´ÖÆüÃÖæ»Ö †×¬Ö�úÖ¸üß ¾Ö �ú´ÖÔ“ÖÖ¸üß ¯ÖÏ׿Ö�Ö�Ö

ä¶ÉäJÉ®ú MÉɪÉEò´ÉÉb÷+{{É®ú ÊVɱ½þÉÊvÉEòÉ®úÒ

•Ö×´Ö−Öß“µÖÖ ¸êü�úÖò›Ôü“Öê ´ÖÆüŸ¾Ö

•Ö´Öß−Ö ´ÖÖ»Ö�úÖÓ−ÖÖ / �ÖÖŸÖê¤üÖ¸üÖÓ−ÖÖ ÆüŒ�úÖ“ÖÖ ¯Ö¸üÖ¾ÖÖ ´Æü�Ö−Ö•Ö´Öß−Ö ´ÖÖ»Ö� Ö−ÖÖ / �ÖÖŸÖ¤Ö¸Ö−ÖÖ - ÆŒ� Ö“ÖÖ ¯Öã Ö¾ÖÖ ´Æ�Öæ−Ö.

•Ö´Öß−Ö �úÃÖ�ÖÖ·µÖÖÓ−ÖÖ �úôû ÆüŒ�úÖÓÃÖÖšüß ¾Ö ŸÖÖ²µÖÖÃÖÖšüß•Ö´Öß−Ö � ÃÖ�ÖÖ·µÖÖ−ÖÖ - �ã ô ÆŒ� ÖÃÖÖšß ¾Ö ŸÖÖ²µÖÖÃÖÖšß.

¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ−ÖÖ»ÖÖ - ´ÖÆüÃÖ»ÖÖÃÖÖšüß ×−ÖµÖÖê•Ö−ÖÖÃÖÖšüß ×¾Ö�úÖÃÖÖŸ´Ö�ú¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ−ÖÖ»ÖÖ ´ÖÆÃÖã»ÖÖÃÖÖšß, ×−ÖµÖÖ•Ö−ÖÖÃÖÖšß, ×¾Ö� ÖÃÖÖŸ´Ö�

�úÖ´ÖÖÃÖÖšüß.

2

ŸÖ»ÖÖšü¶ÖÓ“Öê ¸êü�úÖò›Ôü šêü¾Ö�µÖÖ´Ö¬Öᯙ ´ÖÆüŸ¾Ö

ŸÖ»ÖÖšüß ´ÖÆüÃÖæ»Ö µÖÓ¡Ö�Öê“ÖÖ �ú�ÖÖ †ÖÆêü.

¯ÖÏŸµÖê�ú �ÖÖ¾ÖÖŸÖ ŸÖ»ÖÖšü¶Ö“Öê †Ûß֟¾Ö.

´ÖÆüÃÖæ»Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ−ÖÖÃÖÆü, ¯ÖÖ�Öß ™Óü“ÖÖ‡Ô, −ÖîÃÖ�Öá�ú †Ö¯Ö¢Öß, ÃÖÖ´ÖÖוÖ�ú †£ÖÔÃÖÆüÖµµÖ µÖÖê•Ö−ÖÖ, �ÖÖÓ¾ÖÖŸÖᯙ ÃÖÖ¬Ö−Ö ÃÖÓ¯Ö¢Öß“ÖßÃÖÖ´ÖÖוÖ� †£ÖÃÖÆÖµµÖ µÖÖ•Ö ÖÖ, ÖÖ¾ÖÖŸÖᯙ ÃÖÖ¬Ö Ö ÃÖ Ö¢Öß“Öß ÃÖÖÓÛ�µÖ�úßµÖ ´ÖÖ×ÆüŸÖß ¾Ö ¿ÖÖÃÖ�úßµÖ •Ö×´Ö−Öß“Öê ¸ü�Ö�Ö.

�ÖÏÖ´Ö ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸üᯙ ´ÖÆüÃÖæ»Ö †×¬Ö�úÖ¸üß - ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ−ÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏןÖ×−Ö¬Öß

3

ŸÖ»ÖÖšü¶ÖÓ²Ö§ü»Ö •Ö−Ö´ÖÖ−ÖÃÖÖŸÖᯙ ¯ÖÏןִÖÖ

•Öê −Ö ×»Ö×Æü»Öê ŸÖê ×»ÖÆü߻ֻÖÖ™üß ŸÖ»ÖÖšüß

ŸÖ - ŸÖ�ÎúÖ¸ü

»ÖÖ »ÖÖ¾Ö−Ö»ÖÖ - »ÖÖ¾Öæ−Ö

šüß - ךü�úÖ�ÖÖ¾Ö¸ü †Ö�Ö�ÖÖ¸üÖŸÖÖŸµÖÖ � ãúšêü �Öê»Öê ?

ÃÖÖÓ�ÖŸÖÖ µÖê�ÖÖ¸ü −ÖÖÆüß ˆªÖ “ÖÖî�ú¿Öß �ú¸üÖÃÖÖ�ÖŸÖÖ µÖ�ÖÖ¸ −ÖÖÆß. ˆªÖ “ÖÖ� ¿Öß � ¸Ö.

ŸÖ»ÖÖšüß �ÖÖ¾Öß ÃÖÖ¯Ö›üŸÖ / ¸üÖÆüŸÖ −ÖÖÆüߟÖ.

4

ŸÖ»ÖÖšü¶ÖÓ“ÖÖ ¥ü™üß�úÖê−Ö¥

†ÆüÖê¸üÖ¡Ö �úÖ´Ö

ÃÖ¾ÖÔ ¯ÖÏ�úÖ¸ü“Öß �úÖ´Öê - ×−Ö¾Ö›ü�Öã�úÖ, •Ö−Ö�Ö�Ö−ÖÖ, ×¾Ö×¾Ö¬Ö

¯ÖÏ�úÖ¸ü“Öß ÃÖ¾Öì�Ö�Öê, ¸üÖ•Ö׿Ö™üÖ“ÖÖ¸ü.

ׯÖÏ׿Ö�Ö�ÖÖ“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö.

†ªÖ¾ÖŸÖ ¿ÖÖÃÖ−Ö ×−Ö�ÖÔµÖÖ“Öß †−Ö¯Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ (−Ö�úÖ¿ÖÖ †Ö�úÖ¸ü²ÖÓ¤ü ‡ )†ªÖ¾ÖŸÖ ¿ÖÖÃÖ−Ö ×−Ö�ÖµÖÖ“Öß †−Öã Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ, (−Ö� Ö¿ÖÖ, †Ö� Ö¸²Ö¤, ‡.)

�úÖµÖÖÔ»ÖµÖ, ²Öîšü�ú ¾µÖ¾ÖãÖÖ ¾Ö ÃÖÖ¬Ö−Ö ÃÖÖ´Ö�ÖÏß“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö.5

� Ö ÖÖ»Ö Ö, Öš� ¾ Ö¾ÖãÖÖ ¾Ö ÃÖÖ Ö Ö ÃÖÖ Öã ÖÏß“ÖÖ † ÖÖ¾Ö.

ŸÖ»ÖÖšü¶ÖÓ“ÖÖ ¥ü™üß�úÖê−Ö¥

�úÖêŸÖ¾ÖÖ»ÖÖÓ“Öß ×¸üŒŸÖ ¯Ö¤êü.

�ÖÏÖ´Ö ¯ÖÖŸÖôûß¾Ö¸üᯙ �ÖÏÖ´ÖÃÖê¾Ö�ú, ¯ÖÖê×»ÖÃÖ ¯ÖÖ™üß»Ö, ÃÖ¸ü¯ÖÓ“Ö, ˆ¯ÖÃÖ¸ü¯ÖÓ“Ö

Ó ÔµÖÖÓ“µÖÖ ÃÖÆü�úÖµÖÔ ¾Ö ÃÖ´Ö−¾ÖµÖÖ“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö.

¾Ö׸üšüÖÓ“µÖÖ »Öê�Öß ¾Ö ïÖ™ü ×−Ö¤ìü¿ÖÖÓ“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö¾Ö׸š֓µÖÖ »Ö�Öß ¾Ö ïÖ™ ×−Ö¤¿ÖÖ“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö.

×−Ö�úÖ»Ö ¯Ö¡ÖÖŸÖᯙ ÃÖÓפü�¬ÖŸÖÖ.× Ö� Ö»Ö Ö¡ÖÖŸÖᯙ ÃÖפ ¬ÖŸÖÖ.

�ÖÖÓ¾ÖÖŸÖᯙ ¸üÖ•Ö�úÖ¸ü�Ö / ÃÖ´ÖÖ•Ö�úÖ¸ü�Ö.

6

1. ¸üÖ•µÖ‘Ö™ü−ÖÖ1. ¸üÖ•µÖ‘Ö™ü−ÖÖ

2.�ëú¦üßµÖ �úÖµÖ¤êü 3.�ëú¦üßµÖ ×−ÖµÖ´Ö

4.¸üÖ•µÖÖ“Öê �úÖµÖ¤êü 5.×−ÖµÖ´Ö

6.¿ÖÖÃÖ−Ö ×−Ö�ÖÔµÖ

7.¿ÖÖÃÖ−Ö ¯Ö׸ü¯Ö¡Ö�ú

8.¾Ö׸üšüÖÓ“Öê ¯Ö׸ü¯Ö¡Ö�ú

7þ֟Ö:“µÖÖ ´Ö−ÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ ?

�úÖµÖ¤êü

♦ ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖ 3279 � ëú¦üßµÖ �úÖµÖ¤êü.

♦ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¸üÖ•µÖÖÓ“Öê 30000 �úÖµÖ¤êü.

♦ ×¾Ö׬ִÖÓ›üôûÖÓ−Öß � êú»Ö껵ÖÖ ‹�ú�Ö �úÖµÖªÖÓ“Öß ÃÖÓ�µÖÖ †×−ÖÛ¿“ÖŸÖ !♦ ×¾Ö׬ִ֛ôÖ−Öß � »Ö»µÖÖ ‹� æ �Ö � ÖµÖªÖ“Öß ÃÖ�µÖÖ †×−ÖÛ¿“ÖŸÖ !

♦ ¯ÖÏ“ÖÓ›ü ÃÖÓ�µÖê−Öê �úÖµÖ¤êü,

ŸµÖÖ¯Öê�ÖÖ •ÖÖÃŸÖ ¾Ö�úß»Ö,

−µÖÖµÖ �ú´Öß !!!−µÖÖµÖ � ´Öß !!!

8

•Ö×´Ö−Öà“µÖÖ ³ÖÖÓ›ü�ÖÖ“Öß �úÖ¸ü�Öê

¿Ö²¤ü −Ö ¯ÖÖôû»µÖÖ´Öãôêû

ê�úÖµÖªÖ“µÖÖ †–ÖÖ−ÖÖ´Öãôêû.

ÃÖÖ´ÖÖוÖ�ú ¯ÖÏןÖšüÖ, ‡ÔÂÖÖÔ, ´ÖÆüŸ¾ÖÖ�úÖÓ�ÖÖ, «êüÂÖ ‡.ÃÖÖ ÖÖ× Ö� ÖÏ×ŸÖ šÖ, ‡ ÖÖ, ÖÆŸ ÖÖ� Ö�ÖÖ, « Ö ‡. ÃÖÖ´ÖÖוÖ�ú �úÖ¸ü�ÖÖÓ´Öãôêû.

¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ−ÖÖÓ�ú›æü−Ö ÆüÖê�ÖÖ·µÖÖ “Öã�úÖ.

9

¿Ö²¤ü −Ö ¯ÖÖôû»µÖÖ¿Ö²¤ü −Ö ¯ÖÖôû»µÖÖ´ÖãôêûÖãôêû

1.1. ¯Ö¯Ö××Æü»µÖÖÓ¤Ö ŸÖÖë›üß �ú¸üÖ¸Æü»µÖÖÓ¤Ö ŸÖÖë›üß �ú¸üÖ¸

22 ¿Ö²¤ü¿Ö²¤ü ×פü»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê¤ü»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê2.2. ¿Ö²¤ ¿Ö²¤ ×פ»ÖÖ •ÖÖŸÖÖ¤»ÖÖ •ÖÖŸÖÖ

3.3. ¿Ö²¤ü ¯ÖÖôû�µÖÖ“Öê ¾Ö“Ö−Ö ¿Ö²¤ü ¯ÖÖôû�µÖÖ“Öê ¾Ö“Ö−Ö ×פü»Öê •ÖÖŸÖê¤ü»Öê •ÖÖŸÖê

4.4. ¿Ö²¤ü ¿Ö²¤ü ×±×±ú¸üú¸ü××¾Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê¾Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê

5.5. ††××¾ÖÀ¾ÖÖÃÖ ¾µÖŒŸÖ ÆüÖêŸÖÖê¾ÖÀ¾ÖÖÃÖ ¾µÖŒŸÖ ÆüÖêŸÖÖê5.5. ††××¾Ö ¾ÖÖÃÖ ¾ ÖŒŸÖ ÆÖŸÖÖ¾Ö ¾ÖÖÃÖ ¾ ÖŒŸÖ ÆÖŸÖÖ

6.6. ††××¾ÖÀ¾ÖÖÃÖÖ¾Ö¸ü ˆ¯ÖÖµÖ ¿ÖÖê¬Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê¾ÖÀ¾ÖÖÃÖÖ¾Ö¸ü ˆ¯ÖÖµÖ ¿ÖÖê¬Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê

ê êê ê7.7. �Ö™ü»ÖÖ ÃÖã¹ý ÆüÖêŸÖÖê�Ö™ü»ÖÖ ÃÖã¹ý ÆüÖêŸÖÖê

10

�úÖµÖ¤êü�úÖµÖ¤êü××¾ÖÂÖµÖ�ú †¾ÖÂÖµÖ�ú †––ÖÖ−ÖÖÖÖ−ÖÖ´ÖãôêûÖãôêûãã

1.1. �úÖµÖªÖ“Öß�úÖµÖªÖ“Öß ´ÖÖÖÖ××ÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖêÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖê1.1. � Ö ÖªÖ Öß � Ö ÖªÖ Öß ÖÖÖÖ××ÆŸÖß ÖÃÖŸÖÆŸÖß ÖÃÖŸÖ

2.2. ××−ÖµÖ−ÖµÖ´ÖÖÓ“Öß ÖÖÓ“Öß ´ÖÖÖÖ××ÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖêÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖê

3.3. �úÖµÖÔ¯Ö¬¤üŸÖß“Öß �úÖµÖÔ¯Ö¬¤üŸÖß“Öß ´ÖÖÖÖ××ÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖêÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖê

44 µÖÓ¡Ö−Öê“ÖßµÖÓ¡Ö−Öê“Öß ´ÖÖÖÖ××ÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖêÆüŸÖß −ÖÃÖŸÖê4.4. µÖ¡Ö−Ö“Öß µÖ¡Ö−Ö“Öß ´ÖÖÖÖ××ÆŸÖß −ÖÃÖŸÖÆŸÖß −ÖÃÖŸÖ

5.5. µÖÖê�µÖ ÃÖ»»µÖÖ“ÖÖ †³ÖÖ¾ÖµÖÖê�µÖ ÃÖ»»µÖÖ“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö

11

¾µÖŒŸÖß�ÖŸÖ ‡ÔÂÖÖÔ / ¾µÖŒŸÖß�ÖŸÖ ‡ÔÂÖÖÔ / ´ÖÆüŸ¾ÖÖ�úÖÓ�ÖÖ / �Ö¾ÖÔ / þÖÖ£ÖÔÖÆüŸ¾ÖÖ�úÖÓ�ÖÖ / �Ö¾ÖÔ / þÖÖ£ÖÔ‡‡

1.1. ´ÖÖ�ÖÃÖÖÖ�ÖÃÖ -- ´Ö»ÖŸÖ: þÖÖ£Öá †ÃÖŸÖÖêÖ»ÖŸÖ: þÖÖ£Öá †ÃÖŸÖÖê1.1. ÖÖ ÖæÃÖ ÖÖ ÖæÃÖ Öã»ÖŸÖ: à ÖÖ Öá †ÃÖŸÖÖÖã»ÖŸÖ: à ÖÖ Öá †ÃÖŸÖÖ

2. ¾µÖŒŸÖß�ÖŸÖ †¾Ö�Öã�Ö 2. ¾µÖŒŸÖß�ÖŸÖ †¾Ö�Öã�Ö

1 ‡ÔÂÖÖÔ1 ‡ÔÂÖÖÔ 6 “Ö»ÖÖ�Öß6 “Ö»ÖÖ�Öß1 ‡1 ‡2 2 ´ÖÆüŸ¾ÖÖ�úÖÓ�ÖÖÖÆüŸ¾ÖÖ�úÖÓ�ÖÖ

3 þÖÖ£ÖÔ3 þÖÖ£ÖÔ 4 »ÖÖê³Ö4 »ÖÖê³Ö5 �Ö¾ÖÔ5 �Ö¾ÖÔ

66

3.3. ××¾Ö�úŸÖ¾Ö�úŸÖ ´Ö−ÖÖê¾Ö¢Öß“Öê ¤ü¿ÖÔ−ÖÖ−ÖÖê¾Ö¢Öß“Öê ¤ü¿ÖÔ−Ö12

3.3. ××¾Ö� é ŸÖ ¾Ö� é ŸÖ ´Ö ÖÖ¾Öé¢Öß“Ö ¤¿Ö ÖÖ ÖÖ¾Öé¢Öß“Ö ¤¿Ö Ö

´ÖÆüÃÖæ»Ö ¯ÖÏ¿ÖÖÃÖ−ÖÖ�ú›æü−Ö ÆüÖê�ÖÖ·µÖÖ “Öã�úÖ

1. »Öê�Ö×−Ö�úß Ã¾Ö¹ý¯ÖÖ“µÖÖ “Öã�úÖ

Ô ß ß2. �úÖµÖÔ Ö¨üŸÖߟÖᯙ “Öã�úÖ

3. �úÖµÖªÖ“Öê †–ÖÖ−Ö3 –

4. �úÖµÖªÖ“ÖÖ “Öã�úß“ÖÖ †£ÖÔ »ÖÖ¾Ö»µÖÖ´Öãôêû ÆüÖê�ÖÖ·µÖÖ “Öã�úÖ

× ê ß ê × ì5. ¾Ö׸üšüÖÓ“Öê “Öã�úß“Öê ×−Ö¤ìü¿Ö

6. •Ö´Öß−Ö êü�úÖò›Ôü ´Ö×¬Ö»Ö ´Ö»Ö³ÖŸÖ “Ö�úÖ6. •Ö Öß Ö ¸� Ö› Ö×¬Ö»Ö Öã»Ö ÖãŸÖ “Öã� Ö

7. �úÖ»Ö´ÖµÖÖÔ¤êü“Öê ³ÖÖ−Ö −Ö šêü¾Ö�Öê

13

•Ö´Öß−Ö ×¾ÖÂÖµÖ�ú ´Öã»Ö³ÖæŸÖ ÃÖÓ�ú»¯Ö−ÖÖ

× ß ß ß ß•Ö×´Ö−Öß“µÖÖ ´ÖÖ»Ö�úß“Öß ¸µÖüŸÖ¾ÖÖ¸üß ¯Ö¨üŸÖ - •Ö´Öß−Ö ´ÖÖ»Ö�úÖ“ÖÖ £Öê™ü ¿ÖÖÃÖ−ÖÖ¿Öß ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö

‡ŸÖ¸üÖÓ“Öß ´ÖÖ»Ö´Ö¢ÖÖ −ÖÃÖ»Ö껵ÖÖ ÃÖ¾ÖÔ •Ö´Öß−Öß - ¸üßÖê, −ÖªÖ, −ÖÖ»Öê, †Öêœêü ‡. ¾Ö¸ü ¿ÖÖÃÖ−ÖÖ“Öß ´ÖÖ»Ö�úß

¾ÖÆüß¾ÖÖ™ü - ÆüßÖÖÓŸÖ¸ü�ÖßµÖ ¾Ö ¾ÖÓ¿Ö¯Ö¸Óü¯Ö¸üÖ�ÖŸÖ.

•Ö´Öß−Ö ´ÖÆüÃÖæ»Ö ÆüÖ •Ö´Öß−Öß¾Ö¸üᯙ ÃÖ¾ÖÔÁÖêšü ³ÖÖ¸ü.

¿ÖêŸÖ•Ö´Öß−Öà´Ö¬µÖê ´ÖµÖÖÔפüŸÖ ×ÆüŸÖÃÖÓ²ÖÓ¬Ö.

•Ö´Öß−Ö ´ÖÖ»Ö�úÖÓ“Öê 3 ¾Ö�ÖÔ - 1) ³ÖÖê�Ö¾Ö™ü¤üÖ¸ü ¾Ö�ÖÔ -1 2) ³ÖÖê�Ö¾Ö™ü¤üÖ¸ü ¾Ö�ÖÔ -23) ¿ÖÖÃÖ�úßµÖ ¯Ö¼êü¤üÖ¸ü

14

7/12 ¾Ö •Ö´Öß−Öß“Öß ´ÖÖ»Ö�úß

†−Ö´ÖÖ−Ö - 1) 7/12 ÆüÖ ´ÖÖ»Ö�úß“ÖÖ ×−ÖÙ¾Ö¾ÖÖ¤ü ¯Ö¸üÖ¾ÖÖ −ÖÖÆüß.† Öã ÖÖ Ö 1) 12 ÆÖ ÖÖ Ö� ß ÖÖ × ÖÙ Ö ÖÖ¤ Öã Ö ÖÖ ÖÖÆß

2) 7/12 ÆüÖ •ÖÖê¯ÖµÖÕŸÖ ²Öê�úÖµÖ¤êü¿Ö߸ü šü¸ü×¾Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖ

−ÖÖÆüß, ŸÖÖê¯ÖµÖÕŸÖ �Ö¸üÖ †ÃÖ»µÖÖ“Öê �ÖéÆüߟÖ.

ß ê ê ß3) ´ÖÆüÃÖæ»Ö †×¬Ö�úÖ¸üß Æêü �êú¾Öôû ÆüŒ�úÖÓ“Öß

−ÖÖêÓ¤ü�Öß �ú¸ü�ÖÖ¸êü †×¬Ö�úÖ¸üß !!−ÖÖ¤�Öß � ¸�ÖÖ¸ †×¬Ö� Ö¸ß !!

15

16

धनयवादधनयवाद !!

17