MAASTRİCHT VE PARASAL BİRLİK

Prof. Dr. Havva TUNÇ

Maastricht

10 Aralık 1991’de 12 AB’ye üye ülke tarafından kabul edilen Maastricht Anlaşması ile Ekonomik ve Parasal Birliğin elde edilmesi konusunda ilk adım atılmıştır.

Parasal Birlik:ECB ve EURO

Parasal Birliğin nihai hedefi olan tek para

EURO uygulamasına 1999 Aralığında geçildi.

Maastricht Anlş. Mad.2

Avrupa Birliği’nin temel hedefleri Maastricht Anlaşmasının 2. Maddesinde belirtilmiş olup özetle şöyledir 1.Tek pazarı, ekonomik ve parasal birliği kurmak,

2.Maastricht Anlaşması Mad.3 ve Mad.3a’da belirtilen ortak politikaları inşa etmek ve sağlamak,

3.Üye ülkelerin uyum içinde ilerlemelerini sağlamak,4.Anti enflasyonist bir büyüme politikası izlemek,5.Tam istihdam ve sosyal korumayı gerçekleştirmek,6.Yaşam standardını ve yaşam seviyesini yükseltmek,7.Üye devletlerarasında ekonomik ve sosyal dayanışmayı sağlamaktır.

Ekonomik, Siyasi ve Sosyal

Maastricht Anlaşması, “Ekonomik ve Parasal Birlik”, “Sosyal Birlik” ve “Siyasi Birlik ” olmak üzere 3 başlıkdan oluşmaktadır.

Ekonomik ve Parasal Birliğin sağlanması önemli olmakla beraber belirsizlik ve eksikleri vardır.

Üye Ülke Kriterler

Ekonomik ve Parasal Birliğin

gerçekleşebilmesi için üye ülkelerin yerine getirmek zorunda olduğu ekonomik ve parasal kriterler belirlenmiştir.

Ekonomik kriterler

Ekonomik kriterler enflasyon, mali, istikrarlı döviz kuru ve faiz oranı olmak üzere dört başlık altında toplanmıştır.

Enflasyon Kriteri

Enflasyon Kriteri, Birlik içinde en düşük enflasyon oranı üç üye ülkenin ortalaması olarak tanımlanmış olup en iyi oranın %1,5 sınırları içinde olması gerekmektedir. Ve ek olarak deflasyonist süreç.

Mali Kriter

Mali Kriter, Kamu finansmanın kabul edilebilir nitelikte olması gerektiği, bunu içinde borcun GDP oranının %60’dan az ve bütçe açığının GDP’nın %3’den az olması gerekmektedir

Döviz Kuru

İstikrarlı Döviz Kuru, Üye devletlerin döviz kurunda en az iki yıl istikrarlı bir yol izlemeleri ve Avrupa Para Sistemi değişim mekanizmasında öngörülen dalgalanma marjlarıyla uyumlu olmaları gerekmektedir.

Faiz Oranı

Faiz Oranı Seviyesi, Üye devletlerin faiz oranı seviyelerinin farklı olmaması, birbirlerine yakın değerde olması gerekmektedir.Negatif faiz.

Parasal Birlik ve Kriz

Parasal Birlik gerçekleştiği anlamında ECB kuruldu ve EURO geçildi. Ne zaman 2007 sistemik finans krizi piyasaları etkisi altına almasıyla sistemdeki aksaklar ortaya çıktı.Birliğin işleyişi böyle.

Parasal Birlik ve Kriterler

Ekonomik ve parasal birlik Maastricht Anlaşmasına göre, AB ülkelerinin borçların/GDP ve bütçe açıklarının/GDP oranı sırasıyla %60 ve %3 aşmamalıdır. Ama üye ülkelerin borçların/GDP ve çevrilecek borcun/GDP oranındaki artış ve bütçe açıklarının/GDP büyüklüğü oldukça yüksektir. Örneklersek

Ekonomik Kriter I

Çevrilecek Borcun/GDP (%):

Yunanistan(18),

İtalya(11),

Portekiz(8),

İspanya(7,8),

İspanya(6),

İngiltere(5.8),

Fransa(4.8),

Almanya(4.6)dır.

Kriter II:Borcun/GDP %96

Kamu Borcun/GDP (% ):

Yunanistan(143),

İtalya(119),Belçika(97), İrlanda(96),Portekiz(93), İspanya(60), Fransa(82),Euro alanı(85), AB-28(96).

Ekonomik Kriter III

Bütçe Açığı/GDP (% ):  

Yunanistan(10.5),

İtalya(4.6),Belçika(4.1), İrlanda(32.4),Portekiz(9.1), İspanya(9.2), Fransa(7),Euro alanı(6), AB-28(6.4).

Sıkı Maliye Politikası

Borçlu ülkeler ücret indirimleri, vergi oranlarındaki artış çalışma sürelerinin uzatılması, kamuda çalışan sayısının azaltılması gibi önlemleri içeren sıkı maliye ve para politikalarını vakit geçirmeden uygulamaya koymaları gerekmekte ama Sosyal baskılar ve hükümetleri zorladığından sorunlar çıkmaktadır.

Kriterler İşe Yaramazsa

AB için çözüm önerileri 

1.ECB’nin rolü tekrar belirlenmeli. ECB merkez bankacılığı görevini yapamadığı sürece ya da

bunun yerini alacak bir kurum olmadığı sürece, Avrupa’nın krizden çıkması zor olduğu kadar uzun zaman alacaktır.

2.Ortak bir maliye politikası yerine her ülkenin durumuna göre maliye politikaları oluşturulmalı.

3. Finansal birlik yerine Maastricht kriterlerin yerine getirilip

getirilmediğinin sıkı denetim ve kontrolü sağlanmalı.

AB nerede?

Maastricht Anlaşmasının gerek 2. Mad. belirtilen hedefler gerekse ekonomik kriterler bağlamında Türkiye Ekonomisinin AB ülkelerinden daha iyi olduğunun söylenmesi Türkiye’de işler yolunda demek mi?

Siyasi söylem mi? Nedir?

Küresel Piyasaların Motoru Amerika Ekonomisi

Avrupa Birliğinin borç sorununun üstesinde gelebilmesi, Türkiye ekonomisinin büyümesine ivme verebilmesi işsizliğini azaltabilmesi,ancak Amerika’nın durgunluktan çıkıp büyümesine bağlı. Çin Söylemi yanıltmacadır.

büyümesine

Türkiye Burada mı?

Türkiye Ekonomisi, özellikle bütçe dengesi, Borçlar/GDP olumlu gelişim içinde olmakla beraber göstermiş olduğu performans itibarıyla değerlendirildiğinde AB ülkeleriyle kıyaslanmamaktadır.