Embed Size (px)
Citation preview
Thực hiện : Nguyễn Văn Tâ[email protected]
1
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA KỸ THUẬT GIAO THÔNG
CÔNG NGHỆ ĐÓNG TÀU THEO TỔNG ĐOẠN
Các bước chế tạo tàu thủy theo phương pháp tổng đoạn.
2
Nội dung
Chi tiết : là bộ phận k/c không thể phân chia, thường được chế tạo bằng cách gia công các tấm hoặc thép hình bằng đột, dập, cắt ..
Cụm chi tiết : là một bộ phận của phân đoạn hoặc kết cấu của thân tàu được lắp ráp từ 2 hay nhiều chi tiết riêng biệt.
Phân đoạn : là 1 bộ phận công nghệ cuối cùng của thân tàu thủy hoặc của 1 k/c riêng biệt của thân tàu ( đáy, mạn, boong .. ). Phân đoạn phẳng và phân đoạn khối.
Tổng đoạn : là 1 tập hợp k/c lớn bao gồm phân đoạn phẳng và phân đoạn khối hợp lại. Các tổng đoạn của thân tàu thường được phân ranh giới với nhau bằng những mặt phẳng vuông góc tạo nên 1 đường bao phẳng thuận tiện cho việc lắp ráp.
3
Các khái niệm
4
Sơ đồ chế tạo thân tàu thủy theo PP tổng đoạn
5
Đóng tàu theo tổng đoạn thường được thực hiện theo các bước sau:1. Phân nhóm công nghệ: 2. Chế tạo chi tiết thanh thép chữ T ,L3. Chế tạo cụm chi tiết tấm 4. Chế tạo phân đoạn phẳng 5. Chế tạo phân đoạn khối 6. Chế tạo các tổng đoạn. 7. Chế tạo bệ máy 8. Lắp đặt các chi tiết kết cấu phụ và trang thiết bị. 9. Đấu các tổng đoạn trên triền đà
1. Phân nhóm công nghệ:
Nguyên vật liệu để đóng vỏ tàu là thép hình và thép tấm sau khi nhập về được tiến hành làm sạch trong phân xưởng vỏ (xử lý bề mặt và sơn lót).
Vỏ tàu thủy được hình thành bởi rất nhiều các tấm phẳng, cong, các thanh dầm và các chi tiết từ đơn giản đến phức tạp.
Do vậy để thuận lợi cho chế tạo, cần phân nhóm các hệ chi tiết cũng như trình tự gia công để đảm bảo rằng một chi tiết sau khi được gia công hành trình của nguyên VL qua các nguyên công trong dây chuyền sx theo con đường ngắn nhất.
6
1. Phân nhóm công nghệ:
Nhóm 1: Gồm các tấm phẳng lớn như : đáy trong, ngoài, mạn, vách, thượng tầng…
Nhóm 2: Các tấm cong một chiều có thể vạch dấu gia công hoàn toàn trước khi uốn (hông, mạn, boong tàu…)
Nhóm 3: Các tấm cong 2 chiều phải vạch dấu sơ bộ trước khi uốn, sau khi uốn lấy dấu lại trước khi gia công tinh (các tấm mạn phần mũi, phần lái)
Nhóm 4: Các chi tiết được cắt bởi mỏ cắt hay máy cắt cơ khí (các loại mã, đà dọc ngang...)
Nhóm 5: Các chi tiết gia cường thẳng (sườn mạn, nẹp vách, xà boong) Nhóm 6: Các chi tiết có bán kính cong lớn (các sườn vùng hông tàu, vùng
mũi, vùng đuôi). Nhóm 7: Các tấm cong nhỏ: đà ngang vùng hông, các tấm mã dưới đáy
đôi liên kết sườn với các dầm dọc đáy…7
8
Trong kết cấu tàu thuỷ thường sử dụng chi tiết có kết cấu tiết diện T và chữ L là các chi tiết gia cường chính (đường sườn chính, dầm dọc đáy, xà dọc boong...).
2. Chế tạo chi tiết thanh thép chữ T và L
9
Việc chế tạo các chi tiết kết cấu được tiến hành theo các bước sau:
- Lắp các chi tiết với nhau và ép giữ các chi tiết đó theo dấu đã vạch sẵntrên vật liệu- Hàn đính các chi tiết.- Hàn chính thức theo phương pháp tự động và bán tự động- Kiểm tra lại hình dáng và nắn thẳng nếu cần.Chú ý : Việc hàn đính phải tuân theo trình tự hàn để đảm bảo ứng suất vàbiến dạng hàn nhỏ nhất. Nếu dùng phương pháp tay thì phải hàn lùi từngđoạn để tránh tập trung ứng suất.
2. Chế tạo chi tiết thanh thép chữ T và L
10
Cụm chi tiết tấm được chế tạo bằng cách lắp ghép nhiều tấm riêng biệt với nhau.
Quá trình chế tạo cụm chi tiết tấm có thể tiến hành trên S phẳng (đối với cụm chi tiết tấm phẳng hoặc cong ít) hoặc cũng có thể trên các bệ lắp ráp chuyên dùng đối với những cụm có độ cong tương đối lớn hoặc có dạng phức tạp.
3. Chế tạo cụm chi tiết tấm
11
Quá trình chế tạo gồm các nguyên công cơ bản sau :
- Kiểm tra đồng bộ của nguyên liệu từ kho chi tiết tới sau đó đặt tất cả cáctấm theo đúng vị trí trên bản vẽ đã qui định trên vị trí lắp ráp;- Rà khớp các mép tấm với nhau và hàn đính chúng lại- Hàn các mối nối đấu đầu- Cẩu lật ( nếu cần )
- Dũi chân hàn ở mặt sau và hàn ( nếu cần )- Kiểm tra và nắn thẳng
3. Chế tạo cụm chi tiết tấm
12
Các phân đoạn phẳng được chế tạo từ tấm và các gia cường làm cứng.
Các phân đoạn phẳng tiêu biểu là: phân đoạn vách dọc, vách ngang, phân đoạn mạn, phân đoạn boong, phân đoạn đáy đơn...
4. Chế tạo phân đoạn phẳng
13
Để chế tạo phân đoạn phẳng cần phảituân theo trình tự sau :
- Chế tạo cụm chi tiết tôn bao- Lấy dấu trên cụm chi tiết tôn bao và lắpđặt các khung xương nhóm I (các cơ cấuthường)- Hàn các khung xương nhóm I với tôn bao- Lắp đặt các chi tiết khung xương nhóm II và một số các trang thiết bị (cơ cấu khoẻ)- Hàn các chi tiết khung xương nhóm II;- Nắn phẳng phân đoạn;- Lấy lại dấu đường bao và cắt phân đoạntheo kích thước (chú ý lượng dư lắp ráp)- Thử kín nước và nghiệm thu phân đoạn.
4. Chế tạo phân đoạn phẳng
14
Khi lắp đặt khung xương theo vị trí vạch dấu trên tôn bao cần ép lần lượt từng khung xương sát với tôn bao trên đường vạch dấu hàn đính.
Trong lắp đặt cần phải đảm bảo khe hở hàn giữa khung xương và tôn bao theo tiêu chuẩn.
Phải tuân thủ đúng qui trình hàn để đảm bảo biến dạng sinh ra do hàn là nhỏ nhất, các lỗ chui và đường ống cũng được thi công trong giai đoạn này
4. Chế tạo phân đoạn phẳng
15
Phân đoạn khối được chế tạo từ các phân đoạn phẳng và các cụm chi tiết, việc chế tạo phân đoạn khối hoàn toàn phụ thuộc vào điều kiện cẩu của nhà máy.
5. Chế tạo phân đoạn khối
16
Trình tự chế tạo phân đoạn khối đáyđôi như sau:
- Chế tạo cụm chi tiết tấm bao đáy ngoàivà đáy trong.- Lắp đặt các khung sườn nhóm I lêncụm chi tiết tấm bao đáy trong đã đượclật ngược sau đó hàn bằng máy hàn tựđộng k/c đó với nhau- Lắp đặt các khung sườn nhóm II vàhàn bằng PP hàn thủ công- Cẩu lật cả phân đoạn đáy trong; - Các phân đoạn khối được tiến hànhtrên bệ lắp ráp chuyên dùng sẽ đảm bảođộ chính xác
5. Chế tạo phân đoạn khối
17
Sau khi đã có các phân đoạn phẳng và phân đoạn khối ta tiến hành lắp ráp tổng đoạn.
6. Chế tạo các tổng đoạn.
18
Ví dụ để chế tạo tổng đoạn giữa tàu được tiến hành theo trình tự sau:- Đặt phân đoạn đáy, trước hết đặt dọc theo các mặt phẳng đường sườn, sauđó theo mặt phẳng đối xứng và ở chiều nằm ngang dựa vào mặt phẳngđường nước;- Đặt phân đoạn vách ngang dựa vào đường nước và trục đối xứng vạchtrên vách. Do phân đoạn vách còn lượng dư nên phải đặt vách cao hơn vị trímột lượng bằng lượng dư đã tính toán.
6. Chế tạo các tổng đoạn.
19
- Lấy dấu chính xác của phân đoạn vách, sau đó cắt phần dư không cần thiết và hạ vách xuống. Nếu tổng đoạn chỉ có một vách ngang thì đầu kia phải lắp đặt thêm vách lắp ráp
6. Chế tạo các tổng đoạn.
20
- Lắp đặt các phân đoạn mạn tàu dựa vào đường nước và mặt phẳng đường sườn
.
6. Chế tạo các tổng đoạn.
21
- Lắp đặt phân đoạn boong, vị trí phân đoạn boong được xác định dựa theo dấu mặt phẳng đối xứng mặt phẳng đường sườn và chiều cao mạn
Trong quá trình lắp ráp cần phải sử dụng thiết bị kính ngắm để đảm bảo quá trình lắp ráp chính xác
6. Chế tạo các tổng đoạn.
22
Khi chế tạo bệ máy thường thực hiện hiện trên bệ lắp ráp.
Trình tự tiến hành: - Trên bệ lắp ráp phải vạch dấu chính xác
vị trí các chi tiết kết cấu của bệ, sau đó đặt tấm trên cùng của bệ xuống dưới.
- Trên tấm đó đặt các kết cấu khung dọc, ngang của bệ và cuối cùng là các mã.
- Khi lắp đặt các chi tiết cần hàn đính ngay và kiểm tra độ chính xác của việc lắp đặt.
- Sau khi lắp ráp và hàn đính toàn bộ, tiến hành hàn theo trình tự: trưóc hết hàn các mối hàn đầu ngắn, tiếp đến hàn các mối hàn đứng và cuối cùng là hàn giữa khung bệ và tấm trên cùng của bệ.
7. Chế tạo bệ máy
23
Công tác lắp đặt các thiết bị phụ và trang thiết bị tuỳ thuộc vào mức độ phức tạp ta có thể phân thành các loại công việc và tiến hành ở từng giai đoạn chế tạo khác nhau.
8. Lắp đặt các chi tiết kết cấu phụ và trang thiết bị.
24
Trình tự lắp ráp các tổng đoạn tùy thuộc vào hướng đưa các tổng đoạn lên triền.
Nếu đưa tổng đoạn lên triền từ hai phía thì lắp đặt đầu tiên là tổng đoạn giữa và lần lượt ra dần hai phía, còn nếu tổng đoạn được đưa từ 1 phía thì trình tự lắp đặt từ tổng đoạn mũi hay lái phụ thuộc vào cách hạ thủy và hướng vào triền.
9. Đấu các tổng đoạn trên triền đà
25
Nguyễn Đức Ân – Võ Trọng Cang ,Công nghệ đóng và sửa chữa tàu thủy, nxb ĐHQG HCM
Internet KS. Hà Duy Kiên-Ban KHCN&NCPT
Tài liệu tham khảo
