ΘΕΑΤΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΡΑΝΙΑ ΡΑΝΙΑ ΜΑΝΩΛΗΜΑΝΩΛΗ

20122012“Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας.”

Κάρολος Κουν ( 1908-1987 , Ο Ιδρυτής του Θεάτρου Τέχνης)

TTι είναι το Θέατρο ?ι είναι το Θέατρο ?Το Το θέατροθέατρο είναι ο κλάδος της είναι ο κλάδος της

τέχνης που αναφέρεται στην τέχνης που αναφέρεται στην απόδοση ιστοριών μπροστά σε κοινό, απόδοση ιστοριών μπροστά σε κοινό, με τη χρήση κυρίως του λόγου, αλλά με τη χρήση κυρίως του λόγου, αλλά και της μουσικής και του χορού. και της μουσικής και του χορού.

Το θέατρο μπορεί να έχει διάφορες Το θέατρο μπορεί να έχει διάφορες μορφές, όπως είναι ο μονόλογος, η μορφές, όπως είναι ο μονόλογος, η όπερα, το μπαλέτο, η παντομίμα κ.ά. όπερα, το μπαλέτο, η παντομίμα κ.ά. Το θέατρο δημιουργήθηκε για πρώτη Το θέατρο δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Αθήνα, σαν μια φορά στην Αρχαία Αθήνα, σαν μια εξέλιξη του διθυράμβου. εξέλιξη του διθυράμβου.

Προσωπεία αρχαίας Τραγωδίας

Οι πρώτες μορφές του θεάτρου σε Οι πρώτες μορφές του θεάτρου σε όλη τη διάρκεια της ελληνικής όλη τη διάρκεια της ελληνικής αρχαιότητας ήταν η τραγωδία, η αρχαιότητας ήταν η τραγωδία, η κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Στο κωμωδία και το σατυρικό δράμα. Στο αρχαίο ελληνικό θέατρο αρχαίο ελληνικό θέατρο πρωταγωνιστούσαν μονάχα άντρες πρωταγωνιστούσαν μονάχα άντρες και ακόμη και σε γυναικείους ρόλους και ακόμη και σε γυναικείους ρόλους ντύνονταν οι ίδιοι γυναίκες. ντύνονταν οι ίδιοι γυναίκες.

Αρχαίο Ελληνικό ΔράμαΣατυρικό Δράμα. Ευριπίδης ‘’ ΚΥΚΛΩΨ’’

Προέλευση του Θεάτρου Προέλευση του Θεάτρου ??

Η καταγωγή του θεάτρου είναι θρησκευτική και Η καταγωγή του θεάτρου είναι θρησκευτική και τελετουργική και το αφομοιωμένο στην ομάδα άτομο, τελετουργική και το αφομοιωμένο στην ομάδα άτομο, πριν λίγο πολύ εξουσιοδοτήσει με αυτή την ευθύνη πριν λίγο πολύ εξουσιοδοτήσει με αυτή την ευθύνη τον ηθοποιό ή τον ιερέα, το θέατρο αποσπάται τον ηθοποιό ή τον ιερέα, το θέατρο αποσπάται προοδευτικά από τη μαγική και θρησκευτική ουσία προοδευτικά από τη μαγική και θρησκευτική ουσία του, γινεται αρκετά ισχυρό και αυτόνομο ώστε να του, γινεται αρκετά ισχυρό και αυτόνομο ώστε να αψηφά την κοινωνία: εξ αυτού και οι δυσκολίες που αψηφά την κοινωνία: εξ αυτού και οι δυσκολίες που χαρακτηρίζουν τη σχέση του με την εξουσία, με το χαρακτηρίζουν τη σχέση του με την εξουσία, με το νόμο και μάλιστα, με το στοιχειώδες πολιτικό του νόμο και μάλιστα, με το στοιχειώδες πολιτικό του δικαίωμα. Όποια και να είναι η αξία αυτών των δικαίωμα. Όποια και να είναι η αξία αυτών των θεωριών το θεωριών το θέατροθέατρο σήμερα διαφοροποιείται για να σήμερα διαφοροποιείται για να ανταποκριθεί σε πολυάριθμες νέες αισθητικές και ανταποκριθεί σε πολυάριθμες νέες αισθητικές και κοινωνικές λειτουργίες. Η ανάπτυξη του συνδέεται κοινωνικές λειτουργίες. Η ανάπτυξη του συνδέεται στενά με την ανάπτυξη της τεχνολογικής σκέψης και στενά με την ανάπτυξη της τεχνολογικής σκέψης και κοινωνικής συνείδησης. κοινωνικής συνείδησης.

Η ανάγκη του ανθρώπου Η ανάγκη του ανθρώπου για το Θέατρο.για το Θέατρο.

Το πρόβλημα της κοινωνικής λειτουργίας της Το πρόβλημα της κοινωνικής λειτουργίας της θεατρικής τέχνης δεν είναι απλό. Οι θεατρικής τέχνης δεν είναι απλό. Οι κοινωνιολόγοι και οι ανθρωπολόγοι κοινωνιολόγοι και οι ανθρωπολόγοι δυσκολεύονται να αποσαφηνίσουν τα κίνητρα της δυσκολεύονται να αποσαφηνίσουν τα κίνητρα της ανάγκης του ανθρώπου για τοανάγκης του ανθρώπου για το θέατρο.θέατρο.

Αναφέρονται διαδοχικά -η ταυτόχρονα– στη Αναφέρονται διαδοχικά -η ταυτόχρονα– στη μιμητική επιθυμία, την κλίση για παιχνίδι τόσο μιμητική επιθυμία, την κλίση για παιχνίδι τόσο στο παιδί όσο και τον ενήλικο, την μυητική στο παιδί όσο και τον ενήλικο, την μυητική λειτουργία της τελετουργίας, την ανάγκη λειτουργία της τελετουργίας, την ανάγκη αφήγησης ιστοριών και του εμπαιγμού ενός αφήγησης ιστοριών και του εμπαιγμού ενός κοινωνικού κατεστημένου ατιμωρητί και την κοινωνικού κατεστημένου ατιμωρητί και την ηδονή που αντλείται από τη μεταμόρφωση του ηδονή που αντλείται από τη μεταμόρφωση του ηθοποιού. ηθοποιού.

Χρησιμότητα Χρησιμότητα Θεάτρου ?Θεάτρου ?

α) α) Η ψυχαγωγική λειτουργίαΗ ψυχαγωγική λειτουργία: Το θέατρο ως : Το θέατρο ως μορφή τέχνης δίνει τη δυνατότητα να μορφή τέχνης δίνει τη δυνατότητα να συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, να αγγίξουμε συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, να αγγίξουμε ο ένας τον άλλο, να νιώσουμε μαζί μια ο ένας τον άλλο, να νιώσουμε μαζί μια αλήθεια. Επιβιώνει ως μέσο ψυχαγωγίας αλήθεια. Επιβιώνει ως μέσο ψυχαγωγίας γιατί απλά ανταποκρίνεται σε κάποια γιατί απλά ανταποκρίνεται σε κάποια ψυχοθεραπευτική ανάγκη που απορρέει από ψυχοθεραπευτική ανάγκη που απορρέει από την ιδέα της αριστοτελικής καθάρσεως. Η την ιδέα της αριστοτελικής καθάρσεως. Η δύναμη της θεατρικής τέχνης σε όλα τα δύναμη της θεατρικής τέχνης σε όλα τα ψυχοφθαρτικα πάθη, ανοίγει και προσφέρει ψυχοφθαρτικα πάθη, ανοίγει και προσφέρει στον άνθρωπο μιαστον άνθρωπο μια εκτονωτική κι εκτονωτική κι ανακουφιστική διέξοδο.ανακουφιστική διέξοδο.

β) β) Η ψυχολογική λειτουργίαΗ ψυχολογική λειτουργία: Στα σανίδια : Στα σανίδια της σκηνής ζωντανεύουν οριακές της σκηνής ζωντανεύουν οριακές καταστάσεις, απωθημένα όνειρα και φόβοι. καταστάσεις, απωθημένα όνειρα και φόβοι. Κάποιες κρυφές μας επιθυμίες παίρνουν Κάποιες κρυφές μας επιθυμίες παίρνουν σάρκα και οστά και διαμέσου των ηρώων σάρκα και οστά και διαμέσου των ηρώων που συντρίβονται, ξορκίζουμε τα δικά μας που συντρίβονται, ξορκίζουμε τα δικά μας φαντάσματα. Κι αν τα αρνητικά στοιχεία φαντάσματα. Κι αν τα αρνητικά στοιχεία όπως η βία, η αδικία, ο φόβος, η διαστροφή, όπως η βία, η αδικία, ο φόβος, η διαστροφή, δεν επιδρούν πάνω μας διαλυτικά είναι δεν επιδρούν πάνω μας διαλυτικά είναι γιατί μέσα από την καλλιτεχνική έκφραση γιατί μέσα από την καλλιτεχνική έκφραση όπως έλεγε ο Μπαρρω η τέχνη μετατρέπει όπως έλεγε ο Μπαρρω η τέχνη μετατρέπει τα μικρόβια σε εμβόλιο. τα μικρόβια σε εμβόλιο.

γ) γ) Η πολιτική λειτουργίαΗ πολιτική λειτουργία: Το θέατρο καυτηριάζει : Το θέατρο καυτηριάζει τα κακώς κείμενα, λειτουργεί κριτικά, τα κακώς κείμενα, λειτουργεί κριτικά, υπονομεύει καθιερωμένες αξίες και διαμορφώνει υπονομεύει καθιερωμένες αξίες και διαμορφώνει την πολιτική αυτοσυνειδησία του θεατή.την πολιτική αυτοσυνειδησία του θεατή.

δ) δ) Η αισθητική λειτουργίαΗ αισθητική λειτουργία: Αν κάποτε από : Αν κάποτε από κάποιους το θέατρο θεωρήθηκε βρώμικο, δεν κάποιους το θέατρο θεωρήθηκε βρώμικο, δεν έφταιξε γι' αυτό. Το θέατρο δεν είναι βρώμικο, έφταιξε γι' αυτό. Το θέατρο δεν είναι βρώμικο, κακόπεσε στα χέρια κάποιων που ήταν βρώμικοι κακόπεσε στα χέρια κάποιων που ήταν βρώμικοι κι απ' αυτό κινδυνεύει πάντα. Το θέατρο ως κι απ' αυτό κινδυνεύει πάντα. Το θέατρο ως θέατρο έξω από οποιαδήποτε εξουσία είναι θέατρο έξω από οποιαδήποτε εξουσία είναι γλώσσα που μιλάει τη δική της αλήθεια κι έχει γλώσσα που μιλάει τη δική της αλήθεια κι έχει τους δικούς της κώδικες. Η αισθητική φύση του τους δικούς της κώδικες. Η αισθητική φύση του είναι και η ουσία του.είναι και η ουσία του.

ε) ε) Η παιδαγωγική λειτουργίαΗ παιδαγωγική λειτουργία: Ο θεατής : Ο θεατής ιδιαίτερα της τραγωδίας εξοικειώνεται ιδιαίτερα της τραγωδίας εξοικειώνεται με δυο επικίνδυνα πάθη, το φόβο και με δυο επικίνδυνα πάθη, το φόβο και τον έλεο και μαθαίνει να αισθάνεται τον έλεο και μαθαίνει να αισθάνεται χωρίς υπερβολές και νοσηρές χωρίς υπερβολές και νοσηρές ακρότητες. Τα όσα δηλαδή έντονα ακρότητες. Τα όσα δηλαδή έντονα πάθη ζει ο θεατής της τραγωδίας, πάθη ζει ο θεατής της τραγωδίας, μαθαίνει να τα μετριάζει και να τα μαθαίνει να τα μετριάζει και να τα χειραγωγεί στη ζωή.χειραγωγεί στη ζωή.

Το 1962, από το Διεθνές Το 1962, από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου, Ινστιτούτο Θεάτρου, καθιερώθηκε η 27η Μαρτίου καθιερώθηκε η 27η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα ως Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.Θεάτρου.

ΣυμπέρασμαΣυμπέρασμα Επομένως η τέχνη διαπαιδαγωγεί τον άνθρωπο, τον Επομένως η τέχνη διαπαιδαγωγεί τον άνθρωπο, τον

βελτιώνει, τον κάνει καλύτερο και τελικά τον βελτιώνει, τον κάνει καλύτερο και τελικά τον ηθικοποιεί. Από όλες τις τέχνες το θέατρο είναι η πιο ηθικοποιεί. Από όλες τις τέχνες το θέατρο είναι η πιο κοινωνική τέχνη, η πιο άμεση και αποτελεσματική, η κοινωνική τέχνη, η πιο άμεση και αποτελεσματική, η πιο προκλητική για τις αντιδράσεις των ανθρώπων, πιο προκλητική για τις αντιδράσεις των ανθρώπων, γιατί το υλικό με το οποίο δημιουργεί είναι έμψυχο –γιατί το υλικό με το οποίο δημιουργεί είναι έμψυχο –και ο άνθρωπος είναι ο πιο πειστικός φορέας και ο άνθρωπος είναι ο πιο πειστικός φορέας νοημάτων, πιο πειστικός από το γραπτό λόγο, την νοημάτων, πιο πειστικός από το γραπτό λόγο, την εικόνα και τον ήχο. Ο Μπρέχτ έλεγε ότι το θέατρο εικόνα και τον ήχο. Ο Μπρέχτ έλεγε ότι το θέατρο δεν μπορεί ν' αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί όμως ν' δεν μπορεί ν' αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί όμως ν' αλλάξει τους θεατές. Αυτοί αν θέλουν μπορούν ν' αλλάξει τους θεατές. Αυτοί αν θέλουν μπορούν ν' αλλάξουν τον κόσμο. αλλάξουν τον κόσμο.

Grand-Theatre-London