Serada Sürdürülebilir Tarım Teknikleri ve Tüketici Farkındalığı

Meltem ŞAHİNEge Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Bahçe Bitkileri BölümüTez Danışmanı: Prof. Dr. Yüksel TÜZEL

İÇERİK Giriş Sürdürülebilirlik Kavramı nasıl ortaya çıktı Nüfus artışı, Yeşil Devrim, Doğal kaynakların kirlenmesi ve doğanın tahribatı, Küresel değişim

Çevre dostu üretim teknikleri Ülkemizde Örtüaltında Organik Tarım Ülkemizde Örtüaltında İTU

Organik Tarım ve İTU Farkları Destekler Anket Çalışması sonuçları Sonuç ve Öneriler

Tarımda “Sürdürülebilirlik” Anlayışı Nasıl Oluştu?

HIZLI NÜFUS ARTIŞI !(Özellikle 1950’lerden sonra)

• GIDA

• LİF (giyecek)

• YAKIT

Gereksiniminin artması!

• Hibrit tohum kullanılması, • Monokültür tarım• Yoğun suni Gübre ve Pestisit

kullanılması• Petrole ve Mekanizasyona

dayalı yüksek enerji girdisi• Bilinçsiz sulama…

‘YEŞİL DEVRİM’ !? (Modernleşme Yoluna Girmiş Tarım / 1960-1970)

Yeşil Devrim’in Öncüsü Norman Borlaug

1970 Nobel Barış Ödülü sahibi!

Yaşanantüm doğal yıkıma,hastalıklara veküresel değişime rağmen;insanoğlu sadece 20 yıldaozon tabakasını delmeyi başarmış,ancak; önlenmesi hedeflenen AÇLIK;önlenemez biçimde ARTIŞ GÖSTERMİŞTİR…

Doğa’nın Tahribatı, Doğal Kaynakların Kirlenmesi…

“Çevre Dostu Üretim”• Tüketicilerin “Sağlık” ve “Çevre Güvenliği” konularında

bilinçlenmesi• Üreticilerin, üretim sırasında sağlıklı bir ortamda bulunma

talepleri• Destekleme politikaları...vs“ÇEVRE DOSTU” Üretim Tekniklerine Yönelim

Organik Tarım (=Ekolojik, Biyolojik)

“Sürdürülebilir Ekosistem” , “Güvenli Gıda”, “İyi Beslenme”, “Hayvan Sağlığı” ve “Sosyal Adalet”i sağlayan bütüncül bir sistemdir (IFOAM, 2000).

YıllarÜrün Sayısı

Çiftçi sayısı

Yetiştiricilik Yapılan

Alan(ha)

Doğal Toplama Alanı(ha)

Toplam Üretim Alanı(ha)

Üretim Miktarı(ton)

2002 150 12.428 57.365 32.462 89.827 310.125

2003 179 14.798 73.368 40.253 113.621 323.981

2004 174 12.806 108.598 100.975 209.573 378.803

2005 205 14.401 93.134 110.677 203.811 421.934

2006 203 14.256 100.275 92.514 192.789 458.095

2007 201 16.276 124.263 50.020 174.283 568.128

2008 247 14.926 109.387 57.496 166.883 530.225

2009 212 35.565 325.831 175.810 501.641 983.715

ORGANİK SERACILIKORGANİK SERACILIK YAPAN ÜRETİCİLER

İL İLÇE KÖY Kullanım Şekli Alan (da) ÜRÜN

İZMİR SEFERİHİSAR SIĞACIK Sera 2,00 HIYAR

İZMİR URLA BADEMLER Sera 0,70 SEBZE FİDESİ

İZMİR SEFERİHİSAR MERKEZ Sera 1,10 DOMATES

TOPLAM Sera 3,80

(Tarım İl Müdürlüğü 2010 İZMİR)

İyi Tarım Uygulamaları

“Gıda güvenliği” “Ürün kalitesi”“Çalışan güvenliği” “Çevre” eş tutularak üretim.

2010 Yılı İTU Ürünleri

Toplam 31 ürün (Üretim alanı bakımından çoktan

aza doğru...)

Pamuk, Zeytin, Mandarin, Domates, Nar, Şeftali, Mısır, Ispanak, Patates, Erik, Kiraz, Narenciye, Üzüm, Süs bitkisi, Havuç, Marul, Enginar, Biber, Nektarin, Karpuz, Patlıcan, Yeşillik, Hıyar, Fide, Kayısı, Ayva, Turp, Elma, Maydanoz, Soğan, Mantar, Fasülye

25.093,721 da Alan-102 bireysel -20 grup-248 grup içi üretici

2010 Yılında İzmir'de Örtüaltında İTU

Organik Tarım ve İTU FarklarıORGANİK TARIM İTU

Başlangıç Yönetmelik Gerekliliklerinin Yerine Getirilmesi SonrasındaOrganik Tarım İle İlgili Yetkilendirilmiş KSK’ a Başvuru ve Sözleşme

Yönetmelik Gerekliliklerinin Yerine Getirilmesi Sonrasında İTU İle İlgili Yetkilendirilmiş KSK’ a Başvuru ve Sözleşme

Geçiş Dönemi Var ( En Az 2-3 Yıl) Yok

Kanun 03/12/2004 Tarih Ve 25659 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan 5262 Sayılı “Organik Tarım Kanunu”

Yok

Yönetmelik 18 Ağustos 2010 Tarih 27676 Sayı

“Organik Tarımın Esasları Ve

Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik”

07.12.2010 Tarih Ve 27778

Sayı İle Resmi Gazetede

Yayınlanan “İyi Tarım

Uygulamalarına İlişkin

Yönetmelik”

Organik Tarım ve İTU FarklarıÜretim Materyali Organik Tarım İTU

Tohum Organik Sertifikalı Tohum yada ilaçsız tohum

Tohum Sertifikalı (GDO’ lu materyalde Türkiye mevzuatı geçerli pestisit kısıtlaması yok)

Fide Organik Sertifikalı Fide, Organik Sertifikalı Aşılı Fide (Kesinlikle GDO’lu üretim materyali kullanılmaz! )

Fide üretiminde kayıt tutmak gerekiyor; hazır fide firmasından temin edilen fideler avantajlı ‘Aşılı Fide’ önemli!

Organik Tarım ve İTU FarklarıOrganik Tarım İTU

Toprak Hazırlığı ve Korunması

Minimum Toprak işleme,Rotasyon, Yeşil Gübreleme, örtü bitkileriTopraksız tarım’a izin verilmez.

Uygun işlemeyi tavsiye eder.Topraksız tarım tekniği kullanılabilir.

Toprak Dezenfeksiyonu

Solarizasyon veya Buharla dezenfeksiyon (kimyasal dezenfeksiyon kullanılmaz)

Solarizasyon, buhar veya Türkiye mevzuatına uygun kimyasal yöntemler.

Gübreleme Organik gübreler; At, tavuk gübresi...vs Kompost, Vermicompost, Deniz Yosunu ürünleri, kan unu,kürk...vs (Organik tarım yönetmeliğinde izin verilenler)

Toprak analizine dayandırılmalı.

Ekim-Dikim Sık dikimden kaçınılmalıdır Sık dikimden kaçınılmalıdır

Organik Tarım ve İTU FarklarıOrganik Tarım İTU

Meyve Tutumunun Sağlanması

Bombus terrestris, Vibrasyon

Bombus terrestris, Vibrasyon tercih edilmektedir.

Sulama Damlama sulama ideal, etkin ve gerektiği kadar su kullanımı genel kural.

Damlama sulama ideal, etkin ve gerektiği kadar su kullanımı genel kural.

Münavebe (Rotasyon) Organik tarımda rotasyon esastır ancak serada uygulanması kolay değildir.İlkbahar’da Domates Sonbaharda Salata-marul gibi

Kısıtlama yoktur. Münavebe tavsiye edilir.

Organik Tarım ve İTU FarklarıOrganik Tarım İTU

Hastalık ve Zararlı Yönetimi

Koruyucu önlemler, Doğal Düşmanlardan (Predator, parazitoid) yararlanma, Mikroogranizmalar; Bacillus thuringiensis gibi(Alet- ekipmanları kaynar su , Klorlu su, Bakır sülfat çözeltisine daldırma)(Organik tarım yönetmeliğinde izin verilenler)

“Entegre Mücadele” tekniklerinin kullanımı Zorunludur. Öncelikle koruyucu önlemler, Biyolojik Mücadele, En son olarak Türkiye mevzuatına uygun Pestisit kullanımı!

DESTEKLERFAİZ İNDİRİMLİ KREDİ UYGULAMALARI (%)

1) İYİ TARIM UYGULAMALARI

İyi Tarım Uygulama Kredisi (işletme-yatırım)

60

2) ORGANİK TARIM

Organik Tarım (işletme-yatırım) 60

Organik girdi üretimi (işletme-yatırım) 60

DESTEKLERALAN BAZLI DESTEKLER (Dekar) ( TL)

1) Organik Tarım 25,00

2) İyi Tarım (Meyve-sebze) 20,00

3) Örtüaltı İyi Tarım 80,00

4) Organik tarım a mazot ve toprak analizi ile İTU ya gübre , mazot ve toprak analizi desteği

İyi Tarım Uygulamaları Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ

(Tebliğ No: 2010/57)

15.03.2011 tarihli ve 27875 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çiftçi Kayıt Sistemine Dahil Olan Çiftçilere Mazot, Gübre ve Toprak Analizi Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (No: 2011/15)

Tüketici “Çevre dostu üretim” konusunda bilinçli mi?

Anket çalışması

Anket: – Hipermarkette alış veriş yapan;– Semt pazarından alış veriş yapan;– Organik Pazar’dan alışveriş yapan;10 tüketici’ye 5 soru yöneltildi.

Anket Sonuçları1) Organik ürünlerin tercih edilme sebebi nedir? % 63,3 Sağlıklı% 26,6 Hormon yok% 6 Çevre dostu% 3 Kaliteli

2) İTU’ ı duydunuz mu ?% 70 Evet duydum% 30 Hayır duymadım

3) İTU ve Organik Tarım aynı mıdır yoksa farklı mıdır ?% 70 Farklıdır% 20 Aynıdır% 10 Bilmiyorum

Anket Sonuçları

4) Sizce İTU’a göre üretilmiştir ifadesi ne anlama gelir?Kontrollü Üretim % 50Sağlıklı Üretim % 30Kimyasal Kullanılmıyor % 16,6Çevre Dostu % 3,3

5) Konvensiyonel, Organik, İTU ürünlerinden hangisini tercih edersiniz? % 76 Organik ürünleri tercih ederim % 20 İTU ürünlerini tercih ederim% 3 Ucuz olduğu için Konvensiyonel ürünleri tercih ederim

SONUÇ & ÖNERİLER- Gerek organik, gerekse de iTU yapılan sera alanları azdır.- Tüketici bilincinin geçmiş yıllara göre arttığı dikkat çekmektedir. Organik ve iTU ile ilgili farkındalık yükselmiştir.- Üretici desteklerinin çevre dostu üretim yöntemlerinin yaygınlaşmasında rolü önemlidir.- ÖRTÜALTINDA SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM TEKNİKLERİNİN UYGULANMASI YÖNÜNDE ÇALIŞMALARIN ARTIRILMASI GEREKMEKTEDİR!

Çözüm;dünyaya “EKONOMİK” değil “EKOLOJİK” bakabilmektir...

İlginiz için TEŞEKKÜRLER....

Her daim yardımcım, Tez Danışmanım Değerli Hocam Prof. Dr. Yüksel TÜZEL’e,

ve diğer emeği geçen, desteğini esirgemeyen herkese TEŞEKKÜR EDERİM!

KAYNAKÇA• T.C. TKB Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genal Müdürlüğü Organik Tarım Kanunu ve Organik

tarımın esasları ve uygulanmasına ilişkin Yönetmelik Ankara- 2010• Sürdürülebilir Rekabet Avantajı Elde Etmede Organik Tarım Sektörü Sektörel Stratejiler ve

Uygulamalar• Seralarda İyi Tarım Uygulamaları-Prof. Dr. Yüksel TÜZEL, Prof. Dr. Ayşe GÜL Ocak-2008• Ekolojik (Organik, Biyolojik) Tarım Prof. Dr. Uygun AKSOY, Dr. Ahmet ALTINDİŞLİ ETO Bornova/

İzmir-1998• TÜBİTAK TARP Serada Organik Domates Yetiştiriciliği Editörler Yüksel TÜZEL, Ersin ONOĞUR

İzmir-2000• Sebze Üretim Sistemleri Prof.Dr. Yüksel TÜZEL Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri

Bölümü Bornova-İzmir• Örtüaltında Organik Sebze yetiştiriciliği, Prof. Dr. Ayşe GÜL Ege Üniversitesi Bahçe Bitkileri

Bölümü Bornova/ İzmir• Bitkisel Üretimde Genel Standartlar Mehmet HASDEMİR Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel

Müdürlüğü İyi Tarım Uygulamaları Şube Müdürü ppt• http://organik.bahcesehir.edu.tr/UserFiles/File/sunumlar2/huriyekara.pdf Alata Bahçe

Kültürleri Araştırma Enstitüsü, 33740, Erdemli, Mersin (Kara, 1996, 1999, 2001, 2006)• 01-05 Mayıs Organik Tarım Eğitimi ppt A. Müfit ENGİZ Daire BaşkanıMüfit ENGİZ Daire Başkanı• http://www.organikkoykaracaagac.org/?title=organik_tarim_itu&m=Sayfalar&id=47&ek=4http://www.organikkoykaracaagac.org/?title=organik_tarim_itu&m=Sayfalar&id=47&ek=4• http://iyi.tarim.gov.tr/http://iyi.tarim.gov.tr/• http://www.izmirtarim.gov.tr/http://www.izmirtarim.gov.tr/• Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu YAYINLARI Vandana SHIVA / KÜRESEL GIDA SOYGUNU Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu YAYINLARI Vandana SHIVA / KÜRESEL GIDA SOYGUNU

ÇALINMIŞ HASAT istanbul-Şubat 2006ÇALINMIŞ HASAT istanbul-Şubat 2006