Upload
sofiekdg1
View
184
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Ontwikkelingspsychologie
De peuter (1,5 jaar – 3 jaar)
Lichamelijke ontwikkeling• Groei lengte/gewicht vertraagt• Blijft asynchroon
Lichamelijke ontwikkeling
Baby Peuter
Lichamelijke ontwikkeling
Peuter Jonge kleuter
Lichamelijke ontwikkeling
• Melkgebit volledig
Motorische ontwikkeling
• Fundamentele bewegingsactiviteiten– Bvb. springen, rennen, klimmen,
vangen, werpen, zwemmen, etc.– Fundamenteel = Belangrijk in leven
• Zelfstandigheid/zelfredzaamheid
Motorische ontwikkeling
• Middagdutje
• Zindelijkheidstraining• ‘Potje doet zijn intrede’ • Stimuleren, NIET forceren!
Tekenontwikkeling• Krabbelstadium blijft (tot 4 j)
• Oudere peuter: beheerst krabbelen
Perceptuele ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Voorwerp herkennen met ≠ zintuigen
• Globale waarneming– Hoe ouder, hoe meer oog voor details– Bvb. tekening van opa
• Peuter: opa = cirkel • Jonge kleuter: opa = kopvoeter• Schoolkind: opa heeft armen, benen,
handen, voeten, hoofd, mond, neus, etc.
• Aandacht voor boeiende details
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Pre-operationeel stadium (Piaget)– ‘Geïnterioriseerd experimenteren’– Imitatie van modellen
= Leren via nabootsing, bvb. mama, zus, …
– Uitgesteld = Beginnend symbolisch denken Voorstellingsvermogen - fantasie ‘Doen alsof’-spelletjes Geboeid door sprookjes, verhalen, etc. Anticiperen
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Pre-operationeel stadium (Piaget)– Voorstellingsvermogen
Voorstelling van het zelf
• Geheugen– Uitgestelde imitatie– Absorberen, maar geen bewust/
intentioneel gebruik
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• MAAR: Denkfouten!– Enkele experimenten:• Conservatieproeven• Het ‘drie bergen’-experiment• De ‘Sally en Anne’-proef• Het klasse-inclusie-experiment
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Conservatieproeven– Inhoud
https://www.youtube.com/watch?v=YtLEWVu815o&feature=related
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Conservatieproeven–Massa
https://www.youtube.com/watch?v=U64V-z56TRg
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Conservatieproeven: Verklaringen• 3 denkfouten:
1. Centratie: één opvallend kenmerk2. Geen reversibel (omgekeerd) denken3. Statisch-gericht denken: geen oog
voor ‘overgang’ of transformatie
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• ‘Drie bergen’-experiment
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• ‘Drie bergen’-experiment: Verklaring• 4de denkfout:
4. Egocentrische perspectiefname
Cognitieve ontwikkelingPeuter en kleuter
• ‘Sally en Anne’-proef• 1) Sally Anne 2)
Fiche Fiche
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Klasse-inclusie-experiment
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Klasse-inclusie-experiment: Verklaring
• 5de denkfout5. Geen onderscheid deel-geheel
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Verwarring fantasie – werkelijkheid• Peuterverwarring• Antropomorfisme of animisme– Objecten krijgen eigenschappen die kind zelf
ervaart
• Fysiognomisch waarnemen– Objecten krijgen een ‘gezicht’ met
emotionele geladenheid.
• Artificialisme– Alles wordt door ‘iemand’ gemaakt.
https://www.youtube.com/watch?v=O8ayhQk4-uA
Cognitieve ontwikkelingPeuter en Kleuter
• Verwarring fantasie – werkelijkheid• Kleuterverwarring• Finalisme– Alles heeft een bedoeling.
• Onlogische, irrationele verbanden– Verbanden tussen dingen die toevallig
samengaan.
• Magisch denken– ‘Ik kan dingen beïnvloeden.’
Taalontwikkeling
• Betekenisvol taalgebruik– Begrijpt meer dan het kan zeggen– Volwassene = spreekbuis, want leren
door ‘nazeggen’/ imitatie– Bedmonologen• ‘s Avonds in bed• Over gebeurtenissen, verhalen, etc.• Uiten van diepste wensen, fantasieën,
angsten• Soms al zingend brabbelen
Taalontwikkeling
• Betekenisvol taalgebruik– Egocentrisch taalgebruik– Vanaf 2j:
Tweewoordzinnen Gebruik persoonlijke
voornaamwoorden– Meertaligheid
• Tweede taal: associatie met persoon/situatie• Langzamer leren praten en communiceren• Hoe vroeger, hoe beter
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Zelfbewustzijn– Bvb. zichzelf herkennen op foto/in
spiegel
• ‘Zelf doen’ ‘Niet willen’, ‘nee zeggen’, driftbuien, gilpartijenpeuterfase =
koppigheidsfase
Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Conflict zelfstandigheid - afhankelijkheid– Bvb. in de war bij vertrek ouders– Transitionele objecten: vervanging
‘ouders’ bij afwezigheid• Gevoelens– Schaamte versus trots– Afgunst / jaloezie– Agressie
Seksuele ontwikkeling
• Interesse voor eigen en ander lichaam
• Grote behoefte aan lichamelijk contact
• ‘Vieze woorden’-spelletjes• Anale fase (Freud)– Stoelgang op potje = lustbeleving– Geschenk of protest?
Persoonlijkheids-ontwikkeling
• Zelfbewustzijn– ‘Ik kan zelf dingen willen
en/of doen’
• Egocentrisch– Peuter kijkt vanuit ‘eigen’ standpunt– Ander standpunt bestaat niet• Bvb. iemand pijn of verdriet doen,
moeilijk te begrijpen want peuter voelt pijn zelf niet
Persoonlijkheids-ontwikkeling
• Autonomie versus schaamte/twijfel (Erikson)– Voorwaarde autonomie• Veilige gehechtheid• Exploreren binnen veilige
grenzen
– Schaamte/twijfel• Exploreren beperken• Overbescherming
Persoonlijkheids- ontwikkeling
• Sekse-identiteit–= Besef van eigen geslacht– Uiterlijke kenmerken
– Seksestereotiep gedrag– Gendergerelateerde verwachtingen
Morele ontwikkeling
• Weten wat mag en wat niet– Gelinkt aan ‘aanwezigheid’ ouders– Gericht op gevolgen van gedrag• Beloning of straf = mag/mag niet
– Later: • Weten wat niet mag maar ‘toch doen’• Of schuld op iemand anders steken• Geleidelijk ‘verinnerlijken’ van regeltjes
Morele ontwikkeling
• Straffen– Fysiek, activiteit, sociaal/psychologisch
• Aandachtspunten– Consequent zijn– Gedrag bestraffen, niet de persoon– Voorspelbare straf– Uitvoerbare straf– Volgen op ongewenste gedrag–…
Morele ontwikkeling• Belonen–Materieel, activiteit, sociaal
• Aandachtspunten– Afspraken nakomen– Volgen op gewenst gedrag– Zorg voor afwisseling (verrassende
beloning)– Niet overdrijven–Wegvallen van straf = beloning–…
Spelontwikkeling• Bewegingsspelen• ‘Doen alsof’-spel/rollenspel– Fantasie en werkelijkheid komen samen– Nabootsen wereld rondom hen– Ook als ‘verwerking’ gevoelens
• Constructiespel• GEEN samenspel– Zelfde ruimte, maar
peuter speelt op zichzelf= ‘Toekijkend’ en ‘solitair’ – Wel ‘parallelspel’
Samengevat
• Groei lengte/gewicht vertraagt• Fundamentele bewegingsactiviteiten• Zelfredzaamheid • Tekenen = krabbelen = bewegingsspel• Globale waarneming• Pre-operationeel stadium– Denkfouten– Verwarring fantasie – werkelijkheid
• Betekenisvol taalgebruik
Samengevat
• Koppigheidsfase• Ontwikkeling van sekse-identiteit• Anala fase: stoelgang lust• Egocentrisch• Morele regels aanwezigheid
ouders• 6 basisbehoeften ( schoolse
aanpak)• Bewegingsspel, ‘doen alsof’-spel,
constructiespel maar parallel