DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP EMÜLCUMHURIYET ÜNİVERSİTESİTEKNOLOJİ FAKÜLTESİYAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
B01. Giriş1
Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YAPAY ZEKA
YZ01.1 Giriş
Notlandırma:
%30 Öğrenci Sunumları (2 Adet)
%70 Sınavlar (1 Arasınav + 1 Final)
Kaynaklar
S. Russell and P. Norvig Artificial Intelligence: A Modern Approach Prentice
Hall, 2003, Second Edition
Artificial Intelligence: A Modern Approach, Stuart Russell & Peter Norvig,
3rd Edition, Prentice Hall, 2010.
Yapay Zeka: İnsan-Bilgisayar Etkileşimi, Vasif V. Nabiyev, 3. Baskı, Seçkin
Yayıncılık, 2010.
2 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.1 Giriş
Bazı Kavramlar:
Yapay Zeka (YZ) Artificial Inteligence (AI)
Makine Öğrenmesi Machine Learning
Akıllı Makineler
Makineler Arası İletişim
1.-, 2.-, 3.-, 4.-, .. sanayi devrimleri
X-nesli, Y-nesli, XY-nesli (Antropolojik kavramlar bakımından) ve Bilişim
teknolojileri
3 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.1 Giriş
Neden YZ çalışalım?
YZ bilgisayarları daha kullanışlı hale getirir.
Zeki bilgisayarlar insan medeniyetinin gelişiminde önemli bir yapı taşı olacaktır.
YZ bütün bilimsel çalışmalar içinde önemli bir yere sahip olacaktır.
İnsan doğasının en önemli parçalarından olan düşünmek ve zekice kararlar
alabilme eylemini anlamada bilgisayarlar ve YZ algoritmaları oldukça önemli
imkanlar sunmaktadır.
Teoriyi çalışan programlara dönüştürmek bizlere çalıştığımız alanda daha ayrıntılı
öngörülerde bulunmamıza imkan sağlamaktadır.
YZ, bilgisayar bilimleri için son derece iyi sonuçlar vermektedir.
YZ, bilgisayar bilimi dışındaki çalışmalarda da oldukça iyi sonuçlar vermektedir.
YZ çalışmaları bilgisayarı aynı zamanda deneysel bir objeye dönüştürür.
4 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.1 Giriş
YZ’nin Tanımı nedir?
Sizler bu konuda ne düşünüyorsunuz?
6 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.1 Giriş
7 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
“İnsan düşüncesi ile ilişkilendirdiğimiz faaliyetlerin otomasyonu,
karar verme, problem çözme, öğrenme gibi faaliyetler”
Bellman, 1978
8 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
“Hesaplamalı modellerin kullanılmasıyla zihinsel yetilerin
incelenmesi”
Charniak & McDermott, 1985
9 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
“Bilgisayarların zihinsel, tam anlamıyla ve gerçek anlamda
düşünmelerini sağlamak için heyecan verici yeni çaba”
Haugeland, 1985
10 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
“İnsanlar tarafından çalıştırıldığında zeka gerektiren işlevleri yapan
makineler üretme sanatı”
Kurzweil, 1990
11 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
" Akıllı davranışları hesaplamalı işlemler açısından açıklamayı ve
taklit etmeyi amaçlayan bir çalışma alanı "
Schalkoff, 1990
12 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
"Şu anda insanların yapmakta daha iyi olduğu şeyleri, bilgisayarlara
yaptırılması çabası."
Rich & Knight, 1991
13 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
" Algılamayı, aklını ve hareketini mümkün kılan hesaplamaların
incelenmesi "
Winston, 1992
14 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
“Akıllı davranış otomasyonu ile ilgili bilgisayar bilimleri dalı”
Luger & Stubblefield, 1993
15 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
“Akıllıca davranan bilgisayar programlarının tasarımı ve incelenmesi.
Bu programlar, davranışlarını zekice düşündüğümüz bir insan veya
hayvan gibi davranacak şekilde yapılandırılmıştır”
Dean et al., 1995
16 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.1 Giriş
“Bilgisayar programları yazma, matematik yapma, akıl yürütme, dili
anlama ve hatta otomobil kullanma gibi birçok insanın zihinsel
aktiviteler için zeka gerektirdiği söylenebilir. [Bu sistemler]'in aynı
zamanda yapay zekayı ortaya çıkardığı söylenebilir.”
Nilsson, 1998
17 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
İnsan gibi düşünebilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) düşünebilen
sistemler
İnsan gibi davranabilen makinalar Rasyonel (Gerçekçi) davranabilen
sistemler
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
"radyonun geleceği yok", Lord Kevin - iskoçyalı fizikçi
"Artık yeni hiçbir şey yok. İcat edilebilecek her şey icat edildi.", Charles H. Duell
- Amerikan Patent Dairesi Başkanı (1899)
"Deniz altıların savaşta ne işe yarayabileceğini anlayamadım. En fazlasından
mürettebatın boğularak ölmesine sebep olabilir.", Herbert George Wells - Yazar
(1901)
"Atlar her zaman kullanılacaktır. Otomobil ise ancak geçici bir moda olabilir.",
Henry Ford’un kredi talebi üzerine otomotiv sektörünün geleceği konusunda
ekspertiz veren bir banka müdürü (1903 - Henry Ford ilk arabasını yaptığında
geri vites koymayı unutmuştur.)
"Uçaklar hoş oyuncaklar. Ama askeri bir değerleri yok.", Mareşal Ferdinand
Foch, I.Dünya Savaşı'nda Fransız Orduları Başkomutanı (1911)
"Artistlerin konuşmalarını kim duymak ister ki?", Harry M. Warner, film
endüstrisi yöneticisi (1927 - O sıralarda yeni icat edilen sesli film hakkında)
18 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
"Televizyon en geç altı ay içinde piyasadan silinecektir. İnsanlar her akşam böyle
bir kutuya bakmak istemez.", Daryik F. Zanuck - Twenty Century Fox'un başkanı
(1944)
"Bilgisayarlar gelecekte belki sadece 1,5 ton ağırlığında olacaklar.", Popular
Mechanics Dergisi - (1949)
"Sound'larını beğenmedim, ayrıca gitar gruplarının modası geçti.", Decca Record
Plak Firmasının bir yöneticisi. (1962 - Beatles grubu hakkında)
"İnsanların büyük çoğunluğu için tütün tüketimi gayet sıhhi bir şeydir.", Doktor
Ian G. McDonald, Operator (1963)
"İnsanların evlerinde bilgisayar bulundurmaları için herhangi bir neden
göremiyorum.", Kenneth Olsen, Digital Equipment Corp.'un (bir bilgisayar
firması) başkanı (1977)
"Çok güzel bir buluşa benziyor ama tanrı aşkına bunu kim, niye kullanmak istesin
ki?", Rutherford B. Hayes - ABD Başkanı (1876 yılında ilk telefonu gördükten
sonra yaptığı yorum)
19 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
"Çevreciler boşuna endişeleniyorlar. Bir nükleer enerji istasyonunun bir yıllık
atığını, masanızın çekmecesinde bile saklayabilirsiniz.", Ronald Reagan - ABD
eski başkanı (1980 - Bunun bir gaf olduğu hâlâ tartışmalıdır!)
Geçtigimiz bir yıl içinde otomobilin yapısını degiştirecek herhangi bir ilerleme
kaydedilmedigini göz önüne alırsak, bu buluşun da gelişme ve evrimini
tamamladığı sonucuna varabiliriz., Scientific American dergisi (2 Ocak 1909)
"Bu mücadeleden atın galip çıkacağına inanıyorum. Otomobil sadece gelip geçici
bir heves olacaktır.", II. Wilhelm - Alman İmparatoru (1905)
"Hepiniz saçmalıyorsunuz. Tanrı aşkına, bir aktörün ya da aktrisin konuşmalarını
duymayı kim ister ki?..", Henry M. Warner (1927 - Sessiz sinema döneminin film
yapımcılarından)
"Televizyon en geç altı ay içinde piyasadan silinecektir. İnsanlar her akşam böyle
bir kutuya bakmak istemezler.", Daryik F. Zanuck Twentieth Century Fox'un
başkanı (1944)
20 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
"ENIAC’taki hesap makinesinin 18 bin lambadan yapıldığını ve 30 ton
ağırlığında olduğunu düşünürsek bilgisayarlar da bin lambadan oluşacak ve 1,5
ton ağırlığında olacaktır.", Popular Mechanics adlı bilim dergisi (1949 - O
dönemde yaklaşık ağırlıkları 1,5-2 tondur)
"İnsanlarin evlerinde bilgisayar bulunması da ne demek. Bence hiç kimsenin
evine bilgisayar sokmak için herhangi bir geçerli nedeni olamaz.", Ken Olson -
DEC şirketi başkanı (1977)
21 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
* "www.internethaber.com" sitesindeki bir haberden alınmıştır.
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
Yapay zekanın (YZ) olanakları ve olası tehlikeleri, insan müdahalesi olmadan
makinelerin öğrenmesi ve akıl yürütmesi söz konusu olduğunda, birçok görüş ortaya
atılmaktadır. Bu görüşlerden hangisinin gelecekteki realitemize en yakın olacağını
yalnızca zaman söyleyecektir. O zamana kadar, realitemizi en iyi tahmin edenin kim
olacak dersiniz? (28 Best Quotes About Artificial Intelligence, Bernard Marr, 2017
Forbes web sitesi)
“Tam yapay zekanın gelişimi, insan ırkının sonunu adım adım getirebilir… YZ kendi kendine
başlayıp, giderek artan bir oranda kendini yeniden tasarlayabilir. Yavaş bir biyolojik evrimle
sınırlı olan insan ise bununla rekabet edemez ve yerini kaybeder. ”- Stephen Hawking, BBC
“Yapay zeka Google’ın nihai sürümü yani internetteki her şeyi anlayabilen en nihai arama
motoru olacaktır; Ne istediğini tam olarak anlayan ve sana doğru olanı veren. Bunu şimdi
yapmak için erken ancak, buna giderek daha fazla yaklaşabiliriz ve bu temelolarak üzerinde
çalıştığımız şey ”—Larry Page
“Yapay zekadaki ilerleme hızı (dar anlamıyla AI'dan bahsetmiyorum) inanılmaz derecede hızlı.
Deepmind gibi gruplara doğrudan maruz kalmazsanız, ne kadar hızlı olduğu hakkında hiçbir
fikriniz yoktur - üstel bir hızda büyüyor. Ciddi derecede tehlikeli bir şey olma riski beş yıllık bir
zaman dilimindedir. En fazla 10 yıl. ”—Elon Musk, Edge.org hakkında bir yorumda bulundu.
22 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
“Yapay zekanın ayaklanması, hızlı bir şekilde yükselebilir ve daha korkunç ve hatta felaket hale
gelebilir. Başlangıçta kanserden kurtulmaya programlanmış bir tıbbi robotun, kanseri yok
etmenin en iyi yolunun hastalığa genetik olarak eğilimli olan insanları imha etmek olduğu
sonucuna varabileceğini hayal edin. ”- New York Times'ta yazan teknoloji uzmanı Nick Bilton
“Sizi gerçekten korkutmak istemiyorum, ama yüksek oranda AI çalışan kaç tane insanla
konuşsam hepside endişe duyuyordu.”- Son Buluşumuzun yazarı James Barrat: Yapay Zeka ve
İnsanlık Döneminin Sonu, Washington Post röportajı.
“Çok aptalca bir şey yapmadığımızdan emin olmak için belki de ulusal ve uluslararası düzeyde
düzenleyici bir denetim yapılması gerektiğini düşünmeye başlıyorum. Yapay zekâyla aslında bir
canavarı çağırıyor olabiliriz.”—Elon Musk, MIT’nin AeroAstro Centennial Sempozyumu.
“Asıl soru, ne zaman bir YZ hakları bildirgesi hazırlayacağız? Bu neyden oluşacak? Ve buna
kim karar verecek? ”—Gri Scott
“Yapay zeka ve biyoteknolojideki en son araştırmaların ortaya koyduğu ahlaki ve etik
meseleleri ele almalıyız; Bunun yaşam süresini önemli oranda uzatması, tasarım bebeklerin
ortaya çıkması gibi konularda özellikle” —Klaus Schwab
23 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
“Bazı insanlar buna yapay zeka diyor, ancak gerçek şu ki bu teknoloji bizi geliştirecek. Bu
yüzden yapay zeka yerine, zekâmızı arttıracağımızı düşünüyorum. ”—Ginni Rometty
Yapay zekaya ilgi duymaktan daha çok korkuyorum - aslında, belki korku ve ilgi birbirinden
uzak değil. Her şey zihninizde gerçek olabilir, kandırılabilir ve normalde yapmayacağınız
şeylere inanırsınız. Otomatların yönettiği bir dünya artık tamamen gerçekçi görünmüyor. Biraz
ürpertici. ”—Gemma Whelan
Yapay zeka hakkında konuşuyorsanız “Terminatör” hakkında konuşmalısınız. Aslında bunun
böyle olduğunu düşünüyorum. İnsanüstü zekaya sahip yapay olarak zeki bir sistemin vahşet
getireceğini düşünmüyorum. Kültürümüzü bozacağını düşünüyorum. ”—Gri Scott
“Hükümet insansız uçakların, kök hücrelerin veya yapay zekanın kullanılmasına karşı bir
düzenleme getirirse, tüm bunlar iş ve araştırmanın o ülkenin sınırlarını terk edip başka bir yere
gitmesini doğuracaktır” —Peter Diamandis
“Yapay zekanın anahtarı her zaman temsil olmuştur.” —Jeff Hawkins
“Toplumun yapay zeka ile nasıl başa çıktığını görmek ilginç olacak, ancak kesinlikle harika
olacak.” —Colin Angle
24 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
“Yapay Zeka, beyin-bilgisayar arayüzleri veya sinirbilim temelli insan zekası gelişimi şeklinde
insandan zekâya daha fazla yol açabilecek her şey - dünyayı değiştirmek için en iyisini
yapmanın ötesine geçiyor. Hiçbir şey aynı ligde bile değil. ”—Eliezer Yudkowsky
“Yapay zeka hızla büyüyor, yüz ifadeleri empati uyandırabiliyor ve ayna nöronlarını
titretebiliyor.” —Diane Ackerman
“Bazı insanlar yapay zekanın bizim aşağılık hissetmemize neden olacağından endişe duyuyor,
ancak o zaman aklı başında herhangi biri bir çiçeğe her baktığında aşağılık kompleksi olması
gerekir.” —Alan Kay
“YZ’nin 2029 yılına kadar insan seviyelerine ulaşacağını, 2045'ten sonra medeniyetimizdeki
insan biyolojik makine zekasının, zekamızın milyar katı ile çarpılacağını izleyin”, Ray Kurzweil
“Hiç kimse bunu bu şekilde ifade etmiyor, ama YZ’nin neredeyse beşeri bir bilim disiplini
olduğunu düşünüyorum. Bu gerçekten insan zekasını ve insanın bilişini anlama girişimidir. ”—
Sebastian Thrun
“Yapay zekaya harcanan bir yıl, birinin tanrıya inanması için yeterlidir.” —Alan Perlis
“Bir insan zihninin, 2035 yılına bir YZ makinesine ayak uydurabilmesinin hiçbir mantıklı
nedeni ve yolu yoktur” —Gri Scott
25 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
“Yapay zeka bizim zekamızdan daha mı düşüktür?” - Spike Jonze
“Şimdiye kadar Yapay Zekanın en büyük tehlikesi, insanların bunu anlamaları için çok erken
sonuç çıkarmalarıdır.” -Eliezer Yudkowsky
“Yapay zeka hakkındaki üzücü olan şey, yapay ve dolayısıyla zekadan yoksun olmasıdır.” —
Jean Baudrillard
“Yapay zekayı unut - büyük, cesur yeni bir dünyada, aramamız gereken yapay aptallıktır.” —
Tom Chatfield
“Yapay zeka üzerine çalışmadan önce neden doğal aptallık konusunda bir şeyler yapmıyoruz?”
—Steve Polyak
26 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.2 Bazı Gelecek Öngörüleri ve YZ için Söylenenler
Sonuç?
Aklınızdan ne geçiyor?
(a) YZ iyidir.
(b) YZ kötüdür.
(c) Fikrim yok.
(d) YZ diye bir şey yok aslında.
(e) ??
27 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Turing testi: insanımsı davranış için nihai test:
1. Bilgisayar ve insan bir uzman hakem
tarafından sorguya çekilir…
2. Sorgu sonunda uzman hakem aralarındaki
farkı söyleyemiyorsa (hangisinin
bilgisayar, hangisinin insan olduğuna dair),
bilgisayar testi geçer.
28 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Turing testi: insanımsı davranış için nihai test:
1. Bilgisayar ve insan bir uzman hakem
tarafından sorguya çekilir…
2. Sorgu sonunda uzman hakem aralarındaki
farkı söyleyemiyorsa (hangisinin
bilgisayar, hangisinin insan olduğuna dair),
bilgisayar testi geçer.
Turing 2000 yılında en az %30 ihtimalle bu
testi geçebilecek bir YZ’nin olacağını
öngörmüştür.
29 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Turing testi için bazı tartışmalar:
Duck Criterion
"When I see a bird that walks like a duck and swims
like a duck and quacks like a duck, I call that bird a
duck"
James Riley, Poet
Ördek Kriteri
"Bir ördek gibi yürüyen ve bir ördek gibi yüzen ve
bir ördek gibi dolanan bir kuş gördüğümde, o kuşa
ördek derim"
James Riley, Şair
30 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Turing testi için bazı tartışmalar:
A spooky theory
"… an inteligent machine might fail the Turing test
because it may believe it is in its best interest not to
show how inteligent it is."
Virginia Savova and Leonid Peshkin, Harvard
Ürkütücü bir teori“…
Akıllı bir makine Turing testinde başarısız olabilir,
çünkü ne kadar zeki olduğunu göstermemenin
kendisi için en iyisi olduğuna karar verebilir.”
Virginia Savova ve Leonid Peshkin, Harvard
31 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Çin Odası Argümanı:
Birçok kitaptan oluşan bir kütüphanesi, bir sürü boş
alıştırma kitabı ve birçok yazı gereçleri içeren bir odada
oturduğunuzu hayal edin.
Dış dünya ile tek bağlantınız duvardaki “giriş” ve “çıkış”
olarak adlandırılan iki yuvadan geçiyor olsun.
Bazen Çince karakterli kağıt parçaları odanıza “giriş”
yuvası ile gelmektedir.
Bir kağıt parçası giriş yuvasına her girdiğinde,
göreviniz kural kitaplarında, kağıttaki Çince
karakterlerin desenine uyan bölümü bulmaktır.
Kural kitabı, boş bir kağıda hangi deseni seçeceğinizi
size söyleyecektir.
Kural kitabına göre uygun kalıbı yazdıktan sonra,
göreviniz onu çıktı alanından çıkarmaktır.
32 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çince "doğa"
sembolü
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Çin Odası Argümanı:
Bu arada, Çince anlamıyorsunuz ve
üzerinde çalıştığınız sembollerin Çince semboller
olduğunun da farkında değilsiniz.
Aslında girdi olarak aldığınız Çince karakterler bir hikaye
hakkında sorulardı ve ürettiğiniz çıktı, sorulan sorulara
uygun, hatta belki de "derin bir anlayış" içeren cevaplardı.
Aslında, dışarıdaki sorgulayıcılar için çıktılarınız o kadar
iyi olmuştur ki, sorgularına verilen yanıtları her kim (ya da
her ne) ürettiyse, anadili Çince ya da en azından Çincesi
akıcı olması gereken biri (yada bir şey) olduğuna ikna
olmuşlardır.
33 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çince "doğa"
sembolü
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Çince anlıyor musun?
Tiz makine sesinde "Hayır" diyor.
Ne düşünüyorsun?
Bu cevap YZ olasılığını reddetmemidir?
Sistemin cevabı:
Şahıs, genel olarak Çinceyi anlayan sistemin bir parçası
Robotun cevabı:
Algılama, konuşma vb. ile birlikte bir robota da aynı yetenekleri
koyun. Bu ajan gerçek bir anlayışa ve zihinsel durumlara sahip
görünüyor.
34 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çince "doğa"
sembolü
YZ01.3 Yaklaşım-1: İnsanımsı Davranış
Çin odası argümanı, bir programı yürüten dijital bir bilgisayarın,
programın bilgisayarı ne kadar akıllıca veya insansı davranmasına neden
olacağına bakılmaksızın, bir "zihine", "anlamaya" veya "bilince" sahip
olamayacağını göstermektedir, yani odak noktazsı AI yazılımıdır. Tartışma
ilk olarak, 1980 yılında Davranış ve Beyin Bilimleri alanında yayınlanan
"Minds, Brains and Programs" adlı makalesinde filozof John Searle
tarafından sunuldu. O zamandan beri yaygın olarak tartışılmaktadır.
Argümanın merkezinde Çin odası olarak bilinen bir düşünce deneyi
bulunmaktadır.
Argüman, zihnin biçimsel semboller üzerinde çalışan bir bilgi işleme sistemi
olarak görülebileceğini savunan, işlevselliğin ve hesaplamanın felsefi
konumlarına yöneliktir. Spesifik olarak, argümanın Searle'ın güçlü AI olarak
adlandırdığı bir konumu reddetmesi amaçlanmıştır: "Doğru giriş ve çıkışlara
sahip olan uygun şekilde programlanmış bir bilgisayar, bu şekilde
insanların zihinlerinde olduğu gibi bir akla sahip olacaktır."
Her ne kadar yapay zeka (AI) araştırmacılarının ifadelerine tepki olarak
sunulmuş olsa da, AI araştırmasının amaçlarına karşı bir argüman değildir,
çünkü bir makinenin gösterebileceği zeka miktarını sınırlamaz. Argüman
sadece programları çalıştıran dijital bilgisayarlar için geçerlidir ve genel
olarak makineler için geçerli değildir.
35 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
John Searle in
December 2005
YZ01.4 Yaklaşım-2: İnsanımsı Düşünme
Beyin fonksiyonlarının işleyişine dair bilgi birikimi?
Düşünsel soyutlamanın seviyesi?
Yukarda sayılanların geçerliliğinin ölçülmesi?
Bilişsel Bilimin odağında bunlar bulunmaktadır.
36 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.5 Yaklaşım-3: Rasyonel Eylem
Aristo bunu denedi
Doğru argümanlar veya düşünce süreçleri nelerdir?
AI'nın çoğunun temeli sağlandı
Tüm akıllı davranışlar mantık tarafından kontrol edilmez
Hedefimiz nedir? Düşünmenin amacı nedir?
37 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.5 Yaklaşım-3: Rasyonel Eylem
Hedeflere ulaşmak için hareket.. Verilen bir inanç kümesi
Rasyonel davranış “doğru olanı” yapıyor
Hedef başarısını en üst düzeye çıkarmak için beklenen şey
Bu Russell & Norvig tarafından benimsenen yaklaşımdır.
38 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.6 YZ’nin Temelleri
Felsefe
(M.Ö 450) Sokrates, dindar kişiyi dindar olmayan kişilere göre ayırt etmek
için algoritma istedi
Aristo, muhakeme için yasalar geliştirdi
Matematik
(1847) Boole mantıksal çıkarım yapmak için resmi dili tanıttı.
Ekonomi bilimi
(1776) Smith ekonomileri, kendi refahlarını en üst seviyeye çıkaran
ajanslar olarak görüyor (kazanç)
Nörobilim
(1861) Beyinin bilgiyi nasıl işlediğini inceleyen çalışma
39 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.6 YZ’nin Temelleri
Psikoloji
(1879) Bilişsel psikoloji başladı.
Dilbilim
(1957) Skinner’ın dil öğreniminde davranışçı yaklaşım çalışması.
CS-tabanlı (bilgisayar bilimi tabanlı) AI
(1956) “Dartmouth Konferansı” ile başladı.
John McCarthy
LISP, mantığın muhakemeye uygulanması
Marvin Minsky
Basite indirgenmiş sinir ağları
Yuvalar ve çerçeveler
Zihin Topluluğu
40 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.7 YZ’nin Tarihi
CS-tabanlı (bilgisayar bilimi tabanlı) AI
(1956) “Dartmouth Konferansı” ile başladı.
John McCarthy
LISP, mantığın muhakemeye uygulanması
Marvin Minsky
Basite indirgenmiş sinir ağları
Yuvalar ve çerçeveler
Zihin Topluluğu
Claude Shannon
Bilgisayar denetleyicisi
Bilgi teorisi
Açık döngülü 5 bilyalı hokkabazlık
Allen Newell ve Herb Simon
Genel Problem Çözücü
41 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.8 YZ Soruları
İnsan kadar zeki bir şey yapabilir miyiz?
Arı kadar zeki bir şey yapabilir miyiz?
Evrimsel olarak, kendini geliştiren, özerk ve esnek bir şey yapabilir
miyiz?
Örüntü tanıma ile bu tesisi yılda 20 milyon TL tasarruf ettirebilir
miyiz?
Otomatik dolandırıcılık tespiti ile bu bankayı 50 milyon TL/yıl
tasarruf ettirebilir miyiz?
Yeni bir "el yazısı tanıma aracısı" sektörüne başlayabilir miyiz?
42 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.8 YZ Soruları
Bunlardan hangisi bir zekanın varlığına işaret eder?
Satrançta birini yendiniz.
Bir dizi bilinen aksiyom kullanarak matematik teoremini kanıtlıyorsunuz.
Bazı malzemeler satın almanız, üç farklı iş arkadaşınızla tanışmanız, kitapları
kütüphaneye iade etmeniz ve egzersiz yapmanız gerekmektedir. Gününüzü
herşeyin verimli bir şekilde başarılacağı şekilde planlıyorsunuz.
Birini savunmanız istenen bir avukatsınız. Davalının suçlu olduğu üç benzer
davayı hatırlıyarak bu potansiyel bu müşteriyi geri çeviriyorsunuz.
Sokakta geçen bir yabancı saatinizin farkına varıyor ve “Bana saati
söyleyebilir misiniz?” Diye soruyor, “Saat 3:00” diyorsunuz.
Dağınık bir atölyede büyük bir Phillips marka tornavida bulmanız isteniyor.
Atölyeye giriyor (daha önce burada hiç bulunmamışsınız), birşeylerin üzerine
düşmeden arıyor ve sonunda tornavidayı buluyorsunuz.
43 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.8 YZ Soruları
Bunlardan hangisi bir zekanın varlığına işaret eder?
Altı aylık bir bebeksiniz. Ses organlarınızla sesler üretebiliyor ve çevrenizdeki
konuşma seslerini duyabilirsonuz, ancak işittiğiniz sesleri nasıl yapacağınızı
bilmiyorsunuz. Sonraki yıl, ebeveynlerinizin dilinin ne olduğunu ve nasıl aynı
sesleri çıkaracağınızı anladınız.
Arapça öğrenen bir yaşında bir çocuksunuz. Ses dizilerini duymakta ve onların
dünyadaki belirli anlamlarla ilişkili olduğunu anlamaktasınız. İki yıl içinde,
çümleleri anlamlı parçalara nasıl ayıracağınızı ve kendi kelimelerinizi ve
cümlelerinizi nasıl üreteceğinizi öğreniyorsunuz.
Birisi bir ritim tutuyor ve sizde onunla birlikte uyumlu bir şekilde ve o
bitirinceye kadar devam ediyorsunuz..
Bir tür ilkel omurgasızsın. Dünyanızda nasıl hareket edeceğiniz hakkında
hiçbir şey bilmiyorsunuz, yalnızca yiyecek bulmanız ve hayatta kalmanız
gerekiyor. Bir sürü zorluk ve sıkıntıdan sonra, her şey yolunda gidiyor yiyecek
bulup hayatta kalmayı başarıyorsunuz.
44 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.8 YZ Soruları
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri şu anda YZ ile yapılabilir?
Nizami bir masa tenisi maçı yapılması
Kıvrımlı bir dağ yolu boyunca otonom bir araç sürüşü
İstanbulun göbeğinde otonom bir araç sürüşü
Nizami bir batak/okey oyunu oynanması
Yeni bir matematik teoremi bulmak ve ispat etmek
İstemsiz komik bir hikaye yazmak
Uzmanlık gerektiren bir hukuk alanında, yeterli yasal tavsiyeler vermek
Sözlü İngilizce’yi gerçek zamanlı olarak Sözlü İsveççe’ye çevirmek
Bir NASA uzay aracı için operasyon programlarının planlanması
Satrançta dünya şampiyonunu yenmek
45 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Bir ajan çevresini sensörler yoluyla
algılar ve çevreye aktüatörler
aracılığıyla etki eder.
İnsan:
sensörler gözler, kulaklar,
aktüatörler (efektörler) eller, bacaklar,
ağızdır.
Robot:
sensörler kameralar, sonar, lazerler,
radar, çarpma,
efektörler kıskaçlar, manipülatörler,
motorlardır.
Ajanın davranışı, algıyı eyleme
döndüren fonksiyonu ile tanımlanır.
46 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Rasyonalite
Rasyonel (gerçekçi) bir ajan doğru
olanı yapar; peki doğru olan nedir?
Sabit bir performans ölçmü, çevre
üzerinde gözlenen eylem etkilerinin
serisini değerlendirir.
47 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
PÇAS kullanarak görevleri tanımla
Performance
Çevre
Aktüatörler
Sensörler
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
48 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü:
49 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü: güvenlik, hız,
konfor, maksimum kazanç.
50 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü: güvenlik, hız,
konfor, maksimum kazanç.
Çevre:
51 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü: güvenlik, hız,
konfor, maksimum kazanç.
Çevre: yollar, diğer trafik, yayalar,
müşteriler
52 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü: güvenlik, hız,
konfor, maksimum kazanç.
Çevre: yollar, diğer trafik, yayalar,
müşteriler
Aktüatörler:
53 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü: güvenlik, hız,
konfor, maksimum kazanç.
Çevre: yollar, diğer trafik, yayalar,
müşteriler
Aktüatörler: direksiyon, gaz pedalı,
fren, sinyal, korna
54 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü: güvenlik, hız,
konfor, maksimum kazanç.
Çevre: yollar, diğer trafik, yayalar,
müşteriler
Aktüatörler: direksiyon, gaz pedalı,
fren, sinyal, korna
Sensörler:
55 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-1: YZ taksi sürücüsü
Performans ölçüsü: güvenlik, hız,
konfor, maksimum kazanç.
Çevre: yollar, diğer trafik, yayalar,
müşteriler
Aktüatörler: direksiyon, gaz pedalı,
fren, sinyal, korna
Sensörler: kameralar, sonar, hız
göstergesi, GPS, kilometre sayacı,
ivmeölçer, motor sensörleri
56 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü:
57 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü: Sağlıklı hasta,
maliyetleri en aza indirme, hukuki
güvence
58 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü: Sağlıklı hasta,
maliyetleri en aza indirme, hukuki
güvence
Çevre:
59 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü: Sağlıklı hasta,
maliyetleri en aza indirme, hukuki
güvence
Çevre: hastalar, hastane, çalışanlar
60 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü: Sağlıklı hasta,
maliyetleri en aza indirme, hukuki
güvence
Çevre: hastalar, hastane, çalışanlar
Aktüatörler:
61 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü: Sağlıklı hasta,
maliyetleri en aza indirme, hukuki
güvence
Çevre: hastalar, hastane, çalışanlar
Aktüatörler: Ekran görüntüsü
(sorular, testler, teşhisler, tedaviler,
yönlendirmeler)
62 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü: Sağlıklı hasta,
maliyetleri en aza indirme, hukuki
güvence
Çevre: hastalar, hastane, çalışanlar
Aktüatörler: Ekran görüntüsü
(sorular, testler, teşhisler, tedaviler,
yönlendirmeler)
Sensörler:
63 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-2: Tıbbi tanı sistemi
Performans ölçüsü: Sağlıklı hasta,
maliyetleri en aza indirme, hukuki
güvence
Çevre: hastalar, hastane, çalışanlar
Aktüatörler: Ekran görüntüsü
(sorular, testler, teşhisler, tedaviler,
yönlendirmeler)
Sensörler: Klavye (semptomların
girişi, bulgular, hastanın cevapları)
64 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-3: Parça toplayan robot:
Performans ölçüsü: Doğru kutudaki
parça yüzdesi
Çevre: Konveyör bantlı parçalar,
kutular
Aktüatörler: Eklemli kol ve el
Sensörler: Kamera, ortak açı
sensörleri
65 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Örnek-4: Etkileşimli İngilizce
öğretmeni:
Performans ölçüsü: Testte
öğrencinin puanını en üst düzeye
çıkarmak
Çevre: Bir gurup öğrenci
Aktüatörler: Ekran görüntüsü
(alıştırmalar, öneriler, düzeltmeler)
Sensörler: Bilgisayar klavyesi
66 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir
Bir ajanın sensörleri, zamanın her bir anında çevresinin tam durumuna
erişimini sağlar.
67 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir
Bir ajanın sensörleri, zamanın her bir anında çevresinin tam durumuna
erişimini sağlar.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Çevrenin bir sonraki durumu, mevcut durum ve ajanın yürüttüğü eylem
tarafından tamamen belirlenir. (Eğer diğer ajanların eylemleri dışında
çevre belirleyici ise, o zaman çevre stratejiktir)
68 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir
Bir ajanın sensörleri, zamanın her bir anında çevresinin tam durumuna
erişimini sağlar.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Çevrenin bir sonraki durumu, mevcut durum ve ajanın yürüttüğü eylem
tarafından tamamen belirlenir. (Eğer diğer ajanların eylemleri dışında
çevre belirleyici ise, o zaman çevre stratejiktir)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Ajanın deneyimi, küçük "bölümler" e bölünmüştür (her bölüm, tek bir
eylemi algılayan ve sonra tek bir eylemi gerçekleştiren ajandan oluşur) ve
her bölümdeki eylem seçimi, yalnızca bölümün kendisine bağlıdır.
69 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Statik / dinamik
Bir ajan düşünürken çevre değişmez. (Eğer ortamın kendisi zaman
geçtikçe değişmiyorsa, ancak aracının performans puanını değiştirirse,
çevre yarı-dinamiktir)
70 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Statik / dinamik
Bir ajan düşünürken çevre değişmez. (Eğer ortamın kendisi zaman
geçtikçe değişmiyorsa, ancak aracının performans puanını değiştirirse,
çevre yarı-dinamiktir)
Kesikli / sürekli
Sınırlı sayıda belirgin, açıkça tanımlanmış algı ve eylem.
71 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Statik / dinamik
Bir ajan düşünürken çevre değişmez. (Eğer ortamın kendisi zaman
geçtikçe değişmiyorsa, ancak aracının performans puanını değiştirirse,
çevre yarı-dinamiktir)
Kesikli / sürekli
Sınırlı sayıda belirgin, açıkça tanımlanmış algı ve eylem.
Tekli-ajan/çoklu-ajan
Bir ortamda kendi başına çalışan bir ajan.
72 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Statik / dinamik
Bir ajan düşünürken çevre değişmez. (Eğer ortamın kendisi zaman
geçtikçe değişmiyorsa, ancak aracının performans puanını değiştirirse,
çevre yarı-dinamiktir)
Kesikli / sürekli
Sınırlı sayıda belirgin, açıkça tanımlanmış algı ve eylem.
Tekli-ajan/çoklu-ajan
Bir ortamda kendi başına çalışan bir ajan.
Ortam türü, ajan tasarımını büyük ölçüde belirler. Gerçek dünya
(elbette) kısmen gözlenebilir, stokastik, sıralı, dinamik, sürekli, çok
ajanlı gibi
73 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Ajan Fonksiyonları ve Programlar
Bir ajan, tamamen fonksiyonlara göre algı dizileri algılayarak, ajan
fonksiyonu tarafından tamamen belirtilir.
74 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Ajan Fonksiyonları ve Programlar
Bir ajan, tamamen fonksiyonlara göre algı dizileri algılayarak, ajan
fonksiyonu tarafından tamamen belirtilir.
Bir ajan fonksiyonu (veya küçük bir denklik sınıfı) rasyoneldir.
75 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
Ajan Fonksiyonları ve Programlar
Bir ajan, tamamen fonksiyonlara göre algı dizileri algılayarak, ajan
fonksiyonu tarafından tamamen belirtilir.
Bir ajan fonksiyonu (veya küçük bir denklik sınıfı) rasyoneldir.
Amaç: rasyonel ajan fonksiyonunu tam olarak uygulamak için bir yol
bulmak.
76 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
77 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç
Saatsiz Saranç
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
78 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
79 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
80 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
81 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
82 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
83 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
84 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
85 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
86 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma Kısmi Stokastik Epizodik Statik Sürekli Tekli
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
87 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma Kısmi Stokastik Epizodik Statik Sürekli Tekli
Görüntü Analizi
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
88 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Saatli Satranç Tam Stratejik Ardışık Yarı Kesikli Çoklu
Saatsiz Saranç Tam Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Poker Kısmi Stratejik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma Kısmi Stokastik Epizodik Statik Sürekli Tekli
Görüntü Analizi Tam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
89 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma Kısmi Stokastik Epizodik Statik Sürekli Tekli
Görüntü Analizi Tam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
Robot Kol Parça
Tutma
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
90 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma Kısmi Stokastik Epizodik Statik Sürekli Tekli
Görüntü Analizi Tam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
Robot Kol Parça
TutmaTam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
91 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma Kısmi Stokastik Epizodik Statik Sürekli Tekli
Görüntü Analizi Tam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
Robot Kol Parça
TutmaTam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
Etkileşimli İngilizce
Öğretmeni
YZ01.9 Bir YZ Sisteminin Bileşenleri
ÇEVRESEL özellikler:
Tam gözlenebilir / kısmi gözlenebilir.
Deterministik / Stokastik (Stratejik)
Epizodik (aralıklı) / ardışık
Statik / dinamik
Kesikli / sürekli
Tekli-ajan/çoklu-ajan
92 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Çevre Gözlemlenebilir Deterministic Epizodik Static Kesikli Ajanlar
Tavla Tam Stokastik Ardışık Statik Kesikli Çoklu
Taksi şöförlüğü Kısmi Stokastik Ardışık Dinamik Sürekli Çoklu
Tıbbi Tanı Koyma Kısmi Stokastik Epizodik Statik Sürekli Tekli
Görüntü Analizi Tam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
Robot Kol Parça
TutmaTam Deterministik Epizodik Yarı Kesikli Tekli
Etkileşimli İngilizce
ÖğretmeniKısmi Stokastik Ardışık Dinamik Kesikli Çoklu
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve karmaşıklaşan
ortamları kullanma becerisi)
1. Basit refleks ajanları
2. Durumsal-refleks ajanları
3. Hedefe-dayalı ajanlar
4. Fayda-tabanlı ajanlar
5. Öğrenmeye-dayalı ajanlar
93 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve karmaşıklaşan
ortamları kullanma becerisi)
1. Basit refleks ajanları
2. Durumsal-refleks ajanları
3. Hedefe-dayalı ajanlar
4. Fayda-tabanlı ajanlar
5. Öğrenmeye-dayalı ajanlar
Yapay zeka rasyonel ajanların bir çalışması olarak
tanımlanabilir.
94 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve karmaşıklaşan
ortamları kullanma becerisi)
1. Basit refleks ajanları
2. Durumsal-refleks ajanları
3. Hedefe-dayalı ajanlar
4. Fayda-tabanlı ajanlar
5. Öğrenmeye-dayalı ajanlar
Yapay zeka rasyonel ajanların bir çalışması olarak
tanımlanabilir.
Rasyonel bir ajan, bir kişi, firma, makine veya
yazılım olarak karar veren herhangi bir şey
olabilir.
95 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve karmaşıklaşan
ortamları kullanma becerisi)
1. Basit refleks ajanları
2. Durumsal-refleks ajanları
3. Hedefe-dayalı ajanlar
4. Fayda-tabanlı ajanlar
5. Öğrenmeye-dayalı ajanlar
Yapay zeka rasyonel ajanların bir çalışması olarak
tanımlanabilir.
Rasyonel bir ajan, bir kişi, firma, makine veya
yazılım olarak karar veren herhangi bir şey
olabilir.
Geçmiş ve şimdiki algıları (belirli bir durumda
ajanının algısal girdileri) göz önünde
bulundurduktan sonra en iyi sonucu verecek bir
eylem gerçekleştirir.
96 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Akıllı Ajanların yapısını anlamak için,
Mimari ve Ajan Programına aşina
olmalıyız.
97 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Akıllı Ajanların yapısını anlamak için,
Mimari ve Ajan Programına aşina
olmalıyız.
Mimari, ajanın üzerinde çalıştığı
makinedir. Sensörler ve etkileyiciler
(aktüatörler) içeren bir cihazdır, örneğin:
robotik bir araba, kamera, PC.
98 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Akıllı Ajanların yapısını anlamak için,
Mimari ve Ajan Programına aşina
olmalıyız.
Mimari, ajanın üzerinde çalıştığı
makinedir. Sensörler ve etkileyiciler
(aktüatörler) içeren bir cihazdır, örneğin:
robotik bir araba, kamera, PC.
Ajan programı, bir ajan fonksiyonunun bir
uygulamasıdır. Bir ajan fonksiyonu,
algılama sırasından (bir ajanın o tarihe
kadar algıladığı her şeyin geçmişi) bir
eyleme kadar yapılan bir haritalama işidir.
99 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Akıllı Ajanların yapısını anlamak için,
Mimari ve Ajan Programına aşina
olmalıyız.
Mimari, ajanın üzerinde çalıştığı
makinedir. Sensörler ve etkileyiciler
(aktüatörler) içeren bir cihazdır, örneğin:
robotik bir araba, kamera, PC.
Ajan programı, bir ajan fonksiyonunun bir
uygulamasıdır. Bir ajan fonksiyonu,
algılama sırasından (bir ajanın o tarihe
kadar algıladığı her şeyin geçmişi) bir
eyleme kadar yapılan bir haritalama işidir.
Ajan = Mimari + Ajan Programı
100 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Örnek Ajanlar:
Bir yazılım ajanı, tuş vuruşlarına, dosya
içeriğine, ekranda algılayıcı ve ekran
işlevi gören ağ paketlerine, dosyalara,
aktüatör olarak çalışan ağ paketlerine
sahiptir.
101 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Örnek Ajanlar:
Bir yazılım ajanı, tuş vuruşlarına, dosya
içeriğine, ekranda algılayıcı ve ekran
işlevi gören ağ paketlerine, dosyalara,
aktüatör olarak çalışan ağ paketlerine
sahiptir.
Bir insan ajanının gözleri, kulakları ve
sensörler ve eller gibi hareket eden diğer
organları, bacakları, ağzı ve aktüatör
olarak çalışan diğer vücut parçaları vardır.
102 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Örnek Ajanlar:
Bir yazılım ajanı, tuş vuruşlarına, dosya
içeriğine, ekranda algılayıcı ve ekran
işlevi gören ağ paketlerine, dosyalara,
aktüatör olarak çalışan ağ paketlerine
sahiptir.
Bir insan ajanının gözleri, kulakları ve
sensörler ve eller gibi hareket eden diğer
organları, bacakları, ağzı ve aktüatör
olarak çalışan diğer vücut parçaları vardır.
Bir robotik ajan, sensörler ve aktüatör
olarak çalışan çeşitli motorlar, kameralar
ve kızılötesi telemetreler içerir.
103 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
Not: Her ajan kendi eylemlerini
algılayabilir (ancak her zaman
etkilerini değil)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve
karmaşıklaşan ortamları kullanma
becerisi)
Basit refleks ajanları
Durumsal-refleks ajanları
Hedefe-dayalı ajanlar
Fayda-tabanlı ajanlar
Öğrenmeye-dayalı ajanlar
104 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
105 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
1. Basitçe "if / else"
kurallarını kullan.
2. Kısa ve mantıklı basit
ifadeler olabilir.
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
106 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
1. Basitçe "if / else"
kurallarını kullan.
2. Kısa ve mantıklı basit
ifadeler olabilir.
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Tarih algısı, bir ajanın geçmişten şimdiye kadar algıladığı her şeyin
tarihidir.
.
107 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Tarih algısı, bir ajanın geçmişten şimdiye kadar algıladığı her şeyin
tarihidir.
Basit refleks ajanları algı geçmişinin geri kalan kısmını görmezden gelir
ve sadece mevcut anın algı temelinde hareket eder.
108 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Tarih algısı, bir ajanın geçmişten şimdiye kadar algıladığı her şeyin
tarihidir.
Basit refleks ajanları algı geçmişinin geri kalan kısmını görmezden gelir
ve sadece mevcut anın algı temelinde hareket eder.
Ajan fonksiyonu, koşul-eylem kuralını temel alır.
109 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Tarih algısı, bir ajanın geçmişten şimdiye kadar algıladığı her şeyin
tarihidir.
Basit refleks ajanları algı geçmişinin geri kalan kısmını görmezden gelir
ve sadece mevcut anın algı temelinde hareket eder.
Ajan fonksiyonu, koşul-eylem kuralını temel alır.
Koşul-eylem kuralı, bir durumdur yani bir eyleme koşulu eşleyen bir
kuraldır. Eğer durum doğruysa, o zaman harekete geçirir, değilse
geçirmez.
110 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Bir ajan fonksiyonu yalnızca ortam tamamen gözlenebilir olduğunda
başarılı olur.
111 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Bir ajan fonksiyonu yalnızca ortam tamamen gözlenebilir olduğunda
başarılı olur.
Kısmen gözlenebilir ortamlarda çalışan basit refleks ajanları için, sonsuz
döngüler genellikle kaçınılmazdır. Eğer ajan hareketlerini rastgele
seçebiliyorsa, sonsuz döngülerden kaçmak mümkün olabilir.
112 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Bir ajan fonksiyonu yalnızca ortam tamamen gözlenebilir olduğunda
başarılı olur.
Kısmen gözlenebilir ortamlarda çalışan basit refleks ajanları için, sonsuz
döngüler genellikle kaçınılmazdır. Eğer ajan hareketlerini rastgele
seçebiliyorsa, sonsuz döngülerden kaçmak mümkün olabilir.
Basit refleks ajanları ile ilgili sıkıntılar şunlardır:
Çok sınırlı zeka.
113 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Bir ajan fonksiyonu yalnızca ortam tamamen gözlenebilir olduğunda
başarılı olur.
Kısmen gözlenebilir ortamlarda çalışan basit refleks ajanları için, sonsuz
döngüler genellikle kaçınılmazdır. Eğer ajan hareketlerini rastgele
seçebiliyorsa, sonsuz döngülerden kaçmak mümkün olabilir.
Basit refleks ajanları ile ilgili sıkıntılar şunlardır:
Çok sınırlı zeka.
Durumun algısal olmayan bölümleri hakkında hiçbir bilginin olmaması.
114 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Bir ajan fonksiyonu yalnızca ortam tamamen gözlenebilir olduğunda
başarılı olur.
Kısmen gözlenebilir ortamlarda çalışan basit refleks ajanları için, sonsuz
döngüler genellikle kaçınılmazdır. Eğer ajan hareketlerini rastgele
seçebiliyorsa, sonsuz döngülerden kaçmak mümkün olabilir.
Basit refleks ajanları ile ilgili sıkıntılar şunlardır:
Çok sınırlı zeka.
Durumun algısal olmayan bölümleri hakkında hiçbir bilginin olmaması.
Genellikle oluşturmak ve depolamak için çok büyüktür.
115 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Bir ajan fonksiyonu yalnızca ortam tamamen gözlenebilir olduğunda
başarılı olur.
Kısmen gözlenebilir ortamlarda çalışan basit refleks ajanları için, sonsuz
döngüler genellikle kaçınılmazdır. Eğer ajan hareketlerini rastgele
seçebiliyorsa, sonsuz döngülerden kaçmak mümkün olabilir.
Basit refleks ajanları ile ilgili sıkıntılar şunlardır:
Çok sınırlı zeka.
Durumun algısal olmayan bölümleri hakkında hiçbir bilginin olmaması.
Genellikle oluşturmak ve depolamak için çok büyüktür.
Ortamda herhangi bir değişiklik olursa, kural setinin güncellenmesi gerekir.
116 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
117 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Performans
T zamanında temizlenmiş herbir birim
kare alan için 1 puan?
Birim zaman başına düşen temizlenen
birim kare sayısı?
Birim zamanda atılan adım sayısı?
118 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Performans
Çevre
Emme gücü
Kir-toz miktarı
kare bölgeler tarafından tanımlanan
çoklu alanların sayısı
119 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Performans
Çevre
Eylem
Sola git
Sağa git
Emiş yap
Boşta bekle
120 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Performans
Çevre
Eylem
Sensörler
Konum ve bileşenler
[A, kirli]
121 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Performans
Çevre
Eylem
Sensörler
Rasyonel: olan her şeyi bilemez
Çevre kısmen gözlenebilir olabilir
122 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Performans
Çevre
Eylem
Sensörler
Rasyonel: olan her şeyi bilemez
Rasyonel: olan herşeyi göremez
Ortam stokastik olabilir
123 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Performans
Çevre
Eylem
Sensörler
Rasyonel: olan her şeyi bilemez
Rasyonel: olan her şeyi göremez
Rasyonel: her zaman başarılı değildir
124 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
1. Basit refleks ajanları
Elektrikli süpürge robotu:
Ajan refleksi
125 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve
karmaşıklaşan ortamları kullanma
becerisi)
Basit refleks ajanları
Durumsal-refleks ajanları
Hedefe-dayalı ajanlar
Fayda-tabanlı ajanlar
Öğrenmeye-dayalı ajanlar
126 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Model-bazlı refleks
ajanları olarak da
isimlendirilirler.
127 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Model-bazlı refleks
ajanları olarak da
isimlendirilirler.
Durumu, mevcut
durumla eşleşen bir kural
bularak çalışır.
128 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Model-bazlı refleks
ajanları olarak da
isimlendirilirler.
Durumu, mevcut
durumla eşleşen bir kural
bularak çalışır.
Model-bazlı bir ajan,
dünyadaki modeli
kullanarak kısmen
gözlemlenebilir ortamları
kullanabilir.
129 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Model-bazlı refleks
ajanları olarak da
isimlendirilirler.
Durumu, mevcut
durumla eşleşen bir kural
bularak çalışır.
Model-bazlı bir ajan,
dünyadaki modeli
kullanarak kısmen
gözlemlenebilir ortamları
kullanabilir.
Ajan, her bir algı
tarafından ayarlanan ve
algı geçmişine bağlı olan
iç durumu izlemelidir.
130 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Mevcut durum, dünyanın
görülemeyen kısmını
tanımlayan bir tür yapıyı
koruyan ajanın içinde
depolanmaktadır.
131 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Mevcut durum, dünyanın
görülemeyen kısmını
tanımlayan bir tür yapıyı
koruyan ajanın içinde
depolanmaktadır.
Durumun güncellenmesi
hakkında bilgi gerektirir:
dünyanın ajandan
bağımsız olarak nasıl
geliştiğini ve
ajan eylemlerinin dünyayı
nasıl etkilediği.
132 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Özetle:
Daha önce gözlenmiş durumları
hafızaya alır
Mevcut durumun gözlenmemiş
tarafları içinde tepkiler verir.
133 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Özetle:
Daha önce gözlenmiş durumları
hafızaya alır
Mevcut durumun gözlenmemiş
tarafları içinde tepkiler verir.
Örnek: Refleksiv Elektrikli
Süpürge Ajanı
134 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
2. Durumsal refleks
Ajanları:
Özetle:
Daha önce gözlenmiş durumları
hafızaya alır
Mevcut durumun gözlenmemiş
tarafları içinde tepkiler verir.
Örnek: Refleksiv Elektrikli
Süpürge Ajanı
135 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
if (durum = Kirli )
emişYap
else
if (zaman birimi > 3 olduğu
halde diğer kareyi
henüz ziyaret
etmediysen)
orayaGit
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve
karmaşıklaşan ortamları kullanma
becerisi)
Basit refleks ajanları
Durumsal-refleks ajanları
Hedefe-dayalı ajanlar
Fayda-tabanlı ajanlar
Öğrenmeye-dayalı ajanlar
136 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
137 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
3. Hedefe-dayalı
Ajanlar:
Bu tür ajanlar, o anda ki
hedeflerinden ne kadar
uzakta olduklarına dayanarak
karar verirler (istenen
durumların tanımı)
YZ01.10 YZ Ajanları
138 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
3. Hedefe-dayalı
Ajanlar:
Bu tür ajanlar, o anda ki
hedeflerinden ne kadar
uzakta olduklarına dayanarak
karar verirler (istenen
durumların tanımı)
Her hareketin hedefe olan
mesafeyi azaltması
amaçlanmaktadır. Bu durum,
ajanın, hedef durumuna
ulaşan eylemi seçerek, çoklu
olasılıklar arasından seçim
yapmasını sağlar.
YZ01.10 YZ Ajanları
139 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
3. Hedefe-dayalı
Ajanlar:
Kararlarını destekleyen bilgi
açıkça temsil edilir ve
değiştirilebilir; bu ajanları
daha esnek kılar.
YZ01.10 YZ Ajanları
140 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
3. Hedefe-dayalı
Ajanlar:
Kararlarını destekleyen bilgi
açıkça temsil edilir ve
değiştirilebilir; bu ajanları
daha esnek kılar.
Genellikle arama ve
planlama gerektirirler.
Hedef tabanlı aracının
davranışları kolayca
değiştirilebilir.
YZ01.10 YZ Ajanları
141 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
3. Hedefe-dayalı
Ajanlar:
Hedef, ajanların isteklerini
yansıtır.
YZ01.10 YZ Ajanları
142 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
3. Hedefe-dayalı
Ajanlar:
Hedef, ajanların isteklerini
yansıtır.
Hedeflerle uyumlu olup
olmadığına bakmak için
proje eylemler
gerçekleştirebilir
YZ01.10 YZ Ajanları
143 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
3. Hedefe-dayalı
Ajanlar:
Hedef, ajanların isteklerini
yansıtır.
Hedeflerle uyumlu olup
olmadığına bakmak için
proje eylemler
gerçekleştirebilir
Zaman alır; mantık yürütme
esnasıda ortam aynı
kalmayabilir.
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve
karmaşıklaşan ortamları kullanma
becerisi)
Basit refleks ajanları
Durumsal-refleks ajanları
Hedefe-dayalı ajanlar
Fayda-tabanlı ajanlar
Öğrenmeye-dayalı ajanlar
144 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
145 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bir önceki kullanımlarını
yapı taşı olarak geliştiren
ajanlara fayda-tabanlı (bazlı)
ajanlar denir.
YZ01.10 YZ Ajanları
146 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bir önceki kullanımlarını
yapı taşı olarak geliştiren
ajanlara fayda-tabanlı (bazlı)
ajanlar denir.
Birden fazla olası alternatif
olduğunda, hangisinin en
iyisi olduğuna karar vermek
için, fayda bazlı ajanlar
kullanılır.
YZ01.10 YZ Ajanları
147 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bir önceki kullanımlarını
yapı taşı olarak geliştiren
ajanlara fayda-tabanlı (bazlı)
ajanlar denir.
Birden fazla olası alternatif
olduğunda, hangisinin en
iyisi olduğuna karar vermek
için, fayda bazlı ajanlar
kullanılır.
Her durum için bir tercihi
(faydayı) temel alan
eylemleri seçerler.
YZ01.10 YZ Ajanları
148 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bazen istenen hedefe
ulaşmak yeterli olmayabilir.
Hedefe ulaşmak için daha
hızlı, daha güvenli ve daha
ucuz bir rota arayabiliriz.
YZ01.10 YZ Ajanları
149 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bazen istenen hedefe
ulaşmak yeterli olmayabilir.
Hedefe ulaşmak için daha
hızlı, daha güvenli ve daha
ucuz bir rota arayabiliriz.
Ajan mutluluğu dikkate
alınmalıdır. Faydanın
ölçümü, ajanın ne kadar
“mutlu” olduğunu açıklar.
YZ01.10 YZ Ajanları
150 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bazen istenen hedefe
ulaşmak yeterli olmayabilir.
Hedefe ulaşmak için daha
hızlı, daha güvenli ve daha
ucuz bir rota arayabiliriz.
Ajan mutluluğu dikkate
alınmalıdır. Faydanın
ölçümü, ajanın ne kadar
“mutlu” olduğunu açıklar.
Dünyadaki belirsizlikten
dolayı, bir fayda-bazlı ajan,
beklenen faydayı en üst
seviyeye çıkaran eylemi
seçer.
YZ01.10 YZ Ajanları
151 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bir fayda fonksiyonunun
görevi, bir durumları ilişkili
mutluluk (memnuniyet)
derecesini tanımlayan gerçek
bir sayıya eşlemektir.
YZ01.10 YZ Ajanları
152 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bir fayda fonksiyonunun
görevi, bir durumları ilişkili
mutluluk (memnuniyet)
derecesini tanımlayan gerçek
bir sayıya eşlemektir.
Faydayı ölçmek için
değerlendirme fonksiyonu
kullanılır:
f(durum) değer
YZ01.10 YZ Ajanları
153 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
4. Fayda Tabanlı
Ajanlar:
Bir fayda fonksiyonunun
görevi, bir durumları ilişkili
mutluluk (memnuniyet)
derecesini tanımlayan gerçek
bir sayıya eşlemektir.
Faydayı ölçmek için
değerlendirme fonksiyonu
kullanılır:
f(durum) değer
Rekabet hedeflerini
değerlendirmek için
kullanışlıdır.
YZ01.10 YZ Ajanları
AJAN Tipleri:
Ajan türleri (genel olarak artan ve
karmaşıklaşan ortamları kullanma
becerisi)
Basit refleks ajanları
Durumsal-refleks ajanları
Hedefe-dayalı ajanlar
Fayda-tabanlı ajanlar
Öğrenmeye-dayalı ajanlar
154 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
YZ01.10 YZ Ajanları
155 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
5. Öğrenmeye-dayalı
Ajanlar:
YZ'daki bir öğrenme ajanı,
geçmiş deneyimlerinden
öğrenebilecek veya öğrenme
yeteneklerine sahip olan bir
ajan türüdür.
YZ01.10 YZ Ajanları
156 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
5. Öğrenmeye-dayalı
Ajanlar:
YZ'daki bir öğrenme ajanı,
geçmiş deneyimlerinden
öğrenebilecek veya öğrenme
yeteneklerine sahip olan bir
ajan türüdür.
Temel bilgilerle hareket
etmeye başlar ve daha sonra
öğrenme yoluyla otomatik
olarak harekete geçip adapte
olur.
YZ01.10 YZ Ajanları
157 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
5. Öğrenmeye-dayalı
Ajanlar:
Bir öğrenme aracısı esas
olarak dört kavramsal
bileşenden oluşur:
1. Öğrenme elemanı:
Çevreden öğrenerek
iyileştirmeler yapmaktan
sorumludur.
YZ01.10 YZ Ajanları
158 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
5. Öğrenmeye-dayalı
Ajanlar:
Bir öğrenme aracısı esas
olarak dört kavramsal
bileşenden oluşur:
2. Kritik: Eleştirmen olarak
da isimlendirilen analiz
birimidir. Öğrenme elemanı,
bir sabit performans
standardına göre ajanın ne
kadar iyi yaptığını
tanımlayan kritikten geri-
bildirim (geri-besleme) alır.
YZ01.10 YZ Ajanları
159 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
5. Öğrenmeye-dayalı
Ajanlar:
Bir öğrenme aracısı esas
olarak dört kavramsal
bileşenden oluşur:
3. Performans elemanı: Dış
faaliyetin seçiminden
sorumludur.
YZ01.10 YZ Ajanları
160 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)
5. Öğrenmeye-dayalı
Ajanlar:
Bir öğrenme aracısı esas
olarak dört kavramsal
bileşenden oluşur:
3. Performans elemanı: Dış
faaliyetin seçiminden
sorumludur.
4. Problem Üreteci: Bu
bileşen yeni ve bilgilendirici
deneyimlere yol açacak
eylemler önermekten
sorumludur.
B01. Kaynaklar
https://www.internethaber.com/gelecekle-ilgili-yanlis-tahminler-foto-galerisi-
1177490.htm?page=21
https://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_room
28 Best Quotes About Artificial Intelligence, Bernard Marr, 2017 Forbes magazine.
https://www.geeksforgeeks.org/agents-artificial-intelligence/
S. Russell and P. Norvig Artificial Intelligence: A Modern Approach Prentice Hall, 2003, Second Edition
Artificial Intelligence: A Modern Approach, Stuart Russell & Peter Norvig, 3rd Edition, Prentice Hall,
2010.
Yapay Zeka: İnsan-Bilgisayar Etkileşimi, Vasif V. Nabiyev, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2010.
161 Dr. Öğr. Üyesi Yakup EMÜL, Yapay Zeka Ders Notları (B01. Giriş)