ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ

Από τις μαθήτριες του ΣΤ’ 2 Στέλλα Μπεχτσή και Νικολέτα Μαρία

Δασκάλου

Ο Αμαζόνιος έχει ελληνική "καταγωγή" στην ονομασία του!

• Στις 24 Ιουνίου του 1542, ο Ισπανός εξερευνητής Φρανσίσκο ντε Ορεγιάνα μαζί με 50 πολεμιστές, έπλεαν σε έναν ποταμό του αποκαλούμενου Νέου Κόσμου. Στη σύγχρονη εποχή, ο ποταμός είναι γνωστός με το όνομα «Αμαζόνιος» και η περιοχή ονομάστηκε Βραζιλία, αλλά τότε ήταν ανεξερεύνητες περιοχές που δεν είχαν καν όνομα.

• Ο Ορεγιάνα ανήκε στην ομάδα του Γκονζάλο Πιζάρο, αδελφού του Φρανσίσκο Πιζάρο, που κατέκτησε την αυτοκρατορία των Ίνκας .

• Αποστολή του Ορεγιάνα ήταν να εξερευνήσει τον ποταμό και να επιστρέψει στον Πιζάρο όταν θα έφτανε στη θάλασσα. Ξεκίνησε στις 26 Δεκεμβρίου του 1541 και έξι μήνες αργότερα δεν είχε καλύψει ούτε τα μισά της διαδρομής.

Στις 24 Ιουνίου, ο Ορεγιάνα διέταξε το πλήρωμα να αποβιβαστεί στις όχθες του ποταμού για να ξαποστάσουν. Η περιπέτεια που ακολούθησε καταγράφηκε από τον Δομινικανό μοναχό, Γκασπάρ ντε Καρβαχάλ, που συνόδευε τον εξερευνητή. Ο Καρβαχάλέγραψε ότι όταν αποβιβάστηκαν οι άντρες, ήρθαν αντιμέτωποι με μια φυλή πολεμιστριών. Οι γυναίκες ήταν ψηλές, δυνατές, με μακριά πλεγμένα μαλλιά και λευκό δέρμα. Ξεχώριζαν από τις υπόλοιπες φυλές ιθαγενών που είχαν πιο σκούρο δέρμα. Οι πολεμίστριες ήταν οπλισμένες με τόξα και βέλη. Επιτέθηκαν με μανία εναντίον των αντρών, οι οποίοι πάσχισαν να τις αναχαιτίσουν. Ο Ορεγιάνα και οι άντρες του πρόλαβαν να επιβιβαστούν στο πλοίο και να αποχωρήσουν, πριν να επιστρέψουν δριμύτερες οι πολεμίστριες.

H γυναικοκρατούμενη φυλή του Αμαζονίου

• Σύμφωνα με τα κείμενα του Καρβαχάλ, ο Ορεγιάναρώτησε άλλους ιθαγενείς που ήταν πιο φιλικοί για τη μυστηριώδη φυλή των πολεμιστριών. Τις αποκαλούσαν «Coniupuyara», δηλαδή δυνατές γυναίκες και η περιοχή τους απείχε περίπου εφτά μέρες δρόμο από τις όχθες του ποταμού. Ήταν μία γυναικοκρατούμενη φυλή που αριθμούσε 70 διαφορετικούς οικισμούς, οι οποίοι συνδέονταν με δρόμους που προστατεύονταν από πέτρινους φράχτες. Υπήρχαν παντού φύλακες και όποιος τους χρησιμοποιούσε έπρεπε να πληρώσει διόδια. Τα σπίτια τους κι αυτά πέτρινα και μεγαλοπρεπή. Αρχηγός του ήταν η πολεμίστρια Κονόρι, η οποία επέβλεπε τον καταμερισμό του τεράστιου πλούτου της φυλής. Οι πολεμίστριες είχαν τόσο χρυσό και ασήμι που κατασκεύαζαν με αυτά ακόμα και αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Όμως, το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού χρησιμοποιούνταν για τη λατρεία του Ήλιου, στον οποίο ήταν αφιερωμένοι τέσσερις λαμπροί ναοί. Ο Ορεγιάναονόμασε τον ποταμό «Αμαζόνιο», συγκρίνοντας τις γυναίκες αυτές με τις πολεμίστριες των αρχαιοελληνικών μύθων.

Ο ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ

Ο Αμαζόνιος είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Γης. Διαρρέει τη Νότια Αμερική από τις Άνδεις ως τις εκβολές του, στον Ατλαντικό Ωκεανό. Το συνολικό του μήκος είναι 6.840 χιλιόμετρα ενώ ο δεύτερος μεγαλύτερος Νείλος, έχει μήκος 6.695 χιλιόμετρα.

Ο Αμαζόνιος είναι επίσης ο μεγαλύτερος σε όγκο νερού ποταμός του πλανήτη με μεγάλη διαφορά από το Νείλο. Η μέση παροχή του ανέρχεται σε 219.000 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο.

Το εμβαδόν της λεκάνης απορροής του είναι 6.915.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα .

Καλύπτει έδαφος που ανήκει σε εννέα χώρες: τη Βραζιλία, το Περού, την Κολομβία, τη Βενεζουέλα, το Εκουαδόρ, τη Βολιβία, τη Γουιάνα, το Σουρινάμ και τη Γαλλική Γουιάνα. Ως πηγή του έχει αναγνωριστεί το όρος Μίσμι στο νότιο Περού.

ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΟΠΙΚΟ ΔΑΣΟΣ ΤΟΥ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΜΑΣ

• Ο Αμαζόνιος είναι πολύ γνωστός για την τεράστια ζούγκλα που τον περιβάλλει: Το τροπικό δάσος του Αμαζονίου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα δάση του πλανήτη και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επιστημόνων λόγω του ποσοστού απορρόφησης του άνθρακα από τα φυτά στο έδαφος και τα ύδατα του δάσους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο τον χρόνο. Ωστόσο, το δάσος του Αμαζονίου απειλείται σε μεγάλο βαθμό από την παράνομη υλοτομία .

ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ

• Στην περιοχή του Αμαζονίου υπάρχουν 5.000 περίπου αναγνωρισμένα είδη δέντρων, 300 αναγνωρισμένα είδη θηλαστικών, πάνω από 1.300 αναγνωρισμένα είδη πουλιών, 2.500 - 3.000 είδη ψαριών, 10 - 15 εκατομμύρια είδη εντόμων, 21 εκατομμύρια κάτοικοι και πάνω από 400 διαφορετικές φυλές αυτοχθόνων. Σε ένα εκτάριο τροπικού δάσους υπάρχουν περισσότερα από 200 είδη δέντρων. Έχουν αναγνωριστεί στην περιοχή του Αμαζονίου 650 είδη φυτών με φαρμακευτικές ιδιότητες και οικονομική αξία.

Η ΠΑΝΙΔΑ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΤΟΥ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ

Το πράσινο ανακόντα ζει στα ρηχά νερά του Αμαζονίου. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα είδη φιδιών με μήκος που μπορεί να ξεπεράσει τα 9 μέτρα.

Το ηλεκτροφόρο χέλι του Αμαζονίου , το μήκος του οποίου ξεπερνά τα 2,5 μέτρα . Μπορεί να παράγει 600 βολτ συνολικά και να σκοτώσει οποιοδήποτε άλλο ζώο με το ηλεκτροφόρο μυϊκό σύστημά του !

• ARAPAIMA : Σπάνιο είδος ψαριού που ζει αποκλειστικά στον Αμαζόνιο .

• Οι γιγάντιες χελώνες του Αμαζονίου, γνωστές και ως Charapa ή Arrau, των οποίων το μήκος μπορεί να ξεπεράσει τα 3 μέτρα και το βάρος τα 210 κιλά.

• Το εξαιρετικά σπάνιο ροζ δελφίνι γνωστό και με την ονομασία “Boto” κρύβεται στα νερά του Rio Nergo ενός παραπόταμου του Αμαζονίου και μας αφήνει άναυδους με την σπάνια ομορφιά του.

Ως Πιράνχας αναφέρονται διάφορα γένη παμφάγων ψαριών που ζουν στα γλυκά νερά της Νότιας Αμερικής και κυρίως του Αμαζονίου. Τα πιράνχας χρησιμεύουν ως τροφή για τις κοινότητες των ιθαγενών στην περιοχή του Αμαζονίου.

• Το manatee του Αμαζονίου-το μεγαλύτερο θηλαστικό που ζει στον Αμαζόνιο με μήκος 3 μέτρων και βάρος που ξεπερνά τα 454 κιλά.

• Γίνονται αναφορές ακόμη και για καρχαρίες ταύρους στον Αμαζόνιο…

ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΠΑΝΕΜΟΡΦΩΝ ΨΑΡΙΩΝ

• Τα τουκάν είναι πουλιά, γνωστά για το μεγάλο χρωματιστό ράμφος τους . Ζουν κυρίως σε τροπικά δάση όπως αυτό του Αμαζονίου.

• Ο πίθηκος Uakari ζει στη Νότια Αμερική και πιο συγκεκριμένα στα τροπικά δάση του Αμαζονίου και βασικό χαρακτηριστικό του είναι -τι άλλο;- από το παράξενο και κόκκινο πρόσωπό του…

• Ο «αυτοκράτορας» Tamarin είναι ένας από τους πιο εντυπωσιακούς πιθήκους που ζουν στον κόσμο εξαιτίας της αστείας εμφάνισής του και ειδικά του μεγάλου μουστακιού που δεσπόζει στο πρόσωπό του… Οφείλει δε την ονομασία του στον αυτοκράτορα Wilhelm II της Γερμανίας, που είχε ένα παρόμοιο μουστάκι. Πρόκειται για αρκετά φιλικά προς τον άνθρωπο ζώα, τα οποία διακρίνονται για την κοινωνικότητά τους και την οργάνωση. Θεωρούνται από τα ωραιότερα είδη και αποτελούν μία από τις πλέον εξελιγμένες ομάδες

στο ζωικό βασίλειο.

ΔΗΛΗΤΗΡΙΩΔΗ ΕΙΔΗ ΒΑΤΡΑΧΩΝ DART

ΕΠΙΣΗΣ ΑΡΚΕΤΑ ΕΙΔΗ ΕΝΤΟΜΩΝ

• Ιαγουάροι και κούγκαρ , τα πιο διάσημα αιλουροειδή του Αμαζονίου .

ΝΥΧΤΕΡΙΔΑ ΒΑΜΠΙΡ

• Οι νυχτερίδες βαμπίρ μπορούν να μεταδώσουν τον ιό της λύσσας . Τρέφονται με αίμα . Κάνουν τις φωλιές τους σε σπηλιές του Αμαζονίου .

• Ανάμεσα στα μεγαλύτερα αρπακτικά του Αμαζονιου είναι και ο μαύρος caiman …

ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΟΥ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ

ΝΟΥΦΑΡΑ

• Τα νούφαρα συναντιούνται σε άφθονες ποσότητες στον ποταμό .

• JENIPARANA

• Η άγρια ορχιδέα είναι ένα από τα ωραιότερα είδη του Αμαζονίου και διακρίνεται για την σπάνια ομορφιά της .

• ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ

Τα μανιτάρια ευδοκιμούν στον Αμαζόνιο…

Τα μη δηλητηριώδη είδη χρησιμοποιούνται από τους ιθαγενείς σαν μια απ’ τις κύριες τροφές τους .

• Το φυτό Raflesia

• Το φυτό Raflesia έχει το μεγαλύτερο λουλούδι στον κόσμο με διάμετρο 90 εκατοστά και μυρίζει σαν χαλασμένο ψάρι για να προσελκύει μύγες!

• ΚΛΙΜΑΤΙΔΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΡΡΙΧΗΤΙΚΑ ΦΥΤΑ .

Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ

• Η οικολογική καταστροφή που έχει συντελεστεί στην περιοχή του Αμαζονίου είναι τεράστια. Περισσότερο από το 20% του τροπικού δάσους έχει καταστραφεί για πάντα. Τι συμβαίνει όμως όταν χάνεται ένα δέντρο στον Αμαζόνιο;;Δεκάδες είδη πανίδας (ασπόνδυλα -έντομα, αράχνες, σκουλήκια- αλλά και σπονδυλωτά ζώα - από βατράχους μέχρι πουλιά και θηλαστικά) και χλωρίδας (κλιματίς, επίφυτο, ορχιδέα, αναρριχητικά φυτά) φιλοξενούνται σε κάθε δέντρο του Αμαζονίου. Έχει αποδειχθεί π.χ. ότι σε ένα δέντρο μπορούν να φιλοξενούνται έως και 72 είδη μυρμηγκιών. Όλα αυτά τα είδη εξαρτώνται από το δέντρο για να βρουν τροφή. Όταν λοιπόν αυτό κόβεται ή καίγεται, τα περισσότερα είδη της πανίδας το εγκαταλείπουν πριν καταστραφεί ολοκληρωτικά. Κάποια άλλα μένουν και πεθαίνουν. Επειδή το ένα είδος βασίζεται σε άλλα για τροφή και καταφύγιο, αλλά και για την αναπαραγωγή του, η καταστροφή του ενός μπορεί να οδηγήσει στη διατάραξη της αναπαραγωγικής διαδικασίας και στη δυσκολία αναζήτησης τροφής σε μια σειρά άλλα είδη.Εάν όλα τα παραπάνω συμβαίνουν όταν χάνεται ένα δέντρο, φανταστείτε τι μπορεί να γίνει όταν χάνονται 29δέντρα ανά λεπτό, όπως συνέβη τη χρονική περίοδο από τον Αύγουστο του 2003 έως τον Αύγουστο του 2004!

Οι παράνομες ενέργειες προς τα δάση του Αμαζονίου και οι βλαβερές

επιπτώσεις τους

• Τα δέντρα του Αμαζονίου απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, ένα από τα αέρια τουθερμοκηπίου που προκαλούν την παγκόσμια υπερθέρμανση αλλά η υλοτομία και διάφορες μέθοδοι κοπής και καύσης δέντρων που χρησιμοποιούνται για να καθαριστεί η γη καινα προκύψει χώρος για γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες, απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα το αποθηκευμένο διοξείδιο. Αν συνεχιστεί η παρούσα τάση στην επέκτασητης γεωργίας και της κτηνοτροφίας, οι φωτιές, η ξηρασία και η υλοτομία, το 55% των δασών του Αμαζονίου θα έχουν είτε εξαφανιστεί, είτε καταστραφεί μέχρι το 2030 ενώ άλλο 4% θα καταστραφεί εάν η υπερθέρμανση, όπως προβλέπουν οι επιστήμονες, προκαλέσειμείωση των βροχοπτώσεων κατά 10 % .

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΤΕ