Σχολικός εκφοβισμός Σχολικός εκφοβισμός ((Bullying)Bullying)

««BullyingBullying»»

• ΟρισμόςΟρισμός

• ΣυχνότηταΣυχνότητα

• ΑίτιαΑίτια

• Σημάδια αναγνώρισης του Σημάδια αναγνώρισης του bullyingbullying

• Χαρακτηριστικά θύτη/θύματοςΧαρακτηριστικά θύτη/θύματος

• Παρεμβάσεις Παρεμβάσεις (ο ρόλος του εκπαιδευτικού και της (ο ρόλος του εκπαιδευτικού και της

οικογένειας)οικογένειας)

Τι Τι ΔΕΝΔΕΝ είναι είναι BullyingBullying

• Συνήθεις συγκρούσεις μεταξύ Συνήθεις συγκρούσεις μεταξύ μαθητώνμαθητών

• Καυγάδες μεταξύ μαθητώνΚαυγάδες μεταξύ μαθητών

• ΑλληλοπειράγματαΑλληλοπειράγματα

• Ανταλλαγή χαρακτηρισμώνΑνταλλαγή χαρακτηρισμών

ΔΕΝΔΕΝ είναι είναι Bullying…Bullying…

……οι καταστάσεις εκείνες των οποίωνοι καταστάσεις εκείνες των οποίων

‘‘βασικόβασικό συστατικόσυστατικό’ ’ είναι η είναι η ισορροπία δυνάμεων ισορροπία δυνάμεων (ισοζύγιο σωματικής η/και ψυχολογικής (ισοζύγιο σωματικής η/και ψυχολογικής ισχύος) ισχύος)

Τι είναι το «Τι είναι το «Bullying»Bullying»

«Κακοποίηση μεταξύ συνομηλίκων -και «Κακοποίηση μεταξύ συνομηλίκων -και όχι μόνο- και πρόκληση κατάστασης όχι μόνο- και πρόκληση κατάστασης διαρκούς τρομοκρατίας στο θύμα»διαρκούς τρομοκρατίας στο θύμα»

Είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει σε Είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει σε χώρους τακτικής και πολύωρης χώρους τακτικής και πολύωρης συνάθροισης μεγάλου αριθμού παιδιών συνάθροισης μεγάλου αριθμού παιδιών (Σχολείο, κατασκήνωση, αθλητικό (Σχολείο, κατασκήνωση, αθλητικό σύλλογο, γειτονιά κλπ)σύλλογο, γειτονιά κλπ)

Το Το Bullying Bullying εκδηλώνεται με:εκδηλώνεται με:

• Σωματική βία Σωματική βία

• Συναισθηματική βίαΣυναισθηματική βία

• Λεκτική βίαΛεκτική βία

• Σεξουαλική βίαΣεξουαλική βία

• Ηλεκτρονική βίαΗλεκτρονική βία

• Θάνατο Θάνατο

Συχνότητα του Συχνότητα του BullyingBullying

• Στατιστικές της Αμερικανικής Ιατρικής Στατιστικές της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης αναφέρουν ότι εμπλέκονται σε Ένωσης αναφέρουν ότι εμπλέκονται σε τέτοια φαινόμενα 15-30% των μαθητώντέτοια φαινόμενα 15-30% των μαθητών

• Στην Ελλάδα: 30% έχουν δεχτεί Στην Ελλάδα: 30% έχουν δεχτεί απειλές, 17% έχουν δεχτεί επίθεση, απειλές, 17% έχουν δεχτεί επίθεση, 12% έχουν απουσιάσει 1-10 μέρες 12% έχουν απουσιάσει 1-10 μέρες επειδή δεν αισθάνονταν ασφαλείςεπειδή δεν αισθάνονταν ασφαλείς(Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών)(Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών)

Αίτια σχολικού εκφοβισμούΑίτια σχολικού εκφοβισμού

• Ανοχή της βίας από την κοινωνίαΑνοχή της βίας από την κοινωνία

• Μίμηση γονέων ή άλλων ενηλίκωνΜίμηση γονέων ή άλλων ενηλίκων

• Μίμηση τηλεοπτικών προτύπωνΜίμηση τηλεοπτικών προτύπων

• Γονεϊκή παραμέλησηΓονεϊκή παραμέληση

• Ιδιοσυγκρασιακοί παράγοντεςΙδιοσυγκρασιακοί παράγοντες

Κάποια παιδιά ίσως…Κάποια παιδιά ίσως…

• ……δε γνωρίζουν τον αντίκτυπο που έχει δε γνωρίζουν τον αντίκτυπο που έχει η συμπεριφορά τους στα παιδιά-θύματαη συμπεριφορά τους στα παιδιά-θύματα

• ……αντιγράφουν συμπεριφορές ατόμων αντιγράφουν συμπεριφορές ατόμων που θαυμάζουνπου θαυμάζουν

• ……υιοθετούν συμπεριφορές της παρέας υιοθετούν συμπεριφορές της παρέας τους για να γίνουν αποδεκτοίτους για να γίνουν αποδεκτοί

• ……έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και η έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και η ταπείνωση των άλλων τους ‘ανεβάζει’ταπείνωση των άλλων τους ‘ανεβάζει’

Κάποια παιδιά ίσως…Κάποια παιδιά ίσως…

• ……έχουν πέσει τα ίδια θύματα εκφοβισμούέχουν πέσει τα ίδια θύματα εκφοβισμού

• ……έχουν ελλιπή επιτήρηση στο σπίτιέχουν ελλιπή επιτήρηση στο σπίτι

• ……ζηλεύουν τις ικανότητες των άλλωνζηλεύουν τις ικανότητες των άλλων

• ……δεν έχουν αποκτήσει επαρκείς δεν έχουν αποκτήσει επαρκείς κοινωνικές δεξιότητεςκοινωνικές δεξιότητες

• ……έχουν προσωπικές δυσκολίες και έχουν προσωπικές δυσκολίες και εκτονώνουν τα συναισθήματά τους εκτονώνουν τα συναισθήματά τους επιθετικάεπιθετικά

Σημαντική επισήμανσηΣημαντική επισήμανση

• Οι περισσότερες περιπτώσεις σχολικής Οι περισσότερες περιπτώσεις σχολικής επιθετικότητας συμβαίνουν εν αγνοία των επιθετικότητας συμβαίνουν εν αγνοία των γονέων και των δασκάλωνγονέων και των δασκάλων

• Τα περισσότερα θύματα διστάζουν να Τα περισσότερα θύματα διστάζουν να ενημερώσουν κάποιο ενήλικα λόγω αισθημάτων ενημερώσουν κάποιο ενήλικα λόγω αισθημάτων ντροπής, φόβου για μη κατανόηση από τους ντροπής, φόβου για μη κατανόηση από τους ενήλικες, φόβου για εκδίκηση από τους θύτεςενήλικες, φόβου για εκδίκηση από τους θύτες

• Η παρέμβαση είναι απαραίτητη: Η σχολική Η παρέμβαση είναι απαραίτητη: Η σχολική επιθετικότητα δεν επιλύεται μεταξύ του θύτη επιθετικότητα δεν επιλύεται μεταξύ του θύτη και του θύματος. Η ανισορροπία ισχύος είναι και του θύματος. Η ανισορροπία ισχύος είναι εναντίον του θύματοςεναντίον του θύματος

Πιθανά σημάδια Πιθανά σημάδια αναγνώρισης της αναγνώρισης της θυματοποίησηςθυματοποίησης• Το παιδί επιστρέφει στο σπίτι πεινασμένο, Το παιδί επιστρέφει στο σπίτι πεινασμένο,

ενώ δεν το συνήθιζεενώ δεν το συνήθιζε

• Έχει μελανιές στο σώμα του και δίνει Έχει μελανιές στο σώμα του και δίνει ““απίθανεςαπίθανες”” εξηγήσεις γι’αυτές εξηγήσεις γι’αυτές

• Φοβάται να χρησιμοποιήσει κινητό η Φοβάται να χρησιμοποιήσει κινητό η e-maile-mail, και τρομάζει όταν λαμβάνει , και τρομάζει όταν λαμβάνει smssms

• Φοβάται να περπατήσει μόνο προς το Φοβάται να περπατήσει μόνο προς το σχολείο. Εκλιπαρεί να τον πηγαίνουν με σχολείο. Εκλιπαρεί να τον πηγαίνουν με αυτοκίνητοαυτοκίνητο

Πιθανά σημάδια Πιθανά σημάδια αναγνώρισης της αναγνώρισης της θυματοποίησηςθυματοποίησης• Όταν πηγαίνει σχολείο, αλλάζει Όταν πηγαίνει σχολείο, αλλάζει

συνεχώς διαδρομήσυνεχώς διαδρομή

• Κάνει απουσίες/κοπάνες ακόμα κι Κάνει απουσίες/κοπάνες ακόμα κι όταν υπάρχει σχολική εορτή ή όταν υπάρχει σχολική εορτή ή εκδρομήεκδρομή

• Ελαττώνεται η σχολική του επίδοσηΕλαττώνεται η σχολική του επίδοση

• Δείχνει ανήσυχοΔείχνει ανήσυχο

Πιθανά σημάδια Πιθανά σημάδια αναγνώρισης της αναγνώρισης της θυματοποίησηςθυματοποίησης• Αρχίζει να τραυλίζειΑρχίζει να τραυλίζει

• Κλαίει πριν κοιμηθεί/έχει εφιάλτεςΚλαίει πριν κοιμηθεί/έχει εφιάλτες

• Σταματά να τρώειΣταματά να τρώει

• Απειλεί με αυτοκτονίαΑπειλεί με αυτοκτονία

Χαρακτηριστικά των Χαρακτηριστικά των εκφοβιστώνεκφοβιστών• ΕπιθετικότηταΕπιθετικότητα

• Χαμηλές κοινωνικές και επικοινωνιακές Χαμηλές κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητεςδεξιότητες

• Χαμηλή Χαμηλή αυτοεκτίμηση/ανασφάλεια/δειλίααυτοεκτίμηση/ανασφάλεια/δειλία

• Συναισθηματική ανωριμότηταΣυναισθηματική ανωριμότητα

• Ανάγκη για προσοχήΑνάγκη για προσοχή

• Έλλειψη ενσυναίσθησηςΈλλειψη ενσυναίσθησης

Χαρακτηριστικά των Χαρακτηριστικά των εκφοβιστώνεκφοβιστών• Χαμηλή σχολική επίδοσηΧαμηλή σχολική επίδοση

• Συχνή ψευδολογίαΣυχνή ψευδολογία

• ΖηλοφθονίαΖηλοφθονία

• Συνήθως προέρχονται από Συνήθως προέρχονται από δυσλειτουργικό οικογενειακό δυσλειτουργικό οικογενειακό περιβάλλονπεριβάλλον

• Μαζεύουν γύρω τους Μαζεύουν γύρω τους ““θαυμαστέςθαυμαστές”” οι οι οποίοι στην ουσία τους φοβούνταιοποίοι στην ουσία τους φοβούνται

Χαρακτηριστικά των παιδιών-Χαρακτηριστικά των παιδιών-στόχωνστόχων

• Αποστροφή προς τη βίαΑποστροφή προς τη βία

• Ευαισθησία/συμπόνιαΕυαισθησία/συμπόνια

• Υψηλές ηθικές αρχέςΥψηλές ηθικές αρχές

• ΥπευθυνότηταΥπευθυνότητα

• ΑνεκτικότηταΑνεκτικότητα

• Χαμηλή αυτοεκτίμησηΧαμηλή αυτοεκτίμηση

Χαρακτηριστικά των παιδιών-Χαρακτηριστικά των παιδιών-στόχωνστόχων

• Ανάγκη για έγκριση και αποδοχήΑνάγκη για έγκριση και αποδοχή

• Εσωστρέφεια Εσωστρέφεια

• ΕυαλωτότηταΕυαλωτότητα

• Συγχωρούν εύκολαΣυγχωρούν εύκολα

• Συνήθως έχουν υπερπροστατευτικούς Συνήθως έχουν υπερπροστατευτικούς γονείςγονείς

Οδηγίες για το παιδί-Οδηγίες για το παιδί-θύμαθύμα• ΔΕΝ ΦΤΑΙΣ ΕΣΥ!!!ΔΕΝ ΦΤΑΙΣ ΕΣΥ!!!

• Αγνόησε τις κοροϊδίεςΑγνόησε τις κοροϊδίες

• Αν επιμένουν, πες σταθερά και καθαρά Αν επιμένουν, πες σταθερά και καθαρά ΠΑΡΑΤΑ ΜΕ ΗΣΥΧΟ και φύγεΠΑΡΑΤΑ ΜΕ ΗΣΥΧΟ και φύγε

• Μίλα σε γονείς και δασκάλους. Δεν είναι Μίλα σε γονείς και δασκάλους. Δεν είναι ντροπή να το πεις και δε γίνεσαι ντροπή να το πεις και δε γίνεσαι ““καρφίκαρφί”.”.Η σιωπή εξυπηρετεί Η σιωπή εξυπηρετεί μόνομόνο τον εκφοβιστή τον εκφοβιστή

Οδηγίες για το παιδί-Οδηγίες για το παιδί-θύμαθύμα

• Έχεις δικαίωμα να λες ΌΧΙ χωρίς να Έχεις δικαίωμα να λες ΌΧΙ χωρίς να απολογείσαι γι’αυτό και χωρίς να απολογείσαι γι’αυτό και χωρίς να νιώθεις ενοχέςνιώθεις ενοχές

• Αν φοβάσαι να μιλήσεις σε κάποιον Αν φοβάσαι να μιλήσεις σε κάποιον ενήλικα, μίλα σε κάποιον φίλο σουενήλικα, μίλα σε κάποιον φίλο σου

• Αν φοβάσαι μη σε χτυπήσουν, ζήτα Αν φοβάσαι μη σε χτυπήσουν, ζήτα από ένα φίλο σου να είναι συνεχώς από ένα φίλο σου να είναι συνεχώς μαζί σουμαζί σου

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύματοςθύματος

• Τακτική επικοινωνία με το παιδίΤακτική επικοινωνία με το παιδί

• Αν σας μιλήσει, επαινέστε το γι’αυτόΑν σας μιλήσει, επαινέστε το γι’αυτό

• Μην το πιέσετε να κάνει Μην το πιέσετε να κάνει ““αντεπίθεσηαντεπίθεση””, αν δε μπορεί να το , αν δε μπορεί να το κάνεικάνει

• Διδάξτε του να κοιτά τον άλλο στα Διδάξτε του να κοιτά τον άλλο στα μάτια και να λέει ΠΑΡΑΤΑ ΜΕ ή ΚΟΙΤΑ μάτια και να λέει ΠΑΡΑΤΑ ΜΕ ή ΚΟΙΤΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΟΥΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΟΥ

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύματοςθύματος

• Συμβουλεύστε το παιδί να προσέχει σε Συμβουλεύστε το παιδί να προσέχει σε ποιον δίνει το e-mail και το κινητό τουποιον δίνει το e-mail και το κινητό του

• Αν αρνείται επίμονα να πάει σχολείο, λόγω Αν αρνείται επίμονα να πάει σχολείο, λόγω φόβου, μην το πιέζετε και μην το απειλείτεφόβου, μην το πιέζετε και μην το απειλείτε

• Μην υποτιμάτε τις συνέπειες του Μην υποτιμάτε τις συνέπειες του εκφοβισμού. Τα… εκφοβισμού. Τα… ““Ε, παιδιά είναι, Ε, παιδιά είναι, πειράζονταιπειράζονται”, “”, “άσε να σκληραγωγηθείάσε να σκληραγωγηθεί”” κλπ κλπ είναι μύθοι και μπορεί να ζημιώσουν το είναι μύθοι και μπορεί να ζημιώσουν το παιδίπαιδί

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύματοςθύματος• Μη δεχτείτε τις αφορμές που χρησιμοποιεί Μη δεχτείτε τις αφορμές που χρησιμοποιεί

ο θύτης ως δικαιολογημένες ο θύτης ως δικαιολογημένες

• Εγγράψτε το παιδί σε άλλες ομαδικές Εγγράψτε το παιδί σε άλλες ομαδικές δραστηριότητες για να κάνει νέους φίλους δραστηριότητες για να κάνει νέους φίλους και να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή τουκαι να αυξηθεί η αυτοπεποίθησή του

• Καλέστε άλλα παιδιά στο σπίτι Καλέστε άλλα παιδιά στο σπίτι

• Μιλήστε με το δάσκαλο, το διευθυντή, τη Μιλήστε με το δάσκαλο, το διευθυντή, τη διεύθυνση εκπαίδευσης, το σύλλογο διεύθυνση εκπαίδευσης, το σύλλογο γονέων και κηδεμόνωνγονέων και κηδεμόνων

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύματοςθύματος

• Αν το παιδί τραυματιστεί από Αν το παιδί τραυματιστεί από εκφοβιστές, ενημερώστε και την εκφοβιστές, ενημερώστε και την αστυνομία και γνωστοποιήστε στο αστυνομία και γνωστοποιήστε στο σχολείο ότι ενημερώσατε την αστυνομίασχολείο ότι ενημερώσατε την αστυνομία

• Απαιτήστε από το σχολείο να ενημερώσει Απαιτήστε από το σχολείο να ενημερώσει τους γονείς του εκφοβιστήτους γονείς του εκφοβιστή

• Αν τελικά η κατάσταση δεν Αν τελικά η κατάσταση δεν αντιμετωπιστεί, αλλάξτε σχολείο αντιμετωπιστεί, αλλάξτε σχολείο

Οδηγίες για γονείς Οδηγίες για γονείς

• Αν μάθετε μέσω του παιδιού σας ότι Αν μάθετε μέσω του παιδιού σας ότι κάποιο άλλο παιδί θυματοποιείται, κάποιο άλλο παιδί θυματοποιείται, ενημερώστε τους γονείς του και το ενημερώστε τους γονείς του και το σχολείοσχολείο

• Συνεργαστείτε ενεργά με άλλους γονείς Συνεργαστείτε ενεργά με άλλους γονείς και εμπλακείτε υποστηρικτικά στη και εμπλακείτε υποστηρικτικά στη σχολική ζωή των παιδιών σαςσχολική ζωή των παιδιών σας

το παιδί σας ΑΞΙΖΕΙ ένα ήρεμο και ασφαλές περιβάλλοντο παιδί σας ΑΞΙΖΕΙ ένα ήρεμο και ασφαλές περιβάλλον

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύτηθύτη• Συζητήστε μαζί του. Το απασχολεί κάτι;Συζητήστε μαζί του. Το απασχολεί κάτι;

Βρίσκεται σε ψυχολογική ένταση;Βρίσκεται σε ψυχολογική ένταση;

• Στηρίξτε το!!!Στηρίξτε το!!!

• Ερευνήστε πότε και σε ποιες συνθήκες Ερευνήστε πότε και σε ποιες συνθήκες παρουσιάζει αυτή τη συμπεριφοράπαρουσιάζει αυτή τη συμπεριφορά

• Εφαρμόστε σταθερά όρια και ποινές, όταν Εφαρμόστε σταθερά όρια και ποινές, όταν εκδηλώνει κακοποιητική συμπεριφοράεκδηλώνει κακοποιητική συμπεριφορά(οι ποινές (οι ποινές ΔΕΝΔΕΝ περιλαμβάνουν σωματική τιμωρία) περιλαμβάνουν σωματική τιμωρία)

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύτηθύτη• Βάλτε στόχους και ανταμείψτε το παιδί με Βάλτε στόχους και ανταμείψτε το παιδί με

προσυμφωνημένα προνόμιαπροσυμφωνημένα προνόμια

• Αποθαρρύνετε άλλα μέλη της οικογένειας Αποθαρρύνετε άλλα μέλη της οικογένειας να εκδηλώνουν εκφοβιστικές συμπεριφορέςνα εκδηλώνουν εκφοβιστικές συμπεριφορές

• Διδάξτε στο παιδί τρόπους επίλυσης Διδάξτε στο παιδί τρόπους επίλυσης προβλημάτων που δεν περιλαμβάνουν βίαπροβλημάτων που δεν περιλαμβάνουν βία

• Επικοινωνήστε με τους γονείς του παιδιού-Επικοινωνήστε με τους γονείς του παιδιού-θύματος και καθησυχάστε τους ότι θύματος και καθησυχάστε τους ότι αντιμετωπίζετε το πρόβλημααντιμετωπίζετε το πρόβλημα

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύτηθύτη

• Επαινέστε το κάθε φορά που Επαινέστε το κάθε φορά που επιδεικνύει συνεργατικές και φιλικές επιδεικνύει συνεργατικές και φιλικές συμπεριφορές προς άλλα παιδιάσυμπεριφορές προς άλλα παιδιά

• Αν εκφοβίζει επειδή είναι Αν εκφοβίζει επειδή είναι απομονωμένο, προσπαθήστε να το απομονωμένο, προσπαθήστε να το βοηθήσετε να βρει έστω κι ένα φίλο, βοηθήσετε να βρει έστω κι ένα φίλο, στον οποίο θα φέρεται με σεβασμόστον οποίο θα φέρεται με σεβασμό

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύτηθύτη

• Βοηθήστε το παιδί να αναλάβει Βοηθήστε το παιδί να αναλάβει ευθύνες και πρωτοβουλίες ώστε να ευθύνες και πρωτοβουλίες ώστε να νιώσει σημαντικό και χρήσιμονιώσει σημαντικό και χρήσιμο

• Μην ενδίδετε στην απαίτησή του να Μην ενδίδετε στην απαίτησή του να αφήσετε να περάσει χωρίς αφήσετε να περάσει χωρίς ““συνέπειεςσυνέπειες”” έστω και η πιο μικρή έστω και η πιο μικρή κακοποιητική συμπεριφοράκακοποιητική συμπεριφορά

Οδηγίες για τους γονείς του Οδηγίες για τους γονείς του θύτηθύτη• Συνεργαστείτε με τους δασκάλους για Συνεργαστείτε με τους δασκάλους για

την απάλειψη της κακοποιητικής την απάλειψη της κακοποιητικής συμπεριφοράςσυμπεριφοράς

Αν ένα παιδί εκφοβίζει επίμονα καιΑν ένα παιδί εκφοβίζει επίμονα και καταναγκαστικά και αν δείχνει να μη καταναγκαστικά και αν δείχνει να μη νιώθει συμπόνια για κανέναν, τότε ίσως νιώθει συμπόνια για κανέναν, τότε ίσως να είναι χρήσιμη η ψυχοθεραπευτική να είναι χρήσιμη η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση παρέμβαση

Ο ρόλος των Ο ρόλος των εκπαιδευτικώνεκπαιδευτικών• Ο εκφοβισμός δεν είναι μία υπόθεση Ο εκφοβισμός δεν είναι μία υπόθεση

““μεταξύ παιδιώνμεταξύ παιδιών””, αλλά ένα πρόβλημα , αλλά ένα πρόβλημα σχολικής πειθαρχίας και το σχολείο σχολικής πειθαρχίας και το σχολείο οφείλει να το αντιμετωπίζει με οφείλει να το αντιμετωπίζει με σοβαρότητασοβαρότητα

• Εξηγήστε στα παιδιά από την πρώτη Εξηγήστε στα παιδιά από την πρώτη μέρα τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός και μέρα τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός και ότι αυτό το φαινόμενο δεν είναι ότι αυτό το φαινόμενο δεν είναι αποδεκτό στο σχολείο.αποδεκτό στο σχολείο.

Ο ρόλος των Ο ρόλος των εκπαιδευτικώνεκπαιδευτικών

• Συζητήστε με τα παιδιά για τους Συζητήστε με τα παιδιά για τους κανόνες συμπεριφοράς μεταξύ τουςκανόνες συμπεριφοράς μεταξύ τους

• Αφιερώστε μια-δυο ώρες για να Αφιερώστε μια-δυο ώρες για να μιλήσετε για το χτίσιμο μιας μιλήσετε για το χτίσιμο μιας συνεργατικής και φιλικής ομάδαςσυνεργατικής και φιλικής ομάδας

• Διδάξτε στα παιδιά ότι οι άπραγοι Διδάξτε στα παιδιά ότι οι άπραγοι παρατηρητές δεν είναι αθώοιπαρατηρητές δεν είναι αθώοι

Ο ρόλος των Ο ρόλος των εκπαιδευτικώνεκπαιδευτικών

• Μιλήστε στο παιδί-θύμα, καθησυχάστε το Μιλήστε στο παιδί-θύμα, καθησυχάστε το και πείτε του ότι έκανε πολύ καλά που σας και πείτε του ότι έκανε πολύ καλά που σας μίλησεμίλησε

• Μιλήστε στα παιδιά-θεατές. Να μην Μιλήστε στα παιδιά-θεατές. Να μην επευφημούν τον εκφοβιστή και να μη επευφημούν τον εκφοβιστή και να μη γελούν με αυτά που κάνει. Αν χαθεί το γελούν με αυτά που κάνει. Αν χαθεί το ““ακροατήριόακροατήριό”” του θα απομονωθεί και αυτό του θα απομονωθεί και αυτό ίσως οδηγήσει σε αλλαγή της ίσως οδηγήσει σε αλλαγή της συμπεριφοράς τουσυμπεριφοράς του

Ο ρόλος των Ο ρόλος των εκπαιδευτικώνεκπαιδευτικών• Μιλήστε ιδιαιτέρως με το παιδί-θύτη. Μιλήστε ιδιαιτέρως με το παιδί-θύτη.

Ενημερώστε για τις συνέπειες που θα Ενημερώστε για τις συνέπειες που θα έχει αν συνεχίσει τη συμπεριφορά τουέχει αν συνεχίσει τη συμπεριφορά του

• Δώστε στο θύτη την ευκαιρία να Δώστε στο θύτη την ευκαιρία να κερδίσει την προσοχή χωρίς να γίνει κερδίσει την προσοχή χωρίς να γίνει ““κακόςκακός””(να κάνει μια δουλειά για όλη την τάξη και (να κάνει μια δουλειά για όλη την τάξη και να τον επιβραβεύσετε γι’αυτό)να τον επιβραβεύσετε γι’αυτό)

Ο ρόλος των Ο ρόλος των εκπαιδευτικώνεκπαιδευτικών

• Αν υπάρξει σοβαρός τραυματισμός, Αν υπάρξει σοβαρός τραυματισμός, ενημερώστε την αστυνομίαενημερώστε την αστυνομία

• Να είστε συνεπείς και δίκαιοι με τις Να είστε συνεπείς και δίκαιοι με τις κυρώσεις που επιβάλλετεκυρώσεις που επιβάλλετε

• Να ζητάτε βοήθεια από συναδέλφους Να ζητάτε βοήθεια από συναδέλφους και να είστε σε ανοιχτή επικοινωνία και να είστε σε ανοιχτή επικοινωνία με τους γονείςμε τους γονείς

Οι ποινές…Οι ποινές…

• Η σωματική τιμωρία απαγορεύεται. Η Η σωματική τιμωρία απαγορεύεται. Η ταπείνωση και ο εξευτελισμός ταπείνωση και ο εξευτελισμός συνήθως οδηγούν στο αντίθετο συνήθως οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα. Οι αποβολές θα πρέπει αποτέλεσμα. Οι αποβολές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε σοβαρές να χρησιμοποιούνται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις. Πιο χρήσιμη είναι η περιπτώσεις. Πιο χρήσιμη είναι η ““αφαίρεση προνομίωναφαίρεση προνομίων””((να μείνει μέσα στο διάλειμμα ή να χάσει να μείνει μέσα στο διάλειμμα ή να χάσει μια εκδρομή)μια εκδρομή)

Ιδιαίτερες μορφές Ιδιαίτερες μορφές εκφοβισμούεκφοβισμού

• Συμμορίες Συμμορίες

• Μαθητής προς δάσκαλοΜαθητής προς δάσκαλο

• Δάσκαλος προς μαθητήΔάσκαλος προς μαθητή

ΒιβλιογραφίαΒιβλιογραφία

““Η κακοποίηση του παιδιού στο σχολείο & στην οικογένειαΗ κακοποίηση του παιδιού στο σχολείο & στην οικογένεια” ” Βικτωρία ΠρεκατέΒικτωρία Πρεκατέ. . Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις, 2008Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις, 2008

““Πώς να μιλήσετε σε ένα παιδί για...Πώς να μιλήσετε σε ένα παιδί για...””

Συλλογικό έργο. Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού Συλλογικό έργο. Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου. Εκδόσειςκαι του Εφήβου. Εκδόσεις Κοάν 2007Κοάν 2007

““Οδηγός εκπαιδευτικών και γονέων για την ανίχνευση της Οδηγός εκπαιδευτικών και γονέων για την ανίχνευση της παιδικής κακοποίησηςπαιδικής κακοποίησης” ” Βικτωρία Πρεκατέ, Ορέστης Βικτωρία Πρεκατέ, Ορέστης ΓιωτάκοςΓιωτάκος. . Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις, 2005Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις, 2005

www.hamogelo.grwww.hamogelo.gr