KABIHASNANG KLASIKAL SA MEDITERRANEAN

Sumibol ito sa sibilisasyong klasikal ng Greece at Rome

Sa dagat ito nakasentro ang una at ang huli, sa Ilog Tiber.

Dito umusbong ang Kabihasnang Mediterranean

Mga bansa sa Mediterranean Algeria Egypt Libya Morocco Tunisia Cyprus Lebanon Israel Syria Albania Croatia Bosnia and

Herzegovina France Greece Italy Malta Monaco Montenegro Slovenia Spain Turkey

KADAKILAAN NG GREECE

klasikal na kabihasnan sa Kanluran (Occident)

Sa kanila nagsimula ang mga kaisipan ng demokrasya at karapatang pampulitika

Heograpiya

Heograpiya

Timog – Silangan ng Europe Dulong timog ng Balkan Peninsula Irregular ang baybay dagat at

maraming magandang daungan Mga hangganan: Agean sa

silangan, Ionan sa kanluran, at Mediterrannean sa timog.

Binubuo ng 1000 puloCrete – pinakamalaking pulo

Heograpiya

Halos mahati ang Greece ng Golpo ng Corinth sa dalawang rehiyon: ang Attica at ang Peloponnesus

Hindi nabiyayaan ng mainam na yamang likas ang kalupaan ng Greece

75% - kabundukan Mabato, hiwa-hiwalay, pulu-pulo,

mabundok at hindi patag ang mga lupain kaya ang nabuong kabihasnan ay mga watak-watak na lungsod-estado

Lungsod- estado ng Greece

Demokratikong Polis – Isang maliliit na lungsod- estado na malaya tulad ng isang estado.- Nabuo ito pagkatapos sa pananakop ng mga Dorian.- Pinamumunuan ng isang tao na nakatira sa isang moog na nasa burol ng polis na tinatawag na Acropolis (mataas na lungsod)  

Lungsod- estado ng Greece

Cradle of the Western Civilization Malapit sa karagatan (kalakalan) Kapatagan na may mga burol at

bundok (Mt. Lyccabettus) Iniwasan ang sentralisadong

pamumuno at monarkiya

Sinaunang Kabihasnan ng Minoan at Mycenaean 

Archaic Greece (1450 - 700 B.C.E.) 

Kabihasnang Minoan

Kabihasnang Minoan kauna-unahang kabihasnang umusbong

sa Greece Crete Pinamunuan ni Haring Minos na anak ni

Zeus at Europa Cretan – mahuhusay na manlalayag at

mangangalakal Sir Arthur Evans – isang English na

arkeologong nakadiskubre sa kabihasnangMinoan nang mahukay ang Knossos noong 1899

Knossos – maunlad na lungsod at sentro ng Minoan na nasira dahil sa lindol, pagkasunog at pananalakay ng mga dayuhan

Minotaur – isang dambuhala na may ulo ng toro at katawan ng tao na nasila ni Theseus, hari ng Athens

Kabihasnang Minoan

Bull Leaping 

Sir Arthur Evans 

Palasyo sa Knossos 

Labyrs of Gold 

Kabihasnang Mycenaean 

Kabihasnang Mycenaean 

Kilalang hari si King Agamemnon ng Mycenae

adiskubre ni Heinrich Schliemann Mycenaean = Achaeans Mycenae – pinakamalaking lungsod

ng Mycenaean Ang karibal ng Troy, isang

mayamang lungsod sa Asia Minor

Heinrich Schliemann

Mga Sandatang Mycenaean 

Maskara ni Agamemnon 

Kulturang Hellenic Hellenic/ Classical Greece (700 -

324 B.C.E.) 

Kulturang Hellenic

Hellen – ninuno Hellenic – kabihasnan Hellas – bansa Hellenes – tao

Tinatayang nagsimula sa unang pagtatanghal ng paligsahan ng mga laro bilang parangal kay Zeus (Olympics, 776 BCE)

Mga Akda ni Homer: Iliad – tungkol sa digmaan ng mga Griyego at Trojan (Trojan War)

Odyssey – Odysseus – pagbalik sa Greece matapos ang Trojan War

Greek Mythology

12 OLYMPIANSZeus (Jupiter)- Chief God at pinuno

ng Mt.Olympus; diyos ng kalangitan, kidlat at hustisya.

Hera (Juno)- Reyna ng mga Diyos at ng langit; diyosa ng mga kababaihan, ng kasal at ng pagka – ina.

Poseidon(Neptune)- Diyos ng Karagatan; lindol; gumawa ng ma kabayo

Demeter( Ceres)- Diyosa ng Fertility, agrikultura, kapaligiran at mga panahon

Greek Mythology

Hestia**( Vesta)- Diyosa ng hearth at tahanan

Aphrodite(Venus)- Diyosa ng pag-ibig, kagandahan, desire, at fertility.

Apollo- Diyos ng Araw, liwanag, pagpapagaling, musika, tula, propesiya, archery at katotohanan

Ares( Mars)- Diyos ng Digmaan, pagkagalit, at pagdanak ng Dugo

Greek Mythology

Artemis (Diana)- Diyosa ng pangangaso, ng mga dalaga, at ng Buwan

Athena(Minerva)- Diyosa ng Katalinuhan, at strategic battle.

Hephaestus(Vulcan)- Panday ng mga Diyos; diyos ng apoy

Hermes(Mercury)- Kartero ng mga Diyos; diyos ng komersyo, bilis, magnanakaw at kalakalan

**Hades(Pluto)- Diyos ng Impiyerno **Dionysus (Bacchus)- Diyos ng Alak **maaaring magkapalit

Lungsod-Estado ng Athens at Sparta 

Demokratikong Polis ng Athens 

Demokratikong Polis ng Athens 

Demokratikong Polis Cradle of the Western Civilization Malapit sa karagatan (kalakalan) Kapatagan na may mga burol at

bundok (Mt. Lyccabettus) Iniwasan ang sentralisadong

pamumuno at monarkiya

Pamahalaan 

 Isinilang ang DEMOKRASYA – pamahalaan ng nakararami

o Solon (638-559 BCE) § Lumikha ng Council of 400 o Pisistratus (608-527 BCE) o Cleisthenes § Ostracism – pinahihintulutan ang

mga mamamayan na palayasin ang sinumang opisyal na mapanganib sa Athens

Pamahalaan 

o Pericles (443 – 429 BCE) § Tugatog ng demokrasya § Pag-upo sa opisina ng mga

karaniwang mamamayanDirect Democracy – direktang

nakababahagi ang mga Athenians sa pagpili ng kinatawan at maaaring manungkulan

o Subalit hindi kasama ang mga babae at banyaga

Kultura 

Lahat ng mga lalaki ay edukado o Sa edad na 7 – 18 taong gulang, sila ay

pinag-aaral sa mga pribadong paaralan o mga pribadong tutor; walang pampublikong paaralan

§ Pagbasa § Pagsulat § Math § Palakasan § Pagkanta at Paggamit ng mga

instrumento

Kultura 

o Pagdating ng 18 taong gulang, sila ay sumusumpa sa harap ni Zeus, pamilya at kaibigan upang ganap ng maging mamamayan ng Athens

o Katungkulan: sa umaga - magtrabaho, sa gabi - makipagpulong

Mandirigmang Polis ng Sparta 

Mandirigmang Polis ng Sparta 

manidirigmang polis matatagpuan sa Peloponnesus sandatahang lakas at militar pananakop ng lupain at pagpapalakas

ng militar Lacedaemon – dating pangalan Oligarkiya Karibal ng Athens

Pamahalaan 

Mga Hari  lahi ni Hercules 2 inihahalal ng aristokrato Pangunahan ang sundalo at panrelihyong ritwalAssembly magpasa ng mga batas, magpasya kung

digmaan o kapayapaan Kalalakihan lampas 30 taong gulangEphors at Elders  28 na tao lampas 60 taong gulang ang mga

Elders 5 bagong miyembro ng Ephors

Uri ng Lipunan 

Aristocrats – mayayaman, pakikidigma

Perioeci – mangangalakal, malalayang tao

Helots – magsasaka, alipin

Kultura 

militaristiko – makagawa ng mga mamamayang magtatanggol sa Sparta; maging pinakamalakas sa Gresya; manakop ng lupa

o 7 taong gulang ang simula ng training ng military

o 20 taong gulang magpapakasal o 30 taong gulang maninirahan sa

kampo military hanggang 60 taong gulang

Kultura 

May kalayaan ang mga kababaihan o Makapagproduce ng malusog na

bata mahilig sa bugtong, sports takot sa pagbabago Xenophobia – takot sa dayuhan Mas mahalaga ang militar

Dahilan ng Pagbagsak 

Athens Rebelyong Helots Kurapsyon Pagbaba ng birth rate Kakulangan sa teknolohiya

Athens at Sparta  

Athens at Sparta  

Polis – lungsod – estado ==> mamamayan, teritoryo, soberanya, pamahalaan

==>Malaya, may sariling pamahalaan at ang pamumuhay ng mga tao ay nakasentro sa isang lungsod

 *Acropolis – pinakamataas na lugar ng lungsod – estado kung saan itinatayo ang mga templo

 * Agora – bukas na lugar kung saan maaaring magtinda o magtipun-tipon ang mga tao

Persian Wars (449 - 479 B.C.E.) 

Persian Wars

pinamunuan ni Darius the Great ang Persia

tinulungan ng Athens ang Eretria sa Asia Minor

nagpadala ng hukbong pagdigma sa Gresya

Panahon ni Pericles: Ang Golden Age ng Athens 

Golden Age ng Democracy

Golden Age - pinakamataas na antas ng: kapangyarihan

kayamanan kultura kapayapaan

Pericles 

anak nina Xanthippus at Arigaste na nasa upper class

nakapangasawa ng isang Hateran na si Aspasta guro: Anaxagoras (pulitika, pagdedebate), Damon

(musika) at Zeron (math) statesman sa loob ng 40 taon unang ideal na demoksrasya – lahat ay pantay-

pantay nagpatayo sa Parthenon, ang templo ni Athena Naxos – pinasunog dahil sa pag-agaw ng Delian

League Cimon – karibal ni Pericles Orator o mananalumpati

Pamana ng Golden Age ng Athens 

demokrasya trial by jury –

paghaharap sa 500 jury

epics – mahahabang tula tungkol sa mga bayani at diyos

scientific method architecture theatre

Socratic Method – Question and Answer method

Philosophy Olympics

(karangalan ni Zeus) Arkitektura Mga Columns:

Donic, Ionic, Corinthian

Mga Ambag ng Kabihasnan ng Gresya Mga Dakilang Griyego 

Istruktura:

o Parthenon – templo na parangal kay Athena

§ Phidias – gumawa ng palamuti ng Parthenon

o Agora – parisukat na lugar bukas para sa mga pagsasalo at pagtitipon

o Temple of Olympian Zeus – templo parangal kay Zeus, ang ang hari ng Olympian Gods

Agham

o Pythagoras – Geometry (Pythagorean Theorem)

o Archimedes – circumference ng bilog; specific gravity

o Euclid – Ama ng Geometry o Aristarchus – rebolusyon at

rotasyon ng mundo o Erastosthenes – circumference

ng daigdig; latitude at longitude sa mapa

Drama o Aristophanes – tanyag sa

pagsulat ng komedya o Aeschylus,Sophocles,

Euripedes – drama/trahedyaMedisina o Hippocrates – Ama ng Medisina o Herophilus – Ama ng Anatomy o Erasistratus – Ama ng Physiology

 Kasaysayan o Herodotus – Ama ng Kasaysayan o Thucydides – sumulat ng History

of the Peloponnesian WarPilosopiya o Socrates – katwiran at hindi

emosyon ang dapat manaig sa pag-uugali;

§ “the unexamined life is not worth living”

o Plato – estudyante ni Socrates; § ang batas ay para sa lahat; § tanging mga pilosopo ang

maaaring maging matalino at magagaling na pinuno

o Aristotle – estudyante ni Plato; guro ni Alexander the Great

§ pinag-aralan ang mga hayop, halaman, astronomiya, at pisika;

§ tiningnan ang iba’t ibang uri ng pamahalaan

Peloponnesian Wars (431 - 404 B.C.E.) 

Delian League – pagbubuklod-buklod ng mga lungsod-estado sa Greece sa pamumuno ng Athens

o Hindi mapayapa dahil pinilit ng Athens na pagbayarin ng buwis ang mga kasapi

o Kinakamkam ng mga Athenians ang mga lupain

o Inilaan ang mga pinakamagandang kalakal sa sarili

o Naging daan para magpalawig ng imperyong pangkalakalan ang Athens

Ang Macedonia at Si Alexander the Great 

paghanga sa kulturang Greek kinuha si Aristotle upang maging

guro ng anak sakupin at pag-isahin ang mga

lungsod-estado ng Gresya Labanan sa Chaeronea – nalupig ng

Macedonia ang Greece Planong sakupi ang Persia Pinatay ng sariling boy-guardKing Philip II

Alexander the Great 

Macedon Ipinganak noon Hunyo 20, 356 BCE nina Philip II at

Olympias of Epirus 20 taong gulang noong mahirang na hari ng

Macedon (336 BCE) Magaling na manlalaro  Estudyante ni Aristotle - pinakamagaling at pinakadakilang lider

pangmilitar sa kasaysayan ng daigdig- pinakamalaking imperyo sa daigdig

- sinimulan niya ang pakikipagsapalaran sa dimaan nang masugpo ang watak-watak na Gresya at idineklara ang sarili bilang hari nito

- Layunin – pag-isahin ang lahat ng tao at pagsamahin ang mga kultura ng Greece, Egypt, Fertile Crescent at India

Kultura ng Silangan + Kultura ng Kanluran - Hellenistiko – East and West Culture - Nagtatag ng 70 lungsod-estado, kabilang

ang Alexandria(Egypt) - Ang mga nasakop ay ginamit upang

maglingkod sa pamahalaan at sa kanyang hukbo

- Hindi nagpapabayad ng buwis

Kulturang Hellenistic Hellenistic Greece 

Hellenic – kabihasnan Hellenes – tao Hellenistik – magkasamang kultura

ng Greece at Asia (Greco – Oriental)  Sentro: Alexandria (Egypt), Antioch (

Syria), Perganum (Asia Minor)

Kasaysayan ng Pananakop ni Alexander the Great 

334 BCE – tinawid ang Asia Minor kasama ang 35,000 hukbo

o Granicus River – unang labanan o Pinalaya ang mga Greek sa Asia Minor 333 BCE – labanan sa Issus o Alexander laban sa mga Persiano o Umatras si King Darius III o Nasakop ang Phoenicia  332 BCE – nasakop ang Egypt o Ginawang pharaoh si Alexander o Natatag ang Alexandrea - sentro ng kultura

331 BCE – labanan sa Gaugamela o Persiano vs. Alexander o Babylon o Napasakamay ang lungsod ng Susa o Persepolis ==> itinuturing ni Darius III na royal city ==> pinasunog  327 BCE – buong Imperyong Persiano ay nasakop o Narating ang lambak ng Indus o Labanan sa Pakistan – namatay si Bucephalus

(paboritong kabayo ni Alexander) o Natigil ang pananakop 323 – namatay si Alexander the Great

o Nahati sa tatlong kaharian ang kanyang imperyo Macedonia, Greece – Antigonus Egypt – Ptolemy Imperyong Persia – Seleucus

Wakas ng Gresya.

KABIHASNANG ROMANO

Heograpiya 

Alamat ng Pagkakatatag ng Roma 

Sinaunang Roma: Unang Pamayanan sa Italya 

Republika ng Roma 

Punic Wars 

Mga Kaguluhan sa Republika/ Digmaang Sibil sa Roma 

Mga Kaguluhan

Sina Tiberius at Gaius ang mga unang pinuno na nagtangkang lumutas sa problema ng Republika

Sila ay mula sa pangkat ng mga plebeian sa Rome.

Naging tribune si Tiberius noong 133 B.C.E. Sa kanyang panunungkulan, ipinasa niya

ang batas na nagbibigay ng limitasyon sa pag-angkin ng mga lupain at sa paghahati ng malalawak na lupainsa mga walang lupa.

Mga Kaguluhan

Nakaaway niya ang maraming myembro ng Senado na kanyang nasaktan dahil sa mga batas na kanyang ipinasa.

Napatay si Tiberius sa gitna ng kaguluhan. Naging tribune ang kanyang nakababatang kapatid

noong 123 B.C.E.Tulad ni Teberius, nagsagawa siya ng mga reporma gaya ng panunumbalik ng kapangyarihan ng Asamblea ng mga Tribune.

Sa pangunguna ni Gaius, nagamit ng mga tribune ang pampulitikong pondo sa pagbili ng mga butil na itinitinda sa mahihirap sa mas mababang halaga.

Mga Kaguluhan

Ang pagbibigay ng lupa sa mga magsasaka at pagpapatatag sa kalagayan ng mga equities ang iba pang reporma ni Gaius.

Ang kamatayan ni Gaius noong 121 B.C.E, ay tulad ng naging kamatayan ni Tiberius.

Mga Emperador na Romano 

Mga ambag ng Rome

PANANALAKAY NG MGA BARBARO 

Mga Barbarong Aleman na Nagpabagsak sa Imperyong Romano 

1. GOTHS

a. OSTROGOTHS – sa pamumuno ni Theodoric sinalakay angItaly.

b. VISIGOTHS – sa ilalim ni Alaic sinalakay ang Spain.

The Odoric

2. FRANKS

a pamumuno ni Clovis sinalakay ang Gaul o Pransya.

* Clovis - kauna-unahang haring Aleman na naging Kristiyano 

Clovis

3. LOMBARDS – sinalakay ang Italy.4. VANDALS – sa pamumuno no

Genseric sinalakay ang Hilagang Africa.

5. SAXONS – sinalakay ang Britanya.

Lombards Vandals Saxons

Wakas ng Rome

ANG MUNDO SA GITNANG PANAHON MEDIEVAL AGE 

PAG-USBONG AT PAGLAGANAP NG KRISTIYANISMO 

nawalan ng kapangyarihan ang mga hari/ emperador

PAPA ang naging makapangyarihan at naging kanlungan ng mga tao 

Bakit naging malakas ang simbahan? 

Pamumuno ng Simbahang Katoliko 

*CELIBACY – pagtanggal ng abitong pari.

1. POPE LEO I (Leo the Great)  Humadlang sa mga Hun. Unang ngapahayag ng Petrine Doctrine.

2. POPE GREGORY I (The Great)Pinayapa niya ang Lombard

Unang gumamit ng titulong “Servus Servorum Dei,”

“Servant of the Servant Gods.”

3. POPE GREGORY VII Nag-utos na hindi na payagan ng mga hari upang makapag-asawa.

 Pagbawal ang SIMONY – pagbebenta Ng pwesto sa simbahan.

Pinanindigan niya abg tungkulin ng mga Emperador na sumunod sa Papa

ang nag-excommunicate kay Henry IV ng Holy Roman Empire 

4. POPE INNOCENT III Nagpatawag ng ikaapat na krusada

Mga Popes

IMPERYONG BYZANTINE 

Mapa

IMPERYONG BYZANTINE 

 330 C.E., inilipat ng Emperador Constantine ang kabisera ng Imperyang Roman sa Constantinople, sa dakong silangan ng imperyo kung saan ang wika ng nakararaming tao ay greek.

Bumagsak ang kanlurang Imperyong Roman noong 476 C.E., ang silangang Imperyong Roman ay nanatiling buhay.

IMPERYONG BYZANTINE 

Subalit nang lumaon nahalinhan ang Silangang Imperyong Roman ng isa pang imperyong may ibang katangian.

 Ang Imperyong Byzantine ay nakaugat sa kulturang Byzantine. Simula noong ikaanim na siglo, sinikap nito na muling itatag ang pagkakaisang pulitikal sa mga rehiyong Mediterranean.

Si Justinian at ang Silangang Imperyong Romano 

Mula 527-565 C.E., si Justinian ang namuno bilang emperador ng Silangang Imperyong Roman. Layunin niya na maging

makapangyarihan muli ang Imperyong Roman sa buong Mediterranean.

Tinalo ng kanyang hukbo ang mga Vandal sa Hilagang Africa, Ostrogoth sa hilagang Italy,at Visigoths sa Spain.

Sa kahuli-hilihan, kinailangan niyang pabalikin ang kanyang mga hukbo sa silangan at tuluyang talikuran ang anumang tangka na muling buhayin ang Kanlurang Imperyong Roman.

Ang Corpus Juris Civilis 

 Isa sa mga kahanga-hangang nagawa ni Justinian. Ang Corpus Juris Civilis o tinatawag din itong Lupon ng Batas Sibil.

Ito ay kalipunan ng lahat ng batas sa Rome sa loob ng isang milenyo. Ito ay tinipon ng mga hukom at abogado s autos ni Justinian. Ang corpus ay nahahati sa tatlong bahagi – ang Codex,Digest at Institutes.

CODEX – bod ng lahat ng batas mula sa unang panahon at nakaayos ayon sa paksa.

DIGEST – boud ng mga opinion ng mga hukom at abogado tungkol sa batas.

Ang Corpus Juris Civilis 

 INSTITUTE – ang mga prinsipyo kung saan nakabatay ang mga opinyon.

Justinian’s Code – lupon ng Batas Sibil. Dito nag-uugat ang law code ng maraming bansa sa Europe at Latin America.

Si Theodora 

Maimpluwensyang asawa ni Justinian. Ang tagapagpayo ni Justinian sa mga bagay-bagay.

Nagmula siya sa marangyamg uri. Anak siya ng isang nagtatrabaho sa circus. Bago siya naging isang emperatriz, siya ay dating aktres.

Hagia Sophia 

 Ipinatayo ni Justinian ang simbahan ng Hagia Sophia na ang ibog sabhin ayChurch of Holy Wisdom o Banal na Karunungan.

Ito ay ginawa ng mahigit 10,000 tao at natapos pagkalipas ng pitong taon.

Pinagsama sa Hagia Sophia ang lahat ng magaling sa klasikal at Kristiyanong sining 

 Sa labas, makikita rio ang malalaki at matitibay mga pader at dambuhalang dome. Ang loob nito ay napupuno ng makukulay na mga larawan ni Hesukristo at mga santo.

Ang Hagia Sophia

Pagkakaiba ng Simbahang Roman at Simbahang Byzantine 

Ang wikang ginagamit ng Rome sa mga pagdiriwang sa simbahan nito tulad ng misa, mga sakramento at iba pa ay, Latin samantalang Greek naman ang sa Imperyong Byzantine.

Ang mga pari sa Rome ay walang balbas at hindi maaaring mag-asawa samantalang ang mga pari sa Imperyong Byzantine ay may balbas at kadalasan ay nag-aasawa.

Ang Papa ng Rome ay hindi sakop ng kapangyarihang pulitikal ng estado smanatalang ang Patriach ng Constantinople ay hinihirang ng emperador at itinuturing na

opisyal ng pamahalaan.

Iconoclastic Controversy 

 Noong panahon ng kanyang panunungkulan, ang emperador ng Byzantium na siLeo III ay nabahala sa dalawang bagay na nagaganap sa Simbahan.

Ang una ay ang yaman ng mga monasteryo kung saan mahigpit na tinututlan ng mga may-aring monghe ang anumang paraan na baguhin ang sistema ng pag-aari ng lupa.

Ang pangalawa ay ang patuloy na pagsamba sa icon o banal na estatwa o mga painting.

26, iniutos ni Emperador Leo III ang pagsira ng mga lahat ng mga icon sa mga simbahan at monesteryo. Bilang ganti, siya ay ginawang excommunicated o excommulgado ng Papa ng Rome. Ibig sabhin nito, tiniwalag siya sa simbahan o pananampalataya.

Ang pagnanais ni Emperador Leo III na bawaasan ang kapangyarihan ng mga monghe at alisin ang mga estatwa sa mga simbahan ay lumikha ng isang mainit na sigalot sa pagitan ng Simbahan at ng estado na tinatawag na Iconoclastic Controversy.

Natapos ang sigalot noong 841 nang tanggapin ni Emperador Michael III ang pagkatalo. Subalit nanatiling hati ang dalawang simbahan.

Ang Paghihiwalay ng Simbahang Romano at Simbahang Byzantine 

Naganap ang paghihiwalay ng Simbahang Roman at Simbahang Byzantine noong 1054. Nagpadala ang Papa ng Rome ng kanyang kinatawan saConstantinople upang pag-usapan ang pagkakaiba ng dalawang simbahan.

Ginawang excommulgado ng Papa ng Rome ang Patriarch ng Constantinople. Gayundin ang ginawa ng Patriarch sa Papa sa Rome. Pagkatapos ng paghihiwalay, tinawag ng Imperyong Byzantine ang simbahan nito bilang Simbahang Eastern Orthodox.

Ang Paghihiwalay ng Simbahang Romano at Simbahang Byzantine 

Itinuring ng dalawa ang kanilang sarili bilang tunay na tagapagmana ng tradisyong Kristiyano. Para sa Rome, siya ang sentro at tagapagdesisyon ng Kristiyanismo. Para sa Constantinople, maraming sentro ang kristiyanismo na pawang pantay-pantay ang katayuan.

Tulad ng lumang Imperyong Roman, ang Simbahang Kristiyano ay nahati rin sa dalawang magkakaibang bahagi.

Pamahalaang Byzantine 

Ang emperador ang lubos na pinuno ng pamahalaan. Siya ay inihahalal ng Senado, ng mga tao, ng hukbo o lahat silang tatlo.

Naging kaugalian ng payagan ang anak ng emperador na humalili at pagkatapos ay alisin siya kung mahina o walang kakayahan.

Ang emperador ay itinuturing na banal at hinirang ng Diyos, Nakatira siya sa isang magarang palasyo at gumaganap sa maraming seremonya.

Pamahalaang Byzantine 

Sa pamahalaang sibi, walang hihigit sa emperador sapagkat siya ang gumagawa ng batas at nagpapatupad nito. Nangingibabaw ang kanyang kapangyarihan sa Simbahan.

Siya ang humihirang sa Patriarch ng Constantinople na tumatayong pinuno ng Smbahan. Siya ang tumatawag ng mga pagpulong ng Simbahan at inilalathala niya ang mga dekrito nito.

Sa pangkahalatan, siya ng nangangasiwa ng lahat ng ginagawa ng mga pari.

Mga Kontribusyon ng Byzantium sa Kabihasnan 

Napatanyag ang Byzantine hindi lamang sa pagiging sentro ng pag-aaral. Nagsama sa Byzantine ang kaalamang katuturan ng Simbahang Kristiyano. Subali ang tradisyong Greek ang nanaig at hindi ang kabihasnang Roman.

Mahalaga ang kontribusyon ng Imperyong Byzantine sa daigdig. Samantalang nababalot sa kaguluhan ang Europa at bumaba ang interes sa pag-aaral, namayagpag ang mga iskolar ng Byzantine.

Pagpapanatili ng Kaalaman  Pinag-aralan ng Byzantine ang

panitikan, pilosopiya, agham, matematika, batas at sining ng Greece at Rome. Nang lumaon, tumulong sila upang magbalik-sigla ang pag-aaral sa Kanlurang Europa.

 Ang mg akda ng mga iskolar ng Byzantine ay nakatulong na magbigay inspirasyon sa mga iskolar na Muslim.

Arkitektura 

Makikita ang mga arkitekturang Byzantine sa Hagia Sophia. Parihaba ang istruktura ng simbahang ito subalit may bilog na dome ang loob.

Maganda ang pillar at pader nito na gawa sa marmol. Maranya rin ang ginintuang mosaic at ang iba pang dekorasyon sa loob ng simbahan.

Jj

Sining 

 Ang kabihasnang Byzantine ay kilala sa pagiging orihinal sa sining. Pagkatapos ng Iconoclastic Controversy, itinatag ang isang paaralan sa sining kung saan binigyang-diin ang paglalarawan kay Kristo at ang mga santo gamit ang matingkad na kulay at magarbong pamamaraan.

Ang mga Byzantine mosaic ay gumagamit ng matitingkad at magagandang kulay. Ang mosaic ay ang pagdidikit ng malilit na pira-pirasong bato o bubog upang bumuo ng disenyo.

Ang mga kurbada ng mga arch at dome ng mga gusaling Byzantine ay lalo pang nagpapatingkad sa rangya at ganda ng mga mosaic.

Sining 

Bantog din sa sining ng enameling o paglagay ng isang glass-like substance sa ibabaw o labas ng isang metal o luwad.

Ang mamahaling telang gawa sa Imperyong Byzantine tulad ng seda, linen, bulak at lana, ay kilala at hinahanap ng maraming mamimili.

a

NG SIMBAHANG KATOLIKO NOONG GITNANG PANAHON 

Monastisismo Pagtalikod sa Daigdig upang makamit ang

mas mataas na antas ng Kristiyanismo Binubuo ito ng mga monghe

Mga Sikat na Monasteryo 

Monte Cassino sa Italy 

Iona sa Ireland  Cluny sa Burgundy 

ST. BENEDICT – nagtatag ng Benedictine Order

Isinasaad sa Benedictine Order ang tatlong palatuntunan, ito ay ang mga:

a. Kahirapan b. Kalinisan c. Pagkamasunurin 

Ayon kay St. Benidict:

“ANG KATAMARAN AY KAAWAY NG KALULUWA” 

Mga Dakilang Guro 

St. Thomas Aquinas St. Albertus Magnus Fr. Roger Bacon 

ANG HOLY ROMAN EMPIRE AT SI CHARLEMAGNE

Mula sa mga Franks 

Magkaisa ang simbahan at estado kinoronahan siya ni Pope Leo III bilang "Holy Roman Emperor" pinalawak ang Kristiyanismo 

46 years naghari

Kasunduan sa Verdun 

- paghahati hati ng kaharian ni Charlemagne 

Kasunduan sa Verdun 

Charles the Bald = France Louis the German = Germany Lothair = Italy

PIYUDALISMO SA EUROPA 

MGA KRUSADA 

Pagtatanggol sa Banal na Lupain 

JERUSALEM  Holy Land  binihag ng mga Seljuk Turks 

Mga Krusada

PAG-UNLAD NG MGA BAYAN AT LUNGSOD

Mga Salik na Nagbunsod sa Pag-unlad ng Kalakalan at Pag-usbong ng mga Bayan at Lungsod Paggamit ng salapi at barya (money economy, hal. Florin ng Florence at Ducat ng Venice)

Pagbabanggko Pagpapautang Pamumuhunan Espesyalisasyon Pagtatayo ng mga fair o tagpuan ng mga

mangangalakal mula sa iba’t ibang bahagi ng Europe

Mga Bagong Bayan at Lungsod Italya

Genoa Milan Florence Pisa

Mga Lungsod na Sentro ng Relihyon Canterbury sa England

Santiago de Compostela ng Spain

Mga Lungsod na Sentro ng Pamantasan o University Oxford sa England

Paris sa France Salamanca sa Spain Bologna at Palermo sa Italya Louvain sa Belgium Lisbon sa Portugal

PAG-UNLAD NG KALAKALAN (Espesyalisasyon at Guilds) 

Mga Tanyag na Lungsod sa Larangan ng Espesyalisasyon ng mga Produkto Venice sa Italy – basong kristal

Jeres sa Spain – Cherry Dresden sa Germany – porselana Antwerp sa Belgium – pagbuburda Toledo sa Spain– Bakal Oporto sa Portugal - Alak

Pagkakaroon ng GuildsGuild - samahan ng mga artisano, manggagawa at magangangalakal Hanseatic Guild - pinakamalaking guild noon sa Hilagang Europa, binubuo ng 70 na lungsod 

Apprentice Journeyman  (baguhan, nag-aaral)  (tumatanggap ng bayad) 

 Mastercraftsman (gumagawa ng masterpiece para maging

mastercraftsman) 

Pagkatatag ng Nation States

KRISIS SA SIMBAHAN/ HIDWAAN NG HARI AT PAPA

REPORMASYON AT KONTA-REPORMASYON 

PAGTATAPOS NG PANAHONG MIDYIBAL 

Bubonic Plague/ Black Death kumitil sa 1/3 ng populasyon ng Europe

Bubonic Plague/ Black Death pumatay ng 20 katao dulot ng bacteria na tinatawag na

Yersinia pestis malaki pinsala ang naging dulot nito sa

Europa, halos nabago ang antas ng lipunan sa dami ng biktima

malaki rin ang pinsala nito sa Simbahang Katoliko, at nagbunsod sa pagpapapatay sa mga nakabababa sa lipunan, gaya ng mga Hudyo, banyaga, pulubi at ketongin

Wakas ng Byzantine.

That’s All.Creator: Daniel DalaotaResearcher: Christina ZapantaContributors: Kent Otadoy

Rodnel Inocian