1

Faktorët që ndikojnë në shkallën e

përdorimit të borxhit për njësitë

ekonomike Shqiptare

Arba SKIFTERI,

Klevis METOHU,

Mersi SERANA.

Abstrakt

Qëllimi i punimit qëndron në identifikimin dhe analizimin e

faktorëve të ndryshëm që ndikojnë në shkallën e përdorimit të

borxhit në Shqipëri. Për analizimin e faktorëve është përdorur

regresi i shumëfishtë me të dhëna të pasqyrave financiare të

shoqërive shqiptare që operojnë në sektorin e prodhimit apo tregtisë.

Për të përftuar ndikimin e faktorëve në përdorimin e borxhit janë

marrë në konsideratë disa nga raportet më të rëndësishme si: raporti

i likuiditetit, përfitueshmërisë, madhësia e firmës, materialitetit dhe

shpenzimeve të zbritshme. Modeli jep përfundimet mbi faktorët që

ndikojnë në shkallën e përdorimit të borxhit në shoqëritë prodhuese

apo tregtare Shqiptare.

Fjalë kyçe: shkalla e borxhit, faktorët përcaktues, strukturë

kapitali, regres i shumëfishtë, shoqëri tregtare, shoqëri

prodhuese, Shqipëri

Klasifikimi JEL: G32, G11

2

I. Hyrje

Teoritë e ndryshme për strukturën e kapitalit janë ndër më çështjet

më tërheqëse dhe të komplikuara në fushën e financës. Në lidhje me

strukturën e kapitalit ka pikëpamje kryesore si fokus i financës:

ndikimi i strukturës së kapitalit në vlerën e firmës dhe ndryshimi i

strukturës së kapitalit në vetvete. Qëllimi kryesor i menaxherëve të

një firmë është maksimizimi i vlerës së firmës, pra maksimizimi i

vlerës së aksionit. Për të realizuar këtë gjë menaxherët ndryshojnë

strukturën e kapitalit duke minimizuar kostot dhe duke

maksimizuar fitimin, nëpërmjet përdorimit të borxhit si një formë të

mundshme financimi. (Hossain & Ali, 2012)

Kompanitë i financojnë aktivet e tyre nëpërmjet dy burimeve

kryesore: borxhi dhe kapitali. Borxhi mund të merret nëpërmjet

formave të ndryshme si huatë dhe emetimi i obligacioneve, ndërsa

kapitali mund të siguriohet nëpërmjet emetimit të aksioneve të reja

të shoqërisë. Shumica e kompanive i kombinojnë këto mënyra duke

i dhënë më tepër peshë njërës apo tjetrës formë financimi. Njohja e

shkallës së borxhit të një firme, apo e strukturës së kapitalit të saj

mund të na ndihmojë të kuptojmë nga një pikëpamje më e gjërë se si

kompania i ndërton financat e saj, dhe nëse kjo kompani do të

vazhdojë suksesshëm aktivitetin e saj në treg. Borxhi është një thikë

me dy tehe: kur përdoret në mënyrën e duhur, i mundëson firmës

nivele më të larta fitimesh për një nivel të pandryshuar kapitali të

vet por nësë përdoret në mënyrë të pakontrolluar mund të rezultojë

në falimentim. Një shoqëri me shkallë të lartë borxhi, ka vështirësi

në zgjerimin e financimit me borxh, pasi kreditorët mund të japin

borxh vetëm për norma të larta interesi (Merollari, 2012). Për të

matur shkallën e financimit me borxh, përdoren një sërë raportesh,

që emërtohen raportet e levës.

Rreth 60 % e bizneseve në Shqipëri operojnë me borxh (ACP, 2011).

Por çfarë i çon këto biznese drejt marrjes së borxhit? Në këtë punim

do të trajtohen faktorët që ndikojnë në shkallën e përdorimit të

fondeve të huajtura në kompanitë tregtare shqiptare.

3

II. Rishikimi i literaturës

i. Teoritë kryesore mbi borxhin si mjet financimi

Argumentet për ekzistencën e borxhit në nivel optimal kanë qënë një

ndër temat kryesore të teoricienëve të fushës për shumë vite. Niveli

optimal i borxhit është ai që do të minimizonte kostot e firmës dhe

do të maksimizonte vlerën e saj. Duke u bazuar në teorinë e

Modigliani dhe Miller besohet se përdorimi i levës financiare do

të rrisë vlerën e njësisë ekonomike. Në një material të mëvonshëm,

(Modigliani & Miller, 1963) treguan se në një treg kapitali jo perfekt

ku shpenzimet e interesit janë të zbritshme, vlera e njësisë

ekonomike mund të rritet me një levë financiare të lartë. Ata arrijnë

në përfundimin se struktura e kapitalit ka rëndësi të veçantë.

Ndryshimi kryesor në këtë supozim është se njësitë ekonomike

paguajnë një taksë mbi të ardhurat e tyre dhe ligji tatimor

parashikon një zbritje për shpenzimet e interesit. Teoritë sinjalizuese

janë zhvilluar nga (Ross, 1977), sipas të cilit marrja e borxhit është

një sinjalizim që firma është duke operuar shumë mirë dhe pritet të

ketë flukse hyrëse pozitive në të ardhmen.

(Huang & Song, 2006) mendon se pagesa e borxheve zvogëlon

fluksin mjeteve monetare e vlefshëm për drejtuesit. Por nga ana

tjetër, ai deklaron se kjo rënie do të ulë mundësitë e investimeve

fitimprurëse, prandaj njësitë ekonomike me borxh të ulët kanë

më shumë mundësi për investime dhe krahasuar me njësitë e

tjera ekonomike të ngjashme në industri, kanë më shumë

likujditet. (Dimitrov & Jain, 2003) propozuan një tjetër teori, lidhur

me performancën operative të një njësie ekonomike. Ata

argumentuan se nëse drejtuesit kanë akses në informacionin

privat për një performancë operative më të keqe në të ardhmen,

ata do të rrisin borxhin. Megjithatë, rritja e levës është një shenjë

negative dhe tregon një performancë të dobët në të ardhmen.

4

ii. Faktorët kryesorë që ndikojnë në shkallën e

përdorimit të borxhit

a. Përfitueshmëria

Sipas teorive të ndryshme, firmat fitimprurëse priren të mbajnë

nivele më të ulta borxhi për shkak se ato janë më të afata për të

gjeneruar fonde të mjaftueshme në një kohë më të shkurtër dhe në

mënyrë sa më efektive nga burime të brendshme, për të plotësuar

kostot e projekteve të cilat tregojnë lidhjen inverse që ekziston midis

përfitueshmërisë dhe leves. (Rajan & Zingales, 1995). (Sayeed, 2011)

thekson se përfitueshmëria është e parëndësishmë në përcaktimin e

strukturës së kapitalit. Nga ana tjetër, aftësia e lartë për të paguar

detyrimet që lindin nga borxhet, faktor i cili përgjithësisht merret në

konsideratë nga cdo huadhënës, është përcaktues i mirë i

përfitueshmërisë së firmës, pasi në fund të fundit mat nivelin

maksimal të mundësisë që ka firma për të marrë borxhe. Mendohet

se firmat më fitimprurëse e kanë më të lehtë për të shtuar nivelin e

borxhit në strukturën e tyre të kapitalit. (Jensen M. , 1986) tregon se

firmat më të predispozuara për problemin e agjensisë përdorin më

shumë borxh për të reduktuar flukset e lira cash në duart e

menaxherëve, në mënyrë që këta të fundit të mos marrin vendime jo

të mira investimi. Sipas (Rajan & Zingales, 1995) raporti i të

ardhurave operative ndaj totalit të aktiveve është përdorur si një

përafrues dhe matës i përfitueshmërisë.

b. Materialiteti

Asetet materiale të një firme mund të konsiderohen si kolateral për

të siguruar huadhënësit nga riskut të kredimarrësve. Teoria “trade-

off” parashikon një lidhje positive midis treguesit të levës dhe nivelit

të aseteve të prekshme të firmës. Megjithatë, drejtimi i ndikimit nuk

është ende i qartë. (Grossman & Hart, 1982) japin idenë se firmat me

asetet më pak të kolateralizueshme duhet të përdorin një nivel më të

lartë borxhi, për të monitoruar aktivitetin manaxherial, edhe nëse

5

kosto e borxhit është mjaft e lartë. Kjo nënkupton një marrëdhënie

negative ndërmjet prekshmërisë së aseteve dhe levave, teori e cila

është konfirmuar nga rezultatet e (Sheikh & Wang, 2011). Ky studim

mat prekshmërinë si raport i aktiveve fikse neto ndaj totalit të

aktiveve. (Friend & Lang, 1988)

c. Madhësia

Literatura të ndryshme tregojnë për një marrëdhënie positive midis

madhësisë së firmës dhe shkallës së përdorimit të levës financiare,

me arsyetimin se sa më e madhe të jetë firma, aq më të mëdha janë

mundësitë e diversifikimit të cilat sjellin flukse hyrëse më të

qëndrueshme, më pak mundësi dështimi dhe më shumë

shfrytëzimin e ekonomive të shkallës në lëshimin e letrave me vlerë.

Përfundimisht, firmat më të mëdha mund të lëshojnë borxhe me

kosto më të ulët se firmat e vogla. Në këtë rast, ne mund të presim

që madhesia e firmës dhe shkalla e përdorimit të borxhit të jenë të

lidhura pozitivisht. Studimet empirike, të tillë si (Rajan & Zingales,

1995) në përgjithësi argumentojnë se shkalla e përdorimit të borxhit

është e lidhur pozitivisht me madhësinë e kompanisë. Në anën tjetër,

disa nga studimet e kryera nga (Chung, 1993) dhe (Ozkan, 2001)

arritën në përfundimin se nuk ekzistente një marrëdhënie

sistematike midis madhësisë së firmës dhe raportit të përgjithshëm

të borxhit. Megjithatë, (Fama & Jensen, 1983) argumentojnë se mund

të ketë informacion më pak asimetrik në lidhje me firmat e mëdha,

pasi këto firma kanë tendencën për të dhënë më shumë informacion

për investitorët e huaj se firmat e vogla, prandaj, ata rrisin

preferencën e tyre për kapital në lidhje me borxhin. Rezultatet e disa

studimeve zbuluan një lidhje negative midis madhësisë së firmës

dhe shkallës së borxhit. Sipas (Rajan & Zingales, 1995) logaritmi

natyror i shitjeve neto është përdorur si një tregues i madhësisë së

firmës.

d. Klasifikimi i industrisë

(Titman & Wessels, 1988), ndër të tjera, tregojnë se klasifikimi

industrisë ndikon në strukturën e kapitalit të firmave. (Harris &

6

Raviv, 1991)vuri në dukje se në përgjithësi kompanitë që operojnë në

të njëjtën industri do të kenë raporte të ngjashme të levave ndërsa

raportet e këtyre të fundit janë të ndryshme në industri të ndryshme.

Në mënyrë empirike, rezultatet e regresionit të (Abor, 2007) tregojnë

qartë se efekti industri, është i rëndësishëm për të shpjeguar

strukturën e kapitalit dhe se ka ndryshime në strukturën e kapitalit

të firmave që operojnë në industri të ndryshme. Prandaj, pritet që

struktura e kapitalit të ndryshojë midis grupeve të ndryshme të

firmave që operojnë në industri të ndryshme në Shqipëri.

e. Likuiditeti

Nga rishikimi i literaturës, firma me likuiditet të lartë do të marrë

hua më pak. Është fakt që një firmë me asetet më aktuale pritet të

gjenerojë flukse më të brendshme, të cilat mund të përdoren për të

financuar aktivitetet e saj operative dhe investuese. Kështu një

marrëdhënie negative midis likuiditetit dhe levave është pritshme.

(Friend & Hasbrouck, 1998) dhe (Icke & Ivgen, 2011) theksojnë se

likuiditeti është i lidhur negativisht fortë me shkallën e përdorimit

të borxhit. Nga ana tjetër, teoria e “trade-off” sugjeron një

marrëdhënie pozitive midis levës dhe likuiditetit për shkak se

raporti i lartë i likuiditetit reflekton aftësinë më të madhe të një firme

për të përmbushur detyrimin e saj afat-shkurtër. (Ozkan, 2001)

sugjeron se likuiditetit ka efekt të paqartë në vendimet lidhur me

strukturën e kapitalit. Në përputhje me studimin e (Ozkan, 2001) si

një matës ose më saktë tregues i likuiditetit përdoret raporti i

aktiveve aktuale mbi detyrimet aktuale.

f. Shpenzimet e zbritshme për efekte tatimore

Ekziston një lloj tjetër shpenzimi e cila ka fuqinë për të gjeneruar

mbrojtje ndaj taksave si shpenzimet e interesit, të cilat janë

shpenzime amortizimi dhe rrjedhimisht mund të konsiderohen si

shpenzime të zbritsh tatimore. (Cloyd, Limberg, & Robinson, 1997)

pohon se ekzistenca shpenzimeve të zbritshme për efekte tatimore

të ofrojë një alternativë do të thotë një reduktim i taksave mbi të

ardhurat. Prandaj, në disa literatura është gjetur një marrëdhënie të

7

anasjelltë ndërmjet mbrojtjes tatimore dhe borxhit. Por në

kundërshtim me rezultatet e letërsisë se mësipërme, (Graham, 2006)

gjeti një lidhje pozitive midis mbrojtes së taksave dhe shkallës së

përdorimit të borxhit. Sipas (Ozkan, 2001) raporti i amortizimit ndaj

totalit të aktiveve përdoret si matëse e shkallës së shpenzimeve të

zbritshme si tregues.

III. Metodologjia

i. Të dhënat

Të dhënat e përdorura për analizimin e faktorëve që ndikojnë në

shkallën e borxhit, janë të dhëna dytësore të përftuara nga analizimi

i pasqyrave financiare të 15 kompanive shqiptare prodhuese dhe

tregtare. Mbledhja e të dhënave nga pasqyrat financiare është bërë

nëpërmjet ekstrakteve historike të marra nga faqja zyrtare e Qëndrës

Kombëtare të Regjistrimit (QKR), si institucioni i vetëm përgjegjës

për regjitstrimin e bizneseve në Shqipëri,. Pasqyrat e përdorura janë

të vitit ushtrim nga 01.01.2014 deri në 31.12.2014. Analiza e të

dhënave është bërë nëpërmjet programit Eviews duke përdorur një

model regresioni të shumëfishtë për të ndërtuar lidhjen statistikore

midis tyre. Filozofia e përdorur në këtë studim është pozitiviste pasi

kërkimi është ndërmarrë pa vlera personale dhe rezultatet

pergjithësojnë popullatën, pra sektorin e tregtisë dhe prodhimit në

shqipëri. Analiza e përdorur është sasiore dhe qasja është ajo

deduktive, pra nga teoria testohet në praktikë.

Kampionimi është jo probabilitar i qëllimshëm pasi kompanitë janë

të përzgjedhura nga ne. Kriteri i përzgjedhjes ishte përdorimi i

borxhit afatgjatë si një mënyrë financimi nga ana e firmave dhe

pasqyrimi i tij në bilanc. Si variabël i varur në model është përdorur

raporti i borxhit i përftuar si raporti i borxhit mbi kapitalin e

shoqërisë. Variablat e pavarur janë raporti i likuiditetit, raporti i

përfitueshmërisë, madhësia e firmës, materialiteti dhe shpenzimet e

zbritshme. Këto variabla janë përftuar nga vendosja në raport e

zërave përkatës të bilancit. Ky punim siguron që të dhënat janë

8

përdorur me objektivitet dhe rezultatet janë trajtuar me integritet

vetëm për qëllime akademike.

ii. Modeli ekonometrik

Modeli ekonometrik i përdorur është një regres i shumëfishtë i

shprehur: Y= β0 + β1*X1 + β2*X2 + β3*X3 + β4*X4 + β5*X5

E shprehur në modelin tonë si:

RB = Ç(1) + Ç(2)*MF + Ç(3)*RL + Ç(4)*RM + Ç(5)*RP + Ç(6)*RSH

Ku: RB është raporti i borxhit = Borxh/Totali i aktiveve ; MF është

madhësia e firmës=log(Shitje neto); RL është raporti i likuiditetit=

Aktive afatshkurtra/Detyrime afatshkurtra; RM është raporti i

materialitetit=Aktive fikse/Totali i Aktiveve; RP është raporti i

përfitueshmërisë= Të ardhura operative/Totali i Aktiveve; RSH është

raporti i shpenzimeve të zbritshme =Shpenzime të zbritshme/Totali

i Aktiveve

RB = 2.05 – 0.22*MF + 0.003*RL – 0.1*RM – 0.0007*RP + 9.71*RSH

Hipoteza që hodhëm fillimisht për këtë model ishte: Ho: Variabli

është i rëndësishëm dhe Ha: Variabli nuk është i rëndësishëm.

Variablat e modelit dalin të rëndësishëm ku përjashtim bën variabëli

i raportit të përfitueshmërisë dhe variabli i raportit të materialitetit i

çili rezultonte jo i rëndësishëm. Kjo shpjegon që këto dy variabla nuk

kanë ndikim të rëndësishëm në model, pra raporti përfitueshmërisë,

dhe raporti i materialitetit nuk ndikon në një masë të rëndësishme

në shkallën e përdorimit të borxhit nga firmat Shqiptare të prodhimit

dhe tregtisë. Për arsyen e lidhjes së parëndësishme mes raportit të

përfitueshmërisë dhe raportit të borxhit shprehet (Sayeed, 2011)

duke thëne se përfitueshmëria mbetet një tregues i parëndësishëm

në strukturën e kapitalit. Më pas u kryen disa teste dhe u larguan

variablat e parëndësishëm nga modeli. Kjo rezultoi në një ulje shumë

të vogël të shpjegueshmërisë së modelit në 0.77%.

9

Si përfundim modeli më i mirë për të treguar lidhjen mes shkallës

përdorimit të borxhit është:

RB = 1.99 – 0.22*MF + 0.003RL +9.26*RSH

Ky model mund të provohet edhe me një marzh gabimi prej 2%, pra

rezulton një model i sigurtë.

Dependent Variable: RB

Method: Least Squares

Sample: 1 15

Included observations: 15 Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. C 1.995507 0.612437 3.258308 0.0076

MF -0.221510 0.075592 -2.930347 0.0137

RL 0.003563 0.001134 3.140695 0.0094

RSH 9.262715 3.138990 2.950859 0.0132 R-squared 0.646362 Mean dependent var 0.346745

Adjusted R-squared 0.549915 S.D. dependent var 0.300249

S.E. of regression 0.201432 Akaike info criterion -0.143547

Sum squared resid 0.446325 Schwarz criterion 0.045266

Log likelihood 5.076605 Hannan-Quinn criter. -0.145559

F-statistic 6.701740 Durbin-Watson stat 2.624056

Prob(F-statistic) 0.007766

Nga analizimi i modelit mund të themi që shkalla e përdorimit të

borxhit ndikohet nga madhësia e firmës me një raport të zhdrejtë,

nga raporti i likuiditetit të firmës dhe raporti i shpenzimeve të

zbritshme në raport të drejtë. Ndikimi i shkallës së përdorimit të

boxhit nga raporti i shpenzimeve të zbritshme është relativisht më i

lartë se faktorët e tjerë me një koeficient prej 9.26 dhe nga kjo mund

të themi që menaxherët priren të marrin më shumë borxh për shkak

të uljes së tatim-taksave si pasojë e marrjes së borxhit. Rritja e

madhësisë së firmës ndikon lehtësisht në mospërdorimin e borxhit.

Mendohet që kjo ndodh për arsye se firmat e mëdha kanë më shumë

mundësi rifinancimi të fitimeve të tyre brenda kompanisë dhe si

rrjedhojë më pak prirje për të përdorur borxhin si mjet financimi.

Raporti i likuiditetit ndikon në një nivel shumë të ulët ne shkallën e

përdorimit të borxhit nga kompanitë e marra në analizë dhe kjo

10

shpjegohet me faktin se firmat e kanë më pak të mundur të marrin

borxh kur ato kanë një nivel shumë të ulët likuiditetit, pasi njësitë

huadhënëse kanë politika shtrënguese për të parandaluar riskun e

mospagimit. Një tjetër arsye e kësaj lidhjeje mes raportit të borxhit

dhe raportit të likuiditetit mendohet të jetë për shkak të pagesave të

detyrueshme dhe të panegociueshme të interesit të huave, kështu që

firmat me aftësi paguese më të ulët tentojnë të gjejnë forma të tjera

financimi.

Analiza e këtij modeli mund të kufizohet nga të dhënat e bilanceve

të kompanive, që shpesh nuk rakordoheshin në mënyrën e duhur,

duke kërkuar një rishqyrtim të analizës nga ana jonë apo eleminim

të kompanisë nga studimi. Numri i kompanive të marra në studim

mund të jetë një tjetër ndikues në shpjegueshmërinë prej 64.63% të

modelit. Ky nivel shpjegueshmërie konsiderohet relativisht i ulët për

një model regresioni të shumëfishtë, por mendohet se me shtimin e

numrit të kompanive të marra në analizë, shpjegueshmëria e modelit

do të rritet ndjeshëm.

Nga analiza e të dhënave mund të shohim që mesatarja e financimit

me borxh e 15 kompanive të prodhimit dhe tregtimit është 35% e

aktiveve totale, një nivel mesatar ky për kompanitë shqiptare, duke

marrë parasysh faktin e procedurave të tejzgjatura dhe politikave

mbrojtëse të institucioneve kredituese ndaj biznesit.

IV. Konkluzione dhe Rekomandime

Dy format kryesore të financimit të kompanive janë borxhi dhe

kapitali. Si tregues i shkallës së përdorimit të borxhit mund të

shërbejë leva financiare. Nga literatura të ndryshme mund të

konkludojmë se përdorimi i levës financiare sjell rritjen e vlerës së

firmës, por në periudhën afatgjatë do të ketë një rënie të vlerës së saj

për shkak të kostove të borxhit të cilat i kalojnë përfitimet e tij.

Më material janë evidentuar faktorët kryesor që ndikojnë në borxh,

ndërsa lidhja që ekziston midis tyre dhe borxhit është nxjerrë nga

modeli ekonometrik i ndërtuar. Disa nga këto faktorë janë:

11

përfitueshmëria, materialiteti, madhësia e firmës, likuiditeti, sektori

në të cilin operon firma dhe gjithashtu pjesa e përjashtuar nga tatimi

e borxhit.

Rezultatet e modelit përputheshin me teorinë, duke treguar një

lidhje negative midis shkallës së përdorimit të borxhit me madhësinë

e firmës, raportin e materialitetit dhe raportin e përfitueshmërisë,

dhe një lidhje positive me raportin e likuiditetit dhe raportin e

shpenzimeve të zbritshme. Modeli konsideronte të parëndësishëm

variablin e raportit të përfitueshmërisë dhe të materialitetit.

Rekomandohet që ky studim të rimerret duke shqyrtuar një numër

më të lartë të pasqyrave financiare dhe të përqëndrohet në një sektor

më të vogël të bizneseve për të dhënë rezultate sa më tepër specifike

për njësitë ekonomike shqiptare. Gjithashtu, në një ripunim më të

detajuar të kësaj teme, rekomandohet të përdoren pasqyrat

financiare të disa viteve rresht për kompanitë, duke përdorur

analizën panel, në mënyrë që të kemi rezultate sa më të sakta dhe më

të detajuara.

V. Referencat

Abor, J. (2007). Corporate governance and financing decisions of

Ghanaian listed firms. Corporate Governance, 83-92.

ACP. (2011). Bizneset ne Shqiperi, 60 perqind operojne me para

borxh. Albanian Construction Portal.

Al-Shubiri, F. N. (2010). Analysis of the relationship between

working capital policy and operating risk: an empirical study

on Jordanian industrial companies . Investment Management

and Financial Innovations, 167-176.

Bhaduri, S. N. (2002). “Determinants of Corporate Borrowing: Some

Evidence from the Indian Corporate Structure. Journal of

Economics and Finance, 200-215.

12

Booth, L., Aivazian, V., Demirguc-Kunt, A., & Maksimovic, V.

(2001). Capital structures in developing Countries. Journal of

Finance, 87-130.

Chen, L., & Chen, S. (2011). How the Pecking Order Theory Explain

the Capital Structure. Journal of International Management

Studies, 92-100.

CI Staff. (2010, September). Analyzing Debt Ratios. Computerized

Investing.

Cloyd, C., Limberg, S., & Robinson, J. (1997). The impact of federal

taxes on the use of debt by closely held corporations. National

Tax Journa, 261-277.

Dimitrov, V., & Jain, P. C. (2003). The Information Content of Changes

in Financial Leverage. Rutgers: The State University of New

Jersey - Accounting & Information Systems.

Donaldson, G. (1961). Corporate Debt Capacity: A Study of

Corporate Debt Policy and the Determination of Corporate

Debt Capacity. Division of Research.

Ellili, N., & Farouk, S. (2011). Examining The Capital Structure

Determinants: Empirical Analysis of Companies Traded on

Abu Dhabi Stock Exchange. International Research Journal of

Finance and Economics.

Fama, E. F., & Jensen, M. C. (1983). SEPARATION OF OWNERSHIP

AND CONTROL. Journal of Law and Economics.

Frank, M., & Goyal, V. (2003). Testing the pecking order theory of

capital structure. Journal of Financial Economics, 217-243.

Friend, I., & Hasbrouck, J. (1998). Determinants of Capital Structure.

Research in Finance, 1-19.

Graham, J. R. (2006). A review of taxes and corporate finance.

Foundations and Trends in Finance, 573-691.

Hossain, M. F., & Ali, P. D. (2012). Impact of Firm Specific Factors on

Capital Structure Decision. International Journal of Business

Research and Management , 163-182.

Huang, G., & Song, F. (2006). The determinants of capital structure:

evidence from China. China Economic Review, 14-36.

13

Icke, B. T., & Ivgen, H. (2011). How bank specific factors affect capital

structure: an emerging market practice–Istanbul stock

exchange. Middle Eastern Finance and Economics, 90-102.

Jensen, M. (1986). Agency costs of free cash flow, corporate finance,

and takeovers. The American economic Review, 323-329.

Kila, S., & Mahmood, W. (2011). Capital Structure and Firm

Characteristics: Some Evidence from Malaysian Companies.

Munich Personal RePEc Archive.

Merollari, K. (2012). Teori dhe strategji të financimit të kompanive.

Modigliani, F., & Miller, M. H. (1963). Corporate Income Taxes and

the Cost of Capital: A Correction. American Economic Review,

433-43.

Myers, S. (1977). Determinants of corporate borrowing. Journal of

Financial Economies, 147-76.

Nyamita, M. O., Garbharran, H. L., & Dorasamy, N. (2014). Factors

influencing debt financing decisions of corporations.

Problems and Perspectives in Management, 189-202.

Ozkan, A. (2001). Determinants of Capital Structure and Adjustment

to Long Run Target: Evidence From UK Company Panel

Data. Journal of Business Finance & Accounting, 175-198.

Polo, A. (2015). Metodat dhe modelet e vlerësimit të njësive ekonomike

mbështetur në treguesit ekonomiko-financiarë. Tiranë:

Universiteti i Tiranës, Fakulteti i Ekonomisë.

Rajan, R., & Zingales, L. (1995). What do we know about capital

structure? Some evidence from international data. The journal

of Finance, 1421-1460.

Ross, S. A. (1977). The Determination of financial Structure: the

Incentive - Signalling Approach . Bell Journal of Economics, 23-

40.

Sayeed, M. M. (2011). The Determinants of Capital Structure for

Selected Bangladeshi Listed Companies. International Review

of Business Research Papers , 21-36.

Sbeiti, W. (2010). The Determinants of Capital Structure: Evidence

from the GCC Countries. International Research Journal of

Finance and Economics, 55-81.

14

Sheikh, N. A., & Wang, z. (2011). Determinants of capital structure :

An empirical study of firms in manufacturing industry of

pakistan. 117-133.

Stulz, R. (1990). Managerial discretion and optimal financing

policies. Journal of Financial Economics, 3-27.

Supanvanij, J. (2006). Capital Structure: Asian Firms vs.

Multinational Firms in Asia. . The Journal of American Academy

of Business, 324-330.

Titman, S., & Wessels, R. (1988). The Determinants of Capital

Structure Choice. The Journal of Finance, 1-19.

Wiwattanakantang, Y. (1999). An empirical study on the

determinants of the capital structure of Thai firms. Pacific-

Basin Finance Journal, 371-403.