BAL

BALIN TARİHİGünümüzden on bin yıl öncesine dayanan

Cilalı Taş döneminden bu yana bal, insan yaşamının ve ekonomisinin bir parçası olmuştur.

İspanya, Valencia’da bir mağarada bulunan M.Ö.6000 yılına tarihlenen bir duvar resminde bal toplayan arılar ve o balı toplayan tarih-öncesi bir insan resmedilmiştir.

Tarih boyunca insanların bir besin kaynağı olan bal; farklı dinler tarafından da önemsenmiş ve kutsal kabul edilmiştir.

Peygamberimiz Hz. Muhammed’in balın bin derde deva olduğunu ve sofradan bal yemeden kalkılmaması gerektiği ile ilgili hadisleri bulunmaktadır.

Osmanlı Sarayında 15. ve 17. yy arasındaki dönemdeki kayıtlar o yıllarda 14 ila 65 ton arasında bal tüketildiğini kanıtlıyor.

Balın tarihi insanlık tarihi kadar eskidir.

Son yıllarda Mısır’da firavun mezarlarında yapılan araştırmalarda 3200 yıllık kurumuş bala rastlanmıştır.

Okunan tabletlerden Eski Mısırlıların 4000 yıl öncesinden beri balı hem besin ve ilaç olarak hem de dini törenlerde kullandığı anlaşılıyor.

MÖ 3000 yıllarında Mezopotamya’da yaşayan Sümerlerinde balı ilaç olarak kabul ettiği biliniyor

ARILAR BALI NASIL ÜRETİYOR?Bal,nektar olarak bilinen tatlı sıvının;

arıların vücutlarından salgılanan bir takım enzimlerle birleşmesiyle ortaya çıkar.

Arı, kovana getirdiği balı ilk boş bulduğu peteğe bırakmakta ve tekrar nektar toplamak için kovan dışına çıkmaktadır.

Petek gözüne konulan bal, kovan içi hizmeti yapan arılar tarafından alınıp ballıktaki peteklere taşınır.

Ballıktaki peteklere konulan yarı olgunlaşmış bal, arılar tarafından suyu uçurulup olgunlaştırılır.

Balın suyunun olgunlaştırılmasından sonra, arılar tarafından kapatılır ve hazır hale gelmiş olur.

BALIN OLUŞUMUBalarıları 450 g bal yapmak için 2

milyondan daha fazla çiçekten nektar alır.

Uzun dilleriyle topladıkları nektarı karınlarında tutarlar.

Balarıları kovana döndüklerinde topladıkları nektarı diğer işçi arılara aktarır.

İşçi arılar balarılarının karınlarındaki nektarı ağızlarıyla emer.

Bu arılar nektarı yarım saat boyunca çiğner.

Bu süre içinde enzimler nektarın içindeki şekeri basit şekere dönüştürür.

Kanatlarını yelpaze gibi kullanarak, nektarın içerdiği suyu buharlaştırıp peteklerdeki nektarı daha koyu kıvamlı şurup haline dönüştürür.

DİNİ AÇIDAN BALKur’an’da da bal konusu önemlidir."Rabbin balarısına vahyetti: Dağlarda,

ağaçlarda ve onların kurdukları çardaklarda kendine evler edin. Sonra meyvelerin tümünden ye, böylece Rabbinin sana kolaylaştırdığı yollarda yürü-uçuver. Onların karınlarından türlü renklerde şerbetler çıkar, onda insanlar için bir şifa vardır. Şüphesiz düşünen bir topluluk için gerçekten bunda bir ayet vardır. " (Nahl Suresi, 68-69)

PETEKLER NEDEN ALTIGENDİR?Bal arıları milyonlarca yıldır peteklerini

altıgen yapmaktadır .Bunu araştıran matematikçiler; Birim alanın tamamen kullanılması ve

en az malzemeyle petek yapılabilmesi için en ideal şeklin altıgen olduğunu ortaya koydular.

Petekler üçgen ya da dörtgen olsaydı, boşluksuz kullanılabilecekti.

Fakat altıgen hücreler için kullanılan malzeme üçgen ya da dörtgen için kullanılan malzemeden daha azdır.

Diğer birçok geometrik şekilde ise kullanılmayan bölgeler ortaya çıkacaktı.

Sonuç olarak, bal peteğindeki altıgen hücre, en çok miktarda bal depolarken, yapılması için en az balmumu gereken şekildir.

BAL ARILARIBal arılarının erkekleri kovan yapmaz.Kovanın temizliği, havalanması,

korunması gibi işleri dişi arılar yapar.Erkek arıların tek görevi; kraliçe arıyı

döllemektir.Dişi arılar kraliçe arı gibi dişidir. Ancak

yumurtalıklarında yumurta yoktur.

Diğer bir mucize ise; ayet numarasının 68 olmasıdır ki; 68 arının kromozom sayısına tekabül eder.

Dişi arıların zehirli iğnesi vardır, erkeklerde yoktur.

Dişi arılar petek inşa ederler, erkekler edemezler.

Dişi arılar besin toplayabilir, erkekler toplayamaz.

Dişi arılar dadılık yapabilir, erkek arılar yapamazlar.

Kovanda bala, polene ne kadar yer ayrılacağına işçi arılar karar verir.

Hücrelerin sayısını ayarlayan da işçi arılardır.

İŞÇİ ARILARIN ÖLÜMÜ

İşçi arılar çok fazla tempo nedeniyle ancak 3-4 hafta yaşayabilirler.

Ölme nedenlerinden birisi yiyecek aramadır.

Kraliçe arı ise en fazla 4-5 sene yaşamaktadır.

BALIN FAYDALARIBaldaki şeker emilimi en kolay olan şeker

olması ve hazmı gerektirmediğinden kolayca kana geçer.

Midedeki fazlalıkları dışarı atar.Romatizmal hastalıklarda haricen

kullanmak hastayı kısa sürede iyileştirir.Bal içerdiği enzimler sebebiyle şişmanlığı

önler.

Bilhassa ılık bal şerbetinin zayıflatıcı özelliği vardır.

Yara ve iltihap giderir.Gözün görme gücünü arttırır.Bal limon veya sütle içilirse nezleye

karşı çok faydalıdır.Burun tıkanıklığını ve iltihabı giderir.