Laporan Penarafan Pusat Sumber Sekolah 2010

1

LAPORAN KESELURUHAN PELAKSANAAN PROGRAM PENARAFAN PUSAT SUMBER SEKOLAH

2010

1. TUJUAN

Memaklumkan kepada Ahli Mesyuarat berkaitan pelaksanaan Program Penarafan

Pusat Sumber Sekolah 2010.

2. PENGENALAN

2.1 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 10/2000 (bertarikh 20 April 2000)

menegaskan bahawa Kementerian Pelajaran Malaysia sentiasa

memberi penekanan yang sewajarnya dalam pelaksanaan program

berkaitan Pusat Sumber Sekolah (PSS) di seluruh negara. Ini sejajar

dengan Falsafah Pendidikan Negara yang bertujuan

memperkembangkan potensi individu sepenuhnya dan seterusnya

mengupayakan generasi muda untuk mengharung cabaran dunia abad

ke-21 dengan lebih cemerlang.

2.2 Misi IFLA/UNESCO School Library in Teaching and Learning For All

juga telah menggariskan perkara berikut:

• PSS menyediakan informasi yang menjadi asas kecemerlangan

masyarakat bermaklumat dan berpengetahuan

• PSS melengkapkan murid dengan kemahiran pembelajaran

sepanjang hayat

2.3 Justeru, bagi memastikan hasrat ini tercapai, pengurusan PSS perlu

dilaksanakan secara menyeluruh dan berkualiti bagi memenuhi

keperluan pengguna yang merangkumi tiga langkah berikut:

• Perancangan kualiti

• Kawalan kualiti

• Penambahbaikan kualiti

2.4 Perancangan, kawalan dan penambahbaikan kualiti PSS perlu diukur

melalui satu alat pengukuran prestasi yang berbentuk statistik dan

2

analisis data yang dapat mengenal pasti kekuatan dan kelemahan

sesuatu PSS.

2.5 Instrumen Penilaian PSS telah dibina, diselaraskan dan diguna pakai

di seluruh negara bagi mengukur petunjuk prestasi (performance

indicator).

2.6 Bagi meningkatkan keberkesanan pengurusan pengukuran petunjuk

prestasi PSS, Program Penarafan PSS mula diperkenalkan pada tahun

2009.

3. LATAR BELAKANG

3.1 Cadangan pelaksanaan Program Penarafan PSS telah dibentang dan

diluluskan dalam Mesyuarat JK Induk Gerakan Tabiat Membaca

Kementerian Pelajaran Malaysia Bil. 1/2008 bertarikh 30 Julai 2008.

3.2 Program ini diselaraskan di seluruh negara berdasarkan pertimbangan

berikut:

• Satu mekanisme yang sistematik, berkesan dan cepat perlu

diwujudkan bagi tujuan mengenal pasti status kecemerlangan PSS

• Sebagai pemangkin kepada PSS yang sentiasa berusaha

meningkatkan kecemerlangan

• Sebagai salah satu bentuk pengiktirafan

• Sebagai salah satu bentuk tapisan (filter) bagi mengenal pasti

bentuk khidmat bantu / sokongan yang perlu diberikan kepada

sesuatu PSS

4. STRATEGI PELAKSANAAN

4.1 Program Penarafan PSS dilaksanakan mulai Julai 2009 melalui

penggunaan sistem iQ-PSS. iQ-PSS ialah singkatan bagi Indeks Kualiti

Pusat Sumber Sekolah diguna pakai sebagai indeks piawai pengukur

prestasi Pusat Sumber Sekolah seluruh Malaysia.

3

4.2 iQ-PSS menterjemahkan kriteria kualitatif pencapaian PSS kepada

indeks kuantitatif kualiti, agar prestasi sesebuah PSS boleh diukur

secara seragam dan dianalisis bagi mengenalpasti kekuatan dan

kelemahan PSS dalam merancang tindakan pembetulan dan

penambahbaikan dari segi pengurusan, peruntukan kewangan,

pembekalan bahan (koleksi) PSS, kemudahan fizikal dan peralatan,

program latihan, program galakan membaca (NILAM), dan Literasi

Maklumat agar dapat dilaksanakan dengan lebih berkesan.

4.3 Pelaksanaan iQ-PSS adalah berdasarkan Instrumen Penilaian PSS

yang meliputi perkara berikut seperti dalam Jadual 1.

Jadual 1: Kriteria dalam Instrumen Penilaian PSS

Bahagian A – Kemudahan Fizikal, Peralatan dan Bahan (15%) A1. Lokasi PSS Induk, Bilik Media & BBM A2. Susun Atur Bilik / Ruang A3. Perabot dan Kelengkapan A4. Ruang / Kemudahan Tambahan A5. Bahan Cetak A6. Bahan Bukan Cetak A7. Peralatan Elektronik A8. Ciri-ciri Keselamatan

Bahagian B – Pengurusan dan Pengelolaan PSS (15%) B1. Struktur Organisasi B2. Rancangan Tahunan B3. Pengurusan Kewangan PSS B4. Dokumen dan Rekod Pengurusan PSS B5. Dokumen dan Rekod Pengelolaan Koleksi B6. Dokumen dan Rekod Pengelolaan Peralatan B7. Keceriaan B8. Penglibatan Warga Sekolah dan Komuniti / NGO

Bahagian C – Penggunaan PSS (40%) C1. Waktu Operasi PSS C2. Jadual Waktu C3. Pinjaman (Sirkulasi) C4. Penggunaan Rancangan Eduweb TV C5. Aktiviti Pameran C6. Aktiviti Galakan C7. Pembelajaran Kendiri (SALC/PPAK) C8. Promosi / Publisiti C9. Literasi Maklumat C10. Penghasilan Bahan dan Perisian

4

Bahagian D – Program Galakan Membaca (NILAM) (20%) D1. Program NILAM D2. Penglibatan D3. Dokumen dan Rekod D4. Pencapaian D5. Pengiktirafan

Bahagian E – Program Peningkatan PSS (10%) E1. Rancangan Pembangunan Jangka Panjang E2. Sumber Kewangan Lain E3. Pembangunan Staf E4. Penilaian

Bahagian F – Kriteria Khusus (5 markah bonus) F1. Ciri Keistimewaan

4.4 Skop

iQ-PSS melibatkan entiti berikut:

• 9,887 sekolah seluruh Malaysia (termasuk SK, SMK, SABK,

SJK(C), SJK(T) )

• 367 Pusat Kegiatan Guru (PKG)

• 15 Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri

• Sektor Pengurusan Sumber Pendidikan, BTP

4.5 Proses

Proses kerja penarafan PSS seluruh Malaysia melibatkan Guru

Perpustakaan dan Media (GPM), Pegawai Teknologi Pendidikan di

PKG, Pegawai Unit PSP BTPN dan Pegawai Sektor PSP, BTP seperti

berikut seperti dalam Rajah 1.

5

Rajah 1: Proses Kerja Penarafan PSS

4.6 Kaedah

Kaedah yang diguna pakai dalam melaksanakan aktiviti iQ-PSS adalah

seperti berikut:

• Penetapan standard (piawai) Indeks Kualiti PSS (iQ-PSS).

• Kaji selidik melalui penarafan kendiri.

• Dibuat secara tahunan berdasarkan maklumat tahun semasa

dan tahun sebelum.

• Pemberian bintang (1-star, 2-star, 3-star, 4-star, 5-star) kepada

PSS.

4.7 Input

Input yang diperlukan adalah seperti berikut:

• Maklumat asas Sekolah dan PSS

• Maklumat Asas PKG

• Maklumat Asas BTPN

• Tahap pencapaian semua PSS

6

4.8 Output

Output daripada program iQ-PSS ini adalah seperti berikut:

• Tahap iQ bagi semua PSS (KPI)

• Analisis statistik iQ-PSS berdasarkan sekolah, PKG, BTPN dan

BTP. Analisis statistik iQ-PSS ini boleh digunakan bagi tujuan:

i). Pemilihan PSS terbaik untuk Program Anugerah Pusat

Sumber Cemerlang (APSSC).

ii). Menentu jumlah agihan geran per kapita PSS (PCG).

iii). Menentukan jumlah dan jenis koleksi agihan perolehan

bahan PSS kepada setiap sekolah.

iv). Menentukan keperluan kemudahan fizikal / peralatan bagi

PSS.

v). Merangka keperluan latihan.

vi). Merangka aktiviti bagi Program Literasi Maklumat.

vii). Penarafan berdasarkan bintang (star-ranking) digunakan

bagi mengenal pasti kecemerlangan PSS.

5. DAPATAN

5.1 Status Keseluruhan Penarafan PSS

Sehingga akhir Disember 2010, 7,437 sekolah (75.2%) daripada 9,887

sekolah telah berjaya ditarafkan dengan peningkatan sebanyak 11.6%

berbanding tahun 2009. (2009: 6,258 (63.6%) sekolah daripada 9,843

sekolah).

Status terperinci bagi 36.4% sekolah yang belum selesai ditarafkan

adalah seperti dalam Jadual 2 dan Rajah 2 di bawah.

7

Jadual 2: Status Keseluruhan Penarafan PSS

Rajah 2: Status Keseluruhan Penarafan PSS Dalam Peratus

Status Penarafan PSS mengikut negeri adalah seperti dalam Jadual 4.

Penarafan PSS di tiga buah negeri telah dilaksanakan sepenuhnya

iaitu Kedah (710), Pulau Pinang (386) dan Perlis (99).

Secara keseluruhannya, penarafan yang dilaksanakan di semua negeri

adalah lebih baik berbanding pada tahun 2009 seperti yang

ditunjukkan dalam Jadual 3. Hanya negeri Sabah sahaja mencatatkan

pelaksanaan penarafan yang rendah iaitu 138 (10.9%) daripada 1,270

PSS.

8

Jadual 3: Status Keseluruhan Penarafan PSS Mengikut Negeri

Jadual 3: Status Keseluruhan Penarafan PSS Mengikut Negeri

5.2 Lokasi PSS

Setiap sekolah di Malaysia mempunyai PSS. Daripada sejumlah 9,891

sekolah di seluruh negara, 7670 (77.6%) ialah sekolah rendah dan

2,221 (22.4%) merupakan sekolah menengah.

Secara keseluruhannya, 2,244 sekolah atau 23% (1,436 sekolah

rendah, 808 sekolah menengah) terletak di kawasan bandar

manakala 7,647 sekolah atau 77% (6,234 sekolah rendah, 1,413

sekolah menengah) terletak di kawasan luar bandar.

Perincian lokasi sekolah rendah bandar, sekolah rendah luar bandar,

sekolah menengah bandar dan sekolah menengah luar bandar adalah

seperti dalam Rajah 3 dan Jadual 4.

Rajah 3: Sekolah Mengikut Lokasi

Rajah 4: : Pecahan Sekolah Rendah dan Menengah Mengikut Lokasi

Jadual 4: Perincian Lokasi Sekolah Mengikut Negeri

5.3 Infrastruktur PSS

Analisis infrastruktur PSS adalah berdasarkan laporan 9,239

responden dalam maklumat asas PSS seperti dalam Rajah 5. 716

(8%) PSS mempunyai bangunan sendiri manakala 710 (8%) PSS

Sekolah Rendah Sekolah Menengah

10

mempunyai bangunan ubahsuai iaitu bangunan lain seperti makmal

atau bangunan lain yang telah diubahsuai dan ditukar kegunaannya

menjadi PSS.

Selain itu, 3,994 (43%) PSS terletak di bilik khas yang telah ditetapkan

dalam pembangunan sesuatu sekolah, manakala 3,720 (40%) PSS

berada di bilik yang telah diubahsuai berdasarkan keperluan semasa

sekolah. Walau bagaimanapun, 99 (1%) responden tidak menyatakan

infrastruktur PSS mereka.

Rajah 5: Infrastruktur PSS

5.4 Tahap iQ-PSS Keseluruhan

Sehingga akhir Disember 2010, sebanyak 7,437 PSS telah berjaya

ditarafkan berbanding 6,258 PSS pada tahun 2009 (Peningkatan

sebanyak 1,179 PSS) seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 6.

Rajah

Rajah 7 menunjukkan. d

tahap 5-bintang

hingga F, berbanding

peningkatan 2.7%

1,419 (19%) PSS

keseluruhan, berbanding

peningkatan 6.2%.

1617 (21.7%) PSS


peningkatan 3.6%.

2208 (29.7%) PSS


penurunan 2.5%.

1735 (23.3%) PSS


penurunan 10.2%

5500

6000

6500

7000

7500

Rajah 6: Perbandingan Penarafan PSS

Rajah 7 menunjukkan. daripada jumlah ini, 458 (6.1%) PSS

bintang atau 85-100% markah keseluruhan Bahagian A

, berbanding 214 (3.4%) PSS pada tahun 2009

2.7%.

PSS mencapai tahap 4-bintang atau 70 – 84% markah

berbanding 799 (12.8%) PSS pada tahun 2009 dengan

6.2%.


, berbanding 1135 (18.1%) PSS pada tahun 2009 dengan

3.6%.


keseluruhan, berbanding 2,015 (32.2%) PSS pada tahun 2009 dengan

2.5%.

(23.3%) PSS berada pada tahap 1-bintang atau 0 – 44% markah

, berbanding 2,095 PSS (33.5%) pada tahun 2009 dengan

10.2%.

2009 2010

6258

7437

Penarafan PSS

PSS mencapai

100% markah keseluruhan Bahagian A

pada tahun 2009 dengan

84% markah


69% markah


59% markah


44% markah


Jadual 5 menunjukkan PSS telah mencapai peningkatan sebanyak

12.7% berbanding Petunjuk Prestasi

peningkatan sekurang

secara keseluruhan

Jadual 5: Petunjuk Prestasi Utama (KPI) BTP bagi PSS

Penarafan

��

��

��

��

��

Jumlah

Kesimpulannya,

mencapai tahap 3 hingga 5

5.4.1 Pencapaian

Bahan

Pencapaian Bahagian A yang meliputi kemudahan fizikal,

peralatan dan bah

0

500

1000

1500

2000

2500

5*

214

458

Rajah 7: Prestasi Penarafan PSS


berbanding Petunjuk Prestasi Utama (KPI) BTP iaitu

peningkatan sekurang-kurangnya 5% setahun. Perincian tahap iQ

secara keseluruhan adalah seperti dalam Jadual 5.

: Petunjuk Prestasi Utama (KPI) BTP bagi PSS

2009 Peratus 2010

214

34.3% 458

799 1419

1135 1617

2015 65.7% 2208

2095 1735

6258 7437

Kesimpulannya, terdapat peningkatan terhadap PSS yang telah

mencapai tahap 3 hingga 5-bintang daripada 34.3% kepada 47%.

Pencapaian Bahagian A – Kemudahan Fizikal, Peralatan dan


peralatan dan bahan adalah seperti dalam Jadual 6.

4* 3* 2* 1*

799

1135

20152095

1419

1617

2208

1735

Prestasi Penarafan PSS


Utama (KPI) BTP iaitu

Perincian tahap iQ-PSS

Peratus

47%

53%

terdapat peningkatan terhadap PSS yang telah

bintang daripada 34.3% kepada 47%.

Kemudahan Fizikal, Peralatan dan


2009

2010

13

Jadual 6: Pencapaian Bahagian A

Penarafan 2009 Peratus 2010 Peratus

�� 971

58.9%

1697

69.7% �� 1653 2289

�� 1062 1188

�� 1370 41.1%

1290 30.3%

�� 1202 973

Jumlah 6258 7437

Kesimpulannya, terdapat peningkatan 10.8% kemudahan fizikal,

peralatan dan bahan PSS yang bertaraf 3-bintang ke atas.

Berdasarkan kajian ini, 5,117 (69.7%) PSS mempunyai

kemudahan fizikal, peralatan dan bahan PSS yang baik dan

berfungsi.

5.4.2 Pencapaian Bahagian B – Pengurusan dan Pengelolaan

PSS

Bahagian B memperincikan pengurusan dan pengelolaan PSS

yang meliputi struktur organisasi, perancangan tahunan,

pengurusan kewangan, pengurusan dokumen dan rekod PSS,

koleksi dan peralatan, keceriaan dan juga penglibatan warga

sekolah dan agensi luar.

Pencapaian 7,437 responden dalam Bahagian B adalah seperti

dalam Jadual 7.

Jadual 7: Pencapaian Bahagian B


�� 887

55.9%

1525

67.3% �� 1486 2209

�� 1065 1274

�� 1294 45.1%

1250 32.7%

�� 1526 1180

Jumlah 6258 7437

14

Kesimpulannya, terdapat peningkatan 11.4% pengurusan dan

pengelolaan PSS yang bertaraf 3-bintang ke atas. Berdasarkan

kajian ini, 5,008 (67.3%) PSS telah menguruskan rekod dan

dokumentasi dengan berkesan.

5.4.3 Pencapaian Bahagian C – Penggunaan PSS

Bahagian C yang merangkumi sebahagian besar pemarkahan

dalam Instrumen Penilaian PSS (40% daripada jumlah

keseluruhan) memperincikan waktu operasi, jadual waktu

bertugas, pinjaman, penggunaan, aktiviti pameran, aktiviti

galakan, pembelajaran kendiri, aktiviti promosi, program literasi

maklumat dan penghasilan bahan dan perisian. Bahagian dilihat

penting untuk memastikan keberkesanan sesebuah PSS.

Pencapaian 7,437 responden dalam Bahagian C adalah seperti

dalam Jadual 8.

Jadual 8: Pencapaian Bahagian C


�� 151

26.3%

335

35.1% �� 599 1010

�� 896 1268

�� 1887 73.7%

2369 64.9%

�� 2725 2455

Jumlah 6258 7437

Kesimpulannya, terdapat peningkatan 8.8% ke atas tahap

penggunaan 3-bintang ke atas. Berdasarkan kajian ini, 2,613

(35.1%) PSS seluruh negara memberikan perkhidmatan yang

berkesan kepada murid serta aktif memberikan perkhidmatan,

aktiviti kesedaran dan galakan serta penghasilan bahan sumber

pendidikan sepanjang tahun 2010.

15

5.4.4 Pencapaian Bahagian D – Program Galakan Membaca

Bahagian D menilai keberkesanan pelaksanaan program

galakan membaca khususnya Program NILAM iaitu program

bacaan terancang yang diperkenalkan oleh Kementerian

Pelajaran Malaysia pada tahun 1998. Antara item utama yang

terdapat dalam bahagian ini ialah pengurusan Program NILAM,

penglibatan murid, pengurusan dokuken dan rekod bacaan

murid, pencapaian murid dalam program NILAM dan bentuk

pengurusan pengiktirafan kepada murid yang menunjukkan

komitmen dalam program ini.

Laporan daripada 7,437 responden mendapati peningkatan

5.3% terhadap pelaksanaan program NILAM bertaraf 3-bintang

ke atas. Berdasarkan kajian ini, 2,884 (38.8%) PSS mencapai

tahap pengurusan program galakan membaca yang berkesan

seperti dalam Jadual 9.

Jadual 9: Pencapaian Bahagian D


�� 328

33.5%

462

38.8% �� 716 1064

�� 1053 1358

�� 1955 66.5%

2407 56.4%

�� 2206 2146

Jumlah 6258 7437

5.4.5 Pencapaian Bahagian E – Program Peningkatan PSS

Bahagian E pula menilai keberkesanan pelaksanaan program

peningkatan PSS yang meliputi rancangan pembangunan

jangka panjang, sumber kewangan, pembangunan staf dalam

perkara yang berkaitan pengurusan PSS dan penilaian yang

dilaksanakan bagi menambahbaik PSS.

16

Laporan daripada 7,437 responden mendapati hanya 1,953

(26.3%) mempunyai perancangan dalam perancangan jangka

panjang PSS bertaraf 3-bintang ke atas. Berdasarkan kajian

ini, terdapat penurunan dari segi program peningkatan jangka

panjang PSS yang berkesan seperti dalam Jadual 10 .

Kesimpulannya, program intervensi bagi meningkatkan

kemahiran GPM mennyediakan perancangan, pelaporan,

anggaran kewangan dan kajian perlu ditekankan dalam khidmat

nasihat dan kepakaran kepada mereka bagi membantu

meningkatkan prestasi dalam bahagian ini.

Jadual 10: Pencapaian Bahagian E


�� 242

33.5%

565

26.3% �� 383 693

�� 417 695

�� 931 66.5%

1293 73.7%

�� 4285 4191

Jumlah 6258 7437

5.4.6 Rumusan Bahagian A – E

Secara keseluruhannya, pencapaian PSS mengikut bahagian

adalah seperti dalam Rajah 8.

Rajah 8: Rumusan Pencapaian 2011 Mengikut Bahagian

5.5 Pengutomasian Pengurusan PSS

Pengurusan seharian PSS dapat ditingkatkan dan perkhidmatan

diberikan dengan lebih berkesan melalui penggunaan sistem automasi

Daripada 9,239

automasi manakala sebahagian kecil sahaja iaitu

mempunyai sebarang sistem automasi PSS seperti yang d

dalam Rajah 9.

Rajah

0%

Bahagian A

Bahagian B

Bahagian C

Bahagian D

Bahagian E

1697

1525

335

462

565

1010

1064

693

Rumusan Pencapaian 2011 Mengikut

: Rumusan Pencapaian 2011 Mengikut Bahagian

Pengutomasian Pengurusan PSS

Pengurusan seharian PSS dapat ditingkatkan dan perkhidmatan

diberikan dengan lebih berkesan melalui penggunaan sistem automasi

9,239 responden, 9,077 (98%) PSS menggunakan sistem

automasi manakala sebahagian kecil sahaja iaitu 162 (2%)

mempunyai sebarang sistem automasi PSS seperti yang d

Rajah 9: Status Sistem Automasi PSS

20% 40% 60% 80% 100%

2289

2209

1064

1188

1274

1268

1358

695

1290

1250

2369

2407

1293

973

1180

2455

2146

4191


Bahagian

Pengurusan seharian PSS dapat ditingkatkan dan perkhidmatan dapat

diberikan dengan lebih berkesan melalui penggunaan sistem automasi.

PSS menggunakan sistem

%) PSS tidak

mempunyai sebarang sistem automasi PSS seperti yang ditunjukkan

100%

973

1180


5*

4*

3*

2*

1*

18

5.6 Koleksi Bahan Bacaan PSS

Koleksi bahan bacaan merupakan antara perkara yang dititik beratkan

dalam sesebuah PSS. Kementerian Pelajaran Malaysia telah

menetapkan bahawa setiap PSS perlu mempunyai koleksi yang

mencukupi bagi setiap murid. Nisbah murid dengan koleksi bacaan

yang ditetapkan bagi sekolah rendah ialah 1:15 manakala koleksi

bacaan sekolah menengah ditetapkan pada nisbah 1:20.

Laporan daripada 7,766 responden mendapati 3,971 (67%) sekolah

rendah telah mencapai piawaian koleksi bacaan yang ditetapkan iaitu

1:15 manakala 1,916 (33%) menyatakan bahawa koleksi mereka

masih belum mencapai sasaran seperti yang ditunjukkan dalam Rajah

10.

Rajah 10: : Koleksi Bacaan PSS Sekolah Rendah dan Menengah

19

Perincian koleksi bahan mengikut lokasi pula adalah seperti dalam

Rajah 11 dan 12. 691 (56%) sekolah rendah bandar mempunyai

koleksi bacaan dengan nisbah 1:15 manakala 551 (44%) PSS belum

mencapai piawaian koleksi bacaan.

Kajian sekolah rendah luar bandar pula menunjukkan 3,280 (71%)

PSS telah mencapai sasaran manakala 1,365 (29%) PSS belum

mencapai piawaian yang ditetapkan.

Kesimpulannya, PSS sekolah rendah luar bandar mempunyai 15%

koleksi lebih banyak daripada PSS Sekolah rendah bandar. Terdapat

beberapa faktor yang membezakan koleksi buku antara sekolah

rendah bandar dan luar bandar. Antaranya ialah jumlah enrolmen

murid, per capita grant (PCG), sumbangan pihak luar dalam

meningkatkan koleksi dan sebagainya.

Rajah 11: Koleksi Bacaan PSS Sekolah Rendah Mengikut Lokasi

Bagi kategori sekolah menengah pula yang perlu mempunyai koleksi

bacaan 1:20, hanya 395 (21%) PSS sahaja yang telah mencapai

piawaian manakala 1,484 (79%) masih belum mencapai sasaran.

Sekolah menengah luar bandar mencatatkan 235 (20%) PSS yang

telah mencapai piawaian manakala 917 (80%) PSS belum mencapai

piawaian seperti dalam Rajah 12.

20

Laporan kajian sekolah menengah bandar pula menunjukkan hanya

160 (22%) PSS telah mencapai piawaian 1:20 manakala manakala 567

(78%) PSS masih belum mencapai piawaian.

Bagi kategori sekolah menengah bandar dan luar bandar, koleksi

bacaan PSS tidak mempunyai perbezaan yang ketara berbanding

sekolah rendah bandar dan luar bandar.

Rajah 12: Koleksi Bacaan PSS Sekolah Menengah Mengikut Lokasi

Kesimpulannya, tumpuan bagi program peningkatan koleksi bacaan

PSS perlu diberikan kepada sekolah rendah bandar dan sekolah

menengah sama ada bandar atau luar bandar. Ini adalah kerana faktor

enrolmen murid yang tinggi di sekolah-sekolah tersebut.

5.7 Guru Perpustakaan dan Media (GPM)

Guru Perpustakaan dan Media (GPM) merupakan agen utama dan

juga penggerak sesebuah PSS. Peranan mereka amat penting dalam

kemajuan dan kecemerlangan sesuatu PSS.

5.7.1 Kompetensi GPM

GPM yang kompeten dan memahami serta menghayati konsep

dan falsafah kewujudan PSS dapat menjadikan sesebuah PSS

sebagai nadi ilmu. Kajian iQ-PSS yang dilaporkan oleh 9,239

responden mendapati bahawa 6,632 (71.8%) mempunyai

kemahiran pengurusan PSS di pelbagai peringkat seperti yang

ditunjukkan dalam Jadual 11. 6,480 (70%) GPM telah menjalani

21

Latihan Asas Pengurusan PSS yang meliputi pengenalan

kepada teknologi pendidikan, pengenalan kepada PSS,

kemudahan, perkhidmatan dan pengurusan PSS serta program

galakan membaca dan literasi maklumat. Latihan ini dapat

membantu GPM melaksanakan tugas harian di PSS.

Perincian kompetensi GPM adalah seperti yang ditunjukkan

oleh Jadual 11.

Jadual 11: Kompetensi GPM

Walau bagaimanapun, 2,807 (28.2%) GPM belum menghadiri

apa-apa latihan berkaitan pengurusan PSS. GPM ini perlu

dikenal pasti bagi memastikan mereka mendapat pendedahan

berkaitan bidang pengurusan PSS secukupnya.

5.7.2 Pengalaman Mengajar GPM

Laporan iQ-PSS turut mendapati 4,090 (44.3%) GPM

mempunyai pengalaman yang luas dalam bidang pendidikan

dan telah mengajar lebih daripada 10 tahun. Walau

bagaimanapun, daripada 9,239 responden, 3,236 (35%)

merupakan guru baru yang mengajar antara 0 – 5 tahun.

Perincian pengalaman mengajar GPM adalah seperti dalam

Jadual 12.

22

Jadual 12: Pengalaman Mengajar GPM

Kesimpulannya, pentadbir sesebuah sekolah harus peka

kepada kepentingan guru berpengalaman sebagai pengurus

PSS di sekolah. Ini adalah kerana GPM seharusnya mempunyai

pengalaman yang luas dalam pedagogi dan dapat

mengaplikasikannya dalam program dan aktiviti PSS. GPM

berpengalaman juga dapat menjadi pembimbing kepada rakan

guru yang lain dalam mengaplikasikan teknologi pendidikan

yang berkesan dalam pengajaran dan pembelajaran.

5.7.3 Gred Perjawatan GPM

Walaupun Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 3/2005 menyatakan

bahawa jawatan GPM disandang oleh guru DGA 29 di sekolah

rendah dan DG 41 di sekolah menengah, kajian mendapati

terdapat guru daripada gred jawatan DGA 32, DGA 34, DG44

dan DG 48 menyandang jawatan GPM.

Perincian gred perjawatan GPM adalah seperti dalam Jadual

13.

Jadual 13: Gred Perjawatan GPM

23

Walau bagaimanapun, 473 (5.1%) GPM tidak menyatakan gred

sebenar jawatan mereka.

5.7.4 Bilangan Waktu Mengajar GPM

Walaupun Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 3/2005 menyatakan

GPM yang dilantik secara ”over and above” perlu mengajar

antara 6 – 8 waktu seminggu supaya tumpuan dan usaha dapat

diberikan sepenuhnya kepada kemajuan PSS, kajian mendapati

bahawa 8,595 (93%) GPM mengajar lebih daripada waktu yang

ditetapkan.

3,634 (39.3%) GPM menyatakan mereka mengajar lebih

daripada 20 waktu seminggu seperti yang ditunjukkan dalam

Jadual 14.

Jadual 14: Bilangan Waktu Mengajar GPM Seminggu

Kesimpulannya, tugas yang dipikul oleh GPM amat berat

disebabkan bilangan waktu mengajar yang banyak sedangkan

waktu yang ditetapkan untuk pengurusan PSS adalah 20 waktu

seminggu. Akibatnya, majoriti GPM tidak dapat memberikan

tumpuan kepada pengurusan PSS kerana disebabkan beberapa

faktor seperti keperluan sekolah, kepakaran GPM diperlukan

dalam subjek yang diajar dan kurangnya kepekaan Guru Besar

dan Pengetua terhadap kepentingan PSS kepada murid.

24

5.7.5 Lantikan GPM

Sebagai salah satu langkah untuk mengurangkan pertukaran

GPM di sekolah dan seterusnya mengganggu pengurusan PSS

di sekolah, Jawatankuasa Induk Gerakan Tabiat Membaca Bil.

2/2008 yang dipengerusikan oleh Ketua Pengarah Pelajaran

Malaysia, Tan Sri Hj. Alimuddin Hj. Mohd. Dom, telah membuat

keputusan agar Pengarah Jabatan Pelajaran Negeri melantik

GPM.

Kajian mendapati 3,877 (42.%) daripada 9,239 responden telah

dilantik oleh Jabatan Pelajaran Negeri seperti yang ditunjukkan

oleh Jadual 15.

Jadual 15: Lantikan GPM

Kesimpulannya, kadar pertukaran GPM masih di peringkat yang

tinggi. Terdapat pelbagai faktor yang menyebabkan pertukaran

ini, antaranya, kenaikan pangkat, bertukar tempat bertugas dan

sebagainya. Kerjasama daripada semua pihak adalah amat

diperlukan bagi memastikan kos atau Return of Investment

(ROI) melatih dan memberi kemahiran kepada GPM mendapat

pulangan yang sepatutnya.

6.0 PENUTUP

Sistem iQ-PSS yang mula diperkenalkan pada Julai 2009 merupakan salah

satu kaedah untuk memantau dan menyelaras pembangunan Pusat Sumber

Sekolah. Laporan daripada Indeks Kualiti PSS dapat digunakan untuk

menentukan hala tuju dan merancang pembangunan PSS di samping menilai

keberkesanan pengurusan PSS sama ada di peringkat sekolah, zon, daerah,

negeri dan negara. Dengan adanya pemantauan yang bersistematik ini,

25

adalah diharapkan sebarang keputusan berkaitan pembangunan PSS dapat

dibuat dengan lebih tepat dan memenuhi keperluan pengguna.

Selepas dua tahun pelaksanaannya, iQ-PSS dapat dijadikan Petunjuk

Prestasi (Performance Indicator) bagi mengenal pasti sistem kualiti

penyampaian perkhidmatan pendidikan terutamanya dalam bidang Pusat

Sumber Sekolah yang telah dilaksanakan di semua peringkat, mencapai

sasaran yang ditetapkan.

Disediakan oleh:

Fadzliaton Zainudin Bahagian Teknologi Pendidikan Kementerian Pelajaran Malaysia Kuala Lumpur 18 Mac 2011

Education

Laporan Penarafan Pusat Sumber Sekolah 2010