Qarku i Dibrës ka një popullsi prej 180,507 banorë1. Ai përbëhet nga Rethi Dibër, Mat dhe Bulqizë, me 35 Komuna dhe Bashki përkatësisht: 4 Bashki dhe 31 Komuna. Qyteti i Dibrës është qyteti më i rëndësishëm në Qark, i cili është edhe qendra e Prefekturës dhe e Qarkut Dibër.

Qarku i Dibrës është pjesë e nën-rajonit verilindor të Shqipërisë. Kufizohet në lindje me Maqedoninë, në veri me qarkun e Kukësit, në veriperëndim me qarkun e Lezhës, në perëndim me qarkun e Durrësit dhe Tiranës dhe në jug me qarkun e Elbasanit. Qarku i Dibrës është

ObservatOri për të drejtat e Fëmijëve

Qarku dibër

1 Burimi: Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile, Ministria e Brendshme, Mars 2011

Mat

Diber (Rreth)

Bulqize

1,70%1,60%

0,20%

1,80%1,50%

2,20%2,20%

1,20%3,90%

1,80%2,60%

1,50%1,30%

1,60%2,60%

2,40%2,40%

3,20%3%

5,10%

3,90%2,70%

3,90%3,70%

3,50%5,50%

1,10%

3,90%3,50%

5%0,10%

2,60%

Bulqize (Bashki)Fushe Bulqize

GjoriceKlenje

OstrenShupenze

ZerqanMartanesh

ArrasFushe CidhenKala e Dodes

KastriotLure

MaqellareMelan

MuhurrPeshkopi

Qender TominSelishte

SlloveZall Dardhe

Zall RecLuzni

BazDerjanGurre

KlosKomsi

LisMacukull

BurrelRukaj

SuçUlez

Xiber

RRET

HI B

ULQ

IZE

RRET

HI D

IBER

RRET

HI M

AT

Përqindja e fëmijëve 0-18 vjeç me a�ësi të kufizuar

prekur shumë nga lëvizja demografi ke e popullsisë pas viteve ’90; sot popullsia është e qëndrueshme me një tendencë të lehtë rritje.

1 Burimi: Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile, Ministria e Brendshme, Mars 20112Burimi: Shërbimi Social Shtetëror, Tiranë (Prill 2011)

40898

7893160678

1414927308 18899

Bulqizë Dibër Mat

Numri i popullsisë së përgjithshme në nivel RrethiNumri i fëmijëve 0-18 vjec

35% 35%

31%

Bulqizë Dibër Mat

Përqindja e fëmijëve 0-18 vjeç kundrejt totalit të popullsisë

Përshkrim mbi situatën e të drejtavetë fëmijëve në Qark:

Qarku i Dibrës në vitin 2010, ka 180.5071 banorë dhe 48.3942 familje në total. nga numri total i familjeve në qark, 9.099 familje (16.4%) janë familje të varfra dhe kanë fëmijë (grupmosha 0-15 vjeç). Fëmijët (0-18 vjeç) përbëjnë 33.4 % të popullsisë (60.356 fëmijë).

në vitin 2010 në Qarku Dibër 1 në 2 fëmijë (ose 13.902 fëmijë) të grupmoshës 6-15 vjeç jetonte në familje të cilat trajtoheshin me ndihmë Ekonomike (nE).

Situata e fëmijëve të varfër në këtë Qark, ka ardhur duke u përkeqësuar nga viti në vit. Kështu raporti në vitin 2009 ishte 1 në 5 fëmijë (ose 7.282 fëmijë) të varfër në krahasim me 1 në 2 fëmijë që ishte në vitin 2010.

Përqindja e familjeve që mbështeten me ndihme ekonomike që kanë fëmijë të moshës 0-15 vjeç – Dibër wshtw e lartë në zonat rurale malore dhe kryesisht në Komunat: Selishtë (48.8%), Arras (47.1%), Zall Dardhë (45.7%), Luzni (40.8%), Lurë (40.2%), Xibër (36.9%), etj. Këto komuna, si në vitin 20093 ashtu dhe në vitin 2010 vazhdojnë të jenë komuna me familjet më të varfra, në Qarkun e Dibrës.

në Qarkun Dibër, për vitin 2010 janë 1.5254 fëmijë të moshës 0-18 vjeç me aftësi të kufi zuar (PAK), ose 2.5% të fëmijëve, duke klasifi kuar Qarkun si qarkun me përqindje më të lartë në shkallë vendi. nëse krahasojmë numrin e fëmijëve që jetojnë në zonë urbane me ato në zonë rurale, rezulton se 417 ose 34% jetojnë në qytet dhe 1.108 fëmijë ose 66% e fëmijëve me aftësi të kufi zuar (0-18 vjeç) jetojnë në fshat.

nga 1.525 fëmijë me aftësi të kufi zuara në nivel qarku, vetëm 10 prej tyre frekuentojnë një qendër ditore në qytetin e Peshkopisë.

në Qarkun Dibër, tre komunat që kanë numrin më të lartë të fëmijëve me aftësi të kufi zuar (0-18 vjeç) janë Komsi 91 fëmijë (5.5%), Zall Dardhë 45 fëmijë (5.1%) dhe Suç 54 fëmijë (5%). Vendndodhja e këtyre komunave është jo vetëm malore por dhe larg qendrave urbane të Qarkut, duke e bërë të vështirë shërbimin dhe jetesën e fëmijëve dhe familjarëve të tyre.

3 Përqindja e familjeve që mbështeten me NE dhe kanë fëmijëve 0-15 vjec për vitin 2009, për komunat e përmendura për vitin 2010 është: Selishtë (51.46%), Xibër (50.39%), Zall Dardhë (43.33%), Arras (43.33%), Lurë (43.33%), etj4 Burimi: Shërbimi Social Shtetëror, Tiranë (Prill 2011)

Observatori për të drejtat e fëmijës është një strukturë vëzhguese e shoqërisë civile e ngritur ne qarkun e Dibrës në vitin 2009, e cila në bashkëpunim të ngushtë me të gjithë aktorët vendorë publikë e jo-publikë bën mbledhjen sistematike të të dhënave dhe përgatit raporte dhe informacione periodike për aktorët lokalë dhe kombëtarë lidhur me situatën e fëmijëve, shkeljen e të drejtave, zbatimin e legjislacionit në fuqi dhe nevojat për përmirësimin e tij të mëtejshëm.

Observatori për të drejtat e Fëmijëve, Qarku Dibër gjendet nëLagjia:”Gjokë Doçi”Rruga:Bulevardi “Elez Isufi ‘, Qendra e biznesit, kati III,Dibër, Shqipërie-mail: observatori_di@yahoo.com

2115

4317

2667

Bulqizë Dibër Mat

Numri i familjeve që mbështeten me NE me fëmijë 0-15 vjeç

11,0914,92

19,18

Bulqize Diber Mat

Perqindja e femijeve me 1 ose 2 prinder te papune

29,55%39,74%

68,96%

Bulqize Diber Mat

Perqindja e femijeve qe jetojne ne banesa te papershtateshme

37,50%

47,80%

35,10%

Bulqizë Dibër Mat

Përqindja e fëmijëve 6-15 vjeç që jetojnë në familje të cilat

mbështeten me NE

Politika Rajonale në ndikojnë në realizimin e të drejtave të fëmijëve

Respektimi i të drejtave të fëmijëve ka hyrë si një nga çështjet prioritare në programin e Këshillit të qarkut Dibër, organi më i lartë vendimmarrës në nivel rajoni. Ky institucion me mbështetjen e UnicEF dhe në partneritet me strukturat dhe aktorët e ndryshëm lokalë dhe rajonalë janë në proçes fi nalizimi të strategjisë për fëmijët për Qarkun Dibër. Gjithashtu pranë Këshillit të Qarkut funksionon njësia për të Drejtat e Fëmijëve, si pjesë integrale e strukturës së qarkut.

në dobi të realizimit dhe përmbushjes të të drejtave të fëmijëve, në Qarkun Dibër, veç zyrës së Observatorit është ngritur dhe funksionon njësia për të Drejtat e Fëmijëve në Qark.

Bulqizë Dibër Mat

Numri i fëmijëve të regjistruar në arsimin parashkollor1 859 1924 1455

Numri i fëmijëve të regjistruar në arsimin e detyruar2 4650 11447 7944

Numri i fëmijëve të regjistruar në arsimin e mesëm3 1278 3404 2697

Shënim: Të dhënat “Përqindja e fëmijëve që jetojnë pa ujë të përmirësuar të pijshëm, energji elektrike, që jetojnë në banesa të papërshtatshme dhe përqindja e fëmijëve me 1 ose 2 prindër të pa punë”,- janë marrë nga studimi i thelluar me autorë A. ceni dhe V. Kolpeja.

8,59% 11,56%

46,36%

Bulqizë Dibër Mat

Përqindja e fëmijëve që nuk kanë akses ndaj ujit të pijshëm të

përmirësuar

218

645 662

Bulqizë Dibër Mat

Numri i fëmijëve 0-18 vjeç me Afësi të Kufizuar

1,50%2,40%

3,50%

Bulqizë Dibër Mat

Përqindja e fëmijëve 0-18 vjeç me a�ësi të kufizuar

29,50%39,67%

29,37%

Bulqize Diber Mat

Perqindja e femijeve qe jetojnë pa energji elektrike

33,70%14,20%17,50%

77,60%40,10%

31,40%66,70%

100%56,60%

48,30%35,30%

85,50%8,60%

100%76,40%

1,80%59,20%

100%50,50%

76,90%

71%65,10%

85,90%52,70%

20,20%35,80%

45%

14,20%40,70%

10,20%36,20%

79,10%

Bulqize (Bashki)Fushe Bulqize

GjoriceKlenjeOstren

ShupenzeZerqan

MartaneshArras

Fushe CidhenKala e Dodes

KastriotLure

MaqellareMelan

MuhurrPeshkopi

Qender TominSelishte

SlloveZall Dardhe

Zall RecLuzni

BazDerjanGurre

KlosKomsi

LisMacukull

BurrelRukaj

SuçUlez

Xiber

RRET

HI B

ULQ

IZE

RRET

HI D

IBER

RRET

HI M

AT

Përqindja e fëmijëve 6-15 vjeç që jetojnë në familje të cilat

mbështeten me NE