18
Θαλάσσια Καταφύγια Θαλάσσια Καταφύγια Άντζελα Άντζελα Λάζου – Ελληνικό γραφείο Λάζου – Ελληνικό γραφείο Greenpeace Greenpeace

παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Παρουσίαση της Άντζελας Λάζου της Greenpeace στην ημερίδα των Οικολόγων Πράσινων στις 7-2-09.

Citation preview

Page 1: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Θαλάσσια ΚαταφύγιαΘαλάσσια Καταφύγια

ΆντζελαΆντζελα Λάζου – Ελληνικό γραφείο Λάζου – Ελληνικό γραφείο GreenpeaceGreenpeace

Page 2: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Οι θάλασσες και οι ωκεανοί καλύπτουν το 70% της επιφάνειας Οι θάλασσες και οι ωκεανοί καλύπτουν το 70% της επιφάνειας της Γης και έχουν τεράστια σημασία για την ανθρωπότητα:της Γης και έχουν τεράστια σημασία για την ανθρωπότητα:

•Παράγουν το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε

•Είναι πηγή πλούσιας βιοποικιλότητας και φυσικών πόρων

•Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι εξαρτώνται άμεσα από τη θάλασσα για να τραφούν.

•Είναι ζωτικής σημασίας για την στήριξη της ευημερίας πολλών κρατών, μέσω των οικονομικών δραστηριοτήτων που συνεπάγονται.

Page 3: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Μεσόγειος ΘάλασσαΜεσόγειος Θάλασσα

Καλύπτει μόλις το 0,7% της επιφάνειας της θάλασσας φιλοξενώντας όμως το 8-9% της θαλάσσιας βιοποικιλότητας του πλανήτη. Η εντατική και ανεξέλεγκτη εκμετάλλευσή της έχει οδηγήσει στην καταστροφή πολλών θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Χαρακτηριστικά:•60-75% των εμπορικών ψαριών στη Μεσόγειο υπεραλιεύεται (ΕΕΑ, 2002) Πχ: 80% μείωση των ενήλικων ερυθρών τόνων τα τελευταία 20 χρόνια

•250.000 τόνοι πετρελαίου στη Μεσόγειο κάθε χρόνο εξαιτίας της λειτουργικής ρύπανσης (UNEP)

Page 4: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Οι θάλασσες στην ΕλλάδαΟι θάλασσες στην Ελλάδα

•Στην Ελλάδα ο μπακαλιάρος, η κουτσομούρα, ο τόνος και ο ξιφίας υπεραλιεύονται (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος-ΕΕΑ).

•Το ίδιο ισχύει για το χταπόδι, τη γάμπαρη, τη γαρίδα και την καραβίδα, που μαζί με το μπακαλιάρο και τη κουτσομούρα αποτελούν τα κύρια είδη στα οποία στοχεύει η μηχανότρατα (Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών της Καβάλας -ΙΝ.ΑΛ.Ε).

Page 5: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Κορυφαίοι επιστήμονες και ειδικοί έχουν καταλήξει στην σπουδαιότητα της προστασίας περιοχών μεγάλης έκτασης που θα φτάνουν στο 20-50% της έκτασης της θάλασσας.

Θαλάσσια ΚαταφύγιαΘαλάσσια Καταφύγια

Η Greenpeace, αναγνωρίζοντας τις παραπάνω απειλές και τη σπουδαιότητά τους προωθεί και παλεύει για την καθιέρωση ενός δικτύου θαλάσσιων καταφυγίων που θα καλύπτουν το 40% της επιφάνειας των ωκεανών.

Page 6: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Ορισμός Θαλάσσιων ΚαταφυγίωνΟρισμός Θαλάσσιων ΚαταφυγίωνΤα θαλάσσια καταφύγια είναι περιοχές όπου αποκλείεται κάθε χρήση που αφαιρεί κάτι από την θάλασσα, όπως είναι η αλιεία και η εξόρυξη, καθώς και κάθε δραστηριότητα η οποία απορρίπτει οτιδήποτε σε αυτή.

Σε κάποιες περιοχές εντός των θαλάσσιων καταφυγίων μπορεί να επιτρέπεται η χαμηλής έντασης, μη-καταστροφική αλιευτική δραστηριότητα, με την προϋπόθεση ότι αυτή θα είναι βιώσιμη, εντός των οικολογικών ορίων, και θα είναι προϊόν απόφασης στην οποία θα έχουν πλήρη συμμετοχή οι εμπλεκόμενες τοπικές κοινωνίες.

Page 7: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Θαλάσσια ΚαταφύγιαΘαλάσσια ΚαταφύγιαΟ στόχος των θαλάσσιων καταφυγίων είναι η αύξηση της αφθονίας και της ποικιλίας των έμβιων οργανισμών μέσα στις περιοχές αυτές.

Επιστημονικές έρευνες σε ήδη υπάρχοντα θαλάσσια καταφύγια έχουν δείξει:

• Αύξηση της βιομάζας των θαλάσσιων φυτών και ζώων κατά 446%

•Αύξηση του αριθμού (πυκνότητα) των φυτών και ζώων κατά 166%

•Αύξηση του μεγέθους των ζώων κατά 28%

•Αύξηση της βιοποικιλότητας κατά 21%

(PISCO Partnership for Interdisciplinary Studies of Coastal Oceans)

Page 8: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Στα καταφύγια οι πληθυσμοί που βρίσκονται σε καθεστώς εκμετάλλευσης καταφέρνουν να αποκατασταθούν. Τα ψάρια και τα ασπόνδυλα μεγαλώνουν περισσότερο μέσα στα καταφύγια παρά σε απροστάτευτες περιοχές. Αυτό έχει σαν συνέπεια να παράγουν μεγαλύτερο αριθμό νεογνών.

Η δημιουργία ενός δικτύου καταφυγίων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της απόδοσης της αλιείας στον περιβάλλοντα χώρο. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε γιατί τα ενήλικα και νεαρά άτομα συνηθίζουν να υπερβαίνουν τα σύνορα των καταφυγίων είτε γιατί οι νεοσσοί ή τα αυγά παρασύρονται και σε περιοχές όπου επιτρέπεται η αλιεία.

•61% αύξηση της παραγωγικότητας των ψαριών μέσα σε καταφύγιο

•39% αύξηση της παραγωγικότητας γύρω από το καταφύγιο

(PISCO Partnership for Interdisciplinary Studies of Coastal Oceans)

Θαλάσσια ΚαταφύγιαΘαλάσσια Καταφύγια

Page 9: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Τα οφέλη των θαλάσσιων καταφυγίωνΤα οφέλη των θαλάσσιων καταφυγίων

Τα θαλάσσια καταφύγια ωφελούν:

• Την αλιεία: Αύξηση της απόδοσης της αλιείας στον περιβάλλοντα χώρο αποτελώντας ένα καίριο οικονομικό πλεονέκτημα. Τα καταφύγια μπορούν να συμβάλλουν σε περισσότερο προβλέψιμες ποσότητες αλιευμάτων ετησίως, προσφέροντας έτσι μεγαλύτερη σταθερότητα στην αλιεία.

• Την εκπαίδευση: Προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την επιστημονική έρευνα. Παρέχουν μια μοναδική πηγή μακροχρόνιων πληροφοριών δίνοντας τη δυνατότητα παρακολούθησης της εξέλιξης των ειδών.

• Τις τοπικές κοινωνίες: Ωφελούν τουριστικές δραστηριότητες όπως η κατάδυση, η υποθαλάσσια φωτογράφηση και η παρατήρηση κάποιων ειδών δίνοντας την ευκαιρία εναλλακτικών πηγών εσόδων στις παράκτιες κοινότητες.

Page 10: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Θαλάσσια ΚαταφύγιαΘαλάσσια Καταφύγια

Η σωστή διαχείριση των θαλάσσιων καταφυγίων και η τήρηση των κανόνων είναι πολύ σημαντικά για την επιτυχία τους. Είναι λοιπόν, απολύτως απαραίτητος ο καθορισμός τους σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες και κυρίως με τους επαγγελματίες αλιείς.

Page 11: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Κορινθιακός Κόλπος-Καταφύγιο ζωήςΚορινθιακός Κόλπος-Καταφύγιο ζωής

Ο Κορινθιακός κόλπος είναι μια κλειστή και ευαίσθητη θάλασσα, εξαιρετικής ομορφιάς και φυσικού πλούτου. Εδώ και δεκαετίες όμως έχει αφεθεί στο έλεος της ανθρώπινης υπερεκμετάλλευσης, της ρύπανσης και της υπεραλίευσης, είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα ξεχασμένης και απροστάτευτης ελληνικής θάλασσας.

Page 12: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Η Greenpeace τεκμηρίωσε την ανάγκη δημιουργίας θαλάσσιου καταφύγιου στον Κορινθιακό κόλπο, με έκθεση που παρουσίασε σε συνεργασία με την Περιβαλλοντική Κίνηση Κορινθίας. Το δίκτυο που προτείνουμε βασίζεται στις προτάσεις επιστημονικής ομάδας του τμήματος Βιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης,

Κορινθιακός Κόλπος-Καταφύγιο ζωήςΚορινθιακός Κόλπος-Καταφύγιο ζωής

Page 13: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Πρόκειται για ένα φυτό με τεράστια περιβαλλοντική σημασία:

• Αποτελεί καταφύγιο για πάνω από 1.200 θαλάσσια είδη. •Χαρακτηρίζονται ως δάση της θάλασσας επειδή παράγουν οξυγόνο δεσμεύοντας διοξείδιο του άνθρακα με αποτέλεσμα να είναι φυσικός σύμμαχος ενάντια στις κλιματικές αλλαγές.

Ποσειδωνία-Τα δάση της θάλασσαςΠοσειδωνία-Τα δάση της θάλασσας

Η σπουδαιότητα των λιβαδιών Ποσειδωνίας είναι πλήρως αναγνωρισμένη από ευρωπαϊκές συμφωνίες για την προστασία της φύσης και πιο πρόσφατα από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την Αλιεία στη Μεσόγειο (ΕΚ 1967/2006).

Page 14: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

•Για να προστατευτεί η Ποσειδωνία, πρέπει πρώτα να έχει γίνει πλήρης χαρτογράφησή της. Δυστυχώς στη Ελλάδα κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα να έχει μείνει απροστάτευτο το 80-90% της Ποσειδωνίας στη χώρα μας.

Ποσειδωνία-Τα δάση της θάλασσαςΠοσειδωνία-Τα δάση της θάλασσας

• Η απουσία χαρτογράφησης και προστασίας των λιβαδιών Ποσειδωνίας συνεπάγεται την καταστροφή του καταφυγίου πολλών ψαριών που ζουν, τρέφονται και αναπαράγονται σε αυτές τις περιοχές. Κάτι τέτοιο έχει περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις αφού η κατάρρευση των πληθυσμών των ψαριών θα προκαλέσει την κατάρρευση της αλιείας.

Page 15: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Υποχρεώσεις της Ελλάδας:Υποχρεώσεις της Ελλάδας:

•Στην χαρτογράφηση των υποθαλάσσιων λιβαδιών του φυτού Posidonia oceanica σε όλη την Ελλάδα και την απαγόρευση της αλιείας για όλα τα συρόμενα εργαλεία πάνω στους συγκεκριμένους οικοτόπους

Στον καθορισμό προστατευόμενων περιοχών αλιείας και σε μέτρα διαχείρισης για την προστασία των περιοχών αναπαραγωγής, ανάπτυξης και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Η συγκεκριμένη υποχρέωση έπρεπε να είχε εκπληρωθεί έως τις 31/12/2008.

Σύμφωνα με τον Μεσογειακό Κανονισμό για την αλιεία (ΕΚ 1967/2006), η χώρα μας πρέπει να προβεί:

Page 16: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Ποσειδωνία-Τα δάση της θάλασσαςΠοσειδωνία-Τα δάση της θάλασσας

Με ορατό αυτό τον κίνδυνο, η Ομοσπονδία Παράκτιων Αλιέων Νοτίου Αιγαίου, ένωσε τις δυνάμεις της με τη Greenpeace και την επιστημονική ομάδα του Δρ. Π. Παναγιωτίδη (από το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών) με σκοπό να πραγματοποιηθεί χαρτογράφηση Ποσειδωνίας σε μια περιοχή ανοιχτά της Άνδρου.

Page 17: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Συμπερασματικά:Συμπερασματικά:

•Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι είναι απαραίτητη η απόλυτη προστασία σημαντικού μέρους των ωκεανών ώστε να μπορούν να φιλοξενούν θαλάσσια ζωή

•Η προστασία έχει σαφή οφέλη για τους άμεσα ενδιαφερόμενους και μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με την ενεργή συμμετοχή τους

•Είναι απαραίτητος ο προσδιορισμός περιοχών «no-take» σε μια χώρα που έχει παρουσιάσει δυσκολίες στον έλεγχο και την εφαρμογή.

Page 18: παρουσίαση Greenpeace ημεριδα

Σας ευχαριστώΣας ευχαριστώ