ACTIVIDADES PARA TRABALLAR

17 MAIO 2015

SOBRE FILGUEIRA VALVERDE

CEIP VILAVERDE

O DÍA DAS LETRAS GALEGAS CELÉBRASE…

DEDICOUSE A…

- COMPROBA NO MURAL DO CORREDOR…

ESTE ANO DEDÍCASE A…

X

POEMA 1

NO POEMA FÁLASE DE RAPACES DE MOURENTE E MARCÓN… QUE PASARÁ?

SABES ATOPAR ONDE PON MOURENTE E ONDE MARCÓN NO POEMA?

TAMÉN SE FALA DE VIGO… PODES ATOPAR OS TRES LUGARES NUN MAPA?

RAPACES DE MOURENTE,RAPACES DE MARCÓN,VINDE VER A CARRACEDOQUE FUXÍU CON SAN SIMÓN.

ROUBOULLE A CAMISA,ROUBOULLE O PANTALÓN,DEIXOUNO EN CIROLASQUE METÍA COMPAIXÓN.

VIÑERON OS DE VIGOÁ VIRXE DO CAMIÑOE CARRACEDOTODO LLES ESTABA OÍNDO.

VEU SAN SIMÓN,ZORREGOULLE UN BOFETÓN:E TI GRAN PUÑETEIRODISPARACHES O CANÓN.

POEMA 1HAI PALABRAS QUE RIMAN NO POEMA? CALES?

CANTOS VERSOS TEN O POEMA?

CANTAS VECES APARECE A PALABRA RAPACES?E A PALABRA ROUBÁRONLLE?

VÉS PALABRAS CON S? CANTAS?

-ÓN

POEMA 1QUE LLE ROUBOU?

POEMA 1PONLLE TÍTULO AO POEMA

DEBUXA ALGO DO QUE SE DI NO POEMA

POEMA 2

CANTOS VERSOS TEN O POEMA?

DE QUE MES FALA?

QUE SERES VIVOS NOMEA?

POEMA

ESTE MES DE MAIO

É O MES DAS FLORES

EN QUE OS PAXARIÑOS

NOS MOSTRAN OS SEUS AMORES.FILGUEIRA VALVERDE

POEMA 2

CANTAS PALABRAS HAI CON M?

BUSCA AS PALABRAS QUE RIMAN?

QUE TÍTULO LLE PORÍAS AO POEMA?

QUE IMAXES TEÑEN QUE VER CO POEMA?

POEMA 2

COLOCA OS VERSOS DO POEMA

XOGA A CAMBIAR DE ORDE OS VERSOS DO POEMA .

ESTE MES DE MAIO

É O MES DAS FLORES

EN QUE OS PAXARIÑOS

NOS MOSTRAN OS SEUS AMORES

AGORA VAI A ESTE ENLACE E SEGUE CO TRABALLO AO REDOR DO POEMA

• http://seminariogalan.org/inicio/ver/277

O pomar Tiña nogueiras, e figueiras, e

cerdeiras, e ameixeiras, epexegueiros, mais o quedaba xenio eran as pereirase máis as maceiras. Habíafroita a correr, para nós,para o abade, para osseñores, para os veciños,para os pobres,... unhaenchente, unha fartura.Endexamais no mundo, vinfroita coma aquela, tanta etan clemente, tan doce, tanbonitiña.

A VER SE SABES…• QUE É UN POMAR?

• QUE FROITAS DAN…NogueirasFigueirasCerdeirasAmeixeirasPexegueirosPereirasMaceiras• QUE MÁIS FROITAS COÑECES?

A VER SE SABES…• BUSCAR AS PREPOSICIÓNS E CONXUNCIÓNS

• … E OS ADXECTIVOS

• SE NON FOSE UN POMAR E FOSE UN XARDÍN… COMO SERÍA O TEXTO? EN EQUIPOS COOPERATIVOS ESCRIBÍDEO

E NESTES ENLACES PODES SEGUIR TRABALLANDO CO TEXTO

• http://seminariogalan.org/inicio/ver/273

• http://seminariogalan.org/inicio/ver/272

AVOA CLARAQue leda lembranza aquela da miña

avoa! Tiña o cabelo albeiro eacugulado cal un outeiro na xeada,tiña as meixelas albas de almafítallado e as mans albas de alboveludo. Tiña un manto mouro, unlibro e un rosario na man, e dobrazo penduraba unha cadeira detesoura. Esa é a lembranza que teñoda miña avoa. Mais este relembroten máis ledicias que doas tiña o seurosario de acibeche, máis contosque follas o seu libro, máis bicos queanos tiña a súa vella cadeira.

A VER SE SABES…• QUE ADXECTIVOS UTILIZA?

• CANTAS PALABRAS AGUDAS APARECEN …

• A DIFERENZA ENTRE MAIS E MÁIS?

A VER SE SABES…

• O TEXTO É

• FÍXATE NO TEXTO E FAI UN SEMELLANTE COA TÚA AVOA COMO PROTAGONISTA

UN CONTOUNHA DESCRICIÓNUN POEMAUNHA NOTICIA DE XORNAL

PODES FACER MÁIS ACTIVIDADES AO REDOR DO TEXTO E DOUTROS TEXTOS

EN…

• http://seminariogalan.org/inicio/ver/274

A VER SE SABES…

• QUE É A XENREIRA?

• INVENTA RAZÓNS POLAS QUE DÚAS FAMILIAS SE PODEN TER XENREIRA…

XENREIRA

Entre o pazo de Briáns e o deBrandobre, os Temes e osMariños ergueran unha fonte,no adral da igrexa. Aquelafonte gurgullaba sempre,como a xenreira que se tiñanos Mariños e os Temes. Asaugas de Briáns non podían virpolos eidos de Brandobre, osbois de Brandobre nonpasaban polas agras de Briáns.Os de Briáns e os deBrandobre xamais teríanamizade.

A VER SE SABES…• DEBUXAR O QUE DESCRIBE O TEXTO

• INVENTA RAZÓNS POLAS QUE DÚAS FAMILIAS SE PODEN TER XENREIRA…

INVENTA• NO PAZO DE BRIÁNS E NO DE BRANDOBRE VIVEN NENOS OU NENAS COAS

SÚAS FAMILIAS… COMO FARÁN PARA XOGAR?

A VER SE SABES…• QUE É UNHA MARELA?

• A QUEN LLE CHAMAN MARELA NO TEXTO? COMO A IMAXINAS?

MARELAAndaba a pastar vacas nos cobos das

Xunqueiras. O choio non rendía etivo que entrar de peón na fábrica.De peón pasou a torneiro, e detorneiro a mecánico, e agora écapitán dunha máquina enormeque vale moitos millóns e mesmosemella que ten alma. Chámalle«¡Marela!» e fálalle como falabaás vacas que baixaba ao río.Ecando comeza a súa «xornadalaboral», porque agora é unprodutor sindicado, pódeseescoitar como lle di, ollándolleben fixo aos controis:-¡Marela! Aver como te portas hoxe...

LE

A VER SE SABES… DEBATEDE EN EQUIPO…

• POR QUE LLE CHAMA MARELA?

• COMO SE CHAMA UNHA PERSOA QUE LEVA PASTAR AS VACAS?

• LOCALIZA A XUNQUEIRA NO PLANO DE PONTEVEDRA

O NOME DELAFora o meu amor de neno. Un

amoriño devanceiro,imposible, alonxado un día naborralla dos anos. Fora onidio querer que agromadenantes que a ventanía davida traía deica nós tantafeitura, tanto engado, tantodegoiro... para que oschamemos con nome deamores. Foise. E eu funlle fiel.A miña testemuña sería benestraña:

-Non hei chamar co nome delaa ningunha rapaza que o leve.

LEDE E COMENTADE EN EQUIPO O SIGNIFICADO

QUE NOME CREDES QUE LEVARÍA?

PARA TRABALLAR MÁIS SOBRE ESTES TRES TEXTOS

• http://seminariogalan.org/inicio/ver/275

ESTE POEMA SOBRE A VIRXE DA BARCA…

- HAI UNHA VIRXE DA BARCA?

- ONDE?

- ESTÁ EN PONTEVEDRA?

- HAI UN LUGAR CHAMADO “BARCA EN PONTEVEDRA”? LOCALÍZAO NUN PLANO.

- BUSCA NOTICIAS SOBRE O SANTUARIO DA VIRXE DA BARCA E ESCRIBE UN DOS TITULARES.

ESTE POEMA SOBRE A VIRXE DA

BARCA LEVA ESTAS

ESTROFAS…

- A VER SE ES QUEN DE ORDENALAS COMO AS TIÑA O SEU AUTOR

Ten unha rosa na man,outra na mazá do rostro.Nosa Señora da Barca, vinde vela no sol posto!

Nosa Señora da Barca

eu ben a vin no sol novo;

ten unha estrela no mar,

outra dormida no colo.

Ten unha estrela no mar

outra dormida no colo,

Nosa Señora da Barca,

vinde vela no sol novo!

Nosa Señora da Barca

eu ben a vin no sol posto;

ten unha rosa na man,

outra na mazá do rostro.

Nosa Señora da Barca eu ben a vin no sol posto;ten unha rosa na man, outra na mazá do rostro.

Nosa Señora da Barcaeu ben a vin no sol novo;ten unha estrela no mar, outra dormida no colo.

Ten unha rosa na man,outra na mazá do rostro.Nosa Señora da Barca, vinde vela no sol posto!

Ten unha estrela no maroutra dormida no colo, Nosa Señora da Barca, vinde vela no sol novo!

ANALIZADE EN EQUIPOS O POEMA…

- QUE TÍTULO LLE PORÍAS AO POEMA?- SE FILGUEIRA VALVERDE LLE PUXESE UNHA

ILUSTRACIÓN… CAL SERÍA?- ESTRUTURA: ESTROFAS, VERSOS, RIMA,

MEDIDA…- PALABRAS: VERBOS, ADXECTIVOS, VERBOS,

DETERMINANTES…- SE LLE CAMBIAMOS A PROTAGONISTA AO

POEMA… COMO PODERÍA QUEDAR? TENTADE FACER PROPOSTAS EN EQUIPOS COOPERATIVOS

SABES…?QUE É UNHA OBRA DE TEATRO?

QUE ESTRUTURA TEN? RAZOA A RESPOSTA

MMMMMMMMMMMMMMMMMMMM

MMMMMMMMMMMMMMM

22, MMMM DE 2015

MMM:MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM.

MMMM,MMMMMM

MMM MMMMM MMMMM MMMMM MM

MMMMMMMMMMMMMMM

MMMMMMMMMMM:- MMMMM?-MMMMMMMMMM!-- MMMMMMM- MMMMMMMMMMMM MMMMM:-MMMMM-MMMMMMMMMMM?-MMMMMMMMMMMMMM MMMMM

Obra de teatro: AGROMARA obra consta de dous lances e un remate:• No primeiro lance dásenos noticia dun accidente entre un coche Chenard-Walcker e un carro

de bois. Morren os animais e o cristián que os guiaba, é dicir, atropelan un home que vai nuncarro de bois e queda ferido o señorito Juan que levaba o coche. O home morre e Juanitoestá grave, precisando unha transfusión de sangue. Os señoritos da vila non están dispostosa doar sangue, pero si o fai Xelo, um aldeán, por unha aposta. As mortes pretenden amañalascon indemnizacións, pero a transfusión xera máis problemas: o doador é un rapazolo da aldeae causa suspicacias entre os vilegos.

• A escena do segundo lance transcorre no pazo da Reigada, cuarto do convalecente Juan(Juanito-Nito). Nito (señorito) e Xelo (doador aldeán) falan de traballos e coñecementosprácticos: enxertar, distinguir clases de árbores e froitos / cousas do señorìo. Chegan os “pitoscairos” (rapazolos da vila) co seu rebulicio e o seu castelán. Prodúcese un enfrontamentoideolóxico entre Nito e os outros catro “pitos”. Tamén recibe a visita dos rapaces da aldea. Afamilia rica propónse pagarlle os estudos a Xelo, como compensación e co engado daposibilidade de cambio social. Finalmente, don Enrique, o médico galeguista, fala dasnecesidades da Terra; entre elas, a de xente con estudos, enxeñeiros, médicos…

• No remate atopámonos coa conversión/transformación de Nito (señorito Juan) en Xanciño. Aretesía verbal deste cun señorito marca as diferenzas aldea/cidade. Tamén aclara o conceptovilego de persoa: “Mi padre es un señor, viste de persona, tiene cheques en el bolsillo, sesienta en la acera del Casino a hablar de política, veranea, conduce su coche, fumaingleses…”. Xanciño estudará no estranxeiro e traballará na Misión Biolóxica. Oíu a “chamadada Terra”, segundo remata o mitin de don Enrique.

TENTA…DEBUXAR O QUE SUPÓS QUE PASOU NA OBRA

DE TEATRO

SE AGROMAR ERA UNHA OBRA DE TEATRO PARA NENAS E NENOS…

QUE DEBUXO LEVARÍA O ESCENARIO NA 1ª ESCENA?

E NA 2ª

OBSERVA ESTE TEXTO…

QUE RELACIÓN LLE ATOPAS COA OBRA “AGROMAR”?

COMO SERÍA O TEXTO SE …No bautismo puxéranche María,

No bautismo puxéranche Xan, os teus pais chámante Xanciño; as túas tías, Nito; o mestre, Juan; os amigos Curuxo. Cal é o teu nome verdadeiro?Pódenlle chamar a un de tantos xeitos!Cando non che saben o nome, veña: neno, rapaz, rapazolo, cativo, mozo, mociño, chaval…

ONDE MÁIS PODO ATOPAR DATOS• http://www.bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=XosFilgu&alias=Xos%E9+F

ilgueira+Valverde• http://www.ahlm.es/Semblanzas/Filgueira.htm• http://www.hotelpuertadelsol.es/letras-gallegas-para-filgueira-

valverde/• http://academia.gal/letras-

actual#http://academia.gal/dicionario_rag/miniSearch.do?• http://academia.gal/novas/-/asset_publisher/E4jf/content/dia-das-

letras-galegas-a-xose-filgueira-valverde• http://culturagalega.gal/albumdajae/detalle.php?id=85• http://filgueiravalverde.blogspot.com.es/• http://www.coordinadoraendl.org/limiar.php?pax=recursos/rec269.

phphttp://seminariogalan.orghttp://filgueiravalverde.gal/fundacion

•