Говь гурван сайхан(Байгалийн цогцолборт газар)

Гүйцэтгэсэн: Ц.Мөнгөнхундага

Шалгасан: Г.Юмчмаа

Агуулгаo Байгалийн цогцолборт газар гэж юу вэ?o Ёлын амo Хонгорын элсo Гадаргын хэв шинжo Уур амьсгалo Хөрсний бүтэцo Ургамалo Амьтанo Дүгнэлт

Байгалийн цогцолборт газар гэж юу вэ?

o Байгалийн унаган төрхөө харьцангуй хадгалсан, түүх, соёл, шинжлэх ухаан болон танин мэдэхүй, экологийн хүмүүжилд ач холбогдол бүхий улсын тусгай хамгаалалтад авсан газар нутгийг байгалийн цогцолборт газар гэнэ

Ёлын ам

o Анх 1965 онд Ёлын амыг дархалсан бөгөөд 1993 онд УИХ-ын 83 дугаар тогтоолоор өргөтгөж, Өмнөговь аймгийн Сэврэй, Баяндалай, Булган, Ханхонгор, Хүрмэн, Гурвантэс сумдын нутаг дэвсгэрт орших Хонгорын элс, Нэмэгт, Хэрмэн цав, Зулганайн гол зэрэг нутгийг хамарсан нийт 2694.3 мянган га талбайтай "Байгалийн үндэсний цогцолборт газраар баталсан.

o 1995 оны УИХ-ын 26 дугаар тогтоолоор тусгай хамгаалалттай газар нутгийн хуулийн дагуу "үндэсний" гэдэг үгийг хасаж "Байгалийн цогцолборт газар"-аар баталгаажуулсан. 2000 онд УИХ-ын 29 дүгээр тогтоолоор Баянхонгор аймгийн Баянлиг, Шинэжинст, Баянговь сумдын нутаг дэвсгэрт орших газар нутгийг нэмж нийт 2697171 га талбайг хамруулан өргөтгөсөн.

o Байгалийн цогцолборт газрын нилээд хэсгийг Хонгорын элс эзэлдэг

Хонгорын элсo Хонгорын элс ойролцоогоор 180 гаруй км урт,

хамгийн өргөн нь баруун хойшоо 27 км бөгөөд хамгийн нарийн нь төв хэсгээрээ 800м нийтдээ 965 км2 талбайтай.

o Байнгийн устай гол байхгүй бөгөөд Ёл, Зулганай, Хонгор, Хавцгайт, Гэгээт гэсэн 5 булаг байдаг.

Гадаргын хэв шинж

o Гурван сайханы нуруу нь үргэлжилсэн хэд хэдэн уулсаас тогтох бөгөөд хамгийн өндөр нь Зүүнхайрхан уул далайн төвшинөөс 2846м. Севрэй уул нь 2548м, Зөөлөнгийн нуруу 2350м бөгөөд тэдгээрийн хооронд ёроолоор нь элс, хужир, марз, нуур тойром бүхий хотос хоолойтой.

Уур амьсгал

o Энд эх газрын хуурай, ширүүн, эрс тэс уур амьсгал зонхилно. Зундаа дунджаар 39 хэмийн дулаан, өвөлдөө 25-35 хэмийн хүйтэн, жилд унах хур тунадасны хэмжээ зарим газартаа 50 мм-ээс бага байдаг нь Төв Азийн хамгийн хуурай уур амьсгалтай газрын нэгэнд зүй ёсоор ордог.

Хөрсны бүтэц

o Хээрийн ба уулын хүрэн, говийн бор хөрс тархана. Хотос хоолойнуудаар хужирлаг хөрс, дийлэнх хувийг эзэлнэ

Ургамал

o Байгалийн цогцолборт газрын 19 хувьд заган ой тархана. Нийт 153 зүйлийн ургамал, нэн ховор устаж болзошгүй 18 зүйл, унаган ба завсрын унаган 48 зүйл, реликт 18 зүйл бүртгэгдсэн. Нийт ургамлын 21.7% нь буюу 46 зүйл нь унаган ба ховор ургамал юм.

o Цөлийн аргамжин цэцэг буюу Цагаан гоёо, Алтан бэрмэг, Сэржмядаг, Хармаг

Tulipa uniflora

Хармаг

Амьтан

o Амьтны аймгийн хувьд нилээд баялаг. Энд дэлхийн болон монголын улаан номд орсон Аргаль, Янгир, Ирвэс, хар сүүлт зээр, цагаан зээр, хадны суусар, Шилүүс, мануул, цоохондой, өөхөн сүүлт атигдаахай, таван хуруут атигдаахай, Зурам, Алтайн хойлог, Хулан жороо, Хонин тоодог , Жороо тоодог, Цөлийн зэржигэнэ зэрэг амьтадтай.

Хадны суусар

o Аймаг: Амьтанo Хүрээ: Хөвчтөнo Анги: Хөхтөнo Баг: Мах идэштэнo Овог: Суусрын овогo Латин нэр: Martes foina

Шилүүсo Аймаг: Амьтанo Хүрээ: Хөвчтөнo Дэд хүрээ: Сээр нуруутанo Анги: Хөхтөнo Баг: Мах идэштэнo Овог: Мийнхэнo Латин нэр: Felis lynx

Мануулo Аймаг: Амьтанo Хүрээ: Хөвчтөнo Дэд хүрээ: Сээр нуруутанo Анги: Хөхтөнo Баг: Мах идэштэнo Овог: Мийнхэнo Латин нэр: Felis manul

Цоохондой

o Аймаг: Амьтанo Хүрээ: Хөвчтөнo Анги: Хөхтөнo Баг: Мах идэштэнo Овог: Мийнхэнo Латин нэр: Felis silvestris

таван хуруут атигдаахай

o Аймаг: Амьтанo Анги: хөхтөнo Баг: мэрэгчo Овог: Алагдаагаo Латин нэр: : Cardiocranus paradoxus satunin

Хулан жорооo Аймаг: Амьтанo Хүрээ: Хөвчтөнo Анги: Шувууo Баг: Бор шувуутанo Овог: Хэрээo Латин нэр: Podoces hendersoni

Жороо тоодог

o Аймаг: Амьтанo Хүрээ: хөвчтөнo Анги: Жигүүртэнo Баг: Тогоруу хэлбэртэнo Овог: Тоодгийнхонo Латин нэр: Chlamydotis undulata

Дүгнэлтo Говь Гурван Сайхан нь Монголын хамгийн том

Байгалын цогцолборт газар юм. o Чоно харайх, Баруун зүүн шургуул, Хун

нуурын шал, Талын гашуун нь говийн баян бүрдүүд бөгөөд тэр орчныхоо зэрлэг амьтдын гол ундаалах газар болдог. .