Kenmerkend aspect: De protestantse Reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West- Europa tot

gevolg had

De Zielenvisserij A.P. van de Venne

(1614)

De hervorming startte met Luther. Na hem volgden nog andere hervormers. Binnen de hervormingsbeweging onstonden verschillende stromingen. Allemaal samen vormden zij de ‘protestanten’

Een van de hervormers die in Nederland zeer veel aanhangers kreeg was Calvijn.

Volgens Calvijn moest in de preek de uitleg van de bijbel centraal staan. Alles wat hiervan afleidde moest uit de kerk verwijderd worden: afbeeldingen, heiligenbeelden, uitbundige muziek en kleuren.

Doel van de beeldenstorm van 1566 was de kerken te zuiveren van ‘afgodsbeelden’

Verspreiding protestantisme in Europa rond Verspreiding protestantisme in Europa rond 1600 1600

Hoe kom je in de hemel? Kan je daar in je leven op aarde invloed op uit oefenen?

RK kerk: door goed geloof en goede werken kan je in de hemel komen. Zonden kan je afkopen door middel van aflaten

Erasmus: De mens heeft een vrije wil. Door goed geloof en goede werken kan je in de hemel komen. Aflaathandel en overdreven rituelen zijn niet goed.

Luther: niet door goed geloof en goede werken, maar door de Goddelijke Genade kan je in de hemel komen.

Calvijn: alleen degenen die door God voorbestemd zijn (predestinatie) komen in de hemel. Alleen door het voorbeeld van Christus te volgen kun je hopen voorbestemd te zijn.

Politieke ideeën Calvijn

Calvijn:• De wereldlijke overheid is

ondergeschikt aan de (calvinistische) kerk (=theocratie → Genève)

• Als een vorst ingaat tegen de ‘Bijbelse richtlijnen’, dan mogen zijn onderdanen tegen hem in opstand komen (gevolg=Nederlandse Opstand →5§5)

Concilie van TrenteOp deze kerkvergadering werd besloten om de katholieke kerk (deels) te hervormen (doel= aantrekkingskracht protestantisme verminderen)

• Betere opleidingen geestelijken

• Celibaat (verbod voor priesters op trouwen en seks) opnieuw vastgesteld

De reactie van de katholieke kerk op de hervormingsbeweging:

De ContrareformatieDe Contrareformatie

Katholiek kerk blijft vasthouden aan:• Gezag paus onaangetast• Vulgaat enige bijbelvertaling• Latijn is de taal van kerkdiensten• Hiërarchische RK-Kerk bepaalt de uitleg

van het geloof • Verering van Maria en andere heiligen,

door middel van beelden en relieken zijn tekenen van het geloof (vrome daden)