BUDOWA ZIEMI

Page 2

Strefy (warstwy, powłoki):

- Atmosfera

- Hydrosfera

- Litosfera

BUDOWA ZIEMI

Page 3

BUDOWA ZIEMI

Page 4

BUDOWA ZIEMI:

Skorupa ziemska

Litosfera

Płaszcz Ziemi

Jądro Ziemi

Page 5

SKORUPA ZIEMSKA

Page 6

SKORUPA ZIEMSKA

To najlepiej poznana przypowierzchniowa warstwa Ziemi. Nie jest ona jednorodna i jej budowa zmienia się w pionie i w poziomie. Skorupa ziemska kontynentów różni się od skorupy ziemskiej obszarów oceanicznych zarówno grubością jak i rodzajem skał je budujących. Stąd też wyróżnia się:

Skorupę kontynentalną

Skorupę oceaniczną

Page 7

SKORUPA KONTYNENTALNA:

Ma budowę trójwarstwową. Wyróżnia się warstwy (poczynając od powierzchni):

Osadową

Granitową

Bazaltową

Page 8

WARSTWA OSADOWA

Warstwa, która niekiedy nie występuje, np. na tarczach starych platform kontynentalnych, ma grubość od 0 do kilkunastu kilometrów, wyjątkowo przekracza 20 kilometrów.

Page 9

WARSTWA GRANITOWA:

Warstwa nazywana również „granitowo – metamorficzną”. W skład jej wchodzą skały metamorficzne i magmowe o właściwościach geofizycznych zbliżonych do granitów, ma gęstość około 2,7 – 2,9 g/cm3

Page 10

WARSTWA BAZALTOWA

Warstwa złożona ze skał o własnościach geofizycznych zbliżonych do bazaltów, ma gęstość około 3,3g/cm3

Page 11

SKORUPA OCEANICZNA

Ma budowę trójwarstwową, wyróżnia się trzy warstwy:

Osadową, grubości od 0 do kilku kilometrów

Osadowo – wulkaniczną, zbudowaną z przewarstwiających się osadów oceanicznych, pokryw lawowych i żył skał wulkanicznych

„Bazaltową”, o własnościach podobnych jak w skorupie kontynentalnej

Page 12

PŁASZCZ ZIEMI

Oddzielony jest od skorupy ziemskiej powierzchnią nieciągłości Moho. Jest najgrubszą i najbardziej masywną częścią kuli ziemskiej, obejmującą 67% masy Ziemi.

Najwyższa część płaszcza tworzy wraz ze skorupą ziemską, litosferę podzieloną na płyty, które są w ciągłym ruchu.

Bezpośrednio pod litosferą znajduje się astenosfera – warstwa grubości około 100 km, podatna na deformacje plastyczne z powodu wysokiej temperatury, bliskiej temperaturze topnienia skał.

Page 13

PŁASZCZ ZIEMI

Skały górnego płaszcza zawierają około 60% oliwinu, 30% piroksenów i około 10% granatów. W miarę wzrostu ciśnienia, wraz z głębokością, przemianie ulegają oliwiny i granaty. Głównym składnikiem dolnej części płaszcza są krzemiany magnezu (m. in. spinel i perowskit).

W płaszczu Ziemi zachodzą procesy, które są przyczyną trzęsień ziemi, wulkanizmów, górotwórczości i innych ruchów tektonicznych. Motorem tych procesów jest konwekcja cieplna, możliwa dlatego, że płaszcz ma zróżnicowaną atmosferę.

Page 14

CIEPŁO ZIEMI

Page 15

CIEPŁO ZIEMI

Ciepło Ziemi pochodzi z rozpadu pierwiastków promieniotwórczych, głównie izotopów uranu, toru i potasu. Rozgrzewana materia rozszerza się i unosi do góry, a w górnych warstwach płaszcza ochładza się , jej gęstość się zwiększa i opada ku dołowi. Tworzy się w ten sposób zamknięty strumień materii w postaci komory konwekcyjnej. Ciepło płynące z wnętrza Ziemi daje początek tzw. pióropuszom płaszcza

Page 16

PIÓROPUSZE PŁASZCZA

Są skoncentrowanymi strumieniami gorącej materii płynącej od granicy płaszcza z jądrem Ziemi ku litosferze. Są odpowiedzialne za istnienie tzw. plam gorąca na powierzchni Ziemi.

Page 17

PLAMY GORĄCA

To miejsca z podwyższonym strumieniem cieplnym i często aktywnej działalności wulkanicznej, trwającej niekiedy kilkadziesiąt milionów lat.

Page 18

JĄDRO ZIEMI

Dzieli się na:

- Jądro zewnętrzne

- Jądro wewnętrzne

Granica między płaszczem a jądrem jest najwyraźniejszą granicą sejsmiczną pomiędzy geosferami (tzw. powierzchnia Gutenberga)

Page 19

JĄDRO ZEWNĘTRZNE

Tu prędkość fal sejsmicznych P zmniejsza się o ponad 6 km/s a prędkość fal S spada do 0. pozwala to na stwierdzenie, że jądro zewnętrzne jest ciekłe. W jego składzie dominuje żelazo z niewielką – 7% domieszką tlenu lub siarki.

Page 20

JĄDRO WEWNETRZNE

To tu płyną prądy konwekcyjne odpowiedzialne za istnienie pola magnetycznego Ziemi. Ta część naszej planety została odkryta w 1936 roku przez Inge Lehmanna. Jądro wewnętrzne zbudowane jest najprawdopodobniej z żelaza w stanie stałym.

Page 21

Jądro Ziemi obraca się 0,2 – 0,3° rocznie szybciej niż wierzchnie warstwy Ziemi. Jądro zewnętrzne obraca się szybciej niż jądro wewnętrzne.