Mary Wollstonecraft Godwin(Londres, 30 de agosto de 1797 – 1 de febrero de 1851)

conocida como

Mary Shelley

Fue una narradora, dramaturga,ensayista, filósofa e biógrafabritánica, reconocida sobre todopor ser la autora de la novelaFrankenstein o el modernoPrometeo (1818).

Portada de Frankenstein o el moderno Prometeo

Su padre fue el filósofo político

William Godwin

William Godwin adoptó los principiosde los enciclopedistas.

En su ánimo estaba la abolición detodas las instituciones existentes:políticas, sociales y religiosas.

Despreció todo recurso a la violencia.

En 1793 Godwin publicó su obra magna sobre ciencias políticas: Justicia política.

En 1797, se casó con

Mary Wollstonecraft

En uno de sus ensayos, Vindicación de los

derechos de la mujer (1792), argumenta:

las mujeres no son por naturaleza

inferiores al hombre,

sino que parecen

serlo porque no reciben la misma educación.

◦ "Ya he advertido sobre los malos hábitos que adquieren las mujeres cuando se las confina juntas; y pienso que podría extenderse con justicia esta observación al otro sexo, mientras no se deduzca la inferencia natural que, por mi parte, he tenido siempre presente, esto es, promover que ambos sexos debieran educarse juntos, no sólo en las familias privadas sino también en las escuelas públicas. Si el matrimonio es la base de la sociedad, toda la humanidad debiera educarse siguiendo el mismo modelo, o si no, la relación entre los sexos nunca merecerá el nombre de compañerismo, ni las mujeres desempeñarán los deberes peculiares de su sexo hasta que no se conviertan en ciudadanas ilustradas, libres y capaces de ganar su propia subsistencia, e independientes de los hombres (...) Es más, el matrimonio no se considerará nunca sagrado hasta que las mujeres, educándose junto con los hombres, no estén preparadas para ser sus compañeras, en lugar de ser únicamente sus amantes (...)"

Estableció las bases del feminismo moderno yla convirtió en una de las mujeres más populares e influyentes de la Europa de laépoca.

Desgraciadamente se murió a causa de una septicemia, once días tras el parto de quien sería la única hija de ambos, Mary Shelley.

Diario de William Godwin en el cual narró el nacimiento de su hija Mary

El Polygon (a la izquierda) en Somers Town, Londres, donde Mary nació y pasó sus primeros

años.

En 1803 se volvió Godwin a casar, esta vez con Mary Jane Clairmont, una suiza ginebrina que ya tenía dos hijos: Charles e Claire, y que le daría un segundo hijo propio: William.

William Shelley, retratado poco antes de su fallecimiento por malaria en 1819

Godwin dio a su hija unha educación que la alentó a adherirse a las teorías políticas liberales.

En 1814, Mary inició una relación sentimental con uno de los seguidores políticos de su padre, PercyBysshe Shelley, que ya estaba casado.

Los dos, junto a la medio hermana de Mary, Claire Clairmont, vivieron en Francia e viajaron por Europa; a su regreso a Inglaterra, Mary estaba embarazada.

Durante los dos años siguientes, ella y Percy se enfrentaron al ostracismo social, las deudas constantes y a la desgracia del fallecimiento de su hija, nacida prematuramente.

Se casaron a finales de 1816, después del suicidio de la primera esposa de Percy Shelley.

En 1816, la pareja pasó un verano con George Gordon Byron, John William Polidori e Claire Clairmont cerca de Ginebra, Suiza, donde Mary concibió la idea para su novela Frankenstein.

Los Shelley abandonaron Gran Bretaña en 1818 y se mudaron a Italia, donde su segundo y su tercer hijo murieron antes de que Shelley diese a luz al último hijo, el único que sobrevivió, Percy Florence.

En 1822, su esposo se ahogó al hundirse su velero, durante una tormenta en la Bahía de la Spezia.

Tumba de mármol fue encargada por la

familia Shelley a Horatio Weekes en 1854

El Funeral de Shelley, por Luis Edouard

Fournier (1889). De izquierda a derecha

vemos a Trelawny, Hunt y lord Byron.

Un año después, Mary Shelley regresó a Inglaterra e desde entonces en adelante se dedicó a la educación de su único hijo y a su carrera como escritora profesional.

La última década de su vida estuvo llena de enfermedades, probablemente vinculadas al tumor cerebral que acabaría con ella cumplidos los 53 anos.

Hasta la década de 1970, Mary Shelley fué principalmente reconocida por su novela novela Frankenstein.

Recientemente, los eruditos mostraron un interés creciente en su producción literaria, particularmente en sus novelas, como a novela histórica Valperga (1823), a novela apocalíptica El último hombre (1826) y sus dos últimas novelas, Lodore (1835) e Falkner (1837).

Los estudios de sus trabajos menos conocidos, como el libro de viajes Caminatas en Alemania e Italia (1844) y sus artículos biográficos apoyan el punto de vista de que Mary Shelley continuó siendo una política radical a lo largo de su vida.

e pronuncia en contra del poderío imperial de Austria

y de Francia sobre Italia y critica la dominación de la

Iglesia Católica

Lady Morgan

ANTECEDENTES CLÁSICOS DE FRANKENSTEIN

As narracións nas que se confire vida ao inerte nonson estrañas na historia da humanidade.

Nese sentido, a novela Frankenstein non aportaunha novidade radical.

• Un exemplo témolo no caso, moi relacionado coa obra que tratamos, do propio Prometeo.

• Prometeo, tal e como conta Ovidio no libro I das Metamorfoses, é “plasticator”, é dicir, forma aos homes con arxila da terra como fai un alfareiro coas súas obras.

• Tamén no libro X das Metamorfoses aparece o mito de Pigmalión. Este rei de Chipre, buscando á muller ideal escúlpea en mármore e pide a Venus, o día da súa festa na illa, que lle conceda por esposa a alguén semellante en fermosura. Venus, agradecida polos sacrificios que Pigmalión lle ofreceu ese día, converte a estatua nunha muller de carne e óso cando o rei a toca ao seu regreso da festa.

Un ser máis nobre e máisintelixente, feito para dominar sobre todos os outros, faltaba aínda a esta gran obra. O home naceu: xa sexa que o arquitecto supremo animouno cunsopro divino, xa sexa que a terra conservase aínda, no seu seo, algunhas das partes máis puras do éter do cal acababa de ser separada, e o fillo de Xúpiter (Prometeo), empapando esta semente fecunda, formou ao home a imaxe dos deuses, árbitros do universo; o home, distinto dos outros animais cuxacabeza inclina cara á terra, pode contemplar os astros e fixar as súasmiradas sublimes nos ceos. Así a materia, antes informe e estéril, tomou a figura do home, ata entón descoñecidano universo.

Ovidio. Metamorfose, I

“Pigmalión se dirigió a la estatua y, al tocarla, le pareció que estaba caliente, que el marfil se ablandaba y que, deponiendo su dureza, cedía a los dedos suavemente, como la cera del monte Himeto se ablanda a los rayos del Sol y se deja manejar con los dedos, tomando varias figuras y haciéndose más dócil y blanda con el manejo. Al verlo, Pigmalión se llena de un gran gozo mezclado de temor, creyendo que se engañaba. Volvió a tocar la estatua otra vez y se cercioró de que era un cuerpo flexible y que las venas daban sus pulsaciones al explorarlas con los dedos.”

Outro exemplo é a lenda medieval do Golem.

Na Praga do século XVI un rabino hebreo, sabio e santo, coñecedor da Cábala moldeou unha estatua de arxila para que o axudase nos seus traballos e colocoutras os seus dentes unha palabra máxica numérica que significaba verdade (Emet).

Conta a lenda como o Golem caeu nun delirio que o levou a escaparse e a esnaquizar todo ao seu paso. O rabino enfrontóuselle e borrando a palabra da súaboca volveuno ao seu orixinal estado inerte.

◦Ademais da Cábala tamén temos os exemplos dos alquimistas e magos medievais que buscaban nos seus matraces a pedra filosofal, a panacea universal e o segredo da vida mesma.

◦ Esa imaxe está presente na obra dos mestresalquimistas que son inspiración de Víctor Frankenstein, entre outros Alberto Magno e Cornelio Agripa.

• Nestes exemplos as fontes que dan orixe á vida están máisaló do humano.

• Prometeo é fillo dun Titán e conta co amparo dos deuses, e Venus que transforma a estatua é unha deusa con poderes sobrenaturais, o rabino usa do poder sobrenatural da maxiaque lle proporciona os seus coñecementos da Cábala e, con respecto aos alquimistas, quen pode negar que a súaactividade non é próxima ao ocultismo, a nigromancia e ata ao satanismo.

• En Víctor é o home, só o home e a súa intelixencia, quensaca vida do inerte, xesta a vida a partir da morte copropósito de dar ao ser humano a vida eterna aquí na terra.

ANTECEDENTES CIENTÍFICOS: A CONGRUENCIA DE FRANKENSTEIN COA CIENCIA DOSÉCULO XIX.

O prólogo da edición de 1818 da novela comeza afirmando que o experimento que propón non debe ser considerado como “de todo imposible” e para avalar esa afirmación cita o testemuño da CIENCIA do seu tempo.

• Hai constancia nos seus diarios de que en 1816 estivera lendo os libros Elementos de filosofía química e Discurso introductorio a un curso de leccións de química do reputado científico Sir Humphry Davy.

• Tamén se sabe que coñecía os traballos de Erasmus Darwin, avó de Charles e amigo da familia Godwin, de quen se dicía que devolvera á vida a un “vermicelli”aplicándolle correntes eléctricas, así como os traballos, máis representativos, de Franklin, Galvani e Volta.

• Segundo esas teorías, falar do segredo da vida é falar do segredo da electricidade. O corpo vivo era concibido como un xerador autónomo de electricidade que se desenvuelve segundo as regras que determinan a natureza da electricidade. O movemento dos nervios e os músculos era resultado de aplicar diversas correntes eléctricas.

◦ O que se descoñecía da natureza da vida eran os procesos químicos que xerabanautónomamente esas correntes.

◦ Ese é o gran descubrimento de Víctor e o que decide non desvelar nunca cando descobre o horror que a súa aplicación producira.

ANTECEDENTES LITERARIOS E FILOSÓFICOS. A INFLUENCIA DO CÍRCULO ROMÁNTICO

Dar vida ao inerte, os problemas da ciencia do século XIX, as influencias filosóficas e as aspiracións e o ambiente propio dos románticos. Nada diso é por separado radicalmente orixinal na obra. Pero, con todo, si o é facer unha boa síntesede todo iso.

• Non está de máis destacar o ambiente de cultura que Mary viviu na súa casa e o exemplo de responsabilidade intelectual que lle deron os seus pais.

• Na súa nai Mary Wollstonecraft, á que non chegou a coñecer, tivo o exemploexpreso de loitar contra as convencións sociais e de opoñerse ao pensamentodominante.

• O seu pai tampouco quedaba atrás e, especialmente pola súa obra de 1793 Xustiza Política, considerábase como un dos alicerces básicos do anarquismo da época.

O ambiente dos creadores da época estaba na súa casa. Esa situación fixo que desde moi nova se interesase por autores que deixaron a súa presenza na súanovela a través de ideas como:

• a bondade natural do ser humano e como a sociedade corrompe as súas boas inclinacións e sentimentos orixinais como defende Rousseau no Emilio,

• como se forman as ideas desde a experiencia rexeitando todo innatismo segundo os esquemas dispostos por Locke no seu Ensaio sobre o entendemento humano,

• ou a presenza da necesidade da “simpathy” para poñerseimaxinativamente no lugar do outro e comprendelo de forma adecuada tal e como está enunciada na Teoría dos sentimentos morais de Adam Smith.

Adam Smith.

Todas esas referencias están expresas e coñecémolas pola lista de lecturas que a moza Mary incluía nos seus diarios.

Con Percy Shelley coñecerá o espírito do Romanticismo e a figura do heroeromántico. A través del coñecerá tamén o entón poeta máis grande de Inglaterra: Lord Byron.

Todo se fundiu no crisol nos meses de verán do ano 1816.

• Naquelas datas Mary e o seu marido Percy, acompañados da medio irmápolítica de Mary, Claire, atopábanse en Suiza e coincidiron nos arredores do lago Xenebra con Lord Byron, sempre acompañado do seu médico persoal o doutor William Polidori. Os protagonistas narran nos seus diferentes escritos persoais como o tempo foi excepcionalmente chuvioso e frío aquel verán e como pasaban xuntos as veladas en animada conversación ou entregados á lectura privada ou en común.

• Moitos dos encontros produciranse en Vila Diodati, lugar de residencia de Byron e que forahabitada durante o século XVII polo literato inglés John Milton.

• Sabemos que neses encontro tratouse dos problemas da ciencia da época, conversacións nasque tería unha función destacada a opinión de Polidori como experto en ciencia, tratouse dos proxectos literarios que ocupaban aos presentes e que, como diversión, leron nunha versión francesa os relatos contidos no libro alemán coñecidocomo Fantasmagoriana.

◦ Byron propuxo que cada un dos cinco participantes redactase un relato de terror para lelo en común. Esa invitación, que nalgúns dos presentes caeu en saco roto, espertou o afán creativo de Mary e fixo que se puxese a buscar tema para iso. O resultado foi un primeiro borrador de Frankenstein que, a impulsos do seu marido, alongou ata darlle extensión de novela.

◦ Dous anos máis tarde, en 1818, sairía publicada anonimamente.