http://www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000006434

Digitaal bijblijven met leuke en lastige vragen

Ontdek de geheimen van internet en databanken Online workshop voor iedereen die bezig is met digitale informatie

in bibliotheken, onderwijs et cetera..

Samenwerking tussen Bibliotheekblad & Digibieb met praktijkvoorbeelden uit de Bibliotheek Oss

artikel:www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000006434 Vragen staan op: http://goo.gl/forms/J8pcfk6Lea

Open online workshop: Digitaal bijblijven

Het valt niet mee om digitaal bij te blijven. Het internet is een levend mechanisme, dat iedere dag verandert. Veel oefenen is nodig om digitaal bij te blijven, zeker

als bibliothecaris.

Jan de Waal heeft, samen met Bibliotheekblad, een online workshop ontwikkeld om op een leuke manier te oefenen in het zoeken in allerlei databanken en zo al

doende een aantal handige tools te leren kennen. Het gaat om een serie van drie artikelen, gekoppeld aan een aantal vragen, om het digitale kennisniveau van de

deelnemers bij te slijpen en te testen. Sommige vragen laten je nadenken en andere zorgen voor een grappige wending. Het is ook leuk om digitaal te

puzzelen. Het verhoogt je kennis en zoekvaardigheden en biedt je daarmee de gereedschappen om klanten met zoekvragen beter te kunnen helpen.

Na een korte inleiding over een aantal databanken en internettools staan de zoekvragen centraal. Iedereen kan meedoen, maar deze proefperiode samen met het Bibliotheekblad is vooral bedoeld voor medewerkers in de bibliotheek. Het is

geen wedstrijd, maar een open online workshop. Het gaat vooral om het plezier in het puzzelen met de vragen en daarom is het niet opgezet als een competitie. Het is niet te tegen te houden als mensen oplossingen gaan twitteren of facebooken,

maar doe het liever niet. Gun ieder zijn of haar plezier in het puzzelen (of ‘worstelen’) met de vragen.

De vragen zijn gebaseerd op praktijkvoorbeelden die je in je eigen bibliotheek kunt tegenkomen. De antwoorden zijn te vinden in de databanken die je als bibliothecaris vaak zal gebruiken. In deze eerste serie vragen komen geen

databanken aan de orde die alleen in de bibliotheek te raadplegen zijn, maar open bronnen die buiten de bibliotheek te gebruiken zijn.

Geavanceerd zoeken is verstopt bij Google

Open Google. Op de startpagina ziet u rechtsonder ‘Instellingen’. Een van de opties die daar genoemd worden is

‘Geavanceerd zoeken’ of gebruik: www.google.nl/advanced_search

Deze workshop is geschikt voor iedere frontoffice medewerker of bibliotheekmedewerker.

Meedoen kan anoniem met een zelfgekozen ‘gebruikersnaam’. Leuker is

het om een certificaat (die verder overigens geen officiële status heeft,

maar een aardige bevestiging is van het feit dat je het goed gedaan hebt) en je

score te ontvangen. Geef in dat geval je e-mailadres op.

De vragen graag beantwoorden voor 20 mei 2015

De antwoorden worden bekendgemaakt bij publicatie van de volgende aflevering

in deze serie online workshops. De vragen zijn hier te vinden: http://

goo.gl/forms/J8pcfk6Lea

De eerste serie vragen kan beantwoord worden door gebruik te maken van de

volgende databanken en tools:

Helaas! Dit is maar een manier

van zoeken...

Door een woordgroep tussen “dubbele aanhalingstekens” te zetten kunt u zoeken op woordcombinaties in exact die woordvolgorde. Het kan handig zijn om woorden tussen ”dubbele aanhalingstekens “ te combineren met andere zoekwoorden. Bijvoorbeeld: “bibliotheek oss” ipad.

Google kijkt niet naar hoofdletters.

Zie ook de uitleg van Google: https://www.google.com/intl/nl/insidesearch/

Aanhalingstekens“ “ gebruiken bij zoekacties met

Google

Gebruik een sterretje (*) in een zoekopdracht als jokerteken (ook wel een ‘wild card’ genoemd) voor een onbekende term.

Gebruik het sterretje in combinatie met aanhalingstekens om varianten van een exacte

woordgroep te vinden of om woorden ergens midden in een woordgroep terug te vinden.

Bijvoorbeeld: "wie het * niet eert, is het * niet weerd".

https://support.google.com/websearch/answer/134479?hl=nl

* gebruikenmet Google

Hiermee doorzoek je websites. Werkt alleen bij sites die door Google doorzocht

zijn. Vaak vindt u hiermee meer dan de zoekfunctie op de website zelf toont. Zoekt u bijvoorbeeld alle vermeldingen van bibliotheken op de website van de Volkskrant, gebruik dan: site:volkskrant.nl bibliotheken Zoekwoorden kunnen voor of achter site: geplaatst worden. Let op spatie en het mag ook een zin zijn zijn.

zoekwoord achter het urlzoekwoord voor het url

site: gebruikenin Google

Helaas is sinds april 2015 voor een groot deel op zwart gegaanHelaas is sinds april 2015 voor een groot deel op zwart gegaan

Een van de mooiste Nederlandse databanken is www.delpher.nl, ontwikkeld door de KB. Via Delpher kan iedereen fulltext zoeken in historische boeken, kranten en tijdschriften.  Delpher Kranten (http://www.delpher.nl/nl/

kranten) is een van de belangrijkste databanken en bevat ruim acht miljoen krantenpagina’s uit de periode 1618-1995.

De KB heeft veel meer digitale databanken waarvan er enkele vrij toegankelijk zijn. Een mooie gratis online handleiding is

Digitaal gouddelven bij de KB, van Ewoud Sanders www.kb.nl/nieuws/2015/digitaal-gouddelven-bij-de-kb

Naast Delpher zijn er nog andere krantendatabanken, die vrij toegankelijk zijn, zoals: http://leiden.courant.nu, http://

zoeken.krantenbankzeeland.nl en http://www.archiefleeuwardercourant.nl/ Hierin zijn ook

artikelen opgenomen van na 1995.  Maar ook kranten uit de omgeving van Blaricum en Laren zijn online doorzoekbaar

http://bel.courant.nu/

Er worden er nog meer genoemd in het overzicht van fulltext Nederlandse kranten dat is samengesteld door Eric

Hennekam: http://erichennekam.blogspot.nl/2014/10/lijst-nederlandse-krantenarchieven.html (deze kranten vallen bij de

eerste zoekopdracht nog buiten de zoekdoelen)

De krantendatabanken vormen een goudmijn voor iedereen die op zoek is naar familieleden, bekenden of historische

feiten.

Bibliotheken hebben hun eigen catalogi om boeken of andere materialen op te

zoeken. Daar is er ook de catalogus van de 14 grote WSF bibliotheken “13 onder een

knop”

Minder bekend is de Worldcat-catalogus, van OCLC die veel handige zoekopties

heeft en waarschijnlijk in de toekomst een grote rol gaat spelen als catalogus voor

alle openbare bibliotheken https://www.worldcat.org/

Totaal anders is Google Books https://books.google.nl , waarmee fulltext kan

worden gezocht in boeken die door Google gedigitaliseerd zijn. (De boektekst

van de na zoeken gevonden boeken waarop geen auteursrecht rust kan men in

het geheel inzien of downloaden in pdf-formaat. Als er wel auteursrecht op rust,

ziet men maar een klein stukje, een snippet, van de boektekst, namelijk een

paar regels rondom het zoekwoord.) Google Books biedt dus de mogelijkheid

om volledige boeken te doorzoeken. Dat is handig om een hoofdpersoon, straatnaam

of onderwerp (zoals de veramerikanisering van Nederland) te

vinden.

Er is  een speciale zoekpagina voor Google Books die de mogelijkheid biedt

om op basis van verschillende kenmerken te zoeken in Google Books.

http://www.google.com/advanced_book_search

Natuurlijk zoeken we in deze eerste aflevering ook in de

website van Bibliotheekblad. Nu het slotje weg is en het Bibliotheekblad-archief

openstaat, is dit ook een mooie zoekbron (of niet ?) Ontdek het

zelf als je de vraag gaat beantwoorden: ‘Volgens Bart Drenth “gaat het openbare

bibliotheekwerk naar de verdommenis als het zich niet

opnieuw richt op volksverheffing, maar daarentegen doorgaat met

supermarkt spelen.”

Zoekvragen

Vragen staan op: http://goo.gl/forms/J8pcfk6Lea

Klik op de link, Indien overtypen de url is hoofdlettergevoelig

Inzenden voor 20 mei 2015

http://www.bibliotheekblad.nl/rubrieken/artikel/1000006434