหมาะสม

ในการเผยแพร โดยเอกสารบางอยางอาจถกคดออกเนองจากความไมเหมาะสมบางประการ 7. เมอเจาของผลงานมความตองการทจะเผยแพรเอกสาร ทางคณะสามารถน า

บทความหรอผลงานทางวชาการไปเผยแพรยงวารสารทเจาของผลงานตองการน าผลงานของตนไปเผยแพรได นอกจากนนยงใหการรบรองในการรกษาสทธของเจาของผลงาน

8. เมอน าผลงานทางวชาการมาเผยแพรเปนเอกสาร OA แลว ทางคณะจะท าการรกษาสญญาอนญาตหรอสทธใหเจาของผลงานโดยไมมการก าหนดระยะเวลา

9. เมอเกดปญหาเกยวกบผลงานตางๆ ในดานสทธ เจาของผลงานสามารถมาท าค ารองทมหาวทยาลยได และทางคณบดของคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตรจะจดการแกไขปญหาดงกลาวให (Eastman, G., 2008)

2. Oxford University มหาวทยาลยออกซฟอรด (University of Oxford) ตงอยทเมองออกซฟอรด สหราชอาณาจกร เปนมหาวทยาลยทเกาแกทสดในประเทศองกฤษ มหาวทยาลยออกซฟอรดไดเรมเปดตงแต พ.ศ. 1639 และในป พ.ศ. 1710 มหาวทยาลยออกซฟอรดเกดขนและเตบโตอยางรวดเรวภายใตพระบรมราชปถมภและการสนบสนนการเงนจากคหบดตางๆ มหาวทยาลยออกซฟอรดไดมภารกจในการจดท าเอกสาร OA ขนในป 2008 เพอเผยแพรความรผานทางบทความ และวารสารทางวชาการของมหาวทยาลยสสาธารณะชน ซงมหาวทยาลยออกซฟอรดจะเปนการท า OAJ ซงเปนวารสารออนไลน ชอวา “Oxford Journals” โดยการท าวารสารออนไลนของมหาวทยาลยออกซฟอรดจะเปนการน าเอาบทความทอยบน

2-D4

เวบไซตสวนบคคล บลอก เปนตน มาท าเปนวารสารออนไลน ซงวารสารออนไลนจะม 2 สวน คอสวนทเปดใหเขาถงได และสวนทตองเปนสมาชกจงจะสามารถเขาถงวารสารได

ภารกจในการวารสารออนไลนของมหาวทยาลยออกซฟอรด มรายละเอยดดงน 1. เจาของผลงานสามารถอพโหลดไฟลเอกสารลงในคลงจดเกบเอกสารของสถาบน

ได 2. ทางมหาวทยาลยจะท าการประเมนคณภาพของบทความ (peer-reviewed) 3. เมอผลงานไดรบการยอมรบจากนกวชาการแลว เจาของผลงานตองเขยนสญญา

อนญาตเพอแสดงสทธใหผทน าไปใชมการอางองถง 4. บทความฉบบสมบรณจะถกจดเกบในรปแบบ pdf ไฟล 5. มหาวทยาลยออกซฟอรดจะน าบทความลงวารสารออกซฟอรด หลงจากผลงาน

ไดรบการยอมรบใหลงในวารสารออกซฟอรด เจาของผลงานจะไมมสทธน าบทความ หรอผลงานตางๆไปเผยแพรยงทใดไดอก

6. ส าหรบการท าบทความหรอผลงานทางวชาการเปนวารสารออนไลน บทความอาจจะไมไดเผยแพรในทนท แตจะไดรบการเผยแพรบทความภายในชวงระยะเวลาไมเกน 12 เดอน

7. ผลงานตนฉบบทเจาของผลงานท าการเผยแพรกอนหนาทจะมการตพมพลงในวารสารจะไมสามารถท าการแกไขหรอเปลยนแปลงใดๆไดอก

3. University of Southampton : School of Electronics and Computer Science มหาวทยาลยเซาทแทมตนเปนมหาวทยาลยทเชยวชาญทางดานอเลกทรอนกส และ

วทยาการคอมพวเตอร แหงประเทศองกฤษ ซงมหาวทยาลยมนโยบายในการเปนมหาวทยาลยเพอการวจยระดบโลก และเปนมหาวทยาลยชนน าทางดานวศวกรรมไฟฟาและวทยาศาสตรคอมพวเตอร เนองจากมหาวทยาลยเซาทแทมตน มนโยบายทจะเปนมหาวทยาลยเพอการวจยระดบโลก ทางมหาวทยาลยจงสนบสนนการวจยแกนกศกษาท งระดบปรญญาตรและปรญญาโท สงผลใหมการสนบสนนการท าเอกสาร OA ขน (University of Southampton, n.d.)

ภารกจในการท าเอกสาร OA ของมหาวทยาลยเซาทแทมตนมรายละเอยดดงน 1. มหาวทยาลยมภารกจในการสงเสรมการท าวจยใหเปนรปแบบเอกสาร OA และ

เพอใหผใชท วโลกสามารถเขาใชงานได

2-D5

2. ทางมหาวทยาลยไดจดท าคลงจดเกบเอกสารหรอคลงความร (Eprint) โดยกอนน าเอกสารเขามาเผยแพรในคลงจดเกบเอกสารทงหมดจะไดรบการตรวจสอบอยางละเอยดโดยนกวชาการผเชยวชาญ

3. ภารกจของมหาวทยาลยจะสอดคลองกบขอตกลงทางดานลขสทธกบส านกพมพ หรอผจดพมพ ดงตอไป

3.1 ผเขยนมสทธทจะน าเอกสารตนฉบบ (Preprint) ของตนไปเผยแพร หรอน าไปใชงานดานตางๆ แตหลงจากไดรบการตรวจสอบ (peer-reviewed) จากผเชยวชาญแลว ผเขยนหรอเจาของผลงานจะไมสามารถกระท าการใดๆกบผลงานของตน

3.2 หากเจาของผลงานตองการน าผลงานไปตพมพ ลขสทธของเอกสารฉบบสมบรณทไดรบการประเมนคณภาพแลวจะขนอยกบขอตกลงของเจาของผลงานกบส านกพมพ

3.3 ส านกพมพบางแหงจะอนญาตให เอกสารฉบบสมบรณ (Postprint) สามารถน าไปจดเกบเปน Self-archiving ได

3.4 ในกรณทส านกพมพไมอนญาตใหน าผลงานฉบบสมบรณไปท าเปน self-archiving เจาของผลงานกสามารถน าเอกสารตนฉบบ (Preprint) มาท าแทนได

3.5 ในสญญาอนญาต บางกรณกจะอนญาตใหน าเอกสารตนฉบบและผลงานฉบบสมบรณ มาเผยแพรลงเวบเพจของตนเองได

4. Queensland University of Technology มหาวทยาลยเทคโนโลยควนสแลนดเปนมหาวทยาลยของประเทศออสเตรเลย ทมการจดท าคลงจดเกบเอกสาร เรมจดท าตงแตเดอน พฤศจกายน ค.ศ. 2003 โดยไดมการก าหนดภารกจในการจดท าคลงจดเกบเอกสาร ตงแตวนท 1 มกราคม ค.ศ. 2004 คณะแรกทยอมรบและปฏบตตามภารกจการจดท าคลงจดเกบเอกสารของมหาวทยาลยเทคโนโลยควนสแลนด คอคณะวทยาการคอมพวเตอร ซงเรมท าคลงจดเกบเอกสาร ในป ค.ศ. 2006 หลงจากนนไมนานคณะอนๆ ในสถาบนกไดมการจดท าคลงจดเกบเอกสารในเวลาตอมา จากการศกษาของ Suber (2008) ไดใหขอมลเกยวกบนโยบายการท าคลงจดเกบเอกสารของสถาบนของมหาวทยาลยเทคโนโลยควนสแลนด โดยมหาวทยาลยเทคโนโลยควนสแลนดไดมการจดท าคลงจดเกบเอกสารของสถาบน ส าหรบเกบและเผยแพรผลงานทางวชาการ และผลงานวจยของอาจารยและนกวจย โดยใชชอ “ePrint” การจดท าคลงจดเกบเอกสารของสถาบนดงกลาวเพอสนบสนน

2-D6

ใหมผเชยวชาญเฉพาะสาขาวชาเพมมากยงขนในระดบสากล ซงนโยบายในการท าคลงเอกสาร OA มรายละเอยดดงน

1. มหาวทยาลยควนสแลนดจะมผเชยวชาญและผสนบสนนทางดานการวจย ท าหนาทในการประเมนบทความ

1.1 ผเชยวชาญและผสนบสนนทางดานการวจย จะตรวจสอบบทความฉบบสมบรณ (Postprint) เพอใหบทความดงกลาวเปนบทความทถกตองและสามารถน าไปเผยแพรในคลงเอกสารไดทนท

1.2 ผเชยวชาญและผสนบสนนทางดานการวจย จะตรวจสอบบทความตนฉบบ (Preprint) เชน ตรวจสอบความถกตองในการพมพ และตรวจสอบส านวนภาษา เพอใหบทความมความถกตองกอนจะน าไปเขยนบทความฉบบสมบรณ

2. การน าเอกสารทางวชาการเขาไปยงคลงจดเกบเอกสาร เอกสารเหลานสามารถน าเขาคลงจดเกบเอกสารของสถาบนไดโดยไมจ าเปนตองผานการตรวจสอบ ซงประกอบดวยเอกสารดงน

2.1 รายงานการประชม 2.2 ต าราเรยน

2.3 เอกสารทเปนบท

3. เอกสารทเปนผลงานการวจยระดบสง ทจดท าขนโดยผเชยวชาญ อาจารยหรอนกศกษาระดบปรญญาโท จะตองน าไปเกบไวในคลงจดเกบเอกสารของประเทศออสเตรเลย (Australia Digital Theses- ADT)

4. บทความหรอเอกสารทางวชาการทจะน าเขาคลงจดเกบเอกสาร ePrint จะตองเปนผลงานการวจยทถกคดคนขนมาใหม

5. จะตองระบรายละเอยดของผลงานกอนน าผลงานมาตรวจสอบความถกตอง โดยนกวชาการ หรอผเชยวชาญในสถาบน

6. ส าหรบเจาของผลงานทไดน าผลงานไปเผยแพรยงหนาเวบไซตของตนจะตองท าการเชอมโยงขอมลไปยงคลงขอมล ePrint ของมหาวทยาลยเทคโนโลยควนสแลนด

5. การจดท าเอกสาร OA ในฮองกง แนวคดในการจดท าเอกสาร OA ของฮองกงเรมขนในป ค.ศ.1957 โดยมการจดการประชมขน

ในหวขอ "Promoting 21st Century Scholarly Communication: The Role of Institutional Repositories

2-D7

in the Open Access Movement" มหลายประเทศเขารวมประชมในครงน ผเขารวมประชมโดยสวนมากจะเปนนกวชาการ ผเชยวชาญเฉพาะในดานตางๆ ตางลงความเหนวา ฮองกงควรจะมการจดท าคลงเอกสาร OA เพอทจะชวยใหการศกษาพฒนายงขนไป ซงการใหทนในการท าวจยของฮองกงนนจะมองคกร 2 องคกรทใหทนในการท าวจยซงกคอ

5.1 University Grant Committee-UGC University Grant Committee ฮองกง คอ องคกรทท าหนาทใหค าปรกษา และให

เงนทนแกประชาชนในเขตการปกครองพเศษ (SAR) หรอฮองกงแหงสาธารณรฐประชาชนจน ในระดบอดมศกษาเพอการพฒนาและตอยอดทางการศกษาในประเทศจน (UGC, 2007)

University Grant Committee กอตงขนตงแต ค.ศ.1965 มหนาทใหค าปรกษาแกคณะรฐบาลในสวนของการพฒนาประเทศและใหเงนทนแก มหาวทยาลยฮองกง และมหาวทยาลยจนในฮองกง ซงองคกรนเกดขนจากการใหค าแนะน าในการจดตงของสภานตบญญต ในป ค.ศ.1964 โดยคณะกรรมการสภานตบญญตของประเทศองกฤษไดมการแนะน าใหฮองกงจดตงองคกรทมหนาทใหค าปรกษา ในเรองการพฒนาประเทศ ยกตวอยางเชน เรองสาธารณปโภค และมหนาทใหเงนทนแกมหาวทยาลย ดงนนองคกรดงกลาวจงท าการกอตงขนในป ค.ศ.1422 โดยมการวางโครงสรางตามรปแบบของประเทศองกฤษ ในปจจบนมสถาบนการศกษาอยแปดแหงทไดรบเงนทนจาก UGC คอ City University of Hong Kong (CityU), Hong Kong Baptist University (HKBU), Lingnan University (LU), The Chinese University of Hong Kong (CUHK), The Hong Kong Institute of Education (HKIEd), The Hong Kong Polytechnic University (PolyU), The Hong Kong University of Science and Technology (HKUST) และ The University of Hong Kong (HKU) (UGC, 2007)

5.2 The Research Grants Council-RGC The Research Grants Council เปนองคกรทใหค าปรกษาทางดานการวจยแก

ประชาชนในฮองกง โดยเฉพาะอยางยงการท าวจยในระบบมหาวทยาลย รวมไปถงใหเงนทนในการท าวจยส าหรบนกวจย และนกศกษาปรญญาโท เพอทจะน าบทความวชาการ หรอบทความวจยมาจดท าเปนเอกสาร OA โดย RGC ท างานภายใต University Grant Committee (RGC, 2007)

The Research Grants Council มหนาทความรบผดชอบอยสองประการไดแก ใหค าแนะน าแก รฐบาล ผบรหาร SAR (The Special Administrative Region) หรอเขตการปกครองพเศษ ในการจดท าคลงจดเกบเอกสารทางดานงานวจยในระดบอดมศกษา เพอใหงานวจยและผลงานทางวชาการ ไดใหความรและเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศ ประการตอมา คอเปนแหลงเงนทนและ

2-D8

ใหเงนทนส าหรบการวจยแก นกวชาการ นกศกษาปรญญาโท และนกศกษาปรญญาเอก หรออาจจะใหเงนทนเพอเปนรางวลแกนกศกษาหรอนกวชาการในการสรางผลงาน รางวลดงกลาวจะเปนรางวลททาง UGC เปนผตดสน ส าหรบการขอทนไปสรางผลงานนน ผขอรบทนจะตองเขยนรายงาน รายงานความคบหนาในงานวจยของตนเพอแสดงความกาวหนาของงานวจยใหแก UGC (RGC, 2007)

6. Hong Kong University Multi-Institution มหาวทยาลยฮองกง เปนสถาบนการศกษาทเกาแก บนเกาะฮองกง ซงเปนเขตบรหารพเศษของสาธารณรฐประชาชนจน คณะแรกทเปดสอน คอแพทยศาสตร ซงศษยเกาทมชอเสยงโดงดงคอ ซนยดเซน ประธานาธบดคนแรกของสาธารณรฐประชาชนจน ค าขวญของมหาวทยาลยคอ "Sapientia et Virtus" อนเปนภาษาละตน แปลวา "ปญญาและคณธรรม" ด าเนนการสอนดวยภาษาองกฤษ (ผจดการออนไลน, 2010) Harnard, S. (2008) ไดใหขอมลเกยวกบภารกจในการจดท าคลงจดเกบเอกสาร ของมหาวทยาลยฮองกงวา แหลงเงนทนทใหทนในการวจยในฮองกงไดแก UGC และ RGC ซงเปนแหลงเงนทนขนาดใหญทใหทนแกนกวชาการ นกศกษาปรญญาโทและผทสนใจท าวจย ซง UGC และ RGC นจะเปนผทใหทนในการท าวจยโดยผานทางมหาวทยาลย ซงทางมหาวทยาลยกไดออกภารกจในการจดท าคลงจดเกบเอกสาร ขนเพอใหเปนมาตรฐานและเพอใหผลงานของบคคลในประเทศไดใชประโยชนสงสด

ภารกจในการจดท าเอกสาร OA ของ Hong Kong University Multi-Institution มรายละเอยดดงน

1. สนบสนนใหนกวจยน าผลงานของตนไปเผยแพรเปน OA อาจจะน าไปตพมพกบส านกพมพทรบท าผลงานใหเปน OA หรอเผยแพรในคลงจดเกบเอกสารของตนหรอสถาบน เพอใหมจ านวนการอางถงสงขน เนองจากสามารถเขาถงและน าไปใชไดสะดวกและรวดเรว ท าให คา H-index หรอ G-index สงขนตามไปดวย ซงเปนหนวยวดทสามารถแสดงถงคณภาพของผเขยนบทความได

2. หากผลงานวจยหรอเอกสารทางการวจยดงกลาวยงไมสมบรณหรอยงไมสามารถน ามาท าเปนเอกสาร OA ได เนองจากตองการเงนทนเพมเตมใหเจาของผลงานน ารายละเอยดเพมเตมของผลงานมาสงใหมหาวทยาลย เพราะมหาวทยาลยจะยอมรบทงเอกสารฉบบตน (Preprint) หรอเอกสารฉบบสมบรณ (Postprint) ส าหรบการขอเงนทน นกวจยหรอผทตองการท าวจยสามารถขอเงนทนไดจาก RGC ซงเปนผใหทนสนบสนนผท าวจย โดยมวงเงนจ ากด 3,000 US$ ตามท Wellcome Trust ไดก าหนดวงเงนสงสดในการใหทนไว

2-D9

3. ส าหรบหนงสอ หรอต าราทไมมลขสทธ ใหเจาของผลงานน ารายละเอยดสวนเพมเตมของเนอหาภายใน และรายละเอยดของเจาของผลงานน าไปใหทางมหาวทยาลย เพอใหทางมหาวทยาลยน าผลงานไปเผยแพรในคลงเอกสาร OA ของมหาวทยาลย ซงผลงานดงกลาวจะถกจดประเภท และหมวดหมทเหมาะสม เพอความสะดวกในการคนหาหรอเขาใชของผใช

4. งานวจยหรอผลงานทางวชาการทเจาของผลงานจะน ามาเผยแพรในคลงจดเกบเอกสาร จะตองเปนผลงานทเปนดจทลแลวเทานน ไมวาจะเปนเอกสารฉบบตนหรอเอกสารฉบบสมบรณ เพราะทางผจดท าคลงจดเกบเอกสาร จะไมรบเอกสารทเปนฉบบปรบปรง และระหวางทเจาของผลงานท างานวจย จะตองมการรายงานความคบหนาของผลงานเปนระยะตอ RGC องคกรผใหทน

ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบภารกจในการจดท าเอกสาร OA ของมหาวทยาลย มหาวทยาลย (University)

คลงจดเกบเอกสาร (Institutional Repositories)

การประเมนคณภาพ (peer-reviewed)

การเผยแพร วธการสงเอกสาร OA

สทธในการเผยแพรเอกสาร OA

Harvard University

Digital Access to Scholarship at Harvard-DASH

มหาวทยาลยเปนผ ประเมนคณภาพ

บคคลทวไปสามารถสบคน และเขาใชได

สามารถสงส าเนาใหกบทางคณะไดโดยตรง

สามารถน าบทความหรอผลงานทางวชาการไปเผยแพรได

Oxford University

Oxford Journal มหาวทยาลยเปนผ ประเมนคณภาพ

สามารถเขาใชไดสวนหนง

อพโหลดไฟลเอกสารลงในคลงจดเกบเอกสารดวยตนเอง

เจาของผลงานจะไมมสทธน าบทความ หรอผลงานตางๆไปเผยแพร

2-D10

มหาวทยาลย (University)

คลงจดเกบเอกสาร (Institutional Repositories)

การประเมนคณภาพ (peer-reviewed)

การเผยแพร วธการสงเอกสาร OA

สทธในการเผยแพรเอกสาร OA

University of Southampton : School of Electronics and Computer Science

ECS Eprints Repository

นกวชาการ และผเชยวชาญ

บคคลทวไปสามารถสบคน และเขาใชได

สงใหกบทางมหาวทยาลยไดโดยตรง

ในบางกรณส านกพมพจะอนญาตใหน างานฉบบสมบรณและตนฉบบ มาจดเกบเปน Self-Archiving ได

Queensland University of Technology

QUT ePrints ผเชยวชาญและผสนบสนนทางดานการวจย

บคคลทวไปสามารถสบคน และเขาใชได

สงใหกบทางมหาวทยาลยไดโดยตรง

สามารถน าไปเผยแพรเปน Self-Archiving ไดแตตองเชอมโยงมาทคลง QUT ePrints

Hong Kong University Multi-Institution

Hong Kong Institutional Repositories

มหาวทยาลยเปนผ ประเมนคณภาพ

เสยคาใชจายในการสมครสมาชก

สงใหกบทางมหาวทยาลยไดโดยตรง

ไมสามารถน าไปเผยแพรได

2-D11

ภารกจในการจดท าเอกสารเปดสาธารณะขององคกรผใหทนในการท าคลงเอกสาร

องคกรผใหทนเปนองคกรทมความส าคญตอการจดท าเอกสาร OA เปนอยางมาก เนองจากเปนผสนบสนน และใหทนแกผทท าวจยหรอตองการมผลงานทางวชาการ โดยในการใหทนนนในปจจบนผใหทนจะมการจดท านโยบายในการจดท าเอกสาร OA เชนกน เพอก าหนดเงอนไขและขอก าหนดในการใหทน โดยในบทความนจะยกตวอยางองคกรผใหทน 2 แหง ไดแก National Institutes of Healthและ Wellcome Trust ซงมรายละเอยดดงน

1. National Institutes of Health-NIH

ภาพท 1 หนาโฮมเพจของ NIH

NIH เปนองคกรขนาดใหญทใหทนในการท าวจยทางดานวทยาศาสตร ในการใหทนนน เปนการใหทนเพอใหงานวจยดงกลาวมาเผยแพรเปนเอกสาร OA ในรปแบบดจทล ฐานขอมลของสถาบนสขภาพแหงชาตทท าการจดเกบขอมลหรองานวจย คอ PubMed ซงเปนฐานขอมลทางดานการแพทย ใหบรการวารสาร และเอกสารฉบบเตมทางการแพทยออนไลนโดยไมเสยคาธรรมเนยม นอกจากนน PubMed ยงสามารถเชอมโยงไปยงฐานขอมลทางวทยาศาสตรอนๆ ไดเชน GenBank ซงเปนฐานขอมลทเกบรวบรวมขอมลทางพนธกรรมของสงมชวตตางๆ ทงพช สตว และจลนทรย ในการน าผลงานทางการวจยเขาสฐานขอมล PubMed มวตถประสงค คอท าใหงานวจยนนเปนทรจกมากขน เพราะสามารถเขาถงขอมลไดงาย เนองจากฐานขอมลดงกลาวไมมการจ ากดกลมผ ใช และไมคดคาคาธรรมเนยม โดย NIH ไดประกาศนโยบายในการสนบสนนการท าบทความทเกดจากการวจยในวนท

2-D12

2 พฤษภาคม 2005 ซงนโยบายจะน าไปใชกบสอสงพมพทไดรบการตรวจสอบจากผทรงคณวฒแลว(peer-reviewed) (NIH, 2009) ภารกจในการจดท าเอกสาร OA ของ NIH มรายละเอยดดงน

1. บทความททาง NIH จะน ามาท าเปนเอกสาร OA ไดมขอก าหนดดงน 1.1 เปนบทความทไดรบการประเมนคณภาพจากนกวชาการ (peer-reviewed) 1.2 เปนบทความทไดรบการเผยแพรลงในวารสาร 1.3 บทความจะตองเปนบทความทใชภาษาสากล ไมรวมถงภาษาละตน เชน

ภาษารสเซยและภาษาญปน 2. นโยบายนไมรองรบเอกสารประเภทวทยานพนธ หนงสอเรยน และรายงานการ

ประชม 3. บทความทจะสามารถน ามาฝากไวทฐานขอมลของ NIH ไดนนจะตองเปนบทความ

ทไดรบการตรวจสอบแลว ซงบทความทจะน ามาลงฐานขอมลมอย 2 ประเภทคอ 3.1 บทความตนฉบบทไดรบการประเมนคณภาพแลว (Final peer-reviewed

manuscript) บทความประเภทนจะไดรบการตรวจสอบ และเปนบทความไดรบการยอมรบใหตพมพในวารสาร

3.2 บทความฉบบสมบรณ (Final published article) เปนบทความทไดรบการประเมนคณภาพ หรอไดรบการแกไข ปรบเปลยนส านวนภาษาใหมความสมบรณ ถกตองตามความเหนของผทรงคณวฒพรอมเผยแพรไดทนท ส าหรบ NIH จะรบเฉพาะบทความประเภทนเทานน

4. ส าหรบผทขอทนของ NIH ไปเพอท าการวจยหรอเพอสรางผลงานทางวชาการจะตองน าผลงานมาลงในฐานขอมลเพอเผยแพรเปนเอกสาร OA

5. บทความหรอผลงานทางวชาการจะถกเผยแพรยงฐานขอมล Pub Med Central (PMC) ออนไลน ซงไดรบการดแลโดย NIH ส าหรบการใหบรการของฐานขอมล PMC ผใชบรการสามารถเขาถงฐานขอมลหรอท าส าเนาบทความทางวชาการโดยไมเสยคาใชจาย

6. หลงจากน าบทความหรอผลงานวชาการมาฝากไวท NIH ผลงานจะถกเผยแพรเปนเอกสาร OA ในทนทหรอถกน าออกเผยแพรไมเกน 12 เดอนหลงจากผลงานถกน ามาลงในฐานขอมล (NIH, 2009)

2. Wellcome Trust

2-D13

ภาพท 2 หนาโฮมเพจของ Wellcome Trust

Wellcome Trust เปนองคกรเอกชนทใหการสนบสนนและใหเงนทนในท าเอกสาร OA ซง Wellcome Trust นบวาเปนองคกรผใหทนทใหญทสดในประเทศองกฤษทใหทนส าหรบงานวจยทางดานการแพทย โดยการจดท าเอกสาร OA นนมวตถประสงคเพอเผยแพรงานวจย ตามพนธกจขององคกรทจะชวยใหเกดผเชยวชาญการวจยทางดานการแพทยและชววทยา ผลงานวจยนเปนความคดและความรใหมทมความนาเชอถอและไดรบการตรวจสอบจากนกวชาการแลว ซง Wellcome Trust เชอวาการน าบทความมาเผยแพรใหบคคลทวไปไดอานโดยไมเสยคาใชจายบนอนเทอรเนต จะเปนวธทดทสดทจะท าใหผใชสามารถขาถงบทความไดอยางสะดวก อกทงองคกรยงมนโยบายในการใหเงนทนสนบสนนผท าการวจยทกประเภท ซงเปนประโยชนตอผทตองการทนในการท างานวจย แตการรบเอกสารเพอน าเขาในฐานขอมลของ Wellcome Trust จะเปดรบเฉพาะเอกสารทางดานการวจยหรองานวจยเทานน โดยจะสามารถเขาถงขอมลการวจยไดจากฐานขอมล PMC ซงเปนฐานขอมลทางดานการแพทยทนาเชอถอและเปนทยอมรบในสากล (Wellcome trust, n.d.)

พนธกจ สนบสนนการท าวจยทางการแพทยเพอน ามาซงแนวคดใหมและกอใหเกดวฒนธรรมการวจย

ภารกจในการจดท าเอกสาร OA ของ Wellcome Trust มรายละเอยดดงน

2-D14

1. ผทไดรบทนในการท าวจยจะตองน าผลงานวจยกลบมาใหทาง Wellcome Trust เผยแพรเปนเอกสาร OA

2. บทความของผไดรบทนจะถกเผยแพรในฐานขอมล PMC และ UK PubMed Central (UK PMC) การน าเอกสารตนฉบบตองอยในรปแบบดจทลและให Wellcome Trust ตรวจสอบกอน และจะน าไปเผยแพรยงฐานขอมลทกลาวมาภายในเวลา 6 เดอน หลงจากเจาของผลงานสงผลงานฉบบสมบรณ (Postprint) กลบมา

3. ผขอรบทนสามารถขอรบทนเพมเตมได โดยทาง Wellcome Trust จะใหเงนทนเพมเตมผานสถาบนของผรบทน เพอประโยชนตอการแสวงหาความรอนจะน ามาซงความรทมคณภาพและ กอใหเกดความนาเชอถอของสถาบน

4. การเผยแพรขอมลจะเปนการเผยแพรเอกสารฉบบเตมทผใชสามารถคดลอกไดอยางอสระภายใตสญญาอนญาต ซงจะตองมการอางถงเมอน าบทความหรอขอมลทางวชาการไปใช

5. หากผลงานทผรบทนน ามาฝากเปนผลงานทมคณภาพ และมผอางถงมาก ทางองคกรจะมการพจารณาใหทนแกเจาของผลงานคนดงกลาวในคราวตอไป

ซงนกวจยจะไดรบผลประโยชนสองประการ ประการแรก คอ ผลงานของผเขยนจะไดรบการเผยแพรลงในฐานขอมลเอกสาร OA ออนไลน ซงเปนสอทผอานสามารถเขาถงไดงายและไมเสยคาใชจาย ประการทสอง เมอผลงานของผเขยนไดรบการอางถงบอยครงจะท าใหบทความของผเขยนมความนาเชอถอมากยงขน และไดรบทนตอเนอง (Wellcome trust, n.d.)

ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบขอแตกตางของภารกจในการจดท าเอกสาร OA ของ NIH และ Wellcome Trust

NIH Wellcome Trust 1. ใหทนแกผวจย $ 500,000 เพยงครงเดยว 1. สามารถขอทนเพมได และหากผลงานของ

ผวจยมคณภาพและมผอางถงมาก จะไดรบ การพจารณาใหรบทนอยางตอเนอง

2. ผทไดรบทนจะตองรายงานความคบหนาของผลงานเปนระยะตอ NIH

2. บทความวชาการ หรอบทความงานวจย ทาง องคกรเปนผประเมนและตรวจสอบบทความเอง

2-D15

NIH Wellcome Trust 3. บทความจะตองได รบการประเ มนและ

ตรวจสอบกอนทน ามาสงใหกบ NIH 3. บทความจะไดรบการเผยแพรภายใน 6 เดอน หลง จ ากผลง านหลง จ า ก ส งผลง านให กบ Wellcome Trust แลว

4. หลงจากน าบทความหรอผลงานวชาการมาฝากไวท NIH ผลงานจะถกเผยแพรเปนเอกสาร OA ในทนทหรอถกน าออกเผยแพรไมเกน 12 เดอนหลงจากผลงานถกน ามาลงในฐานขอมล

5. บทความจะตองเปนบทความทใชภาษาสากล ไมรวมถงภาษาละตน เชน ภาษารสเซยและภาษาญปน

ประเทศไทยยงไมมองคกรผจดท าเอกสาร OA จะมกแตการจดท าคลงความรหรอคลงเอกสาร ยกตวอยาง เ ชน คลงปญญาจฬาฯเพอประเทศไทย และฐานขอมลวจย อ เลกทรอนกสของมหาวทยาลยเชยงใหม ซงการจดท าคลงความรของมหาวทยาลยในประเทศไทยนน บทความหรอเอกสารทางวชาการไมไดเผยแพรตอสาธารณะ เหมอนการจดท าเอกสาร OA ของตางประเทศ ซงในการท าเอกสาร OA นนจะมผลตอล าดบของมหาวทยาลย จากการจดล าดบของ Webometrics ซงเปนเวบไซตส ารวจขอมลดานวชาการทมบนเวบไซตของมหาวทยาลย (รจเรขา วทยาวฑฒกล, 2552) โดยมหาวทยาลยทมขอมลทางวชาการมากทสดของเอเชย คอ ไตหวน พบวามหาวทยาลยเชยงใหมอยล าดบท 75 ซงถามการสนบสนนใหท าเอกสาร OA กจะท าใหเอกสารทางวชาการไดถกน าไปไวในเวบไซตมากยงขน นอกจากนทางมหาวทยาลยกควรจะมระบบ Interoperability ซงเปนวธ หรอแนวทางทจะท าใหขอมลในระบบ หรอคอมโพเนนทตาง ๆ สามารถพดคยกนได เพราะในโลกปจจบน ระบบขององคกรหนง ๆ อาจซอมาจากหลายบรษทแลวมาตอเชอมเขาดวยกน แนวทางของ Interoperability คอระบบไมจ าเปนตองมาจากทเดยวกน แตตองสามารถคยกนได ตดตอสอสารกนได แลกเปลยนขอมลกนได (ผจดการออนไลน, 2549) ซง Interoperability ในทางของการใชเอกสาร OA เครองมอนมสวนส าคญ เพราะจะชวยใหคลงเอกสารของมหาวทยาลยเปนคลงจดเกบเอกสาร OA อยางแทจรง เนองจาก Interoperability ชวยใหผใชสามารถดงขอมลทางบรรณานกรม จากบทความไปได อาจเปนสวนทชวย

2-D16

ใหการจดอนดบของมหาวทยาลยเชยงใหมสงขนตามไปดวย อกทงยงเปนการสงเสรมการศกษา และพฒนาความรของคนในประเทศ จงควรมการจดท าเอกสาร OA ซงองคกรหรอหนวยงานทควรมการจดท าเอกสาร OA คอ มหาวทยาลย เพราะนอกจากเปนการสงเสรมการศกษาแลว การจดท าเอกสาร OA ยงจะชวยใหคา Impact Factors ของอาจารยหรอนกวชาการสงขนอกดวย (Ranking Web of World Universities, 2011)

2-D17

บรรณานกรม

ผจดการออนไลน. (2549). เจาะใจยกษใหญเมอตองการ “ท างานรวมกน” ไมโครซอฟทกบ แนวคด Interoperability. คนจาก http://www.ee-part.com/news/4340 ผจดการออนไลน. (2010). ม.ฮองกง สดยอดมหาวทยาลยในเอเชย จน เจง ตดมากสด 4 ใน 10. คนจาก http://community.momypedia.com/webboard_topic.aspx?tid=549883 มหาวทยาลยออกซฟอรด. (ม.ป.ป.) คนจาก http://th.wikipedia.org/ มหาวทยาลยฮารวารด. (ม.ป.ป.). คนจาก http://th.wikipedia.org/ รจเรขา วทยาวฑฒกล. (2552). การจดอนดบมหาวทยาลยดวย Webometrics : ขอเทจจรงทควรทราบ. คนจาก http://www.iqraforum.com/forum/index.php?topic=2509.0 Eastman, G. (2008). Open access and the Harvard FAS deposit mandate. Retrieved from http://www.rowland.harvard.edu/resources/library/images/annual_08.pdf Harnard, S. (2008). China's first OA mandate proposal: Hong Kong, Multi-Institutional. Retrieved from http://openaccess.eprints.org/index.php?/archives/477-Chinas-First-OA- Mandate-Proposal-Hong-Kong,-Multi-Institutional.html National Institutes of Health Public Access. (n.d.). Determine applicability. Retrieved from http://publicaccess.nih.gov/determine_applicability.htm National Institutes of Health Public Access. (2009). Frequently asked questions about the NIH Public Access Policy. Retrieved from http://publicaccess.nih.gov/FAQ.htm#c6 Open access for Hong Kong: The HK Open access committee. (n.d.). Retrieved from http://openaccess.hk/index.html Oxford University Press. (2010). Author self-archiving policy. Retrieved from http://www.oxfordjournals.org/access_purchase/self-archiving_policya.html Suber, P. (2008). What is open access. Retrieved from www.ip.qut.edu.au/files/ ROARMAP. (2010). ROARMAP (Registry of Open access repository material archiving policies). Retrieved from http://www.eprints.org/openaccess/policysignup/ The Regents of the University of California. (2010). NIH mandate. Retrieved from http://www.lib.berkeley.edu/scholarlycommunication/nih_mandate.html

2-D18

The Research Grants Council. (2007). About the RGC. Retrieved from http://www.ugc.edu.hk/eng/rgc/about/about.htm

Queensland University of Technology. (2010). QUT ePrints repository for research output. Retrieved from http://www.mopp.qut.edu.au/F/F_01_03.jsp University Grant Committee. (2007). About the UGC. Retrieved from http://www.ugc.edu.hk/eng/ugc/about/about.htm Wellcome Trust. (n.d.) Open access policy. Retrieved from http://www.wellcome.ac.uk