Upload
kees-vanger
View
4.910
Download
3
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Achtergrondinformatie bij de opleiding tot molenaars. Groet, Kees Vanger www.molendeweert.nl
Citation preview
1
DE STANDERDMOLENDE STANDERDMOLEN
Kees Vanger december 2008
2
Beste molenaars in opleiding of andere geïnteresseerden Beste molenaars in opleiding of andere geïnteresseerden . Ik heb de laatste jaren, voor de molenaars in opleiding uit Meppel en omgeving op de computer nogal wat bestanden gemaakt of verzameld over molens en molenonderdelen. De onderliggende gedachte was dat je met de computer de leerstof uit de steeds lijviger (en interessanter) wordende Basiscursus aanschouwelijker kan maken door allerlei afbeeldingen toe te voegen. Noem het maar een vorm van aanschouwelijk onderwijs! Dus niet een aparte methode, maar een extra verduidelijking van de informatie uit ons cursusboek d.m.v. heel veel gedetailleerde foto’s en zo nu en dan een tekening.De presentaties zijn uitermate geschikt voor theorieavonden, waarbij met beamer het geheel op een groot scherm geprojecteerd kan worden. Een ieder kan ( en mag) het aanpassen naar eigen regio. Verder kunnen de leerlingen thuis op de computer de lesstof nog eens bestuderen.Aanvankelijk heb ik alles gemaakt voor de theorieavonden in Meppel, maar na vele verzoeken alles uiteindelijk via internet aan andere molenliefhebbers beschikbaar gesteld. Daar heb ik de lesstof uiteindelijk dan ook voor gemaakt!
Naast vele eigen foto’s hebben vele molenaars, fotografen of andere molenliefhebbers de afgelopen jaren, na vele oproepen via het “prikbord”, meegewerkt door ontzettend veel foto’s op te sturen. BEDANKT!In het bijzonder wil ik o.a. Harmannus Noot, Joop Vendrig, Roelof Kooiker, Wilbert Bijzittter, Jaap Kuitert en Simon Jellema bedanken voor de mooie foto’s die ze spontaan en in zeer grote hoeveelheden beschikbaar gesteld hebben. KLASSE! De gedetailleerde tekeningen komen o.a. uit de boeken van: “opleiding watermolenaar” van ing. J. den Besten. Informatie en tekeningen komen ook uit het boek De Standerdmolen van Erik Tijman, Jan Schreirs en Dick SweersOns leerboek voor startende molenaars “De windmolen en zijn onderdelen” van J.G. Wiessner en de erg informatieve map over korenmolens nl “Zingende Stenen” van D.J. Abelskamp. Verder ook nog een aantal juweeltjes van tekeningen van Anton Sipman. Helaas geen tekeningen uit ons eigen cursusboek. Jammer!
De powerpointpresentaties zijn een soort diashow met ongekende mogelijkheden. Een digitale excursie door molenland. Verder heb ik een aantal lesbrieven gemaakt. Hierin worden een aantal belangrijke hoofdstukken uit De Basiscursus beknopt weergegeven. Ook hierbij spelen foto’s en tekeningen een aanvullende en verduidelijkende rol. Verder zijn bij een aantal lesbrieven vragen (en antwoorden) gemaakt/bewerkt door Ron Keizer van de afdeling Overijssel/Gelderland bijgevoegd als extra informatie en als extra oefenstof. Ik hoop dat jullie in ieder geval wat leren van deze manier van aanbieden van de lesstof. Het is in ieder geval een prachtige en boeiende hobby. Kees Vanger molenaar molen “De Weert” Meppel.
3
4
De standerdmolen is het oudste windmolentype van ons land.
De eerste molens stonden in de 13e eeuw al in het zuiden van ons land. Ze hadden allen een dwarsgetuigd gevlucht
In 1650 stonden alleen al in de stad Groningen 13 standerdmolens.
Nu staan er nog 46 standerdmolens in ons land. Vooral in het zuiden van ons land.
Le moulin des Douches (Fr)
dwarsgetuigd en onlangs
gerestaureerd.
5Standerdmolen met open voet.
Bourtange
6Bourtange
7Standerdmolen met open voet. Retrachement
8
9Zo kan het ook!
Standerdmolen met open voet.
10Standermolen met halfgesloten voet.
11Standermolen met gesloten voet en ommuring.
De kegelvormige bedekking heet: paraplu.
12Standermolen met gesloten voet en ommuring. België
13
stormpen
ronde deel van de standerd
wrijvingsvlak burrie
zetel
buitensteekband
binnensteekband
kruisplaat
Teerling of stiepen en zonnenblokken nog niet aanwezig
14
15
16
17de standerd
18Retrachement
19
20
21
22
23
buitensteekband
binnensteekband
kruisplaat
zonneblok
teerling of stiep
24teerling, zonneblokken
25
van eikenhout
26
27
ophangpunten ophangpunten
lange burriebalken
28standerd
29
30
model van een standerdmolen gemaakt door Jaap Kuitert
31zetel
32
slekken
33
34
35
plaatsen van nieuwe slekken
Onder de lange burriebalken zitten een stel langwerpige platen, de slekken, Hiermee rust de kast voor een klein deel op de zetel en daardoor wordt de steenbalk enigszins ontlast
36
zetelkruiwerkzetelkruiwerk Komt voor op de volgende molentypes:
2. standerdmolen
3. wipmolen
4. spinnekopmolen
5. gedeeltelijk op de paltrok.
voor en nadelen van dit kruiwerk
• Wanneer goed afgesteld (80% van het gewicht op de steenbalk) kruit de molen erg licht.
• In de loop van de tijd komt het meeste gewicht op de zetel en dan gaat het kruien zwaarder.
37lange burriebalken
38
39
smeergat in steenbalk
40
steenbalk
smeergat
41brasem
42
kopse kant van de steenbalk
43
44
brasem
45
fluitgat
46borstnaald eikel
47trap
48
loopschoren
49Retrachement
50
steen- of middenlijst
51doorgebogen steenlijst
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
hangboom of kandelaar
dragen de trap en dienen ter bevestiging van
windkoppel of kruihaspel
63
64
windkoppel
65
66
67standerdmolens hebben een binnenvangstok/vangtrommel of evenaar
68
Heusden
69
Heusden
evenaar
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
koren/oliemolen die vroeger in
Belgie olie sloeg
80
Optempelen standerdkast
81
EindeEinde
“De Put” Leiden