Norveç halk ve belediye

kütüphaneleriMuharrem Yılmaz

Oslo Üniversitesi Kütüphanesi, Oslo, muharrem.yilmaz@ub.uio.no

2

Norveç halk ve belediye kütüphaneleri

• Norveç İdari Yapısı• Norveç Halk/Belediye Kütüphaneleri • Halk Kütüphanesi Yasası • Yönetim ve Bütçe • Kütüphane Kullanımı ve personel

• Oslo Merkez Halk Kütüphanesi (Deichmanske Bibliotek)• Değerlendirme ve Sonuç

3

Norveç • AB üyesi olmayan - İskandinavya ülkesi• Monarşi - Parlamenter sistem• Nüfus 5.136.700 (2013 sayımı ) ve kişi başına düşen milli gelir 67,445

Amerikan doları• 19 merkez ilçe ve 428 belediye (Oslo hem merkez ilçe hem belediye)

4

Merkez İlçeler = 19 Belediyeler = 428wikipedia

75.605

647.676

5

Halk/Belediye Kütüphaneleri • Kommunne bibliotek = Fylke bibliotek = Folkebibliotek• Belediye kütüphanesi = İlçe merkez kütüphanesi = Halk kütüphanesi• Devlet • Parlamento • Hükümet •Kültür Bakanlığı •Milli Kütüphane

• Halk ve Belediye kütüphaneleri

• Belediye kütüphaneleri, 2010 yılına kadar Devlet Arşivler, Kütüphaneler ve Müzeler koordinasyon ve geliştirme ajansı - ABM geliştirme (ABM-utvikling – Statens samordnings- og utviklingsorgan for arkiv, bibliotek og museum) altında faaliyet göstermekteydi (NSD).

6

Halk Kütüphanesi Yasası (1985-12-20-108)

• 1985 yılında Kültür Bakanlığı tarafından çıkartılan yasa 5 bölüm altında 10 maddeden oluşmaktadır .

tüm bireylere ücretsiz bilgi ve eğitim hizmetleri sunmak ve diğer kültürel faaliyetleri desteklemek.

kamuya açık toplantı ve tartışma aktivitelerine ev sahipliği yaparak bağımsız ve tarafsız bir buluşma yeri olmak.

kütüphane hizmetleri engelli vatandaşları da göz önünde bulundurmalı.

• The title of the act/statute was altered/changed by the act of June 21th 2013, number 95 (entry in to force January 1. 2014 according to the resolution of June 21th 2013, number 747). “Referring to” act 29 mai 1987 nr. 23. – referring to former acts 16 mai 1935 nr. 1, 12 des 1947 nr. 12, 18 juni 1971 nr. 80

7

Halk Kütüphanesi Yasası tüm belediyeler bir halk kütüphanesine sahip olmalıdırher belediye halk kütüphanesi kurallarını kendi belirlerkütüphanelerde çalışan personel kütüphanecilik eğitimi almış

olmalıdırmerkez ilçeler yönetici düzeyinde bir uzman kütüphaneciye sahip

olmalıdır

8

Halk/Belediye Kütüphaneleri • ülke genelinde yaklaşık 1100 halk kütüphanesi mevcut• her merkez ilçe ve belediye en az bir kütüphaneye sahip• toplam yaklaşık 1900 personel çalışmaktadır (1144 kütüphaneci meslek mezunu)• 1 yıl boyunca Norveç nüfusunun % 52'si halk kütüphanelerini ziyaret etmektedir• kütüphanelerin finansmanı her belediyenin kendi bütçesinden sağlanmaktadır ve

bu rakam belediye bütçesinin yaklaşık% 1'ne tekâmül etmektedir (Bengt & Mathias, 2015)

9

Kültürel harcamalar / Belediyeler

Çocuklara ve gençlere yönelik aktivite ; 10%

Kütüphaneler ; 14%

Müzeler ; 3%

Sanat sergileri ; 4%

Spor faaliyetleri ; 31%

Müzik ve kültür okulları ; 14%

Diğer kültürel aktiviteler ; 23%

Sinema; 1%

10

Kültürel harcamalar / Merkez İlçelerSanat üretim faaliyetleri ; 7%

Kütüphaneler ; 9%

Müzeler ; 25%

Sanat sergileri ; 25%

Spor faaliyetleri ; 16%

Diğer kültürel aktiviteler ; 18%

11

1. Istenilen kitapları bulmak için yardım almak

2. Roman, şiir, polisiye vb. kitapları ödünç almak

2. Ders/konu ve hobi kitapları ödünç almak

4. Çocuk / gençlik kitapları ödünç almak

5. Personelden kitap önerisi almak

6.Kütüphanede açılan sergileri gezmek

7. Gazete, çizgi roman, dergi veya süreli yayınları okumak

8. Film ödünç almak

9. Kütüphane ev sahipliginde toplantı, gösteri, kurs, tartışma vb. etkinliklere katılmak

10.Ansiklopedi, veri tabanı ve kütüphane kataloğu gibi danışma kaynaklarından yararlanmak

11. İnternete bağlanmak

12. Sesli kitap ödünç almak

13. Arkadaşlarla buluşmak

14. Odev veya grup çalışması yapmak

15. Proje geliştirmek ve proje malzemesi bulmak için personelden yardım almak

16. Yerel tarihi belge ve kaynaklara erişmek

17. Resmi belgeleri okumak

18. Elektronik form doldurmak veya benzeri internet ve veri kullanımı için yardım almak

19. Müzik materyali ödünç almak

20. Bilgisayar oyunları oynamak

Yüzde

Ssb.no

Kütüphanelerin Kullanımı

12

2010 2011 2012 2013 2014

Çocuk kitabi her bir çocuk icin 8,7 8,8 8,9 9,0 9,1

Yetişkin kitabi her bir yetişkin icin 2,3 2,2 2,1 2,1 2,0

Toplam 3,5 3,5 3,4 3,3 3,3

2010 2011 2012 2013 2014

Çocuk Kitaplari 7 994 8 144 8 219 8 326 8 437

Yetişkin K.itaplari 9 190 8 941 8 725 8 461 8 318

Ödünç verilen kitap sayısı

Birey başına düşen kitap sayısı

medienorge

13

Deichmanske • 1785 - Carl Deichmann 7000 kitap ve 150 el yazması• en çok ziyaret edilen kültür kurumu• en büyük ve en eski halk kütüphanesi• 1 merkez ve 18 şube kütüphane• Hastanesi Kütüphaneleri, Cezaevi Kütüphaneleri ve Çok Dilli (52) Kütüphane

• 2018 itibariyle yeni yerleşke

14

2018 itibariyle yeni yerleşke

15

Deichmanske

http://blogg.deichman.no/nyedeichman/om-biblioteket/

16

Deichmanske

http://blogg.deichman.no/nyedeichman/om-biblioteket/

17

Sonuç• Yeni dijital servisler +

• Serbest çalışma (innavosyon) alanları / Atölyeler (Makerspace) / Dijital yeterlilik / Yaşam boyu öğrenme

• Organizatör, Moderator, Editör Kütüphane• Mutfak (Kristin Danielsen)

• Öğrenme ve tartışma mekânı • Bağımsız tartışma kütüphaneleri• Devlet radyosu (Ragnar Audunson)

• Demokrasi• Norveç: Arena for public discourse• Finlandiya: Civic skills, educate the people• İsveç: Democracy for promoting knowledge

18

Kaynakça • Aabø, S. (2011). The value of public libraries : a socio-economic analysis. In: M. Belotti (Ed.), Verso un'economia della biblioteca: Finanziamenti,

programmazione e valorizzazione in tempo di crisi. Milano: Editrice Bibliografica, pp 169-176

• Bengt Oscar Lagerstrøm ve Mathias Killengreen Revold (2015). Undersøkelse om bibliotekbruk 2015 . 15 nisan 2016 tarihinde http://www.ssb.no/kultur-og-fritid/artikler-og-publikasjoner/_attachment/235448?_ts=14efd8429f0 adresinden erişildi

• Ericson A. (2015). The new independent ‘debate libraries’ of Norway. Scandinavian Library Quarterly, 48 (3). Nisan 2016 tarihinde http://slq.nu/?article=volume-48-no-3-2015-11 adresinden erişildi.

• Kulturdepartementet (2013). Lov om folkebibliotek (folkebibliotekloven) . 15 nisan 2015 tarihinde https://lovdata.no/dokument/NL/lov/1985-12-20-108 adresinden erisildi.

• MedieNorge (2014). Antall avdelinger og årsverk ved norske folkebibliotek 15 nisan 2016 http://www.medienorge.uib.no/statistikk/medium/boker/391 adresinden erisildi

• NSD (2015). ABM-utvikling - Statens senter for arkiv, bibliotek og museum. 15 Nisan 2016 tarihinde http://www.nsd.uib.no/polsys/data/forvaltning/enhet/34602/hierarki adresinden erişildi.

• Oslo Public Library. (2013). Deichmanske bibliotek / Oslo Public Library. 10 mart 2016 tarihinde https://www.deichman.no/side/in-english adresinden erisildi.

• Oslo Public Library. (2013). Deichmanske bibliotek / Oslo Public Library. 1 nisan 2015 tarihinde https://www.deichman.no/side/in-english adresinden erişildi.

Teşekkürlerbuyrun?

Muharrem Yılmaz

Oslo Üniversitesi Kütüphanesi, Oslo, muharrem.yilmaz@ub.uio.no