Slayt 1
SAVA EKONOMS GLBAHAR YURTER
1
Bir ulusu fethetmenin ve kleletirmenin iki yolu vardr. Birisi
KILILA. Dieri BORLA...
John ADAMS
2
SAVALAR VE SAVA EKONOMSHER SAVAIN NEDEN BR NCEKNDE SAKLIDIR!Hem
i savalar hem de lkeler aras savalar iin savan kaplad alan, iddeti
ve sresi savan nedenlerinin yannda maliyetleri ve sonularn da
belirler.
3
Sava Ekonomisi
Birdevletinekonomisinisava zamannda canl tutmak adna ald
nlemlerin genel ad Sava Ekonomisidir.
4
Sava Ekonomisi
Philippe Le Billonbu olguyu "vahetinkontrol altnda tutulabilmesi
amacyla kaynaklarn retim, aktarm ve paylamnn dzenlenmesi" olarak
tanmlamaktadr.
5
Sava EkonomisiEkonominin temel sorusu olan ne retelim sorusuna
verilen yantn savan gerektirdii mal ve hizmetleri retelim eklinde
deitirilmesini gerektirmektedir. Yani bir lkenin iktisadi
kaynaklarn dier mallardan ekip, savaa dair mallara
ynlendirmesidir.
6
Sava Ekonomisilk temel soruya verilen yanttaki bu deiiklik, nasl
retelim ve kimler iin retelim sorularna verilen yantlar da
deitirmektedir.
Karaborsaclk ve enflasyonda artDevlet harcamalarnda artToplumsal
refahta d 7
Neden Sava?Veriler gsteriyor ki Sava dneminde , Sava Ekonomisini
uygulam Batl lkeler savatan sonra iyi bir sanayi ve ekonomiye sahip
olduklar grnts izmektedir. Bknz. Almanya, in, ABD, ngiltere,Sava
dneminde uygulanan politikalarn ekonomiye byk etkileri vardr.8
Sava EkonomisiSava harcamalar,ekonominin genelinde canlanmaya
neden olur. nk silah sanayii alannda retimi arttrarak bu sanayinin
GSYH iersindeki payn arttrr. Kamu kesimi harcamalarnn GSYH iindeki
paynn artmas gelir dalmnn hkmet tarafndan yeniden
ekillendirilebilmesine imkan tanr.
rn. 2. Dnya Sava srasnda ABD ekonomisi yllk %12 civarnda
byd.9
Bu etki kimilerine gre olumlu kimilerine gre ise olumsuzdur.
ster olumlu olsun ister olumsuz byk olduu kesindir.Aslnda savatan
kar elde etmek sanat iidir ve bunu yapan lkelerde mevcuttur.
rn. ABD. (Tartlmaz bir ekilde )10
& d borlarVergi arttrmHarp sanayii d yatrmlarn azaltlmasSava
Ekonomisi Enstrmanlar11
Sava Ekonomisi
Ekonomi sosyal bir bilimken, sava ekonomisi pozitif bilimdir.
Ancak grld zere enstrmanlar ekonomik olup, lkelerin GDPlerini dahi
etkilemektedir. nk retim, tketim, yatrmlar, lkeler aras ticaret,
gelir vs. her eyi etkilemektedir.Savalarn maliyetleri her zaman
planlanandan daha yksektir.
12
Sava Ekonomisi Maliyetleri savalar sona erdikten sonra da devam
eder.Ekonomik maliyetleri, yararlar aar.Bknz. Irak & ABDHer
koulda bar ekonomik olarak istenir durumdur.
13
Sava Ekonomisi Savalar ekonomiyi canlandrsa da ekonomik
sistemleri olumsuz etkiler. Sava ve atma ekonomilerin fonksiyonel
yaplarn ve kurumlarn yok etmekte/deitirmektedir. -2003'te varili 30
dolar olan petrol fiyatnn, finansal krizin patlak verdii 2008'de
140 dolara kmas, savan dalga etkisi olarak grlyor. Hatta igal,
Amerikan ekonomisinin mevcut krize etkin bir zm retmesini
engelliyor.14
Sava Ekonomisi lkeler sava durumunda para basmak iin baslan para
miktarnda karlk bulundurmaya gerek duymazlar ve sava finansman iin
para basarlar.Sava dneminde genelde vergiler artar ve/veya yeni
vergi ykmllkleri ortaya karlr.
Harcanabilir gelirde d15
Sava EkonomisiSava, servetin ve gelirin toplumu oluturan
bireyler ve sosyal snflar arasnda yeniden dalmna neden
olmaktadr.
16
Sava EkonomisiSava zamannda lkeler, yurt iindeki iktisadi
kaynaklarnn ounu halkn refahn arttran kalemlerden ekip savata
kullanlacak rnlerin retimine kaydrr.
17
Sava EkonomisiBu durum sava zamanlarnda arttrr. Halk nceki dneme
gre grece daha fakirlemesinin yannda nceki dnemlerde grece ucuz ama
tercih edilebilir olan mallara da eriimi kstlanr. Temel rnlerin
(gda, temizlik, giyecek, iletiim vs) dalmnda askeri birimlere
ncelik verilir. Dolaysyla karaborsaclk ve enflasyon artar. 18
Sava EkonomisiDnya sistemi ierisinde 1970lerde zirve dnemine
geen ABD nin Amerikan Yzyln devam ettirme emeli yaratc tahripkrlk
sreci olarak dnya halklarna igaller, paralanmalar ve yapsal
krlmalar eklinde yansd. Amerika epey zamandr bar-zaman sava
makinesi roln slendi.
19
Sava EkonomisiABDnin merkez bankas aslnda zel bir banka olan
Federal Reserve, ABD hkmetine faizli bor para vermektedir.Sistem
ABDnin srekli para harcamasn ister. ABD kendi parasn basamaz, dolar
faizli olarak Federal Reserveden kiralar.Bu sistem devam etsin diye
ABDnin bir yerlerde savaa girmesi gerekir.
20
Sava EkonomisiAmerikan ekonomisi byk lde sava ekonomisine
dayanr. Bu nedenle Amerika dnya halklar iin gittike byk tehlike
olmaktadr.
21
Sava EkonomisiABDli iktisat John Perkinse gre ABD'nin dnya
nfusunun yzde 5'ini oluturduu halde dnya kaynaklarnn yzde 30'unu
tketiyor.
Yine Ona gre, "ABD'nin izledii lme ve savaa dayal bir
ekonomidir. ABD, dnyay soyuyor. Oysa dnya nfusunun yars a. nsanlarn
beslenmesini, barnmasn ve dier ihtiyalarn karlayan bir ekonomik
dzen olmas gerekiyor."
22
Sava Ekonomisi
Stiglitzin hesaplamalarna gre Irak Savann yan maliyetleriyle 10
yl ierisindeki faturas 2 Triyon dolar.Finansal veriler salayan site
Market Watch'a gre ise, Irak igalinin, Aralk 2011'den sonrakilerle
ABD'ye direkt ve dolayl toplam maliyeti 4 trilyon dolar
buluyor.
23
Sava EkonomisiAncak baz kaynaklara gre ABD, Irak igalinden karl
kt ynndedir. Hatta onlara gre ortaya atlan zarar tablolar Obamann
vergilerimiz Irak ve Afganistan'da harcanyor saptrmasdr.
24
Sava EkonomisiAadaki bilgiler bu tezi destekler
niteliktedir;
ABD ekonomisinin yaklak yarsn hl silah endstrisi oluturmaktadr.
Amerikal mkelleflerden alnan vergi gelirlerinin dahi yzde 57si
askeri harcamalara gidebilmektedir.
25
Sava EkonomisiHer silah veya silah sisteminin (mermi ve fzeleri
dahil) bir kullanm ve raf mr vardr. Bunlarn imhas dahi ok yksek
maliyetler tutmaktadr.
-Bu fiziki sava ise 10/1 lm oran ve sava alannn uzakl sebebiyle
sadece Irakta koca bir plk, sefalet, yknt, lm ve smrlmlk yuma
brakmtr.
26
Sava EkonomisiSilahlar savata tatbik etmek masraflarnz, uzun
vadede de olsa zerinde denediiniz veya patlattnz lkelerden tahsil
etme ihtimaliniz sz konusu olabilir. Byle bir durumda sava tatbikat
daha pahaldr.
Ayrca askeri adan gl olmak ve ordunuzu her an ve ilgi alannzdaki
her corafyada savaa hazrtutmak dnyada sz sahibi olmanz
salayacaktr.27
28
Sava Ekonomisi
Bir nceki slaytta Irak ve Suriye petrol yataklar grnmektedirSon
yllarda yaplan savalar, igaller, i atmalar ya da terrle mcadele ad
altndaki uygulamalarn esas sebebi petroldr.Savan esas nedeni Irak
ve Suriye'deki petrol ve doalgaz sahalar zerindeki ekimedir.
29
29
Sava EkonomisiIrak petrollerinin kullanm hakk uzun sreliine ABD
ye gemitir. 30
Sava Ekonomisi Uygulama Karar Zordur!!!Halkn enflasyonla bouaca
kesin olduu gibi savan galibiyetle sonlanmamas ihtimali de vardr.
Bu yzden lkeler tamamyla sava ekonomisi uygulamak yerine dier
birimlerin btelerinden azar azar keserek askeri birimlerin
btelerini arttrma yoluna giderler. Bylece savan i siyasetteki
maliyetini en aza indirmek isterler.31
Sava EkonomisiSonu olarak, sava ekonomisi riskli olsa da gtrleri
kadar getirileri de oktur. ABD nin 1. Dnya Savandan beri uygulad
sava ekonomisi karl olmutur.
Kald ki kendi topraklarnda sava yz grmemitir. Kar elde etmedii
varsaylsa bile insan kayb yada lkesinde tahribat sz konusu olmad
iin zaten kardadr.32
KAYNAKLARhttp://www.meltemhaber.com/?haber,10687https://derinstrateji.files.wordpress.com/2015/03/sava-ekonoms-ve-ortadouda-savain-ekonoms-i.pdfhttp://www.irfanerdogan.com/makaleler3/wareconomy.htmhttps://tr.wikipedia.org/wiki/Sava%C5%9F_ekonomisihttps://neoekonomi.com/kaossavas-ve-ekonomi/http://www.sabah.com.tr/dunya/2013/03/16/irak-abdye-pahaliya-mal-olduhttp://www.sde.org.tr/tr/authordetail/irak-ve-afgan-savasinin-abdye-getirisi/903http://watson.brown.edu/costsofwar/figures/2014/costs-war-iraq-afghanistan-and-pakistan-fy2001-2014-billions-current-dollarshttp://www.haberturk.com/dunya/haber/644066-savasin-abdye-maliyeti-belli-olduhttps://kursadozmen.wordpress.com/2013/09/12/savaslarin-ekonomiye-etkileri/https://books.google.com.tr/books?id=YQ1t3rHZFtEC&lpg=PT10&ots=UIx2SBeqaB&dq=%C4%B1rak%20sava%C5%9F%C4%B1n%C4%B1n%20abd%20ye%20maliyeti&hl=tr&pg=PT7#v=onepage&q=%C4%B1rak%20sava%C5%9F%C4%B1n%C4%B1n%20abd%20ye%20maliyeti&f=false
33
KAYNAKLARhttp://www.anlayis.net/makaleGoster.aspx?dergiid=1&makaleid=2843
34
