DÜNYA'NIN ŞEKLİ VE BOYUTLARIHazırlayan: Onur GÖKMEN

Dünya' nın şekli tam bir küre olmayıp kutuplardan biraz basık, Ekvator da şişkindir.

Dünya’ nın kendine özgü bu şekline GEOİD denir.

DÜNYA’NIN ŞEKLİ

DÜNYA’NIN BOYUTLARI

Ekvator çevresi 40.076 km

Kutuplar çevresi 40.009 km

Ekvator yarı çapı 6.378 km

Kutup yarıçapı 6.357 km Basıklık oranı 1/297 Yüzölçümü 510 milyon

km2

Hacmi 1.083.320.000 km3

Dünya’nın bir yarısı aydınlıkken diğer yarısı karanlıktır.

Ay tutulmasında Dünya’nın gölgesi Ay üzerine daire biçiminde düşer.

DÜNYA'NIN HAREKETLERİ

DÜNYA’NIN HAREKETLERİ

I. GÜNLÜK (KENDİ EKSENİ ETRAFINDAKİ) HAREKETİ

II. YILLIK (GÜNEŞ ETRAFINDAKİ) HAREKETİ

I- DÜNYANIN GÜNLÜK (EKSEN) HAREKETİ

Batı Doğu

Dünya batı-doğu doğrultusunda kendi ekseni etrafında döner.

Bir dönüşünü 24 saatte tamamlar.

Batı Doğu

24 saat

GÜNLÜK HAREKETİN SONUÇLARI

1. Gece ve gündüz birbirini takip eder. 2. Güneş ışınlarının geliş açısı gün içinde değişir.3. Gölge boyu gün içinde değişir. 4. Yerel saat farkları ortaya çıkar.

*Gece gündüz ardalanır

* Gün içerisinde güneş ışınlarının geliş açısı değişir. Bunun sonucunda :

a) Gün içerisinde sıcaklıklar değişir ve günlük sıcaklık farkları oluşur.

Sabah Öğle Akşam

Öğleden 1-2 saat sonraSıcaklık

5. Günlük sıcaklık farkları meydana gelir.Bunun sonucunda da: Mekanik çözülme Meltem rüzgarları . Basınç farkları

6. 30° ve 60° enlemlerinde dinamik basınç kuşakları oluşur.

DÜNYA’NIN YILLIK ( YÖRÜNGE ) HAREKETİ

Dünyanın, güneş etrafında, elips bir yörüngede 365 gün 6 saatte tamamladığı hareketine “Yıllık Hareket” denir.

Dünya güneş çevresindeki bir dönüşünü 365 gün 6 saatte tamamlar.

Dünyanın yörüngesi elips şeklindedir.

DÜNYANIN YÖRÜNGESİNİN ELİPS ŞEKLİNDE OLMASININ SONUÇLARI

1. Dünya’nın Güneşe uzaklığı değişir. Bu yüzden güneş çevresinde dönüş hızı da değişir.

2. Mevsim süreleri farklıdır. Şubat ayı 2 gün kısadır. (28 Şubat) Eylül ekinoksu 2 gün gecikir. (23 Eylül)

* Dünya, güneşe bazen yaklaşır, bazen de uzaklaşır. En yakınken tarih 3 Ocak, en uzakken tarih 4 Temmuzdur. Uyarı: Dünya’nın Güneş’e yaklaşıp uzaklaşmanın sıcaklık üzerinde etkisi yoktur. Esas olan, güneş ışınlarının geliş açısıdır.

Mevsim Süreleri

KYK GYK İlkbahar - 92 İlkbahar - 89 Yaz - 94 Yaz - 90 Sonbahar- 89 Sonbahar - 92 Kış - 90 Kış - 94

* Mevsim süreleri eşit olmaz.

* Gece-gündüz süresi, yıl boyunca değişir.

* Aynı anda, farklı yarımkürelerde farklı mevsimler yaşanır.

Yaz

Kış

* Kutuplarda, gece ve gündüzler 6 ay sürer.

Kutuplarda güneşin batmaması

MEVSİMLER

Eksen eğikliğine bağlı olarak 4 önemli gün dönümü ortaya çıkar. Bu günler aynı zamanda mevsimlerin başlangıç tarihidir.

21 Mart ve 23 Eylül Ekinoks (Gece-gündüz eşitliği), 21 Haziran ve 21 Aralık Solstis (gün dönümü) tarihleridir

21 MART (İLKBAHAR GÜNDÖNÜMÜ) Güneş ışınları Ekvator'a dik gelir. Gece-gündüz eşitliği yaşanır. Aydınlanma Çemberi kutup

noktalarından geçer. Kuzey Yarımkürede ilkbahar, Güney

yarımkürede sonbaharın başlangıcıdır. Kuzey yarımkürede gündüzler geceden

uzun olmaya başlar.

23 EYLÜL(SONBAHAR GÜNDÖNÜMÜ)

Güneş ışınları Ekvator'a dik gelir Gece-gündüz eşitliği yaşanır. Aydınlanma Çemberi kutup

noktalarından geçer. Kuzey Yarımkürede sonbahar; güney

yarımkürede ilkbahar başlangıcıdır. Kuzey yarımkürede geceler gündüzlerden

uzun olmaya başlar

21 HAZİRAN (YAZ GÜNDÖNÜMÜ) Güneş ışınları Kuzey Yarım Kürede

Yengeç Dönencesine dik (90°) açı ile gelir

Aydınlanma çemberi kutup dairelerine teğet geçer.

KUZEY YARIMKÜREDE;1. Güneş ışınları Yengeç dönencesine dik

gelir. 2. Kuzey Yarım Kürede Yaz başlangıcıdır.3. En uzun gündüz ve en kısa gece yaşanır. 4. Kuzeye gidildikçe gündüz süresi uzar.

Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutbu arasında gündüzler 24 saatten fazladır

5. Bu tarihten sonra gündüzler kısalır; geceler uzamaya başlar.

Not: Güney yarım kürede bu olayların tam tersi yaşanır.

21 ARALIK (KIŞ GÜNDÖNÜMÜ) Güneş ışınları Güney Yarımkürede Oğlak

Dönencesine dik gelir Aydınlanma çemberi kutup dairelerine

teğet geçer.

1. Güneş ışınları Oğlak Dönencesine dik gelir.2. Kış mevsimi başlar.3. En uzun gece, en kısa gündüz yaşanır.4. Kuzey Kutup dairesi ile Kuzey kutbu arasındaki

enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır.5. Kuzeye doğru gidildikçe gece süresi artar.6. Bu tarihten sonra geceler kısalmaya

gündüzler uzamaya başlar.Not: Güney Yarımkürede bu sırada bu olayların

tam tersi yaşanır.

KUZEY YARIMKÜREDE;