โครงการการพฒนาศนยการเรยนร ICT ชมชนอยางยงยนโครงการการพฒนาศนยการเรยนร ICT ชมชนอยางยงยนหลกสตร “หลกการทาบญชชมชน และการเปนผประกอบการชมชน”

1 ไเอกสารชดท 1 : หลกการบนทกบญชและการคานวณกาไรขาดทน

โดย

ผชวยศาสตราจารยชลลดา ชโลมกลาง

โ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยแมโจ

ความหมายของการบญชความหมายของการบญชความหมายของการบญชความหมายของการบญช

การบญช คอ การจดบนทกรายการคาตางๆ ทเกยวกบการรบ- ป ไ ใ จายเงน สงของและสทธทมมลคาเปนเงนไวในสมดบญชอยางสมาเสมอ เปนระเบยบถกตองตามหลกการและสามารถแสดงผลการดาเนนงาน และฐานะการเงนของกจการในระยะเวลาหนง

ขนตอนของการบญชขนตอนของการบญชขนตอนของการบญชขนตอนของการบญช

การจดบนทก (Recording)

การใชหนวยเงนตรา (Term of money) การใชหนวยเงนตรา (Term of money)

การจดหมวดหม (Classifying)การจดหมวดหม (Classifying)

การสรปผลและแปลความหมาย (Summarizing and Interpreting)

ลกษณะทสาคญและสวนประกอบของงานการบญชลกษณะทสาคญและสวนประกอบของงานการบญช

1) เอกสารหลกฐานและบนทกทางการบญช ซงจะ

ประกอบดวยประกอบดวย

1.1แบบฟอรมตางๆ และเอกสารหลกฐานๆ ฐ

ประกอบการลงบญช

1.2สมดลงรายการเบองตน และบญชแยกประเภท

1.3งบการเงน หรอรายงานทางการเงนตางๆ

ลกษณะทสาคญและสวนประกอบของงานการบญช

(ตอ)

2) ป ใ ฟ 2) วธปฏบตเกยวกบการใชแบบฟอรม การรวบรวมเอกสาร

หลกฐาน การลงรายการในสมด ลงรายการเบองตนและบญช

แยกประเภท ตลอดจนการจดทารายงานทางการเงน

3) บคลากรททาหนาทบนทกบญช หรองานทเกยวของกบบญช

การเงน

4) อปกรณเครองมอ เครองใชทอานวยความสะดวกตอการ

ป ปฏบตงานทาบญช

ประโยชนของขอมลทางการบญชประโยชนของขอมลทางการบญชประโยชนของขอมลทางการบญชประโยชนของขอมลทางการบญช

ทราบถงผลการดาเนงานทผานมาของกจการ

ทราบถงฐานะการเงนในปจจบนของกจการทราบถงฐานะการเงนในปจจบนของกจการ

ใหขอมลทเปนแนวทางในการวางแผนควบคม และใหขอมลทเปนแนวทางในการวางแผนควบคม และ

ตดสนใจ

ทราบถงขอบกพรองทเกดขนในอดต เพอใชเปน

ใ ป ป ใแนวทางในการปรบปรงการดาเนนงานในอนาคต

ผใชขอมลทางการบญชผใชขอมลทางการบญชผใชขอมลทางการบญชผใชขอมลทางการบญชผลงทนผลงทน

ลกจาง

ผใหก

ผขายสนคาและเจาหนอน ผขายสนคาและเจาหนอน

ลกคา

รฐบาลและหนวยงานราชการ

สาธารณชน

ลกษณะของธรกจลกษณะของธรกจ (Forms of Business Organization)

กจการเจาของคนเดยว (Single Proprietorship)หางหนสวน (Partnership)หางหนสวน (Partnership)

บรษทจากด (Corporation)บรษทจากด (Corporation)

ประเภทของธรกจประเภทของธรกจ

(Types of Business) ธรกจบรการ (Service Business) ธรกจบรการ (Service Business)

ธรกจพาณชยกรรม (Merchandising ธรกจพาณชยกรรม (Merchandising Business)

ธรกจอตสาหกรรม (Manufacturing Business) Business)

วงจรการบนทกบญชวงจรการบนทกบญช

1) การบนทกรายการบญชลงในสมดลง

รายการเบองตน

2) ไป ป2) การผานรายการไปยงบญชแยกประเภท

3) การจดทางบทดลอง3) การจดทางบทดลอง

4) การจดทางบการเงน/รายงานทางการเงน4) การจดทางบการเงน/รายงานทางการเงน

งบการเงน งบการเงน ((Financial Statement)Financial Statement)งบการเงน งบการเงน ((Financial Statement)Financial Statement)

งบดล

ไงบกาไรขาดทน

ป ป ใ งบแสดงการเปลยนแปลงในสวนของเจาของ

งบกระแสเงนสด

หมายเหตปร กอบงบการเงนหมายเหตประกอบงบการเงน

สมการบญชสมการบญช

สวนของ

สนทรพย หนสนเจาของ

สวนของสนทรพย100,000

หนสน

40,000

สวนของ

เจาของ40,000?

บญชรบบญชรบ--จายจาย

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 13

บญชรายรบ-จาย

รายรบ

วนเดอนป รายการประกอบธรกจ(1) รายรบอนๆ(2)

ลง

ลงรายการ

ลงจานวนเงน ลงจานวนเงนวน

เดอน

ป

เชน ขายผกลงจานวนเงน

ทไดรบจาก

การประกอบ

ลงจานวนเงน

ทไดรบ ท

ไมใชการป อาชพ ประกอบ

อาชพ

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 14รวมรายรบ ……………บาท

1 รายไดคาอบรม1. รายไดคาอบรม

2. รายไดบรการอนเตอรเนตชองรายรบ3. รายไดปรนงานประกอบธรกจ4. ขายของออนไลน

ไ

5. รายไดจากธรกจอน

ชองรายรบ

อนๆ1. กเงนจากธนาคาร

อนๆ 2. ถอนเงนจากธนาคาร

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง 15

บญชรายรบ-จาย

รายจาย

รายจายในการประกอบธรกจ รายจาย

อนซอ คาหมก คาใชจาย อนซอ

สนทรพย คาไฟฟา คากระดาษ

คาหมก

พมพ

คาใชจาย

ธรกจอนๆ

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 16

ไงบกาไรขาดทน

การคดกาไร-ขาดทนจากการประกอบอาชพการคดกาไร ขาดทนจากการปร กอบอาชพ

ไ รายได ……บาทหก ตนทน

- ซอพนธ ……. บาท - ซออาหารสตว/ป ย/ยา ……. บาท

- คดคาแรงงานตนเอง ……. บาท - คดรายจายสนทรพยถาวรเฉลย ……. บาท

ตอรอบการผลต

รวม ……. บาท หก ปจจยการผลตคงเหลอ ……. บาท …… บาทกาไร-ขาดทนจากการประกอบอาชพ …… บาท

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 18

รายไดรายได

นาขอมลทบนทกไวในสมดบญชรบ-จายในชอง ญ

รายรบจากการประกอบธรกจ

มาบนทกในรายการ “รายได”

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 19

ตนทนตนทนตนทนตนทน

นาขอมลทบนทกไวในสมดบญชรบ-จาย ชองรายจาย นาขอมลทบนทกไวในสมดบญชรบ จาย ชองรายจาย

ในการประกอบธรกจมาบนทกไว ดงน

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 20

คาใชจายประกอบอาชพคาใชจายประกอบอาชพคาใชจายประกอบอาชพคาใชจายประกอบอาชพ

นาเฉพาะรายจายของอาชพทจะคดกาไร-ขาดทน เชน

o คาไฟฟา

o คากระดาษ

o คาหมกพมพ

ป o คาแรงงานลกจาง เปนตน

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 21

คดคาแรงงานตนเองคดคาแรงงานตนเองคดคาแรงงานตนเองคดคาแรงงานตนเอง

คดตามอตราททองถนคด

หรอคาแรงทเจาของกจการควรไดรบถาไปทางานใน

กจการอน

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 22

คดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลตคดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลตคดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลตคดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลต

ไ ใ สนทรพยถาวรทลงบญชไวในชอง “ซอสนทรพยถาวร”

ป ส ซ ส ใช ไ ป เปนสนทรพยทซอ หรอสราง ทใชงานไดหลายป และม

ราคาสง

ตองแบงราคาสนทรพยเฉลยออกเปนงวด ๆ หรอปละเทา

ๆ กน ตามอายการใชงาน

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 23

คดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลตคดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลตคดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลตคดรายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลต

รายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลต =อปกรณ/สงปลกสราง

ใ อายการใชงาน

2 000ตวอยาง : จายคาขดบอเลยงปลาเปนเงน 2,000 บาท

คาดวาบอนจะเลยงปลาได 10 รน

= 2 000 = 200รายจายสนทรพยถาวรเฉลยตอรอบการผลต = 2,000 = 200 บาท 10

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 24

วสดสนเปลองคงเหลอวสดสนเปลองคงเหลอวสดสนเปลองคงเหลอวสดสนเปลองคงเหลอ

ใเมอสนรอบการดาเนนงานหากมวสดสนเปลองตาง ๆ ทใช

ในการประกอบธรกจ เชน กระดาษ หมกพมพคงเหลออย ในการประกอบธรกจ เชน กระดาษ หมกพมพคงเหลออย

ใหนามาคดวาของทเหลอนน เปนเงนเทาไร

แลวนายอดคงเหลอของวสดสนเปลองไปหกออกจากตนทน

อ.ชลลดา ชะโลมกลาง แผนการเงน และการคดตนทนธรกจบรการ 25