โครงงานชววทยา (Biology Project)

การรวบรวมขอมลทรพยากรชวภาพในชมชน (Bio Map)

ชอโครงงานชววทยา ทรพยากรชวภาพในชมชนวดอนมนกายาราม

รายชอสมาชกกลมโครงงานชววทยา ชอกลม คอ กะหล าปง

1. นางสาว กมลรตน สาธร เลขท 22 ม.6/1

2. นางสาว ปวณา ออนหวาน เลขท 26 ม.6/1

3. นางสาว วสา ลมสวฒนกล เลขท 35 ม.6/1

ครทปรกษาโครงงาน

นายวชย ลขตพรรกษ

ครผชวย กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557

โรงเรยนศลาจารพพฒน

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1

ส านกงานคณะกรรมการการขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

1. ทมาและความส าคญของโครงงาน จากการทไดรบมอบหมายใหกลมของขาพเจาส ารวจทรพยากรชวภาพในชมชน ซงกลมของขาพเจาเลอกทจะส ารวจในชมชน วดอนมนกายาราม เพราะมสมาชกของกลมขาพเจาอาศยอยและเปนชมชนทตดแมน าและวดซงนาจะมทรพยากรทางชวภาพทหลากหลาย

2. วตถประสงค 1.เพอศกษาความหลากหลายทางชวภาพในชมชน 2.เพอพฒนาความรในเรองทรพยากรทางชวภาพ

3. สมมตฐานของการศกษา เนองจากชมชนทกลมขาพเจาส ารวจเปนชมชนทตดแมน าและวด ทางกลมขาพเจาจงคดวา

ชมชนแหงนมทรพยากรทางชวภาพทหลากหลาย

4. ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากโครงงาน

1.สามารถบอกไดวาทรพยากรชวภาพในชมชนมอะไรบาง 2.สามารถบอกไดวาทรพยากรชวภาพในชมชนมลกษณะอยางไร 3.สามารถบอกไดวาทรพยากรชวภาพในชมชนแตกตางกนหรอไมอยางไร

5. ทฤษฎหลกการหรอเนอหาทเกยวของกบการท าโครงงาน โครงสรางของพช

เนอเยอพช เนอเยอพชทประกอบกนเปนโครงสรางสวนตางๆ ของพชแบงเปนหลายประเภท เชน แบงตาม

ความสามารถในการแบงเซลล หนาท ลกษณะโครงสราง หรอตามต าแหนงทอย ถาจ าแนกตาม

ความสามารถในการแบงเซลลจะแบงเนอเยอพชเปน 2 ประเภท คอ

1.เนอเยอเจรญ (Meristem tissue)เนอเยอเจรญเปนเนอเยอทสามารถแบงตวได มกมรปรางเปนสเหลยมขนาด

เลก ผนงเซลลบาง นวเคลยสใหญ เดนชด แวควโอลขนาดเลก เซลลอยชดกน

ซงเราสามารถแบงประเภทของเนอเยอเจรญอกเปน 3 ประเภท ตามต าแหนง

1.เนอเยอเจรญสวนปลาย (Apical meristem) : เนอเยอประเภทนพบอยบรเวณปลายยอด ปลายราก และตา

2.เนอเยอเจรญดานขาง (Laterral meristem) : จะพบหลงจากมการเจรญขนทสอง เปนเซลลรปราง

สเหลยมผนผา ผนงเซลลบาง เรยงตวเปนระเบยบ แบงเปน 2 ชนด

- วาสควลาร แคมเบยม : แทรกอยระหวาง ไซเลม และโฟลเอม มหนาท สราง secondary xylem

และ secondary pholem พบในพชใบเลยงคทกชนด และพชใบเลยงเดยวบางชนด

- คอรก แคมเบยม : ท าหนาทสรางคอรก เพอท าหนาทแทนเซลลเอพเดมส

วาสควลารแคมเบยม คอรก แคมเบยม

3.เนอเยอเจรญเหนอ ขอ(Intercalary meristem) : เนอเยอเจรญชนดนจะอยบรเวณเหนอขอของพชใบเลยงเดยว ท าใหปลองยดยาวขน ซงมฮอรโมนจบเบอเรลลนเขามาเกยวของ 2.เนอเยอถาวร คอ เนอเยอพชซงประกอบดวยเซลลทแบงตวไมได และมรปรางคงทไมเปลยนแปลง กลาวคอ จะคงรปรางลกษณะเดมไวตลอดชวตของสวนนน ๆ ของพชเนอเยอชนดนเจรญเตบโต และเปลยนแปลงมาจากเนอเยอเจรญเพอท าหนาทตาง ๆ กนจนเซลลนรปรางเปลยนแปลงไปจากเดม ม Vacuole และ cell wall กเปลยนแปลงไปสดแทแตวา จะกลายไปเปนเนอเยอถาวรชนดไหน ซงโดยมากมกมสารประกอบตาง ๆ ไปสะสมบน cell wall ใหหนาขนเพอใหเกดความแขงแรง ชนดของเนอเยอถาวร เมอจ าแนกตามลกษณะของเซลลทมาประกอบกนจ าแนกไดเปน 2 ชนด คอ - เนอเยอถาวรเชงเดยว เปนเนอเยอถาวรทประกอบดวย เซลลชนดเดยวกนลวน ๆ จ าแนกออกเปนหลายชนด คอ Epidermis Parenchyma Collenchyma Sclerenchyma Coke Secretory tissue - เนอเยอถาวรเชงซอน เปนเนอเยอถาวรทประกอบขนดวย เซลลหลายชนดอยรวมกนเปนกลมกอน เพอท างานรวมกน ประกอบขนดวย 2 กลมดวยกนคอ Xylem และ Phloem ซงจะอยรวมกนเปนกลมใหญทเรยกวา Vascular bundle หรอ Vascular tissue นนเอง

เนอเยอถาวรเชงเดยว

Epidermis เปน simple tissue ทอยผวนอกสดของสวนตาง ๆ ของพช (ถาเปรยบกบตวเรา กคอ หนงก าพรานนเอง) เปนเซลลทมชวต เมอโตเตมทแลว จะม Vacuole ขนาดใหญ จนดน protoplasm สวนอน ๆ ใหรนไปอยทขอบเซลลหมดหนาทของ epidermis

- ชวยปองกนอนตรายใหแกเนอเยอทอยขางใน และชวยเสรมสรางความแขงแรงดวย - ชวยปองกนการระเหย (คาย) น า (เพราะถาพชเสยน าไปมากจะเหยว) และชวยปองกนน าไม ใหซมเขาไปขางในดวย (เพราะถาไดรบน ามากเกนไป จะเนาได ) - ชวยในการแลกเปลยนแกสทงไอน า คารบอนไดออกไซด และออกซเจน โดยทางปากใบ - ชวยดดน าและเกลอแร

epidermis คอบรเวณกลมๆใสๆดานบน

Parenchyma เปน Simple tissue ทประกอบดวย Parenchyma Cell ซงเปนเซลลพนทว ๆ ไป และพบมากทสดในพชโดยเฉพาะสวนทออนนมและอมน าไดมาก เชน ในชน Cortex และ Pith ของรากและล าตน Parenchyma cell เปนเซลลทยงมชวตอย มรปรางหลายแบบ แตสวนใหญทรงกระบอกกลม หรอทรงกระบอกเหลยมดานเทา อาจกลมร ม cell wall บาง ๆ หนาท Parenchyma - ชวยสงเคราะหแสง - สะสมอาหาร (พวกแปง โปรตน และไขมน ) น า - สรางน ามนทมกลนหอมหรออน ๆ ตามแตชนดของพชนน ๆ - บางสวนชวยท าหนาทหายใจ

เนอเยอพาเรงคมา

Collenchyma เปน Simple tissue ทประกอบดวย Collenchyma cell พบมากในบรเวณ Cortex ใต epidermis ลงมา ในกานใบ เสนกลางใบ เปนเซลลทยงมชวตอย เซลลอดแนน ขนาดของเซลลสวนมากเลก หนาตดมกเปนรปสเหลยมแตยาวมาตาม ความยาวของตน และปลายทงสองเสยมหรอตดตรง หนาทของ Collenchyma - ชวยท าใหสวนตาง ๆ ของพชเหนยวและแขงแรงทรงตวอยได - ชวยปองกนแรงเสยดทานดวย

Sclerenchyma เปน Simple tissue ทประกอบขนดวยเซลลซงมลกษณะทวๆ คอ เปนเซลลทตายแลว (ตอนเกดใหม ๆ ยงมชวตอยแตพอโตขน Protoplasm กตายไป ) เซลลวอลหนามากประกอบขนดวยเซลลลโลสและลกนก เนอเยอชนดนแขงแรงมากจดเปนโครงกระดกของพช Sclerenchyma จ าแนกออกไดเปน 2 ชนดตามรปรางของเซลล คอ

1. Fiber เรามกเรยกวาเสนใย ประกอบดวยเซลลทตายแลว มลกษณะเรยวและยาวมากปลายทงสองเสยม หรอคอนขางแหลม มความเหนยวและยดหยนไดมากจะเหนไดจากเชอกทท าจากล าตนหรอใบของพช ตาง ๆหนาทของ Fiber - ชวยใหความแขงแรงแกพช - ชวยพยงล าตนใหตงตรงและแขงแรง

2. Stone cell ประกอบดวยเซลลทตายแลว มลกษณะคลายกบไฟเบอร แตเซลลไมยาวเหมอนไฟเบอร เซลลอาจจะสนกวาและปอม ๆ อาจกลมหรอเหลยมหรอเปนทอนสน ๆ รปรางไมแนนอน พบอยมากตามสวนแขง ๆ ของพช โดยเฉพาะอยางยงตามเปลอกของเมลดหรอผลไม เชน กะลามะพราว เมลดพทรา เมลดแตงโม หรอ ในเนอของผลไมทเนอสาก ๆ เชน เสยนในเนอของลกสาล เนอนอยหนา ฝรง หนาทของ Stone cell - ชวยใหความแขงแรงแกสวนตาง ๆ ของพช (เพราะเปนเซลลทแขงมาก)

Cork เปนเนอเยอชนนอกสด ของล าตนและรากใหญ ๆ ทแกแลว ของไมยนตน เซลลของคอรก มลกษณะคลายพาเรนไคมาเซลล แตผนงหนากวามทง ไพมารและเซคนดาร วอลล และตามปกตจะไมมพตเลย เนอเยอคอรก มแตเซลลทตายแลว ตนไมบางชนดมคอรก หมหนามาก จนบางทเราลอกเอามาท าจกขวดหรอแผนไมคอรกนนเอง คอรกยงพบทโคนกานใบขณะทใบก าลงจะรวง และแผลเปนตามล าตน หนาทของคอรก - ชวยปองกนการระเหยของน า ปองกนความรอน ความเยน และอนตรายตาง ๆ จากภายนอก

โครงสรางและหนาทของราก

ราก คอ สวนหนงทงอกตอจากตนลงไปในดน ไมแบงขอและไมแบงปลอง ไมมใบ ตา และดอก หนาทของราก คอ สะสมและดดซมอาหารมาบ ารงเลยงตนพช นอกจากนยงยดและค าจนตนพช รากของพชแบงออกเปน 2 ระบบ คอ

1.ระบบรากแกว ตนพชหลายชนดเปนแบบรากแกว คอมรากส าคญงอกออกจากล าตนสวนปลายรปรางยาว ใหญ เปนรปกรวยดานขางของราแกว จะแตกแขนงออกได 2-3 ครง ไปเรอย ๆ รากเลกสวนปลาย

จะมรากฝอยเลก ๆ ออกมาเปนจ านวนมาก เพอเพมเนอทในการดดซมอาหารใหกบตนพช มกจะพบวาพชใบเลยงคจะมรากแบบรากแกว ตวอยางพชทมลกษณะนคอ ข เหลก คน มะกา มะหาด เปนตน 2. ระบบรากฝอย เปนรากทงอกออกจากล าตนสวนปลายพรอมกนหลายๆ ราก ลกษณะ เปนรากกลมยาวขนาดเทาๆ กนพบวาพชใบเลยงเดยวจะมรากแบบรากฝอย ตวอยางพชทมรากแบบนคอ ตะไคร หญาคา เปนตน บางทรากจะเปลยนลกษณะไป เนองจากไดรบอทธพล จากสงแวดลอมภายนอก รากทเปลยนลกษณะไปนมหลายชนด เชน รากสะสมอาหาร รากค าจน รากเกยวพน รากอากาศ เปนตนบางชนดนบางครงกอยบนดนจะตองใชการสงเกต แตอยางไรกตาม มนยงคงลกษณะทวไปของรากใหเราสงเกตเหนได

โครงสรางของราก

เนอเยอของรากทงพชใบเลยงคและพชใบเลยงเดยวทตดตามขวาง ตรงบรเวณทเซลลเจรญเตบโตเตมท จะพบวาเนอเยอของรากแบงออกเปนชนๆเรยงจากภายนอกเขาไปตามล าดบดง น 1. epidermis เปนเนอเยอชนนอกสดมเซลลทเรยงตวกนเพยงชนเดยวและผนงเซลลบาง ไมมคลอโรพลาสต บางเซลลจะเปลยนแปลงไปเปนขนราก 2. cortex เปนอาณาเขตระหวางชน epidermis และ stele ประกอบดวยเนอเยอพาเรงคมาทท าหนาทสะสมน าและอาหารเปนสวนใหญ ชนในสดของ cortex จะเปนเซลลแถวเดยวเรยก endodermis ในรากพชใบเลยงเดยวจะเหนชดเจนเซลลในชนนเมอมอายมากขนจะม ผนงหนาเพราะมสารซเบอรน หรอลกนนสะสมอย แตจะมชวงทมเซลลผนงบางแทรกอยในชนนและอยตรงกบแนวของไซเลม 3. stele เปนบรเวณทอยถดจากชน endodermisเขาไป พบวาstele ในรากจะแคบกวาชน cortex ประกอบดวยชนตางๆดงน 3.1 pericycle เปนเซลลผนงบางขนาดเลกม 1-2 แถว พบเฉพาะในรากเทานน เปนแหลงก าเนดของรากแขนง ( secondary root ) 3.2 vascular bundle ประกอบดวย xylem อยตรงใจกลางเรยงเปนแฉกโดยม phloem อยระหวางแฉก ส าหรบพชใบเลยงคตอมาจะเกดเนอเยอเจรญ vascular cambium คนระหวาง xylem กบ phloem ในรากของพชใบเลยงคมจ านวนแฉกนอยประมาณ 1-6 แฉก โดยมากมกม 4 แฉก สวนรากของพชใบเลยงเดยวมกมจ านวนแฉกมากกวา 3.3 pith เปนบรเวณตรงกลางรากหรอไสในของรากเหนไดชดเจนในรากพชใบเลยงเดยว สวนใหญเปนเนอเยอพาเรงคมาสวนรากพชใบเลยงคตรงกลางมกเปน xylem

หนาทของราก

1. ดด ( absorption ) น าและแรธาตทละลายน าจากดนเขาไปในล าตน

2. ล าเลยง ( conduction ) น าและแรธาตรวมทงอาหารซงพชสะสมไวในรากขนสสวนตางๆของล าตน

3. ยด ( anchorage ) ล าตนใหตดกบพนดน

4. แหลงสรางฮอรโมน ( producing hormones ) รากเปนแหลงส าคญในการผลตฮอรโมนพชหลายชนด เชน

ไซโทไคนน จบเบอเรลลน ซงจะถกล าเลยงไปใชเพอการเจรญพฒนาของสวนล าตน สวนยอด และสวน

อนๆของพชนอกจากนยงมรากของพชอกหลายชนดทท าหนาทพเศษอนๆ เชน สะสมอาหาร สงเคราะหแสง

ค าจน ยดเกาะ หายใจ เปนตน

ชนดของราก

1. primary root เปนรากทมก าเนดและเจรญเตบโตมาจาก radicle รากชนดนตอนโคนจะโตแลวคอยๆเรยว

เลกลงเรอยๆจนถงปลายซงกคอ รากแกว ( tap root )นนเอง

2. secondary root เปนรากทมก าเนดและเจรญเตบโตออกมาจาก primary root อกทหนง เปนรากทเรยกกน

ทวๆไปวา รากแขนง ( lateral root ) และแขนงตางๆทแยกออกไปเปนทอดๆนนตางมก าเนดมาจากเนอเยอ

pericycleในรากเดมทงสน

3. adventitious root รากพเศษ หรอ รากวสามญ เปนรากทไมไดมก าเนดมาจาก radicle และกไมเปนแขนง

ของprimary root จ าแนกเปนชนดยอยๆลงไปอกตามรปรางและหนาทของมน คอ

3.1 รากฝอย ( fibrous root ) เปนรากเสนเลกๆมากมายขนาดสม าเสมอตลอดความยาวของราก งอกออก

จากรอบๆโคนตนแทนรากแกวทฝอไป พบในพชใบเลยงเดยวเปนสใหญ เชน รขาว ขาวโพด หญา หมาก

มะพราว ตาล กระชายพบในพชใบเลงคบางชนด เชน รากตอยตง มนเทศ มนแกว

3.2 รากค าจน ( prop root ) เปนรากทแตกออกจากขอของล าตนทอยใตดนและเหนอดนเลกนอย แลว

พงทะแยงลงไปในดนเพอชวยพยงและค าจนล าตน ไดแก รากเตย ล าเจยก ขาวโพด ยางอนเดย โกงกาง และ

ไทรยอย เปนตน

3.3 รากสงเคราะหแสง ( photosynthetic root ) เปนรากทแตกออกจากขอของล าตนหรอกงแลวหอยลง

มาในอากาศ มสเขยวของคลอโรฟลลจงสงเคราะหแสงได ไดแก รากกลวยไม ไทร โกงกาง ซงจะมสเขยว

เฉพาะตรงทหอยอยในอากาศเทานน รากกลวยไมนอกจากจะมสเขยวและชวยในการสงเคราะหแสงแลว

พบวามเยอพเศษลกษณะนมคลายฟองน า เปนเซลลพวกพาเรงคมาเรยงตวกนอยางหลวมๆ โดยมชองวาง

ระหวางเซลลมากเรยก นวม ( velamen ) หมอยตามขอบนอกของรากชวยดดน า รกษาความชนใหแกราก

ตลอดทงชวยในการหายใจดวย

3.4 รากหายใจ ( respiratory root or aerating root ) เปนรากทชปลายรากขนมาเหนอพนดนบางทกลอย

ตามผวน า เพอชวยในการหายใจไดมากเปนพเศษกวารากปกตทวๆไป ทงนเพราะโครงสรางของราก

ประกอบดวยเซลลพาเรงคมาซงเรยงตวอยาง หลวมๆ มชองวางระหวางเซลลมาก ท าใหอากาศผานเขาส

เซลลชนในของรากไดงาย รากเหลานอาจเรยกวา รากทนลอย ( pneumatophore )

3.5 รากเกาะ ( climbing root ) เปนรากทแตกออกมาจากสวนขอของล าตน แลวเกาะตดกบสงยดเกาะ

เชนเสาหรอหลกเพอพยงล าตนใหตดแนนและชสวนของล าตนใหสงขนไป และใหสวนตางๆของพชไดรบ

แสงมากขน ไดแก พลพลดาง พรกไทย และกลวยไม เปนตน

3.6 รากกาฝาก ( parasitic root ) เปนรากของพชทไปเกาะตนพชชนดอน แลวมรากเลกๆแตกออกมา

เปนกระจกแทงลงไปในล าตนจนถงทอล าเลยงเพอแยง อาหาร ไดแก รากฝอยทอง กาฝาก เปนตน

3.7 รากสะสมอาหาร ( storage root ) ท าหนาทสะสมอาหารพวกแปง ไขมน และโปรตน เชน ราก

กระชายมนเทศ มนแกว มนส าปะหลง เปนตน

3.8 รากหนาม ( root thorn ) เปนรากทมลกษณะเปนหนามงอกมาจากบรเวณโคนตน ตอนงอกใหมๆ

เปนรากปกตแตตอมาเกดเปลอกแขงท าใหมลกษณะคลายหนามแขง ชวยปองกนโคนตนได เชน ปาลม

โครงสรางและหนาทของล าตน

โครงสรางและหนาทของล าตน

ล าตน(stem) เปนอวยวะของพชซงสวนใหญจะเจรญขนมาเหนอดนแตกมพชบางชนดทล า ตนอย

ใตดน ล าตนประกอบดวยสวนส าคญ 2 สวนคอ

1. ขอ(node) เปนสวนของล าตนทมตา(bud)ซงจะเจรญไปเปนกง ดอก หรอใบ

2..ปลอง(internode) เปนสวนของล าตนทอยระหวางขอ

พชใบเลยงเดยวจะสงเกตสวนของขอปลองไดอยางชดเจนตลอดชวต เชน ตนไผ ตน

ออย ขาวโพด เปนตน สวนพชใบเลยงคนนสวนใหญแลวขอปลองจะสงเกตไดไมชดเจนทงน เพราะเมอ

เจรญเตบโตเตมทแลวมกจะมเนอเยอชนคอรก(cork) มาหมโดยรอบเอาไว การจะสงเกตอาจจะสงเกตใน

ขณะทพชยงออนอย แตกยงมพชใบเลยงคบางชนดทสามารถสงเกตเหนขอปลองไดอยางชดเจน ตลอดชวต

เหมอนพชใบเลยงเดยว ไดแกพวกไมลมลกตางๆ เชน ตนต าลง ฟกทอง และผกบง เปนตน

โครงสรางของล าตน

1.โครงสรางภายในของปลายยอดพช

บรเวณปลายยอดพชสามารถแบงออกเปนบรเวณ(region/zone) ไดทงหมด 3 บรเวณดวยกนคอ

1.บรเวณเซลลแบงตว(region of cell division)

2.บรเวณเซลลยดตว(region of cell elongation)

3.บรเวณเซลลเจรญเตมท (region of maturation)

2.โครงสรางภายในของล าตนทตดตามขวาง

เมอน าปลายยอดของพชมาตดตามขวางบรเวณเซลลเจรญเตมทจะพบวาโครงสราง ภายใน

ประกอบดวยเนอเยอชนดตางๆตามแตชนดของพชโดยแบงไดดงน

2.1.โครงสรางภายในของล าตนพชใบเลยงค

epidermis เปนเนอเยอทอยชนนอกสด ท าหนาทปองกนอนตรายใหแกเนอเยอภายในของล าตน สวนใหญ

เซลลเรยงตวเพยงชนเดยว พชบางชนด epidermis มการเปลยนแปลงไปเปนสวนของ trichome /

hair และ guard cell ในตนพชทอายมากสวนใหญแลวสวนของ epidermis จะหลดหายไปเพราะถกแทนท

ดวยสวนของคอรก

stele (สตล) เปนชนทถดเขามาจากชนคอรเทกซ โดยมอาณาเขตตงแตใต endodermis เขามาจนถงใจกลาง

ของล าตน แตเนองจากในล าตนเนอเยอ endodermis สวนใหญเหนไดไมชดเจนหรอหนงสอบางเลมกกลาว

วาในล าตนจะไมมเนอ เยอ endodermis ท าใหชนสตลในล าตนแบงแยกออกจากชนคอรเทกซไดไมชดเจน

เหมอนในสวน ของรากพช ภายในชนสตลจะประกอบดวยเนอเยอทส าคญคอ

vascular bundle หมายถงกลมของเนอเยอทท าหนาทเกยวของกบการล าเลยงภายในเนอเยอ vascular bundle

ของพชใบเลยงคประกอบดวย กลมเนอเยอล าเลยงอาหาร(phloem)เรยงตวอยทางดานนอกและกลมเนอ เยอ

ล าเลยงน า(xylem)เรยงตวอยทางดานในหรอดานทตดกบ pith ระหวาง xylem กบ phloem จะมเนอเยอเจรญ

ทเรยกวา vascular cambium คนกลางอยท าหนาทแบงเซลลเพอใหก าเนด xylem และ phloem

pith เปนเนอเยอทอยสวนกลางของล าตน สวนใหญเปนเนอเยอประเภท

parenchyma จงท าหนาทในการสะสมสารตางๆ ล าตนของพชใบเลยงคบางชนดเนอเยอในสวนนอาจสลาย

ไปกลายเปน ชองกลวงกลางล าตน เรยกชองนวา pith cavity

2.2โครงสรางภายในของล าตนพชใบเลยงเดยว

epidermis เปนเนอเยอทอยชนนอกสด ท าหนาทปองกนอนตรายใหแกเนอเยอภาย ในของล าตน สวนใหญ

เซลลเรยงตวเพยงชนเดยวและมอยตลอดไป ยกเวนใน ตนพชตระกลปาลมจะมเฉพาะในปแรกเทานน

เพราะตอมาจะมเนอเยอคอรก (cork) มาแทน

cortex มเนอเยอบางๆ1-2 ชน สวนใหญเปนเนอเยอชนด parenchyma และสวนใหญไมพบ endodermis ท า

ใหอาณาเขตแบงไดไมชดเจน

vascular bundle กลมของเนอเยอล าเลยงของพชใบเลยงเดยว สวนของ xylem, phloem จะเรยงตวกนมอง

คลายๆใบหนาคน มสวนของ vessel อยบรเวณคลายดวงตา สวน phloem อยบรเวณคลายหนาผาก xylem

และ phloem จะถกลอมรอบดวยเนอเยอ parenchyma หรออาจเปน sclerenchyma และเรยกเซลลทมา

ลอมรอบนวา bundle sheath vascular bundle ของพชใบเลยงเดยวสวนใหญไมพบเนอเยอเจรญ vascular

cambium ยกเวนหมากผหมากเมย และพชตระกลปาลม

pith เปนเนอเยอทอยสวนกลางของล าตน สวนใหญเปนเนอเยอประเภท parenchyma พชใบเลยงเดยวบาง

ชนด เชน ขาวโพด ในเนอเยอของ pith นจะพบ vascular bundle กระจายอยเตม นอกจากนพชบางชนด

เนอเยอในสวนนอาจสลายไปกลายเปนชองกลวงกลางล า ตน เรยกวา pith cavity เชนตนไผ ตนขาวเปน

ตน

ชนดและหนาทของล าตน

1.ล าตนเหนอดน(aerial stem/terrestrial stem)

creeping stem คอล าตนททอดหรอเลอยขนานไปตามผวดนหรอผว

climbing stem คอล าตนทไตขนทสงโดยวธใดวธหนง ถามหลกหรอตนไมทล าตนตงตรงอยใกลๆ จะ

ถกใชไตขนไป แบงออกเปน

twining stem ล าตนไตขนทสงโดยใชล าตนพนกบหลก

stem tendril ล าตนไตขนทสงโดยใชสวนของล าตนดดแปลงไปเปนมอเกาะ(tendril) เพอพนหรอไตขน

ทสง สวนของ tendril จะบดเปนเกลยวคลายสปรงเพอใหยดหยน

root climber ล าตนไตขนทสงโดยใชรากซงออกมาตามขอ ยดหลกหรอ

stem spine / stem thorn ล าตนทดดแปลงไปเปนหนามหรอขอเกยว (hook) เพอไตขนทสง

cladophyll / phylloclade / cladode คอล าตนทเปลยนแปลงไปมลกษณะหรอหนาทคลายใบ

bulbil / crown / slip คอล าตนทเปนตาหรอหนอเลกๆ สนๆ ทประกอบดวยยอดออนและใบเลกๆ 2-3

ใบ แตกออกระหวางซอกใบกบล าตน หรอแตกออกจากยอดของล าตนแทนดอก เมอมนหลดรวงลงดนก

สามารถเจรญเปนตนใหมได

2.ล าตนใตดน (underground stem)

rhizome คอล า ตนใตดนทเรยกกนวา แงง หรอเหงา สวนใหญขนานกบพนดน มขอปลองเหนได

ชดเจน ตามขอมใบทเปนแปลงเปนสน าตาล

tuber ล าตนใตดนทสะสมอาหาร ท าใหอวบอวน แตบรเวณทเปนตาจะไมอวนออกมาดวยท าใหเหน

เปนรอยบม ไดแก มนฝรง เปนตน

bulb ล าตนใตดนทล าตนเลกมปลองสนมาก ตามปลองมใบเกลดซอนกนหลายๆชน หอหมล าตน

เอาไวและสะสมอาหาร เชน หอม กระเทยม เปนตน

corm เปนล าตนใตดนทตงตรงเชนเดยวกบ bulb มลกษณะคลายกนแตเกบสะสมอาหารไวในล าตน

จนท าใหเหนล าตนอวบอวน ตามขอมใบเกลดบางๆหม มตางอกตามขอ

วงป

ในรอบ 1 ป วาสควลารแคมเบยมของพชทมเนอไมจะมการแบงเซลลสรางไซเลมและโฟล เอมขนท 2

จ านวนมากนอยตางกนในแตละฤดขนอยกบปรมาณน าและธาตอาหารในฤดทสงแวดลอมอดมสมบรณด

เชน ฤดฝน เซลลชนไซเลมจะเจรญเรวมขนาดใหญท าใหไดชนไซเลมกวาง และมสจางในฤดแลง เซลล

ชนในไซเลมจะเจรญชามขนาดเลกเบยดกนแนนท าใหเหนแถบแคบๆและมสเขม ลกษณะดงกลาวท าใหเหน

เนอไมมสจางและเขมสลบกนมองเหนเปนวงเรยกวา วงป

โครงสรางและหนาทของใบ

ใบถอวาเปนองคประกอบทส าคญ ตอพชเปนอยางยงเพราะพลงงานทไดมานนตองอาศยการสงเคราะห

แสงซง เกอบทงหมดจะเกดขนทใบของพช

โครงสรางของใบ

1. โครงสรางภายนอกของใบ

ใบของพชสวนใหญประกอบดวยสวนแบนๆ ทแผขยายออกไปเรยกวา แผนใบ (blade) และมกาน

ใบ(petiole) เชอมตดอยกบล าตนหรอกงทางดานขาง และอาจมหใบ (stipule) ทโคนกานใบ การทใบพชม

ลกษณะแบนมประโยชนชวยเพมพนทผวในการรบแสงเพอให ไดพลงงานไปใชในการตรง

คารบอนไดออกไซด และชวยในการระบายความรอน โดยทวๆไปใบของพชมสเขยวเนองจากคลอโรฟลล

ซงเปนสารรบสทรบ พลงงานแสง แตใบบางชนดมสแดงหรอมวง เปนเพราะภายในใบมการสรางสารสอนๆ

ในพชใบเลยงคจะมเสนใบ (vein) แตกแขนงออกมาจากเสนกลางใบ (midrib) เพอใหการล าเลยงสารตางๆ

จากทอล าเลยงไปสทกๆ เซลลของใบไดทวถง กานใบของพชใบเลยงเดยวอาจเปนกาบทมเสนใบขนาดใหญ

เรยงขนานกนจนถง ปลายใบ พชบางชนดเสนใบยอยแตกแขนงตงฉากกบเสนใบใหญ เชน ใบกลวย และ

เสนใบยอยกยงเรยงขนานกนเองอกดวย

2. โครงสรางภายในของใบ

ประกอบดวยเนอเยอตางๆ เชนเดยวกบล าตน

1. เอพเดอรมส เปนเนอเยอผว มทงดานบนและดานลาง ประกอบดวยเซลลเพยงชนเดยวหรอหลายชน ไดแก

เซลลผว เซลลขน หรอเปลยนไปเปนเซลลคม (guard cell) ภายในเซลลผวมกไมคอยมคลอโรพลาสตหรอม

นอยยกเวนเซลลคม เซลลผวมควทนเคลอบอยทผนงเซลลดานนอกเพอปองกนการระเหยของน า ออกจาก

ใบ เซลลคมมรปรางคลายไตหรอเมลดถว 2 เซลลประกบกน พชทใบลอยปรมน า เชน บวสาย จะมปากใบ

(stoma) อยเฉพาะทางดานบนของใบเทานน สวนพชทจมอยใตผวน า เชน สาหรายหางกระรอกจะไมมปาก

ใบและไมมควทนฉาบผว ใบพชบางชนดมปากใบทงดานบนและดานลาง เชน ใบขาวโพด

2. มโซฟลล (mesophyll) เปนเนอเยอทอยระหวางชนเอพเดอรมสทง 2 ดาน สวนใหญเปนเนอเยอพาเรงคมา

ทมคลอโรพลาสตจ านวนมาก โดยทวไปพาเรงคมาในพชใบเลยงคจะมเซลล 2 แบบ ท าใหโครงสรางภายใน

แบงเปน2 ชนคอ

1. แพลเซดมโซฟลล (palisade mesophyll) มกพบอยใตชนเอพเดอรมสดานบน ประกอบดวยเซลล

รปรางยาว เรยงตวเปนแถวตงฉากกบผวใบคลายรวอาจมแถวเดยวหรอหลายแถว ภายในเซลลมคลอโรพ

ลาสตคอนขางหนาแนนมาก

2. สปนจมโซฟลล (spongy mesophyll) อยถดจากแพลเซดมโซฟลลลงมาจนถงชนเอพเดอรม

สดานลาง ประกอบดวยเซลลทมรปรางไมแนนอนเรยงตวในทศทางตางๆ กน ท าใหเกดชองวางระหวาง

เซลลมาก ภายในเซลลมคลอโรพลาสตหนาแนนแตนอยกวาแพลเซดมโซฟลล

3. มดทอล าเลยง ประกอบดวยไซเลมและโฟลเอม โดยไซเลมและโฟลเอมจะเรยงตดตอถงกนอยในเสนใบ

พชบางชนดมดทอล าเลยงจะลอมรอบดวยบนเดลชท (bundle sheath) เชน ใบขาวโพด บนเดลชทในพชบาง

ชนดมเนอเยอไฟเบอรชวยท าใหมดทอล าเลยงแขงแรง เรวขน ในพชบางชนดมเนอเยอพาเรงคมา ซงจะม

คลอโรพลาสตหรอไมมกไดขนอยกบชนดของพช มดทอล าเลยงสวนใหญจะอยในชนสปนจมโซฟลล

หนาทของใบ

- ใบมหนาทสรางอาหาร เรยกวา "การสงเคราะหดวยแสง" นอกจากนใบของพชบางชนดยงท า

หนาทอยางอนอก เชน ใบต าลง มะระ และถวลนเตา ท าหนาทยดและพยงล าตนใหไตขนทสงได

- ใบกระบองเพชรจะเปลยนเปนหนามแหลม เพอลดการคายน าของใบ เนอง จากกระบองเพชร

ด ารงชวตอยในทแหงแลง ไมมน า

- ใบหมอขาวหมอแกงลงท าหนาทจบแมลงเปนอาหาร

- ใบวานหวงจระเข กลบของกระเทยม และหวหอม ท าหนาทสะสมอาหาร

โครงสรางลกษณะของนก

ก าเนดนก

นก เปนสตวเลอดอนทมกระดกสนหลง ซงมววฒนาการมาจากสตวเลอยคลาน โดยมโครงสรางกระดกและกลามเนอคลายคลงกน โดยเฉพาะเกลดขาทมลกษณะเปนเกลดเชนเดยวกน รวมทงการออกไขและตวออนมฟนพเศษส าหรบเจาะเปลอกไขออกมาเหมอนกน ทงนจากหลกฐานทยนยน ทฤษฎดงกลาว คอ การขดพบซากดกด าบรรพอายประมาณ 130 ลานปทแควนบาวาเรย ประเทศเยอรมน เมอป พ . ศ . 2504 ซากดกด าบรรพดงกลาว มลกษณะกงนกกงสตวเลอยคลาน คอ ทปากมฟน มเลบยนออกมาจากหวปกและมกระดกหางยาว ซงเปนลกษณะของสตวเลอยคลาน ขณะเดยวกนกมขนปกคลมล าตวเชนเดยวกบนก นกวทยาศาสตรเรยกซากดกด าบรรพทคนพบชนนวา อารคออพเทอรกซ ซงถอกนวาเปนบรรพบรษของนก

ววฒนาการของนก

หลง จากทอารคออพเทอรกซไดถอก าเนดขนมา ตองใชเวลาอกหลายลานป ผานชวงววฒนาการหลายยคหลายสมย จงเกดตนตระกลของนกชนดตางๆ มากมายตามสภาพแวดลอม โดยมการววฒนาการ

เปลยนแปลงรปทรงภายนอกและโครงสรางภายใน ตลอดจนอวยวะตางๆ ใหเหมาะสมแกการบน โดยขาหนาไดพฒนากลายเปนปกส าหรบบน ล าตวมลกษณะเพรยว ไมมอวยวะทจะท าใหเกดแรงตาน โครงกระดกถกปรบเปลยนใหมขนาดเลกลงรวมกลมกนอยตอนกลาง มคอ ปก และขาตดกนอย กระดกสนหลงสนเชอมตดกนโดยตลอด ดานทายเปนกระดกตะโพกทยาวเรยวแคแขงแรง กระดกอกใหญมสนสงตรงกลางเปนทยดกลามเนอมดใหญทใชในการบน ระหวางกระดกสนหลงกบกระดกอกมกระดกซโครงชดหนงยดตามแนวตง เปนแกนชวยพยงทางดานขาง กระดกซโครงแตละอนมแขนงกานหนงยนไปซอนทบกบกระดกซงโครงอนถด ไปท าใหมโครง รางแขงแรงยงขนชวยปองกนอวยวะภายในทอยในโครงกระดกไดอยางด นอกจากนกระดกนกยงมลกษณะกลวงเปนโพรงภายใน ท าใหมน าหนกเบา สามารถพยงตวในอากาศไดงายและมถงลมกระจายอยท วตว เพอชวยในการหายใจ เนองจากนกจ าเปนตองใชอากาศเปนจ านวนมากระหวางบน

ขนนก

ขน ( feather ) ปกคลมล าตวของนกเปนโครงสรางพเศษทพบไดเฉพาะในนกเทานน ขนนกเกดจากเซลลทอยภายใตผวหนงคอยๆ ขยายตวขนเปนตมแขง แลวงอกยาวขนเปนฝกรปกระสวยฝงลกลงไปในเนอเยอของผวหนงชนใน เพอรบเสนเลอดทมาหลอเลยงเปนอาหาร ตอมาจงคอยๆ สรางกานขนและเสนขน เมอโตเตมทกระสวยจงแยกออกโผลขนมาเปนขนนก เมอเจรญเตบโตเตมท โครงสรางของกานขนและเสนขนจะแขง เพราะเปนโครงสรางทตายแลว เมอถงระยะเวลาผลดขนจงจะหลดรวงไป

ขนนกแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

1. ขนคอนทวร ( contour ) เปนขนทพบมากทสดบนตวนก คลมอยชนนอกสด ไมวาจะเปนขนปกคลมตว ขนปก และขนหาง เปนขนทบอกรปรางและสสนของนกแตละตว และท าหนาทในการทรงตวปรบทศทางขณะบน

2. ขนดาวนหรอขนอย ( down ) เปนขนทสนและนมมาก กานขนดานนอกสนหรอไมมเลย ขนดาวนซอนอยใตขนคอนทวร และพบมากกกบลกนกทเพงฟกออกจากไขใหมๆ ท าหนาทชวยรกษาความรอนไมใหสญเสยไปจากรางกาย ชวยใหรางกายอบอน

ขน นกไมไดขนปกคลมทวทงตวนก แตทเราเหนเหมอนขนปกคลมทวตวนก เพราะเสนขนเรยงตวเปนแนวอยางเปนระเบยบ แนวขนทส าคญม 2 แนวคอ

1. แนวทางขนปก เปนแนวทางทอยบนปก จ าแนกออกไดเปน 4 ประเภท คอ

ขนปลายปก ( primary feather ) เปนขนทอยบรเวณปลายปก

ขนกลางปก ( secondary feather ) เปนขนทอยบรเวณกลางปก ขนปลายปกและขนกลางปกมขนาดใหญแขงแรง มความส าคญในการบน

ขนคลมปก ( wing covert ) เปนขนขนาดเลกอยดานบนของปก คลมโคนกานขนปลายปกและขนกลางปก

ขนปกนอย ( alula ) เปนกานขนสามสเสนอยทกระดกนว ชวยใหเกดชองอากาศเลกๆ ส าหรบเพมพนผว ชวยบงคบความเรวของการบนเมอเวลารอนลงหรอหยดเกาะ

2. แนวทางขนหาง เปนขนทอยสวนหาง ม 2 สวน คอ

ขนหางเปนขนทอยปลายสดของหางท าหนาทเปนหางเสอส าหรบบงคบทศทางและ รกษาการ ทรงตวขณะบนอยในอากาศ นกบางชนดสามารถแผขนหางได เชน ไกงวง

ขนคลมหาง มอยหลายแถวตดกบขนหาง นกบางชนดกแผขนคลมหางได เชน นกยง

นอก จากมสสนสวยงามแลว ขนนกยงชวยปกคลมล าตวเพอปองกนอนตรายจากสงมคมและความรอนจากแสง อาทตย รวมทงชวยควบคมอณหภมภายในรางกายใหคงทโดยขยบขนใหตงขนหรอแนบ ชดกบล าตวทส าคญทสดคอ ขนนกท าหนาทในการบนและลอยตวกลางอากาศ

สขน

ส ของขนนกเกดจากเมดสตางๆ ท าใหเกดเปนสเหลอง แดง เขยว ฯลฯ ตางกนออกไป ส าหรบนกทไมมเมดสจะมขนเปนสขาว เชน นกยาง นกนางนวล ฯลฯ อกสาเหตหนงทท าใหเกดสขนคอ การสะทอนและหกเหของแสง อนเปนผลจากคณสมบตทางกายภาพของเสนขน สของขนนกมความส าคญ คอ ชวยพรางตวใหกลมกลนกบสภาพแวดลอม เพอประโยชนในการหลบซอนศตรหรอเพอซมจบเหยอ และชวยดงดดเพศตรงขามในฤดผสมพนธนก ตองดแลขนของตวเองใหสะอาดอยเสมอ เพราะถาขนสกปรกจะท าใหขนปกตดกน และนกอาจตกลงมาในเวลาบนได ทงยงเปนการขบไลแมลงและไรทเกาะหากนอยบนตวนก นกบางชนดใชวธอาบน าดวยการจมหวลงไปในน าอยางรวดเรว แลวใชปกตน าใหกระเซนไปทวตว สวนนกทไมชอบลงมายงพนดนจะออกมาอาบน าโดยการตากฝน เชน นกเงอก นกทบนรอนโฉบไดเกง เชน นกนางแอน นกแซงแซว จะใชวธโฉบลงไปทผวน า เพอใหตวเปยกอยางรวดเรว ภายหลงจากอาบน าแลว นกจะไซขนโดยสะบดล าตวใหน ากระเซนออกมา แลวใชปากแตะทตอมน ามนตรงโคนหาง ซงจะถกกระตนใหหลงน ามนออกมา เมอโดนปากของนกไปแตะจากนนนกจะน าน ามนทตดอยทปากไซและลบไลไป ตามเสนขนจนเรยบ แหงสวยงามพวกนกน า เชน นกเปดน า จะใชตอมน ามนทาตามขน เพอไมใหขนเปยกขณะทอยในน า

ปกและการบน

การ บนของนกเปนกระบวนการทยงยากและซบซอน โดยมปกเปนตวหลกในการพยงตวใหอยในอากาศ และผลกดนใหเคลอนทไปในอากาศได ปกของนกเมอมองในดานตดจะมรปรางเพรยวลม ดานบนโคงนน สวนดานลางเวา เมอขอบปกดานหนาปะทะกบอากาศในเวลาทนกกระพอปก ความแตกตางของความกดอากาศดงกลาว ท าใหเกดการลอยตวยกใหนกลอยสงขนได และหากขอบหนาของปกนกถกยกขนใหสมพนธกบทศทางของการเคลอนไหว มผลใหนกลอยตวสงขนตามไปดวยสง ทท าใหนกสามารถเคลอนทไปขางหนาไดนนอยทนกใชการกระพอปกดน ใหตวเองบนไป ขางหนาไมไดกระพอปกขนลงแบบธรรมดา เมอปกของนกกางออกเตมท เวลากระพอลงบรเวณปลายปกจะหมนไปรอบๆ และดนใหอากาศผานไปทางขางหลง ท าใหนกพงตวไปขางหนา และนกจะกระพอปกขนกลบไปอยในต าแหนงทพรอมจะกระพอลงใหนกเคลอนท ไปขางหนาไดอกครง เมอนกกระพอปกตดตอกน จงท าใหสามารถบนไปมาในอากาศได และในเวลาทตองการลงเกาะกงไม นกตองเหยยดขาไปขางหนา พรอมกบแผปกและกางขนหางออกเพอชะลอความเรวกอนหยดบนนอก จากนขนนกยงมบทบาทก าหนดลกษณะการบนของนกใหแตกตางกน โดยขนปลายปกจะท าหนาทในการเคลอนทและผลกดนล าตวไปขางหนา สวนขนกลางปกเปนขนปกทสวนบนโคง สวนลางแบนใชในการลอยตว ส าหรบขนหางมความส าคญส าหรบเปนหางเสอชวยการทรงตวในระหวางบน ชวยบงคบทศทางและชะลอความเรวเมอจะหยดบนปกของนกมขนาดและรปรางตางกนออกไป เพอใหเหมาะสมกบการใชงานของนกแตละชนด ดงน

ปกแคบและสน เหมาะส าหรบการบนเรวๆ ชวงสน สวนใหญพบในนกทอาศยอยตามปา เชน นกเขา นกปรอด

ปกแบน เรยวบาง และ ลไปทางดานทาย ชวยใหบนไดเรวและเลยวไปมาอยางคลองแคลว พบในนกทบนหากนตลอดเวลา เชน นกนางแอน และนกทบนยายถนเปนระยะทางไกลๆ เชน นกชายเลน

ปกแคบและยาว เหมาะส าหรบการรอนโดยเฉพาะ พบในนกทะเลทชอบรอนเหนอน าทงวนโดยแทบไมกระพอปกเลย เชน นกบบบ

ปกโคงใหญและปลายขนปกแยกจากกน ส าหรบรอนทสงชวยใหนกบนลอยตวไดสงขนและรอนตามลมไดด พบในนกขนาดใหญทรอนหากนระดบสง เชน นกอนทร แรง

การบนของนกยงมรปแบบตางกนออกไป 4 แบบ

1. การบนโบกปก ( flapping ) เปนการบนโบกปกขนลง แบบทเหนนกบนทวไป นกขนาดใหญจะประสบปญหาเมอเรมตนบน ตองใชวธตางๆ เพอชวยพยงตว นกอนทรใชวธโผลงจากทสง นกยางใชขายาวผลกตวใหขนไปในอากาศกอน แลวจงกระพอปก สวนนกทหากนบนน า เชน นกกระทง จะใชเทาทเปนพงผดวงพยไปบนน าระยะหนงกอนจงออกบน

2. การบนรอนลดระดบ ( gliding ) เปนรปแบบทงายทสดของการบน เพยงทงน าหนกตวไปขางหนาใหมากกวาแรงดานของอากาศ นกกสามารถรอนและลดระดบลงต าได

3. การบนรอนรกษาระดบ ( soaring ) โดยไมตองโบกปกเลย สวนใหญตองเปนนกขนาดใหญถงจะรอนแบบนไดโดยไมเสยการทรงตว นกทมปกกวางใหญ เชน นกอนทรจะอาศยอากาศรอนทลอยตวขนจากพนดนชวยพยงตวใหรอนอย กลางอากาศ สวนนกทะเลทมปกแคบเรยวยาวจะใชกระแสลมชวยพดตวพงไปขางหนา และจะรอนอยดวยแรงเฉอยจนมกระแสลมพดมาใหม

4. การบนทรงตวอยกบท ( hovering ) เปนการบนโดยกระพอปกเรวๆ จนเกดแรงยกตานแรงโนมถวงของโลกใหทรงตวนงอยกลางอากาศ สวนใหญเปนนกตามทงโลง เชน เหยยวขาว นกกะเตนปกหลก

อยาง ไรกตามมนกหลายชนดบนไมได เพราะไมจ าเปนตองใชประโยชนจากการบน ปกจงหดเลกลงจนใชบนไมไดเลย เชน นกกระจอกเทศ ซงเดนหากนอยตามทงโลง ไมจ าเปนตองบนหาอาหาร จงมขายาวส าหรบวงแทนการใชปกบน นกเพนกวนทอาศยอยแถบขวโลกใต ปกพฒนาใหท าหนาทคลายครบส าหรบวายน าจบสตวน ากนอยางคลองแคลว

ปาก

นก มความจ าเปนตองใชประโยชนจากปากในการด ารงชวตหลายประการ ทงนนกสามารถใชปากท าพฤตกรรมตางๆ ไดอยางคลองแคลว ไมวาจะเปนการจกฉวยสงของ กนอาหาร สรางรงหรอชวยปองกนตว ปากของนกมแผนแขงเปนปลอกหมอย บรเวณใกลโคนปากดานบนยกสงเปนเสนเลกนอย และมชองจมกเปดออกตรงบรเวณน นกแตละชนดมปากตางกน เพอใหเหมาะสมกบอาหารทกน

นกกนเนอสตว มปากงองมแหลมคม เพอฉกเหยอเปนชนๆ กอนกลนลงไป เชน เหยยว นกเคา นกกนเมลดพช มปากสนแขงแรง เพอขบเมลดพชทมเปลอกใหแตก เชน นกกระจาบ นกกระตด นกกนปลา มปากยาวแหลมตรง เพอจบสตวน าไดอยางรวดเรว เชน นกยาง นกกะเตน สวนนก

อายงว จะใชปากแหลมพงแทงทะลตวปลา แลวจงโผลมากนบนผวน า ส าหรบนกกาน าทมปากยาวเชนกน แตตรงปลายปากจะงมแหลมลงมาเพอจบปลาไมใหหลด นกปากหางมปากแบบพเศษทมชองตรงกลาง ปากแยกหางออกจากกน เพอใชคาบหอยโขงทกลมลนไมใหหลด

นกกนน าหวานจากเกสรดอกไม มปากเรยวยาวและโคงลงเลกนอย เพอใหสามารถสอดเขาไปในเกสรดอกไมได แลวใชมลนแบบพเศษทพบเปนหลอดยนออกจากปากเพอดดน าหวาน เชน นกกนปล

นกกนแมลง มปากสนแบนกวาง และมขนแขงทโคนปากไวชวยตอนแมลงเขาปาก เชน นกตบยง นกแอน สวนนกหวขวานมปากขนาดใหญยาวตรงและแขงแรง ไวส าหรบเจาะตนไมหาหนอนหรอแมลงเปนอาหาร และยงมกะโหลกแขงแรงเปนพเศษ สามารถทนแรงกระแทกเวลาเจาะตนไมไดด

นกเปดน ามปากแบนใหญเพอใชไซหาอาหารในน า ขณะทนกชายเลนสวนใหญมปากเรยวยาวและเลก เพอใชจมลงไปจบสตวเลกๆ ในเลนกนเปนอาหาร บางชนดปากตรง เชน นกตนเทยน บางชนดโคงลง เชน นกอกอย บางชนดงอนขน เชน นกชายเลนปากงอน

ขาและตนนก

แม นกจะเปนสตวทมปกและบนได แตยงตองพงพาขาและตนในการด ารงชวตอยางมาก นกจ าเปนตองใชตนเพอเกาะ เดน วายน า บางชนดใชตนสงอาหารเขาปาก เชน นกแกว ขาและตนของนกมววฒนาการใหเหมาะส าหรบสภาพแวดลอมแบบใดแบบหนง นกแตละชนดจงมลกษณะของขาและตนแตกตางกน ดงนนขาทปรบตวและมประโยชนในสภาพแวดลอมแบบหนง อาจไมมประโยชนในสภาพแวดลอมแบบอนเลยกได นว ตน นก สวนใหญมนวตน 4 นว โดยม 3 นวอยดานหนา และนวหวแมตนอยทางดานหลง ส าหรบใชเกาะกงไมหรอยดตวเมอยนหรอเดน แตนกทอยตามพนดน เชน นกกระแตแตแวด มนวหวแมตนเลกลงเพราะวาไมจ าเปนตองใชนวหวแมตนเกาะกงไม สวนนกทบนไมไดและชอบวงไปตามพนดน เชน นกกระจอกเทศ ซงจ าเปนตองใชตนวงหลบหลกภยอยางรวดเรวเสมอ นวตนจงเหลอเพยงนวดานหนา 2 นวเทานน

การออกหากน

นก ทหากนตามแหลงน ากมนวตนตางกน นกเปดน ามแผนพงผดขงตดอยระหวางนวทงสามเพอใชวายน า แตไมขงไปถงนวหวแมตน สวนนกกาน าและนกกระทงทมพงผดส าหรบวายน าเชนกน จะมพงผดขงตดตลอดทง 4 นว เวลาทเกาะกงไมนกจะใชนวทงสจบไปขางหนารอบๆ กงไม ส าหรบนกเปดผและนกคท มหนงเปนแผนบางๆ คลายกบใบพายทนวดานหนาทกนว ชวยใหด าและวายน าไดด นกทเดนหากนบนจอกแหน เชน นกพรก มนวทงสยาวเปนพเศษ และมเลบทยาวตรงออกไปอก ทงนเพอชวยพยงตวใหเดนบนจอกแหนไดโดยไมจมลงไปในน า

นก ทหากนตามล าตน เชน นกหวขวานและนกไตไม มขาสนและแขงแรงชวยใหไตตามตนไมอยางคลองแคลว สวนใหญนกหวขวานมนวตนอยดานหนา 2 นวและดานหลง 2 นว ส าหรบเกาะตนไมในแนวดง โดยมขนหางแขงไวคอยค าจนอกดวย

การรบความรสก

นก กเหมอนสตวทวไปทจ าเปนตองมประสาทรบความรสกทด ประสาทรบความรสกของนกบางอยางอาจถกดดแปลงจนมประสทธภาพดกวาของ สตวอน โดยเฉพาะในสวนของการมองและไดยน ทงนเพอการใชชวตใหอยรอดในธรรมชาต ไมวาจะเปนการบน หากน หรอหลบหลกศตร จ าเปนตองพงประสาทรบความรสกทงสน

ตา นก นก มตาขนาดใหญเมอเทยบกบล าตว นกทหากนกลางวนมลกตารปทรงกลมหรอแบน สวนนกหากนกลางคนมลกตาทรงกระบอก นกมหนงตาชนท 3 เปนอวยวะเดนทแตกตางจากสตวอน ใชส าหรบเปดปดนยนตาแทนการกระพรบตาดวยหนงตาชนนอก และชวยปองกนตาเมอนกบนปะทะลมหรอด าน า

ต าแหนง ของดวงตา ต าแหนง ของดวงตาบนหนามความเกยวของกบพฤตกรรมและการด ารงชวตของนกมาก นกทชอบหากนตามพนดน เชน นกพราบ มตาอยดานขาง เพอมองหาอาหารหรอศตรไดรอบตว สวนนกลาเหยอมดวงตาใหญคอนไปทางดานหนา ชวยใหมองเหยอและกะระยะไดด รวมทงยงสามารถมองเหนไดไกล นกทเดนหากนอยตามหนองน า เชน นกยาง มตาคอนมาทางดานลาง เพอมองหาเหยอซงอยในทต ากวาระดบตา เมอมศตรนกยางตองชคอขนเพอใหมองเหนภาพดานหนา ส าหรบนกปากซอม ซงเวลาหาอาหารไมจ าเปนตองใชตาชวย เพราะมประสาทสมผสอยปลายปากทใชทมลงไปในเลนเพอหาอาหาร ดงนนตาของนกปากซอมจงคอนไปอยดานทาย เพอระวงภยจากศตร

พนท การมองเหน นก แตละชนดมพนททตามองเหนไมเทากน นกพราบมองเหนภาพไดกวางทสดถง 340 องศา เหยยวมองเหนภาพดานหนาไดมาก แตเหนดานขางนอยกวา เหยยวจงจ าเปนตองหนหวชวยในการมองขณะทตานกเคาอยดานหนา ท าใหมองไดไมเกน 90 องศา แตตาสองขางของนกเคากรบภาพรวมกนเกดเปนภาพสามมต ชวยกะระยะไดอยางแมนย า

การ รบรเสยง ห ของนกไดรบการพฒนาอยางมาก และท างานประสานกบประสาทการทรงตว นกไมมใบห หนกเปนชองอยตรงขางหว แบงออกเปน 3 สวน คอ หชนนอก เปนชองน าคลนเสยงเขาสเยอแกวห แลวสงตอไปยงหชนกลาง และถายทอดผานเยอบางๆ ทกนอยไปสหชนใน พวกนกเคาทหากนกลางคนมโครงสรางของหไวตอเสยงมาก ท าใหในทมดไมวาเหยอจะเคลอนไหวอยางเงยบกรบสกเพยงใด นกเคากยงสามารถไดยนเสยงและรต าแหนงของเหยอได

การ รบรกลน ความ สามารถในการรบรกลนของนกมนอย เนองจากไดรบการพฒนานอยมาก แตนกกวในนวซแลนดมการรบรกลนดมาก เพราะนกกวสายตาไมคอยดและออกหากนในตอนกลางคน จงตองใชการดมกลนในการหาอาหาร โดยใชรจมกทตดอยตอนปลายของปากสดกลนดนทขดลงไป เพอหาไสเดอนเปนอาหาร แรงกเปนนกอกชนดหนงทมการรบรกลนดกวานกชนดอน

การ รบรสมผส นก ไมสามารถรบรสมผสไดด เพราะผวหนงของนกมขนปกคลมอย แตนกกมเซลลรบความรสกสมผสเหมอนกน สวนมากอยบรเวณปาก โดยเฉพาะนกทตองหาอาหารดวยวธใชปากทมลงไปในเลน เชน นกชายเลน ตองใชการรบรสมผสชวยดวยเวลาหาอาหาร

โครงสรางลกษณะของสตวเลยงลกดวยนม

สตวเลยงลกดวยน านม (องกฤษ: Mammalia) จดอยในไฟลมสตวมแกนสนหลง โดยค าวา Mammalia มาจากค าวาMamma ทมความหมายวา "หนาอก" เปนกลมของสตวเลยงลกดวยน านม ทมการววฒนาการและพฒนารางกายทดหลากหลายประการ รวมทงมระบบประสาททเจรญกาวหนา สามารถด ารงชวตไดในทกสภาพสงแวดลอม มขนาดของรางกายและรปพรรณสณฐานทแตกตางกนออกไป รวมถงการท างานของระบบตาง ๆ ภายในรางกาย ทมการปรบเปลยนไปตามลกษณะของสายพนธ มลกษณะเดนคอมตอมน านมทมเฉพาะในเพศเมยเทานน เพอผลตน านมเพอใชเลยงลกวยแรกเกด[2]เปนสตวเลอดอน มขนเปนเสน ๆ (hair) หรอขนออน (fur) ปกคลมทวทงรางกาย เพอเปนการรกษาอณหภมในรางกาย ยกเวนสตวน าทไมมขนสตวเลยงลกดวยน านม ไมจดอยในประเภทสตวกลมใหญ คอมจ านวนประชากรประมาณ 4,500 ชนด ซงถอวาเปนปรมาณนอยมากเมอเทยบกบนก ทมประมาณ 9,200 ชนด และปลาอกประมาณ 20,000 ชนด รวมทงแมลงอกประมาณ 800,000 ชนด สวนใหญเปนสตวบก เชน สนข ชาง ลง เสอ สงโต จงโจ เมน หน ฯลฯ ส าหรบสตวน าทจดเปนเลยงลกดวยน านม ไดแกโลมา วาฬ มานาทและพะยน แตส าหรบสตวปกประเภทเดยวทเลยงลกดวยน านมคอคางคาว ซงกระรอกบนและบางนน ไมจดอยในประเภทของสตวปก เนองจากใชปกในการรอนไปไดเพยงแคระยะหนงเทานน สตวเลยงลกดวยน านมสวนใหญออกลกเปนตว ยกเวนตนปากเปดและอคดนาเทานนทออกลกเปนไข ววฒนาการ สตวเลยงลกดวยน านม มววฒนาการในระยะตอนตนของมหายคมโซโซอก ซงเปนระยะเวลายาวนานกอนหนาทไดโนเสารจะมววฒนาการจนถงระดบสงสด มกลมของสตวเลอยคลานกลมหนง ทมลกษณะรปรางคลายคลงกบสตวเลยงลกดวยน านมปรากฏขน ไดแกเธอแรพสด (Therapsids) ทมววฒนาการมาจากสตวเลอยคลาน เธอแรพสดมการเปลยนแปลงรางกาย รวมทงโครงสรางหลาย ๆ อยาง จนมลกษณะใกลเคยงกบสตวเลยงลกดวยน านมในปจจบน แตเดมเธอแรพสด จะมรยางคสองขางทตงฉากออกมาจากดานขางของล าตว ตามลกษณะของสตวเลอยคลานในมหายคมโซโซอก ตอมาไดพฒนาเปลยนแปลงไปจากเดมคอ รยางคทเคยตงฉากจากดานขางของล าตว เปลยนเปนเหยยดตรงและแนบชดกบล าตวแทน ท าใหสามารถเคลอนทไดอยางรวดเรว และมศกยภาพในการลาเพมมากขนกวาเดม การเปลยนแปลงโครงสรางรางกายของสตวเลยงลกดวยนม สวนทส าคญทสดคอกะโหลกศรษะ มการพฒนาและเปลยนแปลงของระบบทางเดนของอาหารและอากาศภายในชองปากแยกออกจากกน ชวยท าใหสตวเลยงลกดวยน านมสามารถหายใจไดอยางสะดวกในขณะทคาบเหยอเอาไวในปาก และชวยใหเวลาเคยว

และยอยอาหารภายในปากมความยาวนานมากกวาเดม ซงในสายของการววฒนาการเปลยนแปลงของสตวเลยงลกดวยน านม กลมของสตวเลยงลกดวยน านมในระยะแรก จะยงคงลกษณะของสตวเลยงลกดวยน านมไว 2 รปแบบคอ การมขนปกคลมรางกายและการมตอมน านมเพอส าหรบเลยงลกออน ในปจจบน สตวเลยงลกดวยน านมสวนใหญจดอยในชนยอยเธอเรย (Subclass Theria) หรอสตวเลยงลกดวยน านมทออกลกเปนตว ซงเปนการสบเชอสายมาจากบรรพบรษของสตวเลยงลกดวยน านมในยคจแรสซก เมอประมาณ 150 ลานปมาแลว ซงแตกตางจากสตวเลยงลกดวยน านมอกกลมคอชนยอยโพรโทเธอเรย (Subclass Prototheria) ทเปนกลมของสตวเลยงลกดวยน านม มถนฐานอาศยอยในแถบทวปออสเตรเลย ไดแก แทสเมเนย (Tasmanial) และนวกน (New Guinea)ทเปนสตวเลยงลกดวยน านมทวางไข มรปรางและลกษณะแตกตางจากสตวเลยงลกดวยน านมชนดอน ๆ ทยงคงลกษณะของสตวเลอยคลานเกอบทงหมดสตวเลยงลกดวยน านมในชนยอยโพรโทเธอเรย มความเปนไปไดสงในการทจะสบเชอสายมาจากสตวเลยงลกดวยน านมชนดอน ๆ ซงการแบงแยกเธอเรยและโพรโทเธอเรยออกจากกน นาจะมมาตงแตในยคไทรแอสซก โดยตามหลกฐานทางธรณวทยา ทนกธรณวทยาไดท าการศกษาและคนควา พบเพยงชนสวนกระดกเลก ๆ ในชวงระหวางยคจแรสซกและยคครเทเชยสเทานน สบเนองมาจากสตวเลยงลกดวยน านมทมชวตอาศยอยในยคนน มขนาดและรปรางเลก ปราดเปรยวและวองไว มลกษณะคลายคลงกบกระรอก หรออาจจะมขนาดเลกกวาเพยงเลกนอย มกระดกทเปราะบาง แตกหกไดงาย ท าใหเมอตายไป โครงกระดกกลายเปนซากดกด าบรรพไดยากเมอไดโนเสารเรมสญพนธจากเหตการณอกกาบาตพงชนโลก ในขณะทเรมมหายคซโนโซอกนน สตวเลยงลกดวยน านมเรมเพมจ านวนประชากร แพรกระจายเผาพนธอยางรวดเรว ซงเปนการเรมยคสมยของสตวเลยงลกดวยน านม เมอประมาณ 70 ลานปมาแลว โดยอาจเปนผลกระทบมาจากสถานะของสตวเลอยคลานในระบบนเวศ (ecological niche) ทเกดชองวางลงเปนจ านวนมาก สงผลใหสตวเลยงลกดวยน านมเขามาแทนท และอาจมเหตผลอน ๆ เขามามสวนเกยวของดวย เชน ความวองไวและปราดเปรยวของสตวเลยงลกดวยน านม การทสามารถปรบและรกษาอณหภมของรางกายใหคงท แมจะอยในสภาวะอากาศแบบใดกตาม การมขนปกคลมทวทงรางกาย การมสายรกทเปนสายใยเชอมตอระหวางแมและตวออน ตลอดไปจนถงการเลยงดลกเมอถอก าเนดออกมา เหตผลส าคญทท าใหสตวเลยงลกดวยน านม สามารถมชวตอยรอดจากมหายคซโนโซอกจนถงปจจบน คอการทเปนสตวทมความฉลาดกวาสตวชนดอน ๆ ในยคเทอรเชยร (Tertiary) หรอเมอประมาณ 55 - 30 ลานปมาแลว สตวเลยงลกดวยน านมถอเปนสตวทมววฒนาการจนสงสด และมจ านวนชนดมากทสดเชนกน และหลงจากนนจ านวนชนดกเรมลดนอยลงไปเรอย ๆ เรมมการววฒนาการและปรบเปลยนรปแบบ โดยเฉพาะในชวงระยะเวลา 1 ลานปสดทาย ซงอาจเปนผลมาจากการท าลายลางของมนษย ทงทางตรงและทางออมสตวเลยงลกดวยน านม มลกษณะทแตกตางจากสตวชนดอน ๆ อยางชดเจน มลกษณะทวไปคอตลอดทวทงล าตวมขนปกคลม (hair) แตส าหรบสตวเลยงลกดวยน านมบางชนด อาจมการววฒนาการของรางกายใหมจ านวนเสนขนลดนอยลง มผวหนงทปกคลมทวทงรางกายและมตอมเหงอ (sweat glands) ตอมกลน (scent glands) ตอมน ามน (sebaceous

glands) และตอมน านม (mammary glands) มฟนทแขงแรงส าหรบลาเหยอและบดเคยวอาหารจ านวน 2 ชด(diphyodont) ทงบรเวณขากรรไกรดานบนและขากรรไกรดานลาง มฟนชดแรกคอฟนน านม (milk teeth) ทจะถกแทนทดวยฟนแท (permanent teeth) มเปลอกตาทสามารถเคลอนไหวได นยนตา 2 ขางสามารถกลอกไปมาเพอใชส าหรบมองเหนและปองกนตวเองจากศตร รวมทงมใบหทออนนม สตวเลยงลกดวยน านมบางชนด มการววฒนาการดวยการปรบเปลยนรยางคทง 2 ค ใหเปนไปตามแบบของแตละสายพนธหรอในการด ารงชวต เชนวาฬทแตเดมจดเปนสตวเลยงลกดวยนมทอาศยบนบก และมการววฒนาการปรบเปลยนตวเองดวยการลดรยางคจากเดมทเปนขาคหนา ใหกลายเปนครบเพอส าหรบอาศยในทองทะเล จากหลกฐานโครงกระดกของวาฬ เมอท าการเปรยบเทยบลกษณะของกระดกบรเวณครบหนา จะเหนวามการพฒนาและเปลยนแปลงดวยการลดรยางคคหนา จากเทาหนาใหกลายเปนครบ สตวเลยงลกดวยน านมบางชนดอาจลดรยางคลงหรอหายไปเลยกม ทงนกเพอการเคลอนไหวในรปแบบตาง ๆ และส าหรบการด ารงชวต มระบบหมนเวยนภายในรางกาย ทประกอบดวยหวใจทม 4 หองเชนเดยวกบมนษย มเมดเลอดแดงทมลกษณะกลมแบน และเวาทง 2 ขาง รวมทงไมมนวเคลยสเปนสวนประกอบ สามารถหายใจไดดวยปอดและมกลองเสยงส าหรบขค าราม เชนแมว เสอ สงโต เปนตน มกะบงลม (diaphragm) มลกษณะเปนแผนกลามเนอท าหนาทกนระหวางชองอกและชองทอง มระบบขบถายทประกอบไปดวยไตแบบเมทาเนฟรอส(metanephros) และมทอปสสาวะ (ureter) ทท าหนาทเปดเขาสกระเพาะปสสาวะ (urinary bladder) และมสมองทมการเจรญอยางดเยยม โดยเฉพาะสมองในสวนนโอซรบรม (neocerebrum) รวมทงมเสนประสาทสมองจ านวน 12 ค

6. วธด าเนนงาน - วสด-อปกรณ-สารเคมและเครองมอทใช 1.กลองถายรป 2.คอมพวเตอร 3.อปกรณการจดบนทก-ปากกา-กระดาษ - ขนตอนการศกษาคนควา 1.รวมกลม 2.เลอกสถานทส ารวจ 3.ออกส ารวจ 4.จดท ารปเลม 5.อปโหลดรปลงเวบ 6.จดท า E book 7.น าเสนอโครงงาน

- แผนปฏบตงาน ขนตอนการด าเนนงาน ระยะเวลา

ประชมเลอกหวขอ 27 ม.ย. 57 ตดสนใจเลอกสถานท 27 ม.ย. 57 สมครเวบ biogang 3 ก.ค. 57

ส ารวจและถายรปเกบไว 4 - 20 ก.ค. 57 อปโหลดรปลงพรอมขอมลเวบ 24 ก.ค. 57

จดท ารปเลมโครงงาน 24 ก.ค. 57 จดท า E-book 28 ก.ค. 57 - 28 ส.ค. 57

7. เอกสารอางองหรอแหลงเรยนรตางๆทเกยวของ

http://www.trueplookpanya.com/new/cms_detail/knowledge/13296-00/

http://blog.eduzones.com/jipatar/85858

http://www.bcst.or.th/?page_id=57

รายงานการรวบรวมขอมลทรพยากรชวภาพในชมชน (Bio Map)

บนฐานขอมลออนไลน www.biogang.net

ชอโครงงานชววทยา ทรพยากรชวภาพในชมชนวดอนมนกายาราม

รายชอสมาชกกลมโครงงานชววทยา ชอกลม คอ กะหล าปง

1. นางสาว กมลรตน สาธร ม.6/1 เลขท 22

2. นางสาว ปวณา ออนหวาน ม.6/1 เลขท 26

3. นางสาว วสา ลมสวฒนกล ม.6/1 เลขท 35

ครทปรกษาโครงงาน

นายวชย ลขตพรรกษ

ครผชวย กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557

โรงเรยนศลาจารพพฒน

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 1

ส านกงานคณะกรรมการการขนพนฐานกระทรวงศกษาธการ

1. นางสาว วสา ลมสวฒนกล ม.6/1 เลขท 35

ทรพยากรชวภาพชนดท 1 คอ แมว

ทรพยากรชวภาพชนดท 2 คอ ดอกชวนชม

ทรพยากรชวภาพชนดท 3 คอ ตนกระถน

ทรพยากรชวภาพชนดท 4 คอ ดอกอญชน

2. นางสาว ปวณา ออนหวาน ม.6/1 เลขท 26

ทรพยากรชวภาพชนดท 5 คอ ดอกเขม

ทรพยากรชวภาพชนดท 6 คอ ตนโปยเซยน

ทรพยากรชวภาพชนดท 7 คอ ใบชะพล

3. นางสาว กมลรตน สาธร ม.6/1 เลขท 22

ทรพยากรชวภาพชนดท 8 คอ ตนเฟองฟา

ทรพยากรชวภาพชนดท 9 คอ ดอกแกว

ทรพยากรชวภาพชนดท 10 คอ นกพราบ