รายวชาพนฐาน กลมสาระการเรยนร สงคมศกษาฯ

วชา เศรษฐศาสตร ม.4-6

หนวยการเรยนรท 1

เศรษฐศาสตรเบองตน

กจกรรมทางดานเศรษฐศาสตร

ขอบขาย เปาหมายของการศกษาวชา

เศรษฐศาสตร

ความหมาย ความสำาคญของวชาเศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตรในชวตประจำาวน

เศรษฐศาสตรเบองตน

ความหมาย ความสำาคญของวชาเศรษฐศาสตร

วชาเศรษฐศาสตรเปนวชาทศกษาเกยวกบมนษยและสงคม ในการเลอกใชวธการในการนำาเอาทรพยากรทมอยอยางจำากดมาผลตสนคาและบรการเพอสนองความตองการ และหาทางทจะจำาแนกแจกจายไปยงประชาชนในสงคม เพอใหมการกนดอยดและมความเปนธรรมทงในปจจบนและอนาคต

ความหมายของวชาเศรษฐศาสตร

ความสำาคญของวชาเศรษฐศาสตร

ชวยในการตดสนใจของประชาชน• ชวยใหสมาชกในครอบครวสามารถตดสนใจ

บรหารรายรบ รายจาย และการออมได–• ชวยใหสมาชกในครอบครวมความเปนอยท

ดขน• ชวยใหผประกอบการลดตนทนการผลต

เพมกำาไร และใชทรพยากรไดอยางมประสทธภาพสงสด

ชวยสรางความเขาใจของประชาชนเกยวกบนโยบายของรฐ

• ประชานชนทวไปสามารถเขาใจการดำาเนนโยบายทางเศรษฐกจดานตางๆ ของรฐบาล

• ประชาชนใหความรวมมอเพอผลกดนใหนโยบายของรฐประสบความสำาเรจ

• รฐสามารถดำาเนนโยบายทางเศรษฐกจไดอยางมประสทธภาพ• ประชาชนมความเปนอยทดอนเนองมาจากการดำาเนนนโยบาย

ของรฐประสบผลสำาเรจ

ชวยสรางองคความรในการบรหารงาน• ผบรหารระดบตางๆ ทงระดบ

หนวยธรกจ หรอระดบประเทศ สามารถใชหลกเศรษฐศาสตรชวยวเคราะหขอเทจจรงของเหตการณและปญหาทางเศรษฐกจ

• ชวยใหผบรหารทงในภาครฐและเอกชนสามารถตดสนใจทางเศรษฐกจไดอยางมเหตผล

• ชวยใหภาคเอกชนบรหารรายรบและตนทนไดอยางเหมาะสม

ชวยสรางผลประโยชนใหเกดกบประเทศชาต• ชวยรกษาผลประโยชนของชาตทางดานเศรษฐกจการคา

ระหวางประเทศ• ประเทศชาตมรายไดเขาประเทศอยางเตมเมดเตมหนวย• ประเทศสามารถนำางบประมาณและรายไดไปใชพฒนาประเทศ

ใหเกดประโยชนสงสด• ประชาชนมงานทำา มรายไดสง

และมมาตรฐานคาครองชพสงขน

ขอบขาย เปาหมายของการ ศกษา

วชาเศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตรจลภาค (microeconomics)

• มงศกษาพฤตกรรมทางเศรษฐกจในสวนยอย ซงเปนสวนหนงของเศรษฐกจทงระบบ

• ศกษาเกยวกบการบรโภค การเปนเจาของทรพยสน และพฤตกรรมขององคกรหรอผผลต

• ศกษาการจดสรรทรพยากรในการผลตสนคาและบรการ

• ศกษาการกำาหนดราคาสนคาและบรการ

• ศกษาการกระจายสนคาจากผผลตไปยงผบรโภค

ขอบขายของวชาเศรษฐศาสตร

เศรษฐศาสตรมหภาค (macroeconomics)• ศกษาพฤตกรรมทางเศรษฐกจสวนรวม• ศกษาเกยวกบรายได รายจายประชาชาต–• ศกษาภาวการณจางงาน การออม

การลงทนการคาและการลงทนระหวางประเทศ• ศกษาปญหาทางเศรษฐกจในภาพกวางกวา

เศรษฐกจจลภาคทมผลกระทบตอหนวยการผลตและอตสาหกรรมทงหมด

• ศกษาถงอทธพลของปจจยทมผลตอรายไดประชาชน

• คนหาเครองมอหรอแนวทางตางๆทชวยรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจอยางมประสทธภาพ

เศรษฐศาสตรตามความเปนจรงหรอเศรษฐศาสตรพรรณนา

(positive or descriptive economics)• มงอธบายเรองทเกดขนทางเศรษฐกจ เรองทเปนอย

และเรองทจะเกดขนวาเปนอยางไร รวมถงอธบายปรากฏการณทางเศรษฐกจตางๆ ซงเปนผลมาจากการเลอก การตดสนใจ ของบคคลหรอสงคม

ตวอยางการเกดภาวะเศรษฐกจตกตำา มสาเหตมาจากปญหาภาวะ

เศรษฐกจภายนอกประเทศ ทำาใหไมสามารถสงสนคาไปยงตางประเทศไดตามเปาหมาย จงตองลดการผลตลง ลดการจางงาน สงผลใหอตราการขยายตวทางเศรษฐกจไมเปนไปตามเปาหมาย

เศรษฐศาสตรทควรจะเปนหรอเศรษฐศาสตรนโยบาย (normative or policy economics)

ตวอยาง ประเทศไทยควรจะนำากฎหมายทดนและสงปลก

สรางและภาษมรดกมาใชเพอทำาใหรฐมรายไดเพมขน

• อธบายถงสงทควรจะมหรอควรจะเปนในระบบเศรษฐกจ โดยอาจจะเกดขนหรอไมเกดขนตามทคาดหมายไวกได

วชาเศรษฐศาสตรมเปาหมายสำาคญทมงเนนใหความรแกประชากรในเรองการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจำากดเพอนำามาใชใหเกดประโยชนสงสด โดยกลมบคคลตางๆ ไมวาจะเปนผบรโภค ผประกอบการ และผบรหารองคกรของรฐ ลวนเกยวของกบวชาเศรษฐศาสตรทงสน

เปาหมายของการศกษาวชาเศรษฐศาสตร

ผบรโภค ชวยทำาใหผบรโภครจกการตดสนใจเลอกใชทรพยากรทมอยอยาง จำากดในการบรโภคและใชในทางทดทสด เพอกอใหเกดประโยชนในอนาคต รวมทงมความรความเขาใจในสถานการณทางเศรษฐกจ และสามารถปรบตวไดภายใตความผนผวนทางเศรษฐกจ

ผบรหารในองคกรของรฐ ชวยใหผบรหารในองคกรของรฐมความรความ เขาใจในเรองการจดสรรทรพยากรอยางเหมาะสม มความสามารถในการวางนโยบายเพอสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ รจกใชนโยบายและมาตรการตางๆ เพอแกปญหาทางเศรษฐกจ รวมทงการสรางโครงการตางๆ เพอพฒนาเศรษฐกจใหสามารถแขงขนกบตางประเทศได

เปาหมายของ

วชาเศรษฐศาสตรผประกอบการผลต ชวยทำาใหผประกอบการมความรความสามารถในการวางแผนการผลต การพยากรณการผลตเพอเสนอความตองการของผบรโภคไดอยางถกตอง ในขณะเดยวกนกมความสามารถในการประยกตใชปจจยการผลต เพอจะทำาใหตนทนการผลตตำาทสด และสามารถแขงขนไดกบธรกจอนๆ

ในปจจบนประเทศตางๆทวโลกมกประสบปญหาพนฐานทางเศรษฐกจคลายๆ กน เนองจากความไมพอดกนระหวางความตองการของมนษยและสงทจะมาตอบสนองความตองการ ซงความตองการของมนษยนนไมมทสนสด แตในขณะเดยวกนทรพยากรในโลกกมอยอยางจำากด จงทำาใหเกดปญหาพนฐานทางเศรษฐศาสตรขน คอ จะผลตสนคาอะไร จะผลตอยางไร และจะผลตเพอใคร

ปญหาพนฐานทางเศรษฐศาสตร

What จะผลตสนคาอะไร เนองจากทรพยากรมจำากด ทำาใหไมสามารถผลตสนคาและบรการไดทกชนด เพอสนองความตองการของสงคมไดหมด จงตองเลอกวาจะผลตสนคาและบรการประเภทใดบาง จำานวนเทาใด เชน ถาเลอกผลตขาวมากกจะสามารถผลตขาวโพดไดนอย เนองจากทดนทใชเพาะปลกมจำากด

For whom จะผลตเพอใคร เมอมการผลตสนคาและบรการไดมาแลวใครจะเปนผใชและจะจำาแนกแจกจายสนคาไปใหกบผใชอยางไร

ปญหาพนฐานทาง

เศรษฐศาสตร

How จะผลตอยางไร จะใชวธการผลตแบบใด ตองใชปจจยการผลตอะไรบาง จงจะทำาใหเสยตนทนการผลตตำา และมประสทธภาพมากทสด เชน ในการผลตกระแสไฟฟา ตองพจารณาวาจะผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานนำา นำามน หรอแกสธรรมชาต หรอจากพลงงานนวเคลยร และมวธการผลตอยางไร

กจกรรมทางดานเศรษฐศาสตร

การผลต

การผลต หมายถง การสรางอรรถประโยชนของปจจยการผลตตางๆ ขนมาใหม เพอกอใหเกดสนคาและบรการตางๆ รวมไปถงการผลตสนคาขนมาใหม การเกบรกษาสนคาเพอทำาใหมคณภาพดขน การเคลอนยายสนคาตางๆไปสผบรโภค รวมถงการบรการตางๆ โดยการดำาเนนการผลตนจะตองอาศยทรพยากรหรอปจจยการผลตซงแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก ทดนและทรพยากรธรรมชาต แรงงาน ทน และผประกอบการ

ทดนและทรพยากรธรรมชาต เปนทรพยากรทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน ทดน แรธาต ปาไม แมนำาประเทศทมทดนและทรพยากรอดมสมบรณจะไดเปรยบเพราะสามารถนำามาใชในการผลต ผลตอบแทนจากการใชทดน คอ คาเชา

ผประกอบการ เปนผรวบรวมปจจยการผลตเพอทำาการผลตใหไดผลผลตตามวตถประสงค เปนผยอมรบความเสยงจากการผลตและบรหารจดการในองคกรใหเจรญเตบโต ผลตอบแทนทไดรบ คอ กำาไร

ทรพยากรการผลต

แรงงาน เปนประชากรในวยทำางาน เปนผใชแรงงานและกำาลงความคดในการผลตสนคาและบรการ ไดรบคาตอบแทนเปนคาจางทน เปนสนคาทน เชน เครองจกร อปกรณโรงงาน รถยนต ผลตอบแทนจากการใชทน คอ ดอกเบย

การบรโภค คอ การใชประโยชนจากสงของและบรการเพอสนองความตองการของมนษย เชน เมอหวกรบประทานอาหาร เมอปวดฟนกไปหาทนตแพทยเพอรบการรกษา เปนตน ซงโดยทวไปการบรโภคสนคาของแตละบคคลยอมมความแตกตางกนอนเนองมาจากปจจยตางๆ ไดแก• รายไดของผบรโภค• ราคาของสนคาและบรการ• ปรมาณเงนหมนเวยนทอยในมอของผบรโภค• ปรมาณสนคาในตลาด• การคาดคะเนราคาสนคาและบรการในอนาคต• ระบบการคาและการชำาระเงน

การบรโภค

การกระจายรายได คอ การกระจายรายไดระหวางเจาของปจจยการผลตทกประเภทอนไดแก ทดน แรงงาน ทน ผประกอบการ ซงทำางานรวมกนในการผลตสนคาและบรการ โดยเจาของปจจยการผลตจะไดรบรายไดเปนคาเชา คาจาง ดอกเบย และกำาไร

การกระจายรายได

การแลกเปลยน หมายถง กระบวนการทเกดจากบคคลทงสองฝายมความสมครใจรวมกนในการดำาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจระหวางกน โดยมบคคลหนงเปนผครอบครองทรพยสนและบรการ มความเตมใจมอบสงของทตนครอบครองอยใหบคคลอนโดยมสอกลางในการแลกเปลยน เชน เงน สงของ เปนตน

การแลกเปลยน

ตวอยาง หนอยตองการซอเนอหม 2 กโลกรม เมอไปถงรานขาย

หม พอคาขายหมตดปายราคาขายเนอหมกโลกรมละ 100 บาท ดงนน หนอยตองจายเงน 200 บาทใหพอคาขายหม เพอแลกกบเนอหมจำานวน 2 กโลกรมตามทหนอยตองการ ในกรณน จะเหนไดวาเปนการแลกเปลยนกน โดยมเงนเปนสอกลาง

เศรษฐศาสตรในชวตประจำาวน

เศรษฐศาสตรเปนเรองทเกยวของกบการดำาเนนชวตของทกคน ซงเราสามารถนำาวชาเศรษฐศาสตรมาปรบใชเพอใหการดำาเนนชวตไดหลายวธ• ใชเศรษฐศาสตรในครวเรอน เชน การใชนำา ใชไฟฟา อยาง

ประหยด การประดษฐของใชจากเศษวสด การซอมแซมเครองใชภายในบานแทนการซอใหม เปนตน

• ใชหลกเศรษฐศาสตรในการศกษา เชน จดสรรเวลาในการทบทวนตำาราเรยน การวางแผนทำาการบาน การวเคราะหผลทไดรบจากการเลอกเรยนสาขาวชาตางๆ เปนตน

• ใชหลกเศรษฐศาสตรเพอวางแผนคาใชจาย เชน การจดทำาบญชครวเรอน การเกบออมเงน การหารายไดเสรมเพอเพมรายรบแกครอบครว เปนตน

• ใชหลกเศรษฐศาสตรในการเลอกประกอบอาชพ เชน การพจารณาวาอาชพใดทสามารถสรางรายได มความมนคง และเหมาะสมกบความรความสามารถของตนเอง เปนตน

• ใชหลกเศรษฐศาสตรในการวางแผนชวตในอนาคต เชน การออมเงนเพอสรางครอบครว สรางทอยอาศย รวมไปถงเงนเกบเพอไวใชจายในยามเกษยณ เปนตน

เศรษฐศาสตรกบการดำาเนนชวต