เศรษฐกจกระแสใหม

Bio Economy

Creative Economy

Digital Economy

Social Economy

Cross-cutting Issues Tech Start-up Businesses, Intellectual Property

1

เศรษฐกจชวภาพ

วตถประสงค • ใชทรพยากรชวภาพยงยน (พช สตว จลนทรย) • ผสมผสานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม

กบภมปญญา • สรางรายไดในทกหวงโซการผลต • พฒนาเศรษฐกจสเขยวอยางยงยน

2

GDP Contribution: 1.66 % ของ GDP

Biodiversity: ประเทศไทยอยในแหลง biodiversity hotspot ทมความส าคญสงสด 8 อนดบแรกของโลก (10 % ของโลก) พช 13,500 ชนด - โดย 52% ไมพบทอนอก รา โลกคนพบ 80,000 ชนด ไทยคนพบ 6,000 ชนด (ทงหมด 150,000 ชนด)

Coverage: Value Chain ยาว (เกษตรกร 5.8 ลานครวเรอน ตอยอดอตสาหกรรมเดม เตมอตสาหกรรมใหม)

สถานภาพประเทศไทย (พ.ศ. 2556)

3

สถานภาพของทรพยากรชวภาพในประเทศไทย

ประเทศไทยอยในแหลง biodiversity hotspot ทมความส าคญสงสด 8 อนดบแรกของโลก

มความหลากหลาย อยรอยละ 10 ของโลก

พช ประมาณ 13,500 ชนด โดยท 52% ไมพบทอนอก จลนทรยกลมรา โลกคนพบแลว = 80,000 ไทยคนพบแลว = 6,000 (ยงมอกเปนแสนชนด) 4

ศกยภาพทางเศรษฐกจชวภาพของประเทศไทย

มความพรอมของวตถดบ เทคโนโลยมระดบหนง เอกชนรายใหญเรมลงทนและมแนวโนมลงทนเพมเตม

ตลาดจ ากด โครงสรางพนฐานการพฒนาตอยอดมจ ากด SMEs ขาดความพรอมทางเทคโนโลย

5

2565 2570

2575 2580

2% ของ GDP

4% ของ GDP

7% ของ GDP

10% ของ GDP

2.3 1.5

0.7 0.3

ลานลาน บาท

ศกยภาพ / ความเสยง

6

วตถดบ • พรอมระดบหนง แตเสยงจากภาวะโลกรอน ตองเพมประสทธภาพเชงปรมาณและคณภาพ และแสวงหาแหลงวตถดบอนทมเสถยรภาพดกวา ราคาถกกวา

• สมนไพรสวนใหญเอามาจากปา ยงไมไดปลกเพอการพาณชยมากนก

• ไมมคลงเกบรกษาและบญชรายการทรพยากรพนธกรรม ในระดบประเทศทเปนระบบอเลกทรอนคส Single Window Access ขณะทประเทศตางๆ กาวสการมแหลงเกบในรปแบบขอมลพนธกรรมชวสารสนเทศ (In-silico biodiversity)

เทคโนโลย • หลายประเทศลงทนพฒนา/ใชประโยชนเทคโนโลยขนสงกาวหนาในระดบอตสาหกรรมแลว - ไทยยงกาวตาม

• รฐลงทนเทคโนโลย/โครงสรางพนฐาน/ก าลงคนระดบการขยายขนาดทจ ากด

• เอกชนรายใหญเรมลงทนและมแนวโนมลงทนเพมเตม ขณะทSMEs ขาดความพรอม

• ชมชนและเกษตรกรเผชญการเปลยนแปลงทความรและภมปญญาเดม ไมอาจรบมอ ได (น าแลง น าทวม โรคระบาด ศตรพช)

ศกยภาพ / ความเสยง

7

ตลาด • ไทยมความรเรองโรคเขตรอนเปนอนดบตนๆ ของโลก – มโรคเขตรอนและโรคอบตใหมทตองการพฒนายาต ารบ ใหม = มโอกาสการเตบโตสตลาด CLMV, ASEAN+๓ และกลม GMS

• ระเบยบ/กฎเกณฑของไทยไมทนสมยตอกฎกตกาใหมในโลกทมผลตอการพฒนาผลตภณฑชวภาพ

• การจดซอจดจางของรฐทเนนราคาต าเปนอปสรรคของการพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ เพราะตอนเรมตน ยงสราคายาน าเขาจากตางประเทศไมได

ดานนโยบาย การเงน การบรหาร • เศรษฐกจชวภาพเกยวของกบหลายกระทรวง หลายอตสาหกรรม และเกยวของกบเกษตรกรและชมชน ตองการการประสาน/สรางพลงรวม ของนโยบาย/ยทธศาสตรไปในทศทางเดยวกน

• มาตรการ/กลไกสงเสรมใหเกด Start up ไมเออกลมธรกจชวภาพทใช เทคโนโลยขนสงและตองการระยะเวลาคนทนยาว

• โครงสรางการบรหารภาครฐไมเออตอการบรณาการตลอดหวงโซคณคา และการสงเสรมการสรางเครอขายความรวมมอ

Source: Prof. Lene Lange of Aalborg University. BIOTEC IAB meeting 2013

ผลตภณฑมลคาสง จากเศรษฐกจชวภาพ

มลคาสง

มลคาต า

มลคาสง

พลงงานและความรอน

เคมภณฑและเชอเพลง

ไบโอพลาสตก และ โพลเมอร

อาหาร และ อาหารสตว

เวชภณฑ

8

สและสารเคลอบผวส

วสดกอสรางและวสดผสม

กาว

เสนใยและกระดาษ

สารหลอลน

พลาสตก

ตวท าละลายและ สารท าความสะอาด

พลงงาน

ยา อาหารและอาหารสตว 9

ในหวงโซคณคาของ Bioeconomy มอตสาหกรรมหลากหลาย

10

วตถดบชวภาพ

เคมชวภาพ & SMEs

สนคาผบรโภค

เกษตรกรรม

$

$$

$$$$

$$$

Value

Value-chain

Seed

Corn

Oil

Palm

Plant-

Biomass

Ligno-

cellulose

Starch

Fatty Acids

Syngas

CO, CO2, H2

Sugar

Succinate

Ethanol

2,3 BDO

Amino Acid

Isoprene

1,4-Butandiol

L-tert Leucine

Sphingosine

Polyisoprene

Polyester

Pharma Active

Protein

Dermatology

Active

Tire

Rubber Plastic Bottle

Energy

Adhesive

Pharma-

ceuticals

Cosmetics

ทมา: © 2012 Society of Chemical Industry and John Wiley & Sons, Ltd | Biofuels, Bioprod. Bioref. 6:240–245 (2012); DOI: 10.1002

เมลดพนธ

เปาหมายเศรษฐกจชวภาพในประเทศตางๆ

11

EU ตงหนวยสงเสรม Bio-based industryแบบ PPP/ ลงทนจรงจงตอเนองดานวจยพฒนา 3,800 ลานเหรยญยโร/ออกกฎหมายใหมสนบสนนดานพลงงานชวภาพและอาหาร

Malaysia แผนพฒนาเศรษฐกจชวภาพ (2555-2563) พรอมมาตรการสนบสนนทกดานอยางจรงจง ใหมผล 8 % GDP ในป 2020 “มงเนนสาขาเกษตร สขภาพ อตสาหกรรม”

People’s Republic of China เปนวาระแหงชาตในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต “มงเนนเกษตร การแพทย/สขภาพ พลงงานทดแทน อตสาหกรรมชวภาพ ลงทนสรางคลง ขอมลและจดตงธนาคารพนธกรรม

USA แผนพฒนาเศรษฐกจชวภาพมงเนนการแพทยสขภาพ พลงงาน การเกษตร และสงแวดลอม ประกาศแกไขฎระเบยบทเปนอปสรรคตอการพฒนา

Germany ยทธศาสตรและนโยบายการพฒนาเศรษฐกจชวภาพ และยทธศาสตรการวจยแหงชาตเพอการพฒนาเศรษฐกจชวภาพ ป 2573

Korea ยทธศาสตรเศรษฐกจชวภาพ “มงเนนการแพทย/สขภาพ อตสาหกรรมชวภาพ”

อตสาหกรรมการแพทย ครบวงจร

Medical Hub

12

Bioeconomy ครอบคลม 5 ใน 10 กลมอตสาหกรรมเปาหมาย

พฒนาจาก 5

อตสาหกรรมเดม

การเกษตรและเทคโนโลย ชวภาพ

Agriculture and Bio-

technology

ดจทล Digital

อตสาหกรรม การแปรรปอาหาร

Food for the Future

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส

อจฉรยะ Smart

Electronics

อตสาหกรรม ยานยนตสมยใหม Next-

Generation Automotive

อตสาหกรรมหนยนต

Robotics

เชอเพลงชวภาพและเคม

ชวภาพ Biofuels and Bio-chemicals

อตสาหกรรม การบน

Aviation and Logistics

เพมเตม 5

อตสาหกรรมใหม

อตสาหกรรมการทองเทยวกลมรายไดดและการทองเทยว

เชงสขภาพ Affluent, Medical and Wellness

Tourism

ปฏรปการพฒนาเศรษฐกจ “รบจางผลต” ฐานเกษตรกรรม

และฐานทรพยากรชวภาพ

การพฒนาเศรษฐกจ ฐานนวตกรรม

13

ลดการสงออกวตถดบราคาถก ใชวทยาศาสตร เทคโนโลยแปรรปเปนสนคาราคาสงในหวงโซ สกดเอาของแพงกอน เศษทเหลอจงคอยน ามาใชเปนพลงงาน

14

ประกาศนโยบายใหเศรษฐกจชวภาพเปนวาระแหงชาต ตงคณะกรรมการขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจชวภาพทม

รองนายกรฐมนตรดานเศรษฐกจเปนประธาน ด าเนนการขบเคลอนทนทโดยกลไกของหนวยงานเดม

แตเพมการสงการอยางเปนเอกภาพจากคณะกรรมการ บรรจในยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาตทกฉบบ โดยตงเปาหมายใหประเทศไทยมรายไดจากผลตภณฑชวภาพเพมจาก 2% เปน 10 % ใน 20 ป

ขอเสนอวธการขบเคลอน โดยรฐบาล

วาระการขบเคลอน - เปาหมาย

15

ปรบระบบการสนบสนนและการประสานระหวางหนวยขบเคลอนใหเกดความรวมมอรฐ-เอกชน ยกระดบขดความสามารถดานวทน. เพอ

ผลตความร/ เทคโนโลย/ ผลตภณฑชวภาพมลคาสงน าไปส การสรางแบรนดไทยทแขงแรง

ยกระดบความสามารถในการแขงขนบนฐานเกษตรกรรม/ ทรพยากรชวภาพอยางยงยน

สรางความมนคงดานอาหาร/ สขภาพ/ พลงงาน

ปรบกลไกรฐในการน าความรวทน. ขยายผล/ถายทอดสการใชประโยชน สรางมลคาเพมสนคา และบรการทงในระดบชมชน ธรกจชมชน ธรกจขนาดเลกและกลาง เพอ

สรางงาน/ กระจายรายไดไปสชมชนตางๆ

สรางความสามารถในการพงตนเองตามหลกเศรษฐกจพอเพยง ทงดานอาหาร/ สขภาพ/ พลงงาน

วาระการขบเคลอน - วธการ

• สนบสนนการจดท าธนาคารชวพนธไทย (National Biobank) ทไดมาตรฐาน

• จดท าระบบบญชรายการทรพยากรพนธกรรมไทย

• ฐานขอมลอเลกทรอนกสความรวทยาศาสตรเชงลกและขอมลเชงเศรษฐกจ ทมขอมลเปนปจจบนและสามารถเรยกดไดจากจดเดยวโดยจดระดบชนความลบ เพอ

– สงเสรมใหเกดธรกจชวภาพสมยใหม/ ตอยอดธรกจเดม

– ความสามารถในการปกปองคมครองทรพยสนอนมคาของประเทศทงสงมชวตและขอมลสงมชวต

– สนบสนนการวางแผน/ ตดสนใจในระดบนโยบาย

• จดการผลประโยชนการน าตอยอดเชงพาณชยดวยระบบการขออนญาตกอนใช บอกแหลงทมา และแบงปนผลประโยชนใหกบชมชน

• ปรบปรงนโยบาย กฎหมาย กฎระเบยบ ทเปนอปสรรคในการขบเคลอนเศรษฐกจชวภาพและกาวสการเปนผน าเศรษฐกจชวภาพของภมภาค

16

ประโยชนทเกดขน ประชาชน

• ความมนคงทงดานอาหาร พลงงาน การประกอบอาชพฐานชวภาพ และมสขภาพทด

เกษตรกร/ชมชน • เปลยนจากการผลตและจ าหนายสนคาเกษตร/แปรรป

ขนตนไปสสนคาฐานนวตกรรมมลคาสง

• ลดความเสยงจากความผนผวนของราคาสนคาเกษตร

อตสาหกรรม • เปลยนรปแบบไปสอตสาหกรรมขนนวตกรรมทสงขนและ

เปนมตรกบสงแวดลอม (green and clean)

• สรางคณคาเพม เพมหวงโซการผลตของอตสาหกรรมจากฐานเกษตรและทรพยากรชวภาพ

17

ประโยชนทเกดขน เศรษฐกจมหภาค

• เพมมลคาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ(GDP)

• สงเสรมการเกดธรกจฐานนวตกรรมใหม (startup)

• ลดตนทนการผลต ลดการน าเขาผลตภณฑชวภาพ เชน

น ามนเชอเพลง สารเคมชวภาพ ยาชววตถ วคซน เปนตน สงคม

• ลดความเหลอมล าทางรายได ลดปญหาขยะ หมอกควน

• การเขาถงบรการทางการแพทย ยา วคซนไดทวถงมากขน

• สามารถปกปองทรพยสนชวภาพอนมคาทงสงมชวตและ

ขอมลสงมชวตของประเทศ

18

เปาหมายการเตบโตของรายไดประชาชาต จากการปฏรปเศรษฐกจชวภาพ

19

2565 2570

2575 2580

2% ของ GDP

4% ของ GDP

7% ของ GDP

10% ของ GDP

2.3 1.5

0.7 0.3

ลานลาน บาท

องคประกอบของคณะกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจชวภาพ ภาคเอกชนและประชาชน

ประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

ประธานกรรมการหอการคาไทยและสภาหอการคาแหงประเทศไทย

นายกสมาคมผผลตน าตาลและชวพลงงาน

ประธานกรรมการมลนธสถาบนพฒนามนส าปะหลงแหงประเทศไทย

นายกสมาคมผวจยและผลตเภสชภณฑ

นายกสมาคมอตสาหกรรมพลาสตกชวภาพไทย

ผจดการธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร

นายกสมาคมธนาคารไทย

ผแทนสภาเกษตรกร

ผแทนองคกรเกษตรกร ๔ คนทประธานแตงตง

ฝายเลขานการ

เลขานการ: เลขาธการส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ผชวยเลขานการ

• ผอ านวยการส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต

• ผอ านวยการส านกงานพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ

• ผอ านวยการส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร

• ผแทนสมาชกสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

ฝายการเมอง

รองนายกรฐมนตรดานเศรษฐกจเปนประธาน

รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ

รฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

รฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและ เทคโนโลย

รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม

ฝายขาราชการประจ า

เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา

ผอ านวยการส านกงานเศรษฐกจการคลง

อธบดกรมสงเสรมการเกษตร

อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม

เลขาธการส านกงานคณะกรรมการ สงเสรมการลงทน

อธบดกรมพฒนาชมชน

20

วตถประสงคของ คณะกรรมการขบเคลอนเศรษฐกจชวภาพ

21

เปนกลไกสรางความรวมมอระหวางรฐ เอกชน ประชาชน

ในการขบเคลอนเศรษฐกจชวภาพ

จดท า/พจารณาแผนงานและโครงการเพอขบเคลอน

เศรษฐกจชวภาพ เสนอตอคณะรฐมนตร

ตรวจสอบ ตดตาม และเสนอแนะวธการแกไขปญหาในการขบเคลอน

เศรษฐกจชวภาพ

ก าหนดมาตรการและแนวทางใหสวนราชการถอปฏบต เพอปฏรปองคกรและกระบวนการพฒนา

เศรษฐกจชวภาพ ตลอดทงหวงโซอปทาน

ระยะตอไป สนบสนนการลงทนการวจยและใช

ประโยชน วทน. เพอพฒนาเศรษฐกจชวภาพ บรรจในยทธศาสตรชาต 20 ป และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทกฉบบ

ก าหนดเปาหมายใหมรายไดจากผลตภณฑชวภาพเพม 2% เปน 10 % ใน 20 ป

ก าหนดเวลาการปฏรป

22

ระยะท 1

ประกาศนโยบายใหเศรษฐกจชวภาพเปนวาระแหงชาต และตงคณะกรรมการขบเคลอนการปฏรปเศรษฐกจชวภาพ นายกรฐมนตร/รองนายกรฐมนตรดานเศรษฐกจ เปนประธาน

เสนอสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ

พจารณารบหลกการ

เสนอรฐบาลใหด าเนนการตามวธการขบเคลอน

ขอเสนอเพอโปรดพจารณา

23