Promover e alentar entre as e os xóvenes a protección do Promover e alentar entre as e os xóvenes a protección do Patrimonio.Patrimonio.
Fomentar a cooperación interxeneracional.Fomentar a cooperación interxeneracional.
Fomentar os intercambios entre as escolas e as persoas.Fomentar os intercambios entre as escolas e as persoas.
Identificar o patrimonio inmaterial da propia comunidade.Identificar o patrimonio inmaterial da propia comunidade.
Recoller o coñecemento tradicional e transmitilo ás novas Recoller o coñecemento tradicional e transmitilo ás novas xeracións.xeracións.
Recoñecer nos oficios tradicionais a súa sostenibilidade.Recoñecer nos oficios tradicionais a súa sostenibilidade.
Cooperación interxeneracionalCooperación interxeneracional
Identidade culturalIdentidade cultural
Preservación do Patrimonio cultural e Preservación do Patrimonio cultural e inmaterial.inmaterial.
Defensa do desenvolvemento sostibleDefensa do desenvolvemento sostible
GalegoGalego
CastelánCastelán
PortuguésPortugués
InglésInglés
FrancésFrancés
A PEGADA DOS CANTEIROS NA NOSA A PEGADA DOS CANTEIROS NA NOSA CIDADE:CIDADE:
As edificacións tradicionais.As edificacións tradicionais.
Os cruceiros.Os cruceiros.
As rúas e prazas.As rúas e prazas.
As fontes.As fontes.
Os petos de ánimas.Os petos de ánimas.
Os escudosOs escudos
O caserío pontevedrés é basicamente de O caserío pontevedrés é basicamente de pedra de granito. E aínda que poucos pedra de granito. E aínda que poucos
exemplos da arquitectura privada dos séculos exemplos da arquitectura privada dos séculos anteriores chegaron ata nós, os que o fixeron anteriores chegaron ata nós, os que o fixeron
son moi significativos.son moi significativos.
A razón é que, ata os derradeiros anos do A razón é que, ata os derradeiros anos do século XVII, a maior parte das edificacións século XVII, a maior parte das edificacións
eran de madeira.eran de madeira.
Os edificios máis antigos conservados datan Os edificios máis antigos conservados datan do século XVI e algún deles foron levantados do século XVI e algún deles foron levantados
polos mesmos artífices que obraron en Stª polos mesmos artífices que obraron en Stª María.María.
Tipo de elemento: Tipo de elemento: “Campiño de Santa María”“Campiño de Santa María”
Ubicación: Rúa Don Tristán Ubicación: Rúa Don Tristán de Montenegrode Montenegro
Cronoloxía: século XVICronoloxía: século XVI
Estado de conservación: Estado de conservación: RegularRegular
Descripción: Praza arbolada de construccións Descripción: Praza arbolada de construccións con soportais.con soportais.
Tipo de elemento: Edificio civil.
Ubicación: Entre as rúas Amargura e Isabel II.
Cronoloxía: Século XVI.
Estado de conservación: Malo
Descripción: Casa que debeu ser de maiores proporcións, conserva un arco conopial na porta principal e unha cornisa con decoración de bolas.
Tipo de elemento: Edificio. Tipo de elemento: Edificio. “Casa rectoral de Stª “Casa rectoral de Stª
María”María”
Ubicación: Praza de Stª Ubicación: Praza de Stª María.María.
Cronoloxía: século XVI.Cronoloxía: século XVI.
Estado de conservación: Estado de conservación: BóBó
Descripción: Corresponde á tipoloxía de casa-Descripción: Corresponde á tipoloxía de casa-torre, actualmente presenta igualdade en altura. torre, actualmente presenta igualdade en altura.
Porta de ingreso con arco de medio punto e Porta de ingreso con arco de medio punto e dovelas de gran tamaño.dovelas de gran tamaño.
Tipo de elemento : Edificio civil. “Casa do arco”
Ubicación: Praza de Méndez Núñez
Cronoloxía: século XVI
Estado de conservación: Excelente
Descripción: Casa moi reformada que oculta unha
mansión con torre almenada.
Tipo de elemento: Edificio civil. “Pazo dos Mariño de Lobeira”.
Ubicación: Rúa César Boente.
Cronoloxía: -
Estado de conservación: Malo
Descripción: Os restos do pazo aínda conservan o arco medieval. A linaxe fundadora desta casa é recoñecible pola súa peculiar
heráldica: unha serea fai de tenante do escudo.
Tipo de elemento: Edificio civil. “Casa do Barón”
Ubicación: Cinco Rúas
Cronoloxía: XVI ó XVIII
Estado de conservación: Excelente
Descripción: Edificio moi alterado polas reformas barrocas, e sobre todo dende a súa adaptación a Parador de Turismo. Posúe un
friso de ovas que percorre elegantemente a súa fachada.
Tipo de elemento: Casa Ubicación: Praza da
Estrela
Cronoloxía: Século XVI
Estado de conservación: Excelente
Descripción: Da época presenta unha decoración de bustos, o resto da edificación non conserva máis elementos renacentistas.
Tipo de elemento: Pazo de Castro Monteagudo
Ubicación: Rúa Pasantería
Cronoloxía: Século XVIII
Estado de conservación: Excelente
Descripción: Casa construida polo Castro
Monteagudo, moi equilibrada nas súas proporcións e con
balcón volado.
Tipo de elemento: Pazo dos García Flórez
Ubicación: Rúa Sarmiento
Cronoloxía: Século XVIII
Estado de conservación: Excelente
Descripción: Pazo asoportalado e con inmenso escudo de armas, fai unhas décadas
engadíronselle unhas esculturas nas cornisas, que nada teñen que ver coa obra
orixinal.
Tipo de elemento: Casa señorial. Pazo de
Mugartegui
Ubicación: Praza da Pedreira
Cronoloxía: Século XVIII
Estado de conservación: Excelente
Descripción: Edificio noble no que destaca o escudo da familia
Valadares e o reloxio de sol
Tipo de elemento: Porta da Vila
Ubicación: Sede de Facenda
Cronoloxía: 2ª mitade do século XVIII
Estado de conservación: Regular
Descripción: Obra neoclásica que debe o seu trazado a Antonio de Soto, valorada polos
burgueses do XIX e adaptada ó edificio conventual de San Francisco
Diseminadas pola cidade atopámo-la mellor colección de “cruceiros” de Galicia. Algúns de tradición gótica
como o da Praza de Santa María ou o do Bispo Fonseca. Outros de factura barroca coma o das Cinco
Rúas.
Tipo de elemento: Cruceiro de Stª María
Ubicación: Praza de Stª María
Cronoloxía: século XVI
Estado de conservación: Bó
Material empregado: Granito
Descripción: Podio de tres escalóns rematado cunha cruz, ten catro caras, unha coa vella ponte e
as outras cos símbolos da mitra compostelá. Rematado co Cristo
crucificado.
Tipo de elemento: Cruceiro
Ubicación: Praza da Leña
Cronoloxía: Século XVI
Estado de conservación: Bó
Material empregado: Granito
Descripción: Antigo “cruceiro” da Ponte do Burgo, onde tiñan lugar os bautizos dos non
natos. Elevado sobre un podio escalonado. Base cadrada e rematado polo Cristo crucificado
Tipo de elemento: Cruceiro
Ubicación: Campiño de Stª María
Cronoloxía: Século XVI
Estado de conservación: Regular
Material empregado: Granito
Descripción: Cruz sostida por figuras monstruosas moi desgastadas. A Cruz ten, por
un lado, o Cristo crucificado e polo outro, a Virxe da Piedade.
Tipo de elemento: Cruceiro
Ubicación: Cinco Rúas
Cronoloxía: Século XVIII
Estado de conservación: Regular
Material empregado: Granito
Descripción: Situado nun lugar alto, leva un podio moi elevado. No corpo da cruz atopamos a Adán
e Eva, a Virxen. No remate temos o Descendemento.
O caserío agrúpase xeralmente ó redor dunha serie de prazas, que constitúen os lugares de reunión da
vecindade e do mercado tradicional.
Praza da LeñaPraza da Leña Praza da Ferreiría
Praza de Curros Enríquez Praza da Verdura
Pontevedra é boa vilaPontevedra é boa vila
Dá de beber a quen pasaDá de beber a quen pasa
A fonte da FerreiríaA fonte da Ferreiría
San Bartolomeu e a prazaSan Bartolomeu e a praza
A fonte da FerreiríaA fonte da Ferreiría
San Bartolomeu e a prazaSan Bartolomeu e a praza
Pola miña porta pase
Un regueiro de auga fría
Para darlle de bebere
Ós amores dalgún día
Algún día era eu só
A que o teu xardín regaba
Agora xa somos moitas
A beber da túa auga.
Son, como os cruceiros, mostras non só da arte popular galega,
senón tamén das crenzas relixiosas e da devoción polas ánimas, almas ou almiñas das xentes de Galicia.
Normalmente levan unha inscrición co nome da persoa co mandou facer e con frases dirixidas aos
camiñantes coma:“Almiñas que ides pasando,
lembrádevos de nós que estamos penando”.
Pontevedra ten un pasado nobre que descubrimos nos ornamentos heráldicos. As familias Mendoza, Montenegro, Valadares, Monteagudo adornaron as
fachadas das súas vivendas cos escudos familiares.
O estudio do Patrimonio material obriga á recuperación da memoria das manufacturas
tradicionais. O traballo de canteiros, as súas marcas e benfacer amosáronse visibles nas rúas, nas prazas,
nas fontes, nos escudos.
Descubrir as ferramentas tradicionais e traballar no “Museo do Pobo Galego”.
É o materiail máis usado
polos canteiros galegos
Celso Emilio Ferreiro
Algunhas das verbas empregadas neste poema pertencen á xerga dos canteiros galegos, chamada
“verba dos arxinas”
xariaxaria: manarxina: canteiro
muria: obraguchi a guchi: pouco a pouco
mariñada: ben feitamureada: traballada
arias xidas: perpiañosarias: pedras
quintos: cinceisalcamotes: : martelos
xarnas: muroscaicoa: igrexaandalez: auga
gadomos: brazosoretadores guiches: ríos
arias de mariñar e rufo: pedras pedras lareslares
SIGNIFICADO DE ALGUNHAS DELAS:
Canteiros de PontevedraCanteiros de Pontevedra¡Miña Santa Liberata!¡Miña Santa Liberata!
Levan os picos de aceiroLevan os picos de aceirohannos de traer de pratahannos de traer de prata
Canteiros de PontevedraCanteiros de Pontevedravosoutros ben o sabedesvosoutros ben o sabedes
por unha nena bonitapor unha nena bonitarompedes sete paredesrompedes sete paredes
Entrevistamos ao seu Director
Visitamos as súas instalacións
Falamos cos alumnos e alumnas
Coñecimos moito do seu traballo
Contáronnos as súas historias
http://canteirostradicionefuturo.blogspot.com
I.E.S. “LUÍS SEOANE”- PONTEVEDRA - 2010