Studium Oświatowe, Oficyna Wydawnicza „Tutor”
87-100 Toruń, ul. Warszawska 14/2
tel. 56 65 999 55, e-mail: [email protected]
www.szkolna.pl, www.tutor.torun.pl
Zdzisław Głowacki
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII
(marzec 2013)
POZIOM ROZSZERZONY
ODPOWIEDZI I MODEL OCENIANIA
Copyright by Studium Oświatowe „Tutor” dr inż. Zdzisław Głowacki, Toruń 2013
2 ������ ����� � ���� � ����� � poziom rozszerzony � TUTOR � marzec 2013 MODEL OCENIANIA
� ������� ����������� � !��!" �#��� $�% &'! $()
Zadanie 1. (2 pkt)
liczba
*+*,-./012 w atomie
liczba 3/24/,
elektronowych
liczba niesparowanych
*+*,-./012 walencyjnych
nazwa grupy, 5/ ,-1.*6 07+*89
pierwiastek
Be 4 2 0 berylowce
N 7 2 3 azotowce
Cu 29 4 1 miedziowce
[2 pkt za wszystkie 3.72:54/2* /53/2:*5;:; < 3,- 2 3.;9375,= 3/3*40:*0:7 >7,?9>7+0:* 521@A B4C512]
Zadanie 2. (1 pkt)
1. P, 2. F, 3. F
[1 pkt za 2?;9?-,:* 3.72:54/2* /53/2:*5;:]
Zadanie 3. (1 pkt)
Zadanie 4. (1 pkt)
Wiek tej DEFGHIJ wynosi 11 520 lat. Zadanie 5. (2 pkt)
1) RFDIKIJL HKGMNOHPGLQ RLKSGQJ GMLTJGHILQU VKVWX
YVKW Z VW[\
[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]
2) 85,9%
[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]
Zadanie 6. (1 pkt)
2;1.
chemiczny -93 2:];70:7 >:C5;9 7-/>7>: 2 >/+*,=47@A
woda H2O atomowe spolaryzowane
amoniak NH3 atomowe spolaryzowane
chlorek sodu NaCl jonowe
azot N2 atomowe niespolaryzowane [1 pkt w przypadku wszystkich poprawnych odpowiedzi]
� �� ���� ������ ������ � ������� ���������� ������� 3
www.szkolna.pl, www.tutor.edu.pl
Zadanie 7. (2 pkt)
I. 2 KMnO4 � (1) K2MnO4 + (1) MnO2 + (1) O2�
II. 2 HgO � (1) O2� � 2 Hg
[1 �� !" �#"$%&'($) *!*�)'+%)+%) (,* #-$+".]
O/012345 26789 (w warunkach normalnych) wynosi 213 cm3.
[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]
Zadanie 8. (1 pkt)
CH3CH2OH H2O
H2CO3 CH3COOH ClCH2COOH
[: �� $ �#!;�"&�* �)'+)< poprawnej odpowiedzi]
Zadanie 9. (1 pkt)
odczyn roztworu =>?48@ odczyn roztworu 3/30128@ odczyn roztworu zasadowy
II, VI III I, IV, V [: �� $ �#!;�"&�* �)'+)< �(�#"$+)< (&�($%)&!%]
Zadanie 10. (1 pkt)
ABC3>D7BE D. Zadanie 11. (2 pkt)
A
B
C
D
[2 pkt za narysowanie wszystkich F!GH )F!ek poprawnie, 1 pkt za co najmniej dwie �(�#"$+%) +"#;H($"+) F!GH )F!�%I
� �� ���� ������ ������ � ������� ���������� ������� 5
www.szkolna.pl, www.tutor.edu.pl
Zadanie 19. (2 pkt)
opis reakcji 1. 2. 3. 4. 5.
mechanizm � rodzaj reakcji chemicznej E. D. B. C. A.
[2 pkt za wszystkie ���� !"#�$ #!�#� $!% ; 1 pkt w przypadku co najmniej trzech poprawnych odpowiedzi]
Zadanie 20. (3 pkt)
kwas 2-aminopentanodiowy
kwas aminoetanowy lub kwas aminooctowy
kwas 2-aminopropanowy
kwas 2-amino-3-hydroksypropanowy
[2 pkt za wszystkie ���� !"#�$ #!�#� $!% ; 1 pkt w przypadku co najm& $' !�()* �#����&+)* #!�#� $!% ]
,-./012-34 5676 689:;<=67>= wynosi 245,5 g.
[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]
Zadanie 21. (1 pkt)
?@<;AB@7CDEFG H; ;IJ9GBKL K:C6JM9K 7M6J6:96 AK6NK:C>= ;CAB@8DEK8@ B6JKO:;PQR
SH = T802 T (T285 T 3 U 247) = 224 kJ
,-./012-34 Standardowa entalpia reakcji wynosi 224 kJ.
[1 pkt w przypadku poprawnej odpowiedzi]
Zadanie 22. (2 pkt)
ester + woda kwas + alkohol �#)%VW$X 4 5 1 0 stan �(�&#��Y 4 � x 5 � x 1 + x x
K = Z[\] \^Z_`_^
a]bac [_d\, otrzymujemy x = 1,2 mola
,-./012-34 W wyniku hydrolizy estru M;=7C6e; fgh 8;J6 6J<;i;JD.
[j �XW %� ���� !"#�V #!�#� $!k �+& X�'V)V % �#����&+)* #lm )%$n; o �XW � ��%+��!Xp ��%$!qW�� $& � )%rs) #�$Y#
�#%� V%�& � � co najmniej %�� q�& � �(�&�& � �$�X)' t p#!�& � �%#�p &� ���W#su qW�"$' v i zestawienia danych m )%l#�+)* !# #lm )%$n]
Zadanie 23. (2 pkt)
kwas H3O+ HCl H2O HSOw
x NH3
7MAByO;:6 B676H6 H2O Clz OHz SO{x NH|
x
[j �XW %� � ru ���� !"#�+)* #!�#� $!% ; 1 pkt w przypadku czterech poprawnych odpowiedzi]
Pełną ofertę znajdziesz na www.tutor.edu.pl
CHEMIA. Ćwiczenia dla licealistówZdzisław Głowacki
Ćwiczenia i zadania z chemii zawarte w kolejnych częściach tejserii wydawniczej zostały opracowane zgodnie z podstawąkształcenia ogólnego dla szkół ponadgimnazjalnych. Mogąbyć one pomocne podczas realizacji dowolnego programunauczania chemii dopuszczonego do użytku szkolnego.Niektóre zadania zawierają treści interdyscyplinarne – pro-blemy typowo chemiczne połączone są z fizyką, biologią czyz matematyką. Ma to na celu rozszerzenie i uzupełnienie wie-dzy, która jest przedstawiana w podręcznikach szkolnych.Zróżnicowane, w formie i w treści, ćwiczenia uczą rozwią
Chemia. Ćwiczenia dla licealistów zywania problemów chemicznych, krótkiego definiowaniastosowanych pojęć, wyszukiwania informacji, opracowywaniai graficznego przedstawiania danych, wyciągania wnioskówz opisów przemian chemicznych, analizowania tekstów popu-larnonaukowych itp. Stopień trudności ćwiczeń jest zróżni-cowany – nauczyciel będzie mógł je wykorzystywać w pracyz uczniami liceum a także przygotowując gimnazjalistów doudziału w konkursach chemicznych.
Do każdej części ćwiczeń został opracowany poradnik dla nau-czyciela, który zawiera rozwiązania zadań i problemów orazkomentarze do zagadnień będących treścią pytań.
Wszystkie części ćwiczeńwraz z poradnikami sądoskonałą pomocą dlauczniów samodzielnieprzygotowujących się dozmagań konkursowychw gimnazjum i dla licea-listów powtarzającychzagadnienia z chemiiprzed sprawdzianami i doegzaminu maturalnego.
Część 1
1. Budowa atomu2. Układ okresowy pierwiastków chemicznych3. Mol, masa molowa i objętość molowa gazów4. Wiązania chemiczne5. Właściwości wybranych metali i niemetali6. Systematyka związków nieorganicznych7. Chemia w Internecie
Część 2b – Chemia organiczna
1. Alkany
2. Węglowodory nienasycone (alkeny, alkiny,dieny i cykloalkeny)
3. Węglowodory aromatyczne i związkiheterocykliczne
4. Fluorowcopochodne (halogenopochodne)węglowodorów
5. Alkohole i fenole
6. Aldehydy i ketony
7. Kwasy karboksylowe, estry i tłuszcze
8. Związki organiczne zawierające azot
9. Cukry
10. Chemia na co dzień
Część 2a – zakres podstawowy i rozszerzony
1. Reakcje chemiczne
2. Podstawy obliczeń chemicznych
3. Roztwory i mieszaniny
4. Reakcje w roztworach wodnych elektrolitów
Treści zestawów ćwiczeń
Zdzisław Głowacki
! ! !
ucz
nió
w a
mbitnyc
hka
ndyd
atów
na
studia
med
yczn
eucz
estn
ików
konku
rsów
chem
iczn
ych
Ćw
icze
nia
z c
hem
ii r
eko
mendow
ane d
la:
www.szkolna.pl www.tutor.torun.pl
Magiczna chemia. Zagadnienia z chemii nie tylko
dla olimpijczyków – gimnazjalistów
i licealistów – to obszerny wybór zagad-
nień i zadań dla uczniów zamierzających
szerzej poznać chemię. Intencją autora
było wypełnienie luki występującej po-
między chemią szkolną a wiedzą chemi-
czną niezbędną do udziału w konkursach
i w olimpiadzie chemicznej oraz do podjęcia
studiów obejmujących przedmioty przy-
rodnicze, takie jak: chemia, biochemia, far-
macja czy medycyna.
W kolejnych rozdziałach można znaleźć
zagadnienia i zadania obejmujące takie tematy,
jak: powstawanie pierwiastków we Wszech-
świecie, izomeria i analiza konformacyjna,
aktywność optyczna związków chemicznych i ich
biomolekularna homochiralność czy aromaty-
czność węglowodorów. W odrębnym rozdziale
przedstawiono osiągnięcia chemików uhonoro-
wane nagrodami Nobla. Są tu też zadania, których
treść jest oparta na historycznie ważnych odkry-
ciach chemicznych. Uczeń znajdzie tu różne teorie
budowy i działania kwasów i zasad oraz soli i roztwo-
rów buforowych. Całość książki zamyka kilka anegdot
o chemikach. Do większości pytań, zadań i problemów
dołączono odpowiedzi i komentarze. Na końcu autor
zamieścił zestawienie książek, po które powinien sięg-
nąć każdy ciekawy otaczającego go świata uczeń, nie
tylko ten interesujący się chemią.
Autor książek – – jest doktorem nauk chemicznych,
absolwentem Politechniki Gdańskiej. Studiował fizykę i chemię. W la-
tach 1982-93 pracował w Katedrze Chemii Organicznej PG. Był
nauczycielem i wykładowcą w Medycznym Studium Zawodowym
w Toruniu oraz adiunktem na Wydziale Chemii UMK. Od 1991 roku jest
dyrektorem Studium Oświatowego „Tutor” w Toruniu – m.in. prowadzi
zajęcia dla licealistów przygotowujących się do egzaminów na studia
medyczne. W 1993 roku założył Oficynę Wydawniczą „Tutor” –
wydawnictwo o profilu edukacyjnym, nakładem którego ukazało się
kilkadziesiąt tytułów.
Zdzisław Głowacki
OficynaWydawnicza
Jest autorem kilkunastu prac
naukowych z zakresu zastosowań NMR do
oznaczania składu enancjomerycznego związków organicznych
oraz książek, m.in.
oraz
i cyklu zbiorów zadań
. Jest współautorem książek:
i .
Interesuje się szeroko pojętymi dyscyplinami matematyczno-
-przyrodniczymi. Wypoczywa w wiejskim domku – pracując w ogro-
dzie. Jego hobby to geograficzne i historyczne wędrówki śladami
przodków.
Po naszej stronie lustra. Złamana symetria Wszech-świata Chemiczna dialektyka. Testy egzaminacyjne z chemii dlagimnazjalistów Chemia. Ćwiczenia dla licealis-tów Odlotowa matematyka. Zadania dlanajmłodszych olimpijczyków – uczniów szkół podstawowych i gim-nazjów Pewniaki. Próbne egzaminy gimnazjalne
ul. Warszawska 14/2, 87-100 Toruń, tel./fax 56 65-999-55, tel. kom. 603-929-227
Uwaga!
Pełną wersję tego arkusza maturalnego oraz modelu oceniania wraz z odpowiedziami
można pobrać ze stron
www.tutor.edu.pl
www.szkolna.pl
Pełna wersja tego arkusza może być wykorzystywana do celów edukacyjnych w szkołach.
Próbny egzamin maturalny z chemii. Poziom rozszerzony (marzec 2013) autorstwa Zdzisława Głowackiego
i opublikowany przez Studium Oświatowe „Tutor” został przygotowany z myślą o młodzieży uczącej się chemii
w szkołach średnich, którzy przygotowują się do egzaminu maturalnego na poziomie rozszerzonym i chcieliby
wiarygodnie zweryfikować swoją wiedzę przed majowym egzaminem.
Zamieszczone tu zadania zostały starannie dobrane i opracowane w oparciu o standardy wymagań
egzaminacyjnych z chemii obowiązujące na maturze w roku 2013 i 2014.
Arkusz ten był rozwiązywany przez słuchaczy Studium Oświatowego „Tutor”, którzy przygotowują się do
egzaminu z chemii na poziomie rozszerzonym z myślą o kontynuowaniu nauki na studiach medycznych.
Samodzielne rozwiązywanie zestawów egzaminacyjnych i ich analiza w oparciu o autorskie odpowiedzi jest
doskonałym treningiem przed zewnętrznym egzaminem maturalnym, który jest jednocześnie przepustką na
wiele kierunków studiów. Arkusz ten może być wykorzystywany w szkołach w celu przeprowadzenia próbnej
matury.
Zdzisław Głowacki jest doktorem nauk chemicznych, absolwentem Politechniki Gdańskiej. Studiował fizykę i
chemię. W latach 1982-93 pracował w Katedrze Chemii Organicznej PG. Był nauczycielem i wykładowcą w
Medycznym Studium Zawodowym w Toruniu oraz adiunktem na Wydziale Chemii UMK. Od 1991 roku jest
dyrektorem Studium Oświatowego "Tutor" w Toruniu - m.in. prowadzi zajęcia dla licealistów przygotowujących
się do egzaminów na studia medyczne. W 1993 roku założył Oficynę Wydawniczą "Tutor". Jest autorem
kilkunastu prac naukowych z zakresu zastosowań NMR do oznaczania składu enancjomerycznego związków
organicznych oraz książek edukacyjnych z chemii.