Voorbeeld
Betaalautomaat
bank klant
betaalautomaat
objecten(“wie”)
interface(“wat”)
service-punt(“waar”)
“Black box”
Betaalautomaat
bank klant
betaalautomaat
computer flappentap
communicatiesysteem
en decompositie
hiërarchischedecompositie
in 2 lagen
Voorbeeld 3-laags hiërarchische decompositie
Blair Schröder
EU-topoverleg
tolk E-F tolk F-D
berichtendienst
secretary Sekretär
fax
peer-overleg
peer-overleg
peer-overleg
Standaardmodel
ISO-OSI Referentiemodel
ISO = International Standards OrganizationO = OpenS = SystemsI = Interconnection
van verschillende merken
m.b.t. telematica
Terminologie
medium
protocolinterface
peer
niveau nProtocol
Data Unit
service provider
niveau nService
Data Unit
Verloop van het protocol
service user
niveau nProtocolCtrl Info
niveau n-1Service
Data Unit
Data
niveau nProtocolCtrl Info
niveau nService
Data Unit
Data
niveau nProtocol
Data Unit
niveau n-1Service
Data Unit
Protocol-beschrijving
protocolentiteit
geboden dienstenaan bovenliggende laag
gevraagde dienstenvan onderliggende laag
communicatiemet peer
ISO-OSI 7-lagenmodel
76543210
medium (draad, glasvezel, radio, ...)
fysiek
data link
netwerk
transport
sessie
presentatie
applicatie
ISO-OSI 7-lagenmodel
medium
fysiek
data link
netwerk
transport
applicatie
versturen van bits
versturen van frames over een LAN
communicatie tussen computers
communicatie tussen processen
file transfer, WWW, e-mail, ...
versturen van signaal
ISO-OSI Reference model
OSI is niet een protocol-beschrijvingmaar biedt houvast door vaste terminologie
ik heb een goed ideevoor een nieuw protocol......voor de netwerk-laag!
TCP/IP isgrondslag van“het” Internet
Voorbeeld protocollen
medium
fysiek
data link
netwerk
transport
applicatie
IP
(ISDN)
TCP
HTTP FTP SMTP
V34
Internet Protocol
Transmission Control Protocol
HyperText/File/Mail Transfer Protocol
Standaardisatie-strijdISO
OSI-model
fysiek
data link
netwerk
transport
applicatie
IP
TCP
IETF protocollen
host-to-network
internet
transport
applicatie
IETF TCP/IP model
wij gaan mooiniet jullie model
gebruiken!
Media
Via een draad“Twisted pair”
2 gevlochten koperdraadjes
Coax-kabelkern met afscherming
Glasvezel-kabelbuigzame lichtgeleider
De fysieke laag
Hoe kun je media en signalen gebruikenom bits te transporteren?
Fysieke protocol-laag
Doel: realisatie van een bit-stream
medium (draad, glasvezel, radio, ...)
fysieke laag
Fysieke protocol-laag
Functies:Modulatie/demodulatie
bits naar signaal-elementen en terugMultiplexing
meerdere verbindingen via één mediumSynchronisatieRelaying
De datalink-laag
Hoe kun je een betrouwbare verbinding maken in punt-naar-punt netwerken?
Datalink protocol-laag
Doel: realisatie van een betrouwbare verbinding
medium
fysieke laag
datalinklaag
Datalink protocol-laag
Functies:Verdeling in framesFoutdetectie en -correctieHer-transmissie (na gedetecteerde fouten)Flow control
(voorkomt overstroming)Access control
(bij gemeenschappelijk medium)
Medium Access
Hoe kun je met z’n allen één draadgebruiken?
De netwerk-laag
Hoe kun je netwerken die intern direct verbonden zijn, met elkaar koppelen?
Netwerk protocol-laag
Doel: versturen van packets tussen computers in verschillende netwerken
medium
fysieke laag
datalinklaag
netwerklaag
signaal
bit
frame
packet
naam van verstuurde ding
hostnetwerk
host
hosthost
host
host
netwerk
host
host
netwerkhost
hosthostrouter
netwerkhost
host
host
host
hostrouter
router
host
host
router
router
router
Opbouw van eeninter-netwerk
router
Router (= Switch = Gateway)
Functie van een router: store and forward:accepteer packets en stuur ze door...
netwerkhost
host
host
router
routerrouter
naar host van bestemmingof anders...
naar de andere router
of, als er meerdere zijn, naar de beste
Voorbeeld netwerklaag:IP = Internet Protocol
Hoe werkt het Internet Protocol?
Opbouw IP-packet
adres afzender
versie
headlen type packet length
identificatie fragment nr
time to live protocol header checksum
adres bestemming
evt. opties (afhankelijk van headlen)
frame
32 bits
5 words
<13 words
<65k bytes
wordtelke stapverlaagd;voorkomt
rondzingen
getal . getal . getal . getal
131 . 211 . 80 . 7
Opbouw IP-adres
0 netwerk host
10 netwerk host
110 hostnetwerk
1110 multicast-groep
11110 gereserveerd
126 netwerken à 16M hosts
16k netwerken à 64k hosts
2M netwerken à 254 hosts
routers hebbenmeerdere
IP-adressen!
Internet Control Message Protocol
Bij problemen, bijvoorbeeld host onbereikbaar time-to-live is nul geworden checksum klopt niet
wordt het packet weggegooid engaat er een foutmeldings-packet terug naar de afzender
De transport-laag
Hoe kunnen processen over een netwerk communiceren?
Transport protocol-laag
Segmenteren van continue datastroom in afzonderlijke segmenten
Herstel van in netwerk-laag kwijtgeraakte packets, aflevering in volgorde
Adresseren van aparte processen (eventueel meerdere) op host
Voorbeeld transport-laag:TCP = Transport Control Protocol
Service access points:IP-adres plus “poort”
16-bits nummervan een proces
niet te verwarrenmet de hardware-term!
De applicatie-laag
Wat zullen we eens voor leuks gaan doen met dat Internet ?
FTP: File transfer protocol
Server accepteert op poort 20 verbinding met een client en leest een regel tekst.
Is het eerste woord “dir”, dan stuurt-ie een directory-listing naar de client
Is het eerste woord “get”, dan stuurt-iede inhoud van het tweede woord
Is het eerste woord “put”, dan ontvangt-ie een file
enz. protocol: afspraak wat de reactiezal zijn bij diverse berichten
DNS: Domain name server
Server accepteert op poort 53 verbinding met een client en leest een regel tekst.
Dat moet een domein-adres zijn,bijvoorbeeld “infix.cs.uu.nl”
Hij antwoordt wat het overeenkomstigeIP-adres is: “131.211.80.7”
Telnet: “tele-werken”
Server accepteert op poort 23 verbinding met een client en leest een regel tekst.
Dat moet een commando zijnHij stuurt de output daarvan terug
SMTP: Simple MailTransfer Protocol
Server accepteert op poort 25 verbinding met een client en leest regels tekst.
De eerste regel is, geheel volgens protocol, de tekst “HELO”
Vervolgens ontspint zich, volgens protocol, een hele dialoog, waarmee mail uitgewisseld wordt
En nog veel meer protocollen...
HTTP (op poort 80)Hyper Text Transfer Protocol
NNTP (op poort 119)Network News Transfer Protocol
IRCInternet Relay Chat