Anthus pratensis kweek 2010

Kweekverslag Graspieper

Inleiding:De graspieper is een bezoeker van vochtige weilanden of moerassen . Mensen verwachtten deze soort alleen in de laaglanden van bijna geheel Noordelijk Europa en delen van West-Siberië maar men kan deze soort ook tegen komen boven de boomgrens op menig bergtop.Het is voor het overgrote deel een trekvogel welke overwinterd in midden tot West-Europa en daar waar de waterwegen ijsvrij blijven. In de gematigde delen van Europa zijn het min of meer standvogels. Het broedseizoen begint vaak al in april en er kunnen meerdere legsels gelegen en ook nesten gemaakt worden,echter als het eerste legsel volledig uit en groot komt gebeurd het nog wel eens dat de oudervogels het bij 1 broedsel houden. Een legsel kan bestaan uit 4 tot 6 eieren welke bruinachtig van kleur zijn en voorzien zijn met diverse donker gekleurde vlekjes of stipjes . De eieren zullen na een dag of 12-13 broeden uitkomen , de pop broed het legsel alleen uit. De man houd zich voornamelijk in deze periode bezig met het verdedigen van het territorium. Het verdedigen van het territorium bestaat vooral uit het uitbundig zingen en baltsvluchten maken en het najagen van diverse indringers. Als eenmaal de jongen daar zijn dan helpt de man wel mee met fourageren naar hoofdzakelijk insecten voor de jongen en voert de jongen ook mee. U zult begrijpen dat alle soorten insecten welke zich in ,op of boven de weides zich begeven als voedsel dienen. Soms als de omstandigheden uitstekend zijn dan lopen de jongen min of meer van het nest af om vervolgens daar soms in terug te keren in de eerste uurtjes na de eerste verkenningen buiten het nest. Het nest ligt bijna altijd goed verscholen in weilanden tussen het gras of andere vegetatie. De gebruikte nestmaterialen zal u niet verassen want dit bestaat voornamelijk uit grassen welk soms aangevuld word met wat dierlijk haar als afwerking van het nest.

De graspiepers zijn in hun verenpakje wellicht niet de kleurrijkste van de vogelwereld maar als men goed kijkt en de tekeningen die het verenpak heeft met daarbij de diverse kleuren en kleurschakeringen dan is mijn bescheiden mening dat het geen saaie of lelijke zijn. Zijn er wel lelijke vogels eigenlijk? Want ik kan altijd wel “iets”ontdekken aan een soort wat tot de verbeelding spreekt. Soms is het de zang, de andere keer is het weer het gedrag of verenkleed . Enfin terug naar de graspieper,ik kan u een hele lap tekst geven met het benoemen van de kleuren , tekening en andere kenmerken van de graspieper maar soms denk ik dat een foto meer zegt dan 1000 woorden dus bij deze nodig ik u uit om de bijgeleverde foto’s te bekijken.Ik wil u wel zeggen dat de sexen vrijwel gelijk zijn en dat men op het oog sexen van de vogels nog wel eens de boot in gaat, wilt u proberen te kweken en de vogels heel houden en dus zeker weten dat het een koppel betreft zal ik u ten alle tijden aanraden om de vogels d.n.a. te laten testen. Het is een soort die nog niet al te veel in onze volières aanwezig is en mede daarom dient men voorzichtig en doordacht met deze soort om te gaan als we het aantal omhoog willen krijgen.

De Graspieper in onze volières :

De soort is vooral buiten het broedseizoen goed te houden bij andere vogels van gelijke grote, het zijn geen ruzie makers o.i.d. nee ze zullen eerder wijken dan iets terug doen . Ik heb het dan wel over andere soortvogels, dus geen waterpiepers, veldleeuweriken of kwikstaart soorten. Het is een soort die graag zich op de bodem bezig houd met rondscharrelen en fourageren, echter hoeft men niet perse het voedsel laag op de grond aan te bieden. Het is een soort die graag een natuurlijke volière bodem heeft en beplanting hebben ze ook geen moeite mee,wat planten is zelfs aan te bevelen zodat er geschuild kan worden voor gevaar of in de aanloop naar het broedseizoen voor elkaar want het kan er hard aan toe gaan in die periode.Het voer is op zich ook niet erg moeilijk,het zijn geen lastige eters als men maar wel de moeite neemt om ze aan bepaalde voedingen te wennen,voorkeur gaat bij de vogels wel uit naar insecten en dat betekend dan maar al te vaak de gebruikelijke meelwormen,buffalowormen,diepvries pinky’s e.d. daarnaast doet u de vogels ook altijd een plezier als u eens wat tijd vrijmaakt en met een net wat weideplankton voor de vogels regelt,een goed universeel voer al dan niet voorzien van wat pellets kan u ook verstrekken evenals een goed eivoer en een graszaden mengeling. Ook kan u als de onkruiden er zijn de gebruikelijke onkruiden aan ze verstrekken zoals het halfrijpe/rijpe zaad van de paardenbloem. Ik heb bij mijn graspiepers ook geconstateerd dat de vogels ook geregeld maagkiezel/grit tot zich namen.

Over het water geven hoeven we bij deze vogels niet moeilijk te doen want water uit de kraan of vanuit een natuurlijk vijvertje kan hun goedkeuring wegdragen.Het overwinteren kan als er niet al te veel vorst is of te langdurige vorst is gewoon in de buitenvolière gebeuren . Ikzelf heb dit echter nooit gedaan puur uit het feit dat ik bijna alle soorten vogels die ik heb binnen zet in de winter, dit puur uit gemakzucht voor mezelf, want zo kan ik alle vogels goed in de gaten houden,gericht voeren als de 1 wat te vet word of juist te mager. Ook kan ik dan gemakkelijker het aantal lichturen regelen waarin de vogels kunnen verblijven . Mag ik u als tip ook meegeven om niet al te gek te doen met voedsel in de winterperiode want de graspiepers vervetten vrij snel ondanks dat ze altijd in beweging zijn. In de winter had ik de meerdere vogels die ik bezat koppelgewijs apart in vluchten van 120 x 50 x 60 opgekooid ,ze kregen voornamelijk “schraal”eivoer (schraal betekend in dit geval zonder toevoeging van dierlijke eiwitten in de vorm van diepvries pinky’s o.i.d.) ,ze kregen universeelvoer ,fijne graszaden mengeling en wat grit/maagkiezel. Als u zichzelf de vraagstelt een graspieper eet zaad? Dan kan ik u daarop volmondig een ja als antwoord geven, geen hard of groot zaad maar fijn graszaad,gekiemd zaad of geweekt zaad gaat er gewoon in zijn geheel in en word verteerd, hard of groot zaad word niet gepeld ( het is geen pure zaad eter per slot van rekening) dus ook niet verteerd en zal er in niet verteerde toestand weer uitkomen.

Zo heel af en toe kregen de vogels dan van mij bv. diepvries pinky’s aangeboden in een schaaltje met een klein laagje water,dit puur om ze te blijven gewend te laten zijn van het opnemen van voedsel op deze manier voor als er jongen zijn in de broedperiode. Het voordeel van dit voedersysteem is dat het diepvries voedsel langer goed en mals blijft in een laagje water en op deze manier is het voor de jongen zelf gemakkelijker om het voedsel volledig te verteren . Ook een voordeel van dit voedersysteem is dat als u de vogels bv. een vitamine kuur wilt geven er u dan vanuit kan gaan dat de vogels in een buitenvolière die vitamines ook daadwerkelijk binnen krijgen,want aan het voedsel blijf dan het vitamine water zitten, in gewoon water zullen ze het niet opnemen want dan nemen ze liever de dauwdruppels van de planten of die aan de onderkant van uw volièredak zitten of de regendruppels die aan het gaas hangen.Uiteraard kunt u ook als u de vogels een extra stoot vitamines en mineralen net als ik gewoon de voederinsecten ook bepoederen met een insecten strooipoeder van bv. Aves . Ik gebruik dit poeder nu al jaren naar volle tevredenheid voor bijna alle vogels , er zijn er tig verschillende van en ikzelf denk dat het allemaal op hetzelfde neerkomt in wezen, ik blijf bij mijn Aves want waarom zou ik veranderen als het goed gaat? Naast dit alles kregen deze vogels van mij ook eigen oogst diverse soorten bessen en zacht fruit zoals peer,vuurdoornbessen,bramen etc. etc. de diverse bessen soorten worden bewaard door mij in de vriezer en die geef ik zo nu en dan aan de vogels puur als aanvulling of variatie op het menu.

De kweek :

Ik had mijn vogels gekocht in het oosten van het land bij handelaar Eric J0nker die vervolgens zelf weer de vogels had overgenomen van een bekende Duitse kweker. De vogels waren in top conditie en werden bij mij direct in 1 van de volières gedaan waarin ik altijd de nieuw verkregen soorten doe, soort van observatie en quarantaine verblijf zeg maar, ik kan op die manier de vogels dan goed in de gaten houden en kennis met ze maken en zo hun gedrag en de bij behorende kenmerken zien. Van uit deze volières gaan de vogels dan als de tijd rijp is en er plek is naar hun winterverblijf of naar hun plekje waar ze aan voortplanting mogen gaan denken.De vogels kocht ik in het najaar en toen koning winter zijn intrede deed ,heb ik de vogels naar binnen gehaald en opgekooid bij een temp van rond de 5 graden Celsius en op 11,5 uur licht. Dit is niet iets specifieks wat ik voor de graspiepers deed maar dat doe ik al jaren zo voor alle vogels en deze soort ging daarin dus gewoon mee. Ik had van andere soorten zoals de veldleeuwerik dat de vogels wel buiten kunnen verblijven als het moet maar de kans op bevroren teentjes en nagelverlies is groot dus waarom risico lopen? Het voer wat ik verstrekte in deze periode heb ik u om beschreven dus laat ik bij deze achterwege. Het was een lange winter en eindelijk was het op 29 maart zover dat de vogels naar buiten konden. De vogels, althans dit koppel en ik heb dit ene koppel maar aangehouden voor het maken van dit kweekverslag want ik had meerdere koppels zoals ik u al beschreef maar goed , dit koppel kreeg een ruime en goed beplante volière tot hun beschikking voor zichzelf dus zonder medebewoners.

Vrijwel direct heb ik diverse nestgelegenheden aangeboden en nestmaterialen verstrek. Ik had als nestmateriaal gedroogde grashalmen ,kokosvezel en wat verschillende kleuren en lengtes paardenhaar verstrekt . Als nestplekken had ik in eerste instantie een halfopen nestkast ,een kuiltje in de grond met schuin een stuk rietmat erover en een goudvinkkapel kapelkastje en een zelf gemaakt e vierkante bak van underlayment . Met deze ruim van te voren over nagedachte bak had ik een bedoeling, normaliter broed de graspieper dus op de grond tussen het gras in de vrije natuur, ik heb dit willen namaken d.m.v. die bewuste bak hoog in de volière te maken op zo’n 15cm van het dak af zodat ze van de echte volièrebodem af zouden zijn om bv. problemen met ongedierte of wateroverlast /te lang nat blijvende bodem te voorkomen. Dit had ik ook al eens eerder gedaan bij de tapuitkweek (Oenanthe oenanthe) die verlangen ook een kurkdroge bodem,daar werd dan een nokvorst als koepel gebruikt,maargoed . De bak zelf had ik gevuld met eerst een laag lichte hydrokorrels of kleikorrels en daarna afgevuld met tuinaarde ,gras er in gezaaid ,ik had een kokosvezelnestje zoals u gebruikt voor de goudvinken kweek o.i.d. In de aarde geplaatst en met een lange schroef vastgezet. Over dat nest had ik een koepeltje gemaakt van grof parkieten volièregaas. Ik creëerde dus als het ware een koepel wat helemaal begroeid werd met gras. Ik zal u een foto laten zien hoe dit er ongeveer uitzag. In deze nestgelegenheid werd er uiteindelijk eieren gelegen gebroed en de jongen grootgebracht maar ikzelf zou het een eventuele volgende keer niet meer zo doen want het stuitte op problemen zoals controleren van de eieren,moeilijke bereikbaarheid van de jongen t.b.v. het moeten ringen etc. Het feit was namelijk dat het gras zo goed groeide dat de koepel helemaal verstrikt raakte in het gras en ik kon de koepel dus niet loskrijgen zonder dan de hele nestplek te slopen of verstoren.

De constructie zoals beschreven, hier gefotografeerd op het moment dat man ingang nest bewaakt terwijl de pop broed.

Om een lang verhaal iets korter te maken er werd uiteindelijk dus voor de bak gekozen,de man nam het voortouw en bouwde aan het nest en gebruikte eigenlijk alleen maar kokosvezel, de pop kwam iets later in actie en die bouwde mee maar zij verwerkte ook wat gras in het nest. De vogels namen de tijd met de bouw van het nest. Op 15 april zie ik in de ochtend bij het voeren dat de pop links een vleugeltje laat hangen,en ik dacht of er is gevochten of er moet een ei gelegd gaan worden. Rond 13:00 heb ik op de nest plek gevoeld ,kijken kan namelijk niet daar en toen ik voelde dacht ik nog hoe kan je zo stom zijn om juist op deze onmogelijke plek die bak ophangen margoed,en ja hoor het eerste ei was gelegd ,ik liet het liggen, want ik had besloten bij dit koppel dat ik niks zou rapen . Op 20 april deed ik opnieuw een nestcontrole en had erover nagedacht hoe ik dit kon gaan doen zonder alles te verstoren en kwam met het idee om daarvoor de IPod van mijn dochter te gebruiken,die is nog geen cm dik en was uitgerust met 2 camera's , zodoende kon ik dus wat foto’s maken en filmpjes. Het waren niet de beste kwaliteit foto’s maar ach het is maar ter controle van en op deze manier kon ik toch heel goed alles volgen zonder wat te moeten afbreken of verstoren.

Op deze manier zag ik dus de eieren en jongen ,de foto is dus gemaakt met de IPod van mijn dochter.

Dit zijn eieren van een ander koppel waarbij wel geraapt werd en waarvan ik dus wel goed foto’s van kon maken om in dit kweekverslag te verwerken:

Op 2 mei zie ik dat de eerste 3 jongen zijn geboren met wederom het gebruik maken van de IPod van mijn dochter, eierschalen vind ik nergens terug in de volière in eerste instantie,later vond ik ze terug keurig verstopt in een kuiltje in de grond bij de Hedera plant.

Nadat de jongen waren uitgekomen was het een drukte van belang voor de ouders en die deden uitstekend hun werk . Er werd de eerste dagen uitsluitend klein “spul”vanuit het verzamelde weideplankton gevoerd en de diepvries pinky’s welke in een laagje water werden aangeboden. Aangezien ik niet geraapt had zat er natuurlijk verschil in grote bij de jongen de eerste 2 jongen kon ik op 4 dagen oud ringen met de wettelijk voorgeschreven advies ringmaat van 2,7 mm, jong 3 een dagje later en jong 4 en 5 weer een dagje later, telkens als ik het hok in moest gaf dit een onrust van jewelste en ik hoopte dan ook dat ik elke keer weer gelukt zou hebben en hoop had op de goede afloop.

Jong tijdens ringen en zoals u kan zien zijn ook nu de ringen weer omkleed m.b.v. ventielslangentje,om uitgooien van de jongen te voorkomen.

Ik had met dit bewuste koppel geen problemen na het ringen van de jongen,bij een ander koppel weer wel,daar was de verstoring van het ringen dus van dien aard dat de oudervogels hadden besloten om ze er allemaal uit te kieperen, ik was te laat met het constateren ervan en vond de jongen op de volièrebodem helaas terug . Dit was een dag of 4 voordat ik de jongen waarover ik in dit kweekverslag schrijf dus ik had dan ook gelijk besloten om de dag na het ringen van deze jongen niet meer te verstoren dan noodzakelijk was. Het teveel verstoren van het andere koppel was eigenlijk ook onvermijdelijk daar ze hun nest hadden gemaakt koud op de volièrebodem maar onder een struikje en dat struikje bewoog altijd enorm want zodra ik het deurtje opendeed kwam ik langs dat struikje met nest eronder, maar ja wat kan je anders doen ? Ik bedoel je zal toch zo af en toe eens moeten voeren en water moeten verversen. Terug naar de “hoofdpersonen”van dit kweekverslag; Ik voerde meerdere malen per dag met het al eerder beschreven voer,hoe de verdere ontwikkeling verging van de jongen heb ik niet vastgelegd,ik heb zelfs het moment gemist waarop de jongen uitvlogen, de jongen zag ik nadat ze uit het nest waren ook eigenlijk nooit,dit is op zich niet vreemd natuurlijk als de volière rijkelijk voorzien was van planten ,struiken en bomen. Ook had ik niet meer gemaaid in de volière sinds het ringen van de jongen, dus het gras en andere onkruiden stonden wel een halve meter hoog. Ik kon enkel merken aan de voedselopname van de oudervogels en het zachte gepiep van de jongen als ze gevoerd werden dat ze nog in leven waren. Ik dacht ik zie ze wel weer als ik het nodig vind om ze af te vangen i.v.m. een tweede ronde. Echter dit koppel begon niet aan een tweede ronde en heb de jongen bij de oudervogels laten zitten. Vanuit de ervaring met andere koppels weet ik dat de jongen vanaf 28 dagen oud eventueel al bij de oudervogels vandaan kunnen maar ik moet u wel zeggen dat u dan zeker moet weten dat de jongen zelfstandig eten. Niet elk jong is hetzelfde of heeft dezelfde ontwikkeling.

Ter afsluiting van dit kweekverslag wil ik u nog mededelen hoe ik altijd te werk gaat als het gaat om tentoonstellingsvogels en dan m.n. als het gaat om vogels die naar de Nbvv kampioenschappen gaat en als het een oorkonde vogel eerste eigen kweek betreft.Ik hou ervan als alles netjes in orde is dus moet ook de ring schoon zijn ,die word per slot van rekening gecontroleerd als je een oorkonde aanvraag doet. De graspieper is dus een soort waarvan we weten dat hij graag op de volièrebodem vertoeft en daar ik natuurlijke bodem heb is het in narent dat de ringen enorm vies worden, dit los ik gemakkelijk op door op het allerlaatste moment pas het ventielslangentje van de ring te verwijderen,dit doe ik met een scherp scalpelmesje heel voorzichtig zodat ring en vogel niet beschadigt worden. Ook word de vogel als deze in de hand is gelijk gecontroleerd op conditie of bv. mankementen, in het geval van piepers en leeuweriken komt het probleem van missende nagels en of tenen nogal eens voor,zoals u op de bijgeleverde foto kan zien zijn het enorme nagels, deze hebben de vogels van nature dus nooit knippen , het is een soort eigenschap die ook als het gaat om soort determinatie van de verschillende piepers en of leeuweriken . Gelukkig is goed te zien dat deze vogel geheel compleet is qua tenen en nagels want dat zou mogelijk weer tot punt aftrek leiden.Vervolgens maak ik altijd bewijsfoto’s voor oorkonde commissie die ik opstuur zodat men alles op het gemak kan controleren. De bewuste vogel die in aanmerking komt om naar de show te gaan word kort voordat deze naar de show gaat eventjes op de plaat vastgelegd

Foto gemaakt voor Nbvv oorkonde commissie ten tijden van het verwijderen van het ventielslangentje van de ring en de controle op alle tenen/nagels.

Een eigen kweek graspieper man in de fotokooi voordat hij naar de tentoonstelling gaat om een oorkonde eerste eigen kweek op te halen.

Ik heb enorm genoten van de kweek met de graspieper maar ook voor deze soort is het nu tijd om te gaan verkassen en plaats te maken voor een andere soort.Ook nu weer ga ik u schrijven dat de volgende vogelsoort inmiddels is aangeschaft om ermee te gaan proberen succesvol kweekresultaat te hebben. Welke soort ? Tja dat weet u ook vanuit mijn andere kweekverslagen , dat vertel ik u dus op dit moment nog niet, er word mijn inziens al te veel gepraat en te weinig bewezen. Neem nu als voorbeeld de graspieper er zullen vast meerdere personen zijn die ze in bezit hebben , maar waar is de informatie aangaande die soort? Ik vind nergens informatie t.b.v. de kweek met de graspiepers, niet in boeken,niet in vogelclubbladen of op internet. Waarom niet is dan mijn vraag . Ik ben zo niet, ik deel mijn eigen kweek ervaring graag met u en ten behoeve van onze hobby en om instanties te laten doen inzien dat er mensen zijn zoals ik die zonder kunstgrepen gewoon met dit soort vogels natuurbroed kweken en de juiste voorgeschreven ringmaat ringen en dus ook een plekje verdienen in de avicultuur en zodat als mensen met in dit geval de graspieper willen gaan beginnen ze een soort handvat of leidraad hebben. Dat mijn manier van kweken of omgang met de vogels niet de uwe mag zijn dat kan maar ik kan en mag i.i.g. weer meepraten als het gaat om eigen kweek ervaring met de graspieper.Ik zal u op een ander tijdstip deelgenoot maken van een door en voor mij nieuw te kweken vogelsoort mocht dit weer eens gelukt zijn.

Tekst : A Bakker te DordrechtFoto’s : Y Bakker © Yuri BakkerSpellingcontrole : M.P.P.