Upload
deloitte-polska
View
9.761
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Sektor budowlany - czy widać już poprawę?
Maciej Krasoń, PartnerPatryk Darowski, Wicedyrektor
Warszawa, 7 października 2015 r.
1
© 2015 Deloitte Polska
• Wzrost polskiego rynku budowlanego w 2014 roku o 0,4% r/r wobec spadku 7% r/r rok wcześniej (dane: GUS)
• Wzrost sprzedaży spółek budowlanych notowanych na GPW w ciągu pierwszych 6 m-cy 2015 roku o 9,2% w porównaniu do analogicznego okresu roku 2014
• Poprawa wyniku na sprzedaży spółek budowlanych notowanych na GPW w porównaniu do analogicznego okresu roku 2014
• Wzrost kapitalizacji spółek giełdowych w I półroczu 2015 o 22% od końca roku 2014 do 9,1 mld PLN
• Zahamowanie spadkowej tendencji średniego zatrudnienia w budownictwie w pierwszym półroczu 2015 roku (wzrost o 1,5% w porównaniu z analogicznym okresem w 2014 roku) (dane: GUS)
• Malejąca liczba upadłości spółek budowlanych w pierwszym półroczu 2015 (66 vs. 98 w pierwszym półroczu 2014 roku) (dane: Euler Hermes)
Czy branża budowlana wychodzi z kryzysu – co mówią dane finansowe?
2
© 2015 Deloitte Polska
Ranking spółek budowlanych w Polsce pod względem przychodów w 2014 roku
Lp. Nazwa firmy Przychody 2014(w tys. zł)
Przychody 2013(w tys. zł)
Zmiana nominalna2014 vs 2013
Zmiana procentowa 2014 vs 2013
1 Grupa Skanska 1 5 081 675 4 362 167 719 508 16,5%
2 Grupa Budimex (1) 4 949 939 4 749 459 200 480 4,2%
3 Grupa Strabag 3 133 492 3 298 754 -165 262 -5,0%
4 Grupa Polimex-Mostostal 2 102 197 2 362 752 -260 555 -11,0%
5 Grupa Erbud 3 1 692 055 1 223 609 468 446 38,3%
6 Grupa Trakcja (1) 1 601 674 1 274 222 327 452 25,7%
7 Grupa PBG 1 530 248 1 227 600 302 648 24,7%
8Grupa Mostostal Warszawa (2) 1 509 524 1 633 363 -123 839 -7,6%
9 Grupa Elektrobudowa 5 1 108 316 905 553 202 763 22,4%
10 Grupa Unibep 3 1 079 703 920 548 159 156 -17,3%
11 Warbud S.A. (1) 1 049 886 1 121 472 -71 586 -6,4%
12 PORR (Polska) S.A. (1) 1 045 019 1 030 076 14 943 1,5%
13 Grupa Mirbud (1) 971 603 937 301 34 302 3,7%
14 Grupa Mostostal Zabrze* 862 650 575 117 287 533 50,0%
15 Grupa Torpol* 775 399 415 717 359 682 86,5%
Suma 28 493 380 26 037 710 2 455 671 9,4%
Średnia 1 899 559 1 735 847 163 711 9,4%
• Nowy podmiot w rankinguŹródło: sprawozdania finansowe analizowanych spółek oraz dane finansowe otrzymane ze spółek
3
© 2015 Deloitte Polska
Przychody wygenerowane przez spółki budowlane notowane na GPW w I półroczu 2015 wzrosły o 848,5 mln zł (wzrost o 9,2%) w porównaniu do I półrocza 2014 i wyniosły 10 mld zł.
Przychody spółek budowlanych notowanych na GPW w I półroczu 2015 wzrosły o 848,5 mln zł
Źródło: sprawozdania finansowe analizowanych spółek
Źródło: sprawozdania finansowe analizowanych spółek
Przychody spółek budowlanych notowanych na GPW w pierwszym półroczu 2015 w mld PLN
Grupa
Bud
imex
Grupa
Poli
mex-M
ostos
tal
Grupa
Erb
ud
Grupa
PBG
Grupa
Elek
trobu
dowa
Grupa
Mos
tostal
War
szaw
a
Grupa
Unib
ep
Grupa
Tra
kcja
PRKiI
Torpo
l
Grupa
Mos
tostal
Zab
rze
Grupa
Mirb
ud
0
500
1,000
1,500
2,000
2,500
2,088
1,139
526705
383
829
436 435
166 240 234
2,153
969709 663
442702
462579
223373
501
2,268
1,118
839 772593 576 575
565444
347 306
Przychody 06.2013 (w mln zł) Przychody 06.2014 (w mln zł) Przychody 06.2015 (w mln zł)
4
I półrocze 2013 I półrocze 2014 I półrocze 20150.0
2.0
4.0
6.0
8.0
10.0
12.0
8.3 9.2 10.0
© 2015 Deloitte Polska
Średnia marża na sprzedaży spółek budowlanych notowanych na GPW za I półrocze 2015
Marża na sprzedaży = Przychody operacyjne – koszt własny sprzedaży
Wzrost średniej marży na sprzedaży oznacza poprawę wyników na realizowanych przez spółki kontraktach budowlanych
Źródło: sprawozdania finansowe analizowanych spółek
Średnia marża na sprzedaży spółek budowlanych notowanych na GPW za I półrocze 2015
5
I półrocze 2013 I półrocze 2014 I półrocze 20150.0%
1.0%
2.0%
3.0%
4.0%
5.0%
6.0%
7.0%
8.0%
9.0%
6.3% 7.2% 8.3%
© 2015 Deloitte Polska
Wzrost kapitalizacji spółek budowlanych notowanych na GPW (1)
Wartość indeksu WIG BUDOW wzrosła w okresie 6 miesięcy zakończonych 30 czerwca 2015 o 24%, podczas gdy w tym samym okresie nastąpił wzrost indeksu WIG wyniósł 4%.
Kapitalizacja spółek budowalnych notowanych na GPW na 30 czerwca 2015 wyniosła 9,11 mld zł i wzrosła w stosunku do 31.12.2014 o 1,67 mld zł (22%).
Źródło: www.gpw.pl
Kapitalizacja spółek budowlanych notowanych na GPW (w mld zł)
6
czerwiec 2013
grudzień 2013
czerwiec 2014
grudzień 2014
czerwiec 2015
0.0
1.02.0
3.0
4.05.0
6.0
7.08.0
9.010.0
5.7 7.4 6.8 7.4 9.1
Źródło: www.gpw.pl
Indeks WIG BUDOW
© 2015 Deloitte Polska
Kapitalizacja największych spółek budowlanych notowanych na GPW na 30.06.2015 (2)
7
Źródło: www.gpw.pl
46%
7%5%4%
4%
4%
4%
25%
Budimex S.A. Elektrobudowa S.A. Trakcja PRKiI S.A. Erbud S.A. Unibep S.A.Polimex-Mostostal S.A. Grupa ULMA Construccion Polska Pozostałe
42%
12%4%
4%4%
5%
5%
24%
30.06.2013 30.06.2014 30.06.2015
45%
6%6%5%
4%2%
6%
26%
© 2015 Deloitte Polska
Kluczowe czynniki rozwoju rynku budowlanego w Polsce do 2020 roku
CZYNNIKI MAKROEKONOMICZNE
FUNDUSZE UNIJNE
INWESTYCJE W INFRASTRUKTURĘ
WSPÓŁPRACA Z SEKTOREM PUBLICZNYM
Prognozowany wzrost gospodarczy w Polsce po okresie ożywienia ustabilizuje się na poziomie 3,2% w latach 2015-2018. Jednak w dłuższej perspektywie Polska będzie zbliżać się do poziomu rozwoju gospodarczego Krajów Zachodnich.
Polska będzie nadrabiać zaległości w stanie infrastruktury w porównaniu do krajów Europy Zachodniej. Wstępnie oszacowane wybrane potrzeby infrastrukturalne wynoszą ok. 310 mld zł do 2020 roku.
Według przedstawicieli spółek budowlanych barierą w rozwoju budownictwa w Polsce jest niekorzystny podział ryzyk związanych z realizacją kontraktów w sektorze publicznym, a także dominujące kryterium ceny w przetargach.
Fundusze Unijne przeznaczone na rozbudowę infrastruktury w Polsce w perspektywie 2014-
2020
Polska, jako jeden z największych beneficjentów funduszy unijnych w perspektywie 2014-2020 ma otrzymać 82,5 mld €. z czego 25,8 mld € jest przeznaczone na inwestycje infrastrukturalne.
Źródło: Projekty programów krajowych oraz regionalnych programów operacyjnych w ramach wybranych osi priorytetowych celu 7 (Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoboru przepustowości w działaniach najważniejszych infrastruktur sieciowych) oraz celu 4 (Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach)
1,2
4,8
19,8
Polska Wschodnia-infrastruktura
POIiŚ-transport
Programy regionalne-infrastruktura
25,8 mld €
8
© 2015 Deloitte Polska
W 2014 r. nastąpiło przełamanie spadkowej tendencji w budownictwie trwające od 2011 r.
Źródło: GUS
0
50
100
150
200
2011 2012
171
2010
-4,5%
158161182
2014
0,4%
159
2013
Roboty budowlane specjalistyczne
Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków
Budowa obiektów inżynierii lądowej i lądowej
Wskaźnik koniunktury w budownictwie od początku 2013 r. wykazuje trend wzrostowy, a od połowy 2014 r. przewyższa wskaźnik dla całej gospodarki.
W 2014 r., po dwóch latach spadków, odnotowano symboliczny wzrost wartości rynku budowlanego na poziomie 0,4% w stosunku do 2013 r.
Wskaźnik klimatu koniunktury w gospodarce w latach 2008-2015
Wielkość polskiego rynku budowlanego w latach 2010-2014
70
80
90
100
110
120
130
Styczeń2008
Styczeń2011
Styczeń2010
Styczeń 2014
Styczeń2012
Styczeń2009
Styczeń 2015
Styczeń2013
Gospodarka ogółemBudownictwoW najbliższych latach spodziewane jest przyspieszenie dynamiki wartości rynku budowlanego, ze względu na:• prognozowany wyższy wzrost gospodarczy w
porównaniu do okresu 2012-2013• planowane inwestycje infrastrukturalne w ramach
nowej perspektywy unijnej
9
© 2015 Deloitte Polska
Szacowane potrzeby inwestycyjne w infrastrukturę w Polsce do 2020 roku wyniosą ok. 310 mld zł*
Obszar Sektor Szacowane potrzeby inwestycyjne Lata Źródło
Infrastruktura drogowa 1)
Budowa dróg ekspresowych i autostrad 97,5 mld zł 2014-2025 Program Budowy Dróg Krajowych, sierpień 2015 r.
Budowa obwodnic 9,6 mld zł 2014-2025 Program Budowy Dróg Krajowych, sierpień 2015 r.
Budowa dróg gminnych i powiatowych 5,2 mld zł 2016-2020 Program rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016-2020
Infrastruktura kolejowa
Koleje 67,5 mld zł 2014-2023 Krajowy Program Kolejowy do 2023r
Tramwaje i koleje podmiejskie 1,5 mld zł 2015-2020Kwoty wymienione w Wieloletnich Planach Finansowych sześciu największych miast w Polsce
EnergetykaSieć przesyłowa i dystrybucyjna 42 mld zł 2014-2019 Informacje Urzędu Regulacji Energetyki, czerwiec
2015 r.
Moce wytwórcze 55 mld zł 2014-2028 Informacje Urzędu Regulacji Energetyki
Ochrona Środowiska
Gospodarka wodno-kanalizacyjna3,8 mld zł
14,3 mld zł
2014-2015
po 2015IV Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków (KPOŚK), maj 2015 r.
Oczyszczanie ścieków7,5 mld zł
2,7 mld zł
2014-2015
po 2015IV Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków (KPOŚK), maj 2015 r.
Spalarnie odpadów 3,3 mld zł 2014-2016 Informacje o planowanych / powstających ITPOK z WPGO oraz branżowych stron internetowych
RAZEM Ok. 310 mld zł
* Część wydatków w ramach tej kwoty planowane jest do wydania w dłuższej perspektywie, w tym: 107,1 mld zł przewidziane jest na infrastrukturę drogową w latach 2014-2025, 67,5 mld zł na infrastrukturę kolejową w okresie 2014-2023 oraz 55 mld zł na moce wytwórcze w latach 2014-2028. Z uwagi na brak wiarygodnych prognoz w zakresie budownictwa przemysłowego oraz mieszkaniowego nie odnosimy się do tych gałęzi budownictwa.1) Bez uwzględnienia nakładów na naprawy drogowe. GDDKiA szacuje niezbędne nakłady inwestycyjne związane z likwidacją stanu niezadowalającego i złego na drogach krajowych na
poziomie 6,6 mld zł w 2015r. Wartość nakładów przewidzianych na utrzymanie standardów technicznych w okresie 2014-2015 w ramach PBDK wynosi 46,8 mld zł.
10
© 2015 Deloitte Polska
Znaczący spadek liczby upadłości ogłaszanych przez firmy budowlane od 2014r. jest pozytywnym sygnałem dla branży
Liczba upadłości wykonawczych firm budowlanych w okresie 2011-1Q2015
Źródło: Euler Hermes
0
50
100
150
200
250
300
273 253 184
-17.9%
2013 20142012
98 66
1H2014
-32.7%
1H2015
• W I kw. 2015 roku liczba upadłości w sektorze budowlanym zmniejszyła się o 1/3 w stosunku do analogicznego okresu w 2014r, co może świadczyć o poprawie sytuacji w branży.
• Przyczyną problemów firm budowlanych są niskie marże w sektorze produkcji budowlano-montażowej związane z dużą konkurencją cenową w przetargach, dodatkowo potęgowaną przez zagranicznych graczy.
• Liczba upadłości w budownictwie na tle całej gospodarki nadal pozostaje wysoka. Upadłości przedsiębiorstw z branży budowlanej w 1 kw. 2015r. stanowiły 17% wszystkich ogłoszeń.
11
© 2015 Deloitte Polska
W pierwszych miesiącach 2015 r. obserwowane jest również zahamowanie spadkowej tendencji zatrudnienia w budownictwie
Bariery działalności dla przedsiębiorstw budowlanych
Przeciętne zatrudnienie i płaca brutto w budownictwie w okresie 2010-I kw. 2015
200
250
300
350
400
450
500 446
478 488 446
412 415
3,900
3,800
3,600
3,400
3,700
3,300
3,500
3,728
3,8993,888
2013 I kw. 2015
201420122010 2011
3,704 3,702
3,540
Średnia płaca brutto [PLN]
Przeciętne zatrudnienie w roku [tys.]
Źródło: GUS
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
31%
Niedobór wykwalifikowanych
pracowników
22%
Koszty materiałów
37%42%
Koszty zatrudnienia
19%16%
31%35%
Niedostateczny popyt
34%
62%60%62%
VIII 2015VIII 2014VIII 2013
• W I kw. 2015r. Średnie zatrudnienie w sektorze budowlanym wzrosło o 1,5% w stosunku do analogicznego okresu w roku poprzednim, jednak nadal pozostaje na niskim poziomie.
• Problemem sygnalizowanym przez pracodawców, który nasila się od 2013 roku jest niedobór wykwalifikowanych pracowników. 22% przedsiębiorstw podaje ten czynnik jako barierę w prowadzeniu działalności.
W dłuższej perspektywie w związku z napływem nowych funduszy europejskich oczekiwany jest dalszy wzrost zatrudnienia w sektorze budownictwa infrastrukturalnego. Zwiększy się również zapotrzebowanie na wyspecjalizowanych pracowników w obszarze budownictwa ciężkiego oraz energetyki.
12
© 2015 Deloitte Polska
Z perspektywy spółek budowlanych
Po wprowadzeniu zmian do ustawy PZP, cena nadal ma kluczowe znaczenie przy wyborze wykonawcy…
GDDKiA wyciągnęła wnioski po doświadczeniach EURO 2012, rozstrzygnęła już przetargi na kwotę 30 mld zł
Do końca sierpnia 2015 r. PKP PLK nie ogłosiła żadnego projektu o charakterze budowlanym w ramach perspektywy UE 2014-2020
Możliwości zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany cen są ograniczone, dlatego coraz istotniejszą rolę stanowią kompetencje zakupowe spółek
…ale widoczne są sygnały poprawy w zamówieniach w budownictwie przemysłowym: • Zmniejszenie wagi ceny,• Coraz częstsze wprowadzanie
wymogu określonego poziomu zaangażowania własnych sił roboczych
Potrzebne są podobne zmiany w innych segmentach
W budownictwie szynowym mogą nastąpić opóźnienia i kumulacja projektów, co może doprowadzić do wzrostu cen materiałów budowlanych oraz kosztów zatrudnienia podwykonawców
W budownictwie infrastrukturalnym występuje niedobór siły roboczej
13
© 2015 Deloitte Polska
Podsumowanie
• Polski sektor budowlany powoli wychodzi z kryzysu. W pierwszej połowie tego roku przychody spółek budowlanych notowanych na giełdzie były o 9,2 proc. wyższe niż rok wcześniej. Poprawiła się także ich marża ze sprzedaży i marża operacyjna.
• Z rynku napływają kolejne sygnały świadczące o poprawie sytuacji w budownictwie. Widoczny jest znaczący spadek liczby upadłości firm budowlanych od 2014 r., a także zahamowanie spadkowej tendencji zatrudnienia w branży.
• Dalsze perspektywy dla budownictwa są oceniane pozytywnie. Kondycja sektora w najbliższych latach będzie determinowana głównie przez poziom inwestycji infrastrukturalnych finansowanych z funduszy unijnych w ramach nowej perspektywy 2014 - 2020 oraz środków krajowych. Według dostępnych źródeł szacowane potrzeby inwestycyjne w infrastrukturę w Polsce do 2020 roku wynoszą około 310 mld zł*.
14
*Część wydatków w ramach tej kwoty planowane jest do wydania w dłuższej perspektywie.
© 2015 Deloitte Polska
Kontakt
Maciej KrasońPartner w Dziale Audytu, Lider Zespołu ds. Nieruchomości i Budownictwa w Polsce
Tel: +48 22 511 03 97
Patryk DarowskiWicedyrektor w Dziale Doradztwa Finansowego
Tel: +48 22 511 04 11
15
© 2015 Deloitte Polska
Deloitte jest największą na świecie firmą świadczącą profesjonalne usługi doradcze. W Polsce Deloitte rozpoczął swoją działalność w roku 1990. Nasze główne biuro mieści się w Warszawie, a sieć biur lokalnych obejmuje największe miasta polskie: Kraków, Gdańsk, Łódź, Wrocław, Katowice, Poznań, Szczecin oraz Rzeszów. W Polsce zatrudniamy łącznie ponad 1000 pracowników, którzy świadczą usługi w obszarach:
Audyt i rachunkowośćDoradztwo finansoweZarządzanie kapitałem ludzkimDoradztwo prawneDoradztwo podatkoweZarządzanie procesamiZarządzanie ryzykiemDoradztwo ITZarządzanie strategiczne
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/pl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.