Mga akdang

lumaganap bago

dumating ang mga Español

1. ALAMAT Legend sa Ingles = mula sa

salitang Latin na “LEGENDUS”, na nangangahulugang “upang mabasa”

Isang mahalagang bahagi ng kulturang Pilipino

Nagsasaad kung paano nagsimula ang mga bagay-bagay

1. ALAMAT Kalimitang ito’y nagtataglay ng mga kababalaghan o mga hindi pangkaraniwang pangyayari

Karaniwang paksa ay:Katutubong kulturaMga kaugalianKapaligiran

1. ALAMAT Mga Halimbawa:

Ang Alamat ng TandangAng Alamat ng ParuparuAng Alamat ng PinyaAng Alamat ng Saging

2. EPIKO Isang uri ng panitikang tumatalakay ng kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao laban sa mga kaaway

Karaniwang nagtataglay ng mga mahiwaga at kagila-gilalas o di-kapani-paniwalang pangyayari

2. EPIKO Ipinahahayag nang pasalita, patula, o paawit (sa iba’t ibang estilo)

Maaaring sinasaliwan ng ilang instrumentong pangmusika o minsan nama’y wala

2. EPIKO Ito rin ay maaaring gawin nang nag-iisa o kaya naman ng grupo ng mga tao

Ang haba ng mga epiko ay mula 1000 hanggang 55000 linya kaya’t ang pagtatanghal nito ay maaaring abutin ng ilang oras o araw.

2. EPIKO Mga Halimbawa:

Epiko ng Iloko = Lam-angEpiko ng Maranao = Bantugan

Epiko ng Maguindanao = Indarapatra

at Sulayman

3. KUWENTONG-BAYAN

Lumaganap na sa bansa bago pa lumaganap ang panitikang pasulat

Isang tuluyang kuwentong nagsasalaysay sa mga tradisyong Pilipino

3. KUWENTONG-BAYAN

Karamihan at tungkol sa mga diyos at mga espiritu na siyang nagtatakda ng kapalaran ng tao

Naglalarawan ng mga kaugalian, pananampalataya, suliraning panlipunan noon

3. KUWENTONG-BAYAN

Kahit may halong kababalaghan at hindi kapani-paniwala ang kuwento ay marami pa rin sa mga ito ang nagbibigay ng aral

Bawat rehiyon sa Pilipinas ay may kani-kanyang kuwentong-bayan

3. KUWENTONG-BAYAN

Ang sumusunod ay mga kuwentong-bayan ng iba’t

ibang lalawigan:

A. Kuwentong-Bayan ng mga Tagalog

Mariang Makiling Si Malakas at Si Maganda

3. KUWENTONG-BAYAN

Ang sumusunod ay mga kuwentong-bayan ng iba’t ibang

lalawigan:

B. Kuwentong-Bayan ng mga Kapampangan

Bundok ng Arayat Sinukuan

3. KUWENTONG-BAYAN

Ang sumusunod ay mga kuwentong-bayan ng iba’t ibang

lalawigan:

C. Kuwentong-Bayan ng mga Bisaya Ang Bundok ng Kanlaon Pinagmulan ng Lahi

4. KARUNUNGANG-BAYAN Tinatawag ding kaalamang-bayan Binubuo ng mga:

SalawikainSawikainBugtongPalaisipanKasabihanBulong

4. KARUNUNGANG-BAYAN

Karaniwang nagmumula sa Tagalog at hinango sa mahahabang tula

A. Salawikain – nakaugalian nang sabihin at nagsilbing batas at tuntunin ng kagandahang-asal

- naglalayong mangaral at akayin ang kabataan sa pagkakaroon ng kabutihang-asal

4. KARUNUNGANG-BAYAN

1. Salawikain Halimbawa:

“Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo.”

“Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan

Di makararating sa paroroonan.”

4. KARUNUNGANG-BAYAN

2. Bugtong = pahulaan na may 5-12 pantig

Halimbawa:

Bungbong kung liwanag,Kung gabi ay dagat. (Banig)

4. KARUNUNGANG-BAYAN

2. Palaisipan

Halimbawa:

Sa isang kulungan ay may 5 baboy na inalagaan ni Mang Juan. Lumundag ang isa. Ilan ang natira?

4. KARUNUNGANG-BAYAN

3.Kasabihan = panukso o pamuna

Halimbawa:Putak, putakBatang duawagMatapang ka’tNasa pugad

4. KARUNUNGANG-BAYAN

5. Bulong = pahayag na may sukat at tugma na kalimitang ginagamit na pangkulam o pangontra sa kulam, engkanto at masamang espirito.

Halimbawa:

Huwag magalit, kaibigan, aming pinuputol lamang ang sa ami’y napag-utusan.