50
NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111 MỤC LỤC Đề tài 2 1

Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

MỤC LỤC

Đề tài 2 1

Page 2: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

LỜI MỞ ĐẦU

Lạm phát – một hiện tượng kinh niên của nền kinh tế, trong thời gian gần đây, vấn đề

lạm phát đã được quan tâm nhiều hơn ở tất cả mọi người dân, mọi doanh nghiệp, tổ chức.

Lạm phát có thể là động lực giúp một nền kinh tế phát triển xong nó cũng là nguyên nhân

phá vỡ sự phát triển của nền kinh tế một quốc gia, gây nên những bất ổn từ kinh tế dẫn

đến đời sống và ảnh hưởng tới lĩnh vực chính trị - xã hội. Ở Việt Nam, ảnh hưởng của

lạm phát không còn là mới lạ, từ thời kỳ bao cấp nền kinh tế của chúng ta đã bị thiệt hại

nặng nề, tiền đồng liên tục mất giá, 3 lần đổi tiền liên tiếp trong thời gian ngắn. Bước

sang nền kinh tế thị trường hiện nay, vấn đề lạm phát đã khó kiểm soát nay còn khó khăn

hơn với những tác động từ thế giới trên thị trường tiền tệ, giá nguyên liệu,… gây ra

những bất ổn khó lường.

Với đề tài “Phân tích tình hình lạm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây và phân

tích các biện pháp mà chính phủ sử dụng để kiểm soát lạm phát” nhóm 6 với hi vọng tìm

hiểu kĩ hơn về lạm phát, về tình hình lạm phát của nước ta trong những năm gần đây và

các biện pháp, công cụ mà chính phủ sử dụng để kiểm soát lạm phát từ đó có thể hiểu kỹ

hơn về vấn đề này, về sự kết hợp của các chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ của

Chính Phủ trong việc điều hành nền kinh tế vĩ mô.

Đối tượng, phạm vi nghiên cứu: tình hình lạm phát ở Việt Nam từ năm 2008 đến năm

2013

Phương pháp nghiên cứu: thu thập số liệu, tổng hợp, phân tích và đánh giá.

Nhóm chúng em xin chân thành cảm ơn cô Đặng Thị Thanh Bình - Giảng viên học

phần “Kinh tế vĩ mô 1” đã hướng dẫn tận tình chúng em trong quá trình thảo luận, xây

dựng đề tài, chúng em hi vọng sẽ nhận được những ý kiến góp ý của thầy khi trình bày

để đề tài của chúng em được hoàn thiện hơn.

Đề tài 2 2

Page 3: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

DANH SÁCH NHÓM 06

STT Họ và tên Nhóm đánh giá Chữ ký Kết luận

1. Trịnh Thị Liễu

2. Bùi Thị Thùy Linh

3. Đoàn Thị Khánh Linh

4. Hoàng Ngọc Linh

5. Nguyễn Thị Diệu Linh

6. Nguyễn Thùy Linh

7. Phạm Thị Thùy Linh

8. Lê Thị Mỹ Linh

9. Tạ Thị Tài Linh

10. Đào Thị Thanh Loan

Đề tài 2 3

Page 4: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

PHẦN I: CƠ SỞ LÝ LUẬN

I. Khái niệm, phân loại lạm phát

1. Lạm phát và đo lường lạm phát

Lạm phát là sự tăng lên liên tục của mức giá trung bình theo thời gian. Giảm phát là

sự giảm liên tục của mức giá trung bình theo thời gian.

Lạm phát được đặc trưng bởi chỉ số chung của giá cả và loại chỉ số biểu hiện lạm

phát gọi là chỉ số lạm phát hay chỉ số giá cả chung của toàn bộ hàng hóa cấu thành tổng

sản phẩm quốc dân. Nó chính là GNP danh nghĩa / GNP thực tế. Trong thực tế được thay

thế bằng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) hoặc chỉ số giá sản xuất (PPI).

Chỉ số giá tiêu dùng phản ánh sự biến động giá cả của một giỏ hàng hóa và dịch

vụ tiêu biểu cho cơ cấu tiêu dùng của xã hội. Công thức tính có thể viết như sau:

I p=∑ ip .d

Trong đó:

- Ip: Chỉ số giá cả của cả giỏ hàng

- ip: Chỉ số giá cả của từng loại hàng, nhóm hàng trong giỏ

- d: Tỷ trọng mức tiêu dùng của từng loại hàng, nhóm hàng trong giỏ. Nó phản ánh

cơ cấu tiêu dùng của xã hội

Thường người ta lựa chọn một thời kỳ cố định nào đó làm gốc để tính các chỉ số cá

thể và tỷ trọng mức tiêu dùng của các loại hàng hóa. Thời kỳ gốc để tính chỉ số cá thể và

thời kỳ gốc để tính tỷ trọng tiêu dùng có thể trùng nhau (cùng một năm gốc) và cũng có

thể lựa chọn khác nhau (năm gốc cho giá khác với năm gốc cho cơ cấu tiêu dùng.

Khác với chỉ số giá tiêu dùng, chỉ số giá sản xuất phản ánh sự biến động giá cả đầu

vào, thực chất là biến động giá cả chi phí sản xuất. Xu hướng biến động giá chi phí tất

yếu sẽ tác động đến xu hướng giá cả hàng hóa thị trường. Hiện nay ở Việt Nam, chỉ số

Đề tài 2 4

Page 5: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

được dùng để biểu hiện lạm phát là chỉ số giá tiêu dùng (được tính hàng tháng, quý,

năm).

Tỷ lệ lạm phát: là thước đo chủ yếu của lạm phát trong một thời kỳ. Quy mô và sự

biến động của nó phản ánh quy mô và xu hướng lạm phát. Tỷ lệ lạm phát được tính như

sau:

gp=( I p

I p−1−1)×100

Trong đó:

- gp: Tỷ lệ lạm phát (%)

- Ip: Chỉ số giá cả của thời kỳ nghiên cứu

- Ip-1: Chỉ số giá cả của thời kỳ trước đó

2. Phân loại lạm phát

Người ta thường chia lạm phát thành ba loại tùy theo mức độ của tỷ lệ lạm phát.

- Lạm phát vừa phải, còn gọi là lạm phát một con số, có tỷ lệ lạm phát dưới 10%

một năm. Lạm phát ở mức độ này không gây ra những tác động đáng kể đối với nền kinh

tế.

- Lạm phát phi mã xảy ra khí giá cả tăng tương đối nhanh chóng với tỷ lệ 2 hoặc 3

con số trong một năm. Loại lạm phát này khi đã trở nên vững chắc sẽ gây ra những biến

dạng kinh tế nghiêm trọng.

- Siêu lạm phát xảy ra khi lạm phát đột biến tăng với tốc độ cao vượt xa lạm phát

phi mã. Siêu lạm phát thường gây ra những thiệt hại nghiêm trọng và sâu sắc, tuy nhiên

chúng cũng ít khi xảy ra.

Ngoài ra, lịch sử lạm phát cũng chỉ ra rằng, lạm phát ở các nước đang phát triển

thường diễn ra trong thời gian khá dài, và vì thế, hậu quả của nó phức tạp và trầm trong

Đề tài 2 5

Page 6: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

hợn. Cũng vì vậy, nhiều nhà kinh tế dựa vào 3 loại lạm phát trên kết hợp với độ dài thời

gian lạm phát để chia lạm phát ở các nước này thành 3 loại:

- Lạm phát kinh niên thường kéo dài trên 3 năm với tỷ lện lạm phát đến 50%.

- Lạm phát nghiêm trọng thường kéo dài trên 3 năm với tỷ lệ lạm phát trên 50% một

năm

- Siêu lạm phát kéo dài trên 1 năm với tỷ lệ lạm phát trên 200% một năm.

II. Nguyên nhân gây ra lạm phát

Lạm phát là sự tăng giá chung của toàn bộ nền kinh tế, mà các yếu tố đưa đến tăng

giá lại rất đa dạng và phức tạp; mức độ tác động của chúng là có thể rất khác nhau, tùy

thuộc vào đặc điểm cụ thể của một nền kinh tế trước và trong quá trình xảy ra lạm phát.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra lạm phát.

- Lạm phát cầu kéo

Lạm phát do cầu kéo xảy ra khi tổng cầu tăng lên mạnh mẽ tại mức sản lượng đã

đạt hoặc vượt quá tiềm năng. Trong thực tế, khi xảy ra lam phát cầu kéo người ta thường

thấy lượng tiền trong lưu thông và khối lượng tín dụng tăng đáng kể và vượt quá khả

năng có giới hạn của mức cung hàn hóa. Như vậy, bản chất của lạm phát cầu kéo là chi

tiêu quá nhiều tiền để mua một lượng cung hạn chế về hàng hóa có thể sản xuất được,

trong điều kiện thị trường lao động đã đạt cân bằng. (Minh họa đồ thị)

Đề tài 2 6

Page 7: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

- Lạm phát chi phí đẩy

Ngay cả khi sản lượng chưa đạt tiềm năng nhưng vẫn có khả năng và trên thực tế

đã xảy ra lạm phát ở nhiều nước, kể cả ở những nước phát triển cao. Đó là một đặc điểm

của lạm phát hiện đại. Kiểu lạm phát này gọi là lạm phát chi phí đẩy, vừa lạm phát, vừa

suy giảm sản lượng, tăng thêm thất nghiệp nên cũng còn gọi là “lạm phát đình trệ” Các

cơn sốc giá cả của thị trường đầu vào – đặc biệt là các vật tư cơ bản (xăng dầu, điện…) là

nguyên nhân chủ yếu đẩy chi phí lên cao, đường AS dịch chuyển lên trên. Tuy tổng cầu

không thay đổi nhưng giá cả đã tăng lên và sản lượng lại giảm xuống. Giá cả đầu vào

tăng đột biến thường do các nguyên nhân sau: chiến tranh, sự biến động chính trị, kinh tế,

thiên tai… (Minh họa đồ thị)

- Lạm phát dự kiến

Trong nền kinh tế tiền tệ, trừ siêu lạm phát và lạm phát phi mã, lạm phát vừa phải

có xu hướng tiếp tục giữ mức lịch sử của nó. Giá cả trong trường hợp này tăng đều đều

với một tỷ lệ tương đối ổn định. Tỷ lệ này được gọi là tỷ lệ lạm phát ỳ, và vì mọi người

có đã có thể dự tính trước mức độ của nó nên còn được gọi là lạm phát dự kiến. Mọi hoạt

động kinh tế sẽ trông đợi và ngắm vào nó để tính toán, điều chỉnh. Tỷ lệ lạm phát dự kiến

một khi đã hình thành thì trở nên ổn định và tự duy trì trong một thời gian. Những cú sốc

Đề tài 2 7

Page 8: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

mới trong nền kinh tế (có thể từ trong nước hoặc từ nước ngoài) sẽ đẩy lạm phát khỏi

trạng thái ỳ.

- Lạm phát và tiền tệ

Khi nghiên cứu về cân bằng trên thị trường tiền tệ. Ta có MS/P = L.P (i, Y). Xét

trong dài hạn lãi suất thực tế (i) và sản lượng thực tế (Y) đạt mức cân bằng, nghĩa là (i)

và (Y) là ổn định (Y đạt mức tiềm năng), cầu tiền thực tế là không đổi và do vậy M/P

cũng sẽ không thay đổi. Điều đó có nghĩa là nếu lượng cung tiền danh nghĩa MS tăng lên

thì giá cả (P) cũng sẽ tăng với tỷ lệ tương ứng, nói cách khác, tỷ lệ lạm phát sẽ bằng tỷ lệ

tiền. Như vậy, lạm phát là một hiện tượng tiền tệ. Điều này xảy ra trong thực tế khi nền

kinh tế gặp phải một cơn sốc (ví dụ giá dầu tăng lên) làm cho lượng tiền thực tế nhất thời

giảm xuống. Chính phủ cần phải tăng mức cung tiền danh nghĩa để đảm bảo nhu cầu tiền

thực tế. Nhưng vì sản lượng và việc làm không đổi, lãi suất thực tế cũng không đổi, chỉ

có mức cung tiền danh nghĩa, giá cả cũng như tiền lương danh nghĩa tăng lên. Lý thuyết

này dựa trên giả định mức cầu tiền thực tế không đổi, một giả định chưa có cơ sở chắc

chắn và chưa phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, lịch sử lạm phát cũng chỉ ra rằng, không có

tiền lạm phát cao nào mà không có sự tăng trưởng mạnh về tiền tệ. Lượng tiền tăng càng

nhanh thì lạm phát càng cao và bất kỳ chính sách vĩ mô nào giảm được tốc độ tăng tiền

cũng dẫn đến giảm tỷ lệ lạm phát và điều này đặc biệt phù hợp với thời kỳ ngắn hạn.

Khi ngân sách tâm hụt lớn, các Chính phủ có thể in thêm tiền để trang trải, lượng

tiền danh nghĩa tăng lên là một nguyên nhân gây ra lạm phát (như lạm phát cầu kéo). Và

một khi giá cả đã tăng lên thì sự thâm hụt mới lại nảy sinh, đòi hỏi phải in thêm một

lượng tiền mới và lạm phát lại tiếp tục tăng vọt. Kiểu lạm phát xoáy ốc này thường xảy

ra trong thời kỳ siêu lạm phát. Tuy nhiên, các Chính phủ có thể tài trợ thâm hụt bằng

cách vay dân qua bán trái phiếu. Lượng tiền danh nghĩa không tăng thêm nên không có

nguy cơ lạm phát, nhưng nếu thâm hụt tiếp tục kéo dài, số tiền phải trả cho dân (cả gốc

lẫn lãi) sẽ lớn đến mức cần phải in tiền để trang trải thì khả năng có lạm phát là điều chắc

chắn.

Đề tài 2 8

Page 9: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

- Lạm phát và lãi suất

Lãi suất thực tế thường ít thay đổi và ở mức mà cả người cho vay và người đi vay

đều có thể chấp nhận được. Nếu khác đi sẽ tạo ra mức dư cầu hoặc dư cung và sẽ đẩy lãi

suất này về mức ổn định. Nhưng lãi suất danh nghĩa lại biến động theo lạm phát. Khi lạm

phát thay đổi lãi suất danh nghĩa cũng thay đổi theo, để duy trì lãi suất thực tế ở mức ổn

định. Khi tỉ lệ lạm phát tăng lên, lãi suất danh nghĩa tăng theo, tăng chi phí cơ hội của

việc giữ tiền, càng giữ tiền nhiều thì tổn thất càng lớn. Điều này đặc biệt đúng trong các

cuộc siêu lạm phát, tiền mất giá càng nhanh, tăng mức độ gửi tiền vào Ngân hàng, vào

quỹ tiết kiệm hoặc đẩy ra thị trường để mua về hàng hóa có thể dự trữ, gây thêm mất cân

bằng cung cầu trên thị trường hàng hóa và tiếp tục đẩy giá lên cao.

III. Tác động của lạm phát

- Đối với sản lượng và việc làm: Trong thời kỳ ngắn hạn, lạm phát do chi phí đẩy có

thể dẫn đến việc tăng sản lượng, tỉ lệ thất nghiệp giảm. Trong dài hạn do sản lượng

đạt mức tiềm năng nên lạm phát không có hoặc có rất ít, tỷ lệ thất nghiệp bằng tỷ

lệ thất nghiệp tự nhiên.

- Đối với việc phân phối lại thu nhập: lạm phát xảy ra thì người làm công ăn lương,

những người cho vay bị thiệt hại, còn những người có tài sản, những người đang

đi vay là có lợi. Điều này tạo nên sự phân phối htu nhập không bình đẳng giữa

những người đi vay và người cho vay, giữa công nhân và nhà tư bản.

- Đối với cơ cấu kinh tế: Sự biến động của lạm phát gây khó khăn cho việc xác định

mức sinh lợi chính xác của các khoản đầu tư, khiến cho các nhà đầu tư ngần ngại

khi tiến hành đầu tự, nhất là đầu tư vào các dự án dài hạn, làm ảnh hưởng đến sự

tăng trưởng kinh tế.

IV. Giải pháp chống lạm phát

- Chống lạm phát từ phía cầu có thể thực hiện bằng việc sử dụng chính sách tài khóa

và chính sách tiền tệ thắt chặt. Như cắt giảm cầu đối với một số mặt hàng, cắt

Đề tài 2 9

Page 10: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

giảm chi tiêu chính phủ, kiểm soát tiền lương, tăng thuế làm giảm chi tiêu của xã

hội, tăng cung hàng hóa dịch vụ.

- Chống lạm phát từ phía cung có thể thực hiện bằng cách cắt giảm chi phí sản xuất

và nâng cao năng lực sản xuất trên cơ sở nâng cao hiệu quả. Như giảm giá thành

các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất, gia tăng sản xuất bằng nhiều biện pháp

như giảm thuế sản xuất, giảm lãi suất cho vay, tăng chi tiêu cho đầu tư.

Đề tài 2 10

Page 11: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

PHẦN II. THỰC TRẠNG LẠM PHÁT Ở VIỆT NAM

TỪ NĂM 2009 ĐẾN NĂM 2013

Lạm phát là một trong bốn yếu tố quan trọng nhất của mọi quốc gia (tăng trưởng cao,

lạm phát thấp, thất nghiệp ít và cán cân thanh toán có số dư). Kiềm chế lạm phát, duy trì

ổn định và phát triển kinh tế đó cũng là một trong những mục tiêu kinh tế mà chính phủ

nước ta đề ra. Song với những tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới kinh tế

Việt Nam 2008 đã không còn nằm ngoài dòng chảy của kinh tế thế giới như cuộc khủng

hoảng kinh tế châu Á năm 1997. Vấn đề luôn làm đau đầu nhà quản lý 5 năm qua chính

là kiểm soát lạm phát, sau giai đoạn quá ưu tiên cho tăng trưởng và tình trạng thâm hụt

cán cân thương mại kéo dài. Đỉnh điểm của quá trình này là lạm phát năm 2008 lên tới

gần 20% và duy trì ở hai con số năm 2010 và 2011. Giai đoạn này, nhiều tổ chức quốc tế

đều bày tỏ mối quan ngại lạm phát cao làm xấu đi môi trường kinh doanh tại Việt Nam,

ảnh hưởng đến giá trị tiền đồng. Từ năm 2012, Chính phủ tiến hành thắt chặt chính sách

tiền tệ để kiểm soát lạm phát và luôn đặt mục tiêu này lên hàng đầu. Chỉ số giá tiêu dùng

đã giảm về một con số, song kèm theo đó là những hệ quả như tăng trưởng tín dụng thấp,

vốn đầu tư toàn xã hội suy giảm. Ngoài ra, một số chuyên gia phân tích, lạm phát thấp

thời gian quá chủ yếu do sức cầu kiệt quệ, rủi ro tăng giá vẫn luôn hiện hữu. Trong khuân

khổ đề tài phân tích tình hình lạm phát trong 5 năm gần đây từ 2009 đến năm 2013

nhưng nhận thấy năm 2008 là một năm quan trọng trong nền kinh tế của đất nước nên

nhóm đã sơ qua về vài nét chính về lạm phát trong năm 2008.

Dưới đây là một số số liệu thống kê và ý kiến về tình hình lạm phát ở Việt Nam từ

năm 2008 đến năm 2013 của nhóm 6.

Đề tài 2 11

Page 12: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân từ năm 2008 đến năm 2013. (Chỉ số năm trước

so với năm sau)

Năm 2008 2009 2010 2011 2012 2013

% 22,97 6,88 9,19 18,58 9,21 6,6

I. Vài nét về lạm phát năm 2008

Trong năm 2008 CPI liên tục tăng với tốc độ cao. Nhưng vào 2 tháng cuối năm với

mức giảm liên tục trong 2 tháng cuối năm đã đưa chỉ số giá cả năm 2008 so với tháng

12/2007 xuống dưới 20% và chỉ ở mức 19,89%. Tuy nhiên, chỉ số giá bình quân năm

2008 so với năm 2007 vẫn tăng 22,97%.

Hội tụ đầy đủ các nguyên nhân từ lạm phát do cầu kéo, lạm phát do chi phí đẩy và dư

thừa tiền tệ. Chính phủ đã phải ra các biện pháp khắc phục cho từng nguyên nhân. 

1. Nguyên nhân lạm phát

Lạm phát chi phí đẩy và nhập khẩu lạm phát: thời kỳ này đồng USD yếu làm giá cả

hàng hóa thế giới, đặc biệt từ các nước xuất khẩu hàng sang Việt Nam tăng lên tương

đối. 

Lạm phát do cầu kéo: Tổng chi ngân sách nhà nước đạt 399,3 nghìn tỉ đồng, vượt

khoảng 12% so với dự toán năm. Bội chi ngân sách nhà nước 56,5 nghìn tỉ đồng, bằng

5% GDP. Thâm hụt cán cân thương mại là 14,12 tỉ USD, bằng 29% tổng kim ngạch xuất

khẩu, tăng gấp hơn 2,5 lần so với năm 2006. Đà tăng trưởng đó khiến lượng tiền đồng

trong nền kinh tế tăng lên, cao hơn so với sức hấp thụ của nền kinh tế, gia tăng áp lực

lạm phát.

 Lạm phát do thừa tiền: Tính tới cuối tháng 6 năm 2007, lượng tiền mặt trong lưu

thông và tiền gửi ngân hàng ở Việt Nam đã tăng tới 21,1% so với đầu năm. Với việc tung

một khối lượng lớn để mua ngoại tệ từ các nguồn đổ vào nước ta đã làm tăng lượng tiền

trong lưu thông với mức tăng trên 30%, hạn mức tín dụng cũng tăng cao 38%. Sự bùng

nổ thành lập các ngân hàng tư nhân, các công ty tài chính trong các tập đoàn lớn và tổng

công ty... góp phần làm tăng hệ số nhân (khuếch đại tiền - ước khoảng 4,2 lần) vào lưu

Đề tài 2 12

Page 13: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

thông. Việt Nam tăng trưởng kinh tế thấp hơn so với Trung Quốc, nhưng tăng cung tiền

lại cao hơn rất nhiều. Đó chính là lý do chính để giải thích tại sao lạm phát ở Việt Nam

cao hơn hẳn những nước khác. Giá gạo hay giá dầu thế giới có tăng cao bao nhiêu, thì

sức ép của các yếu tố này tới lạm phát ở Việt Nam, Trung Quốc và Thái Lan không thể

khác nhau nhiều. Trong năm 2007, vốn nước ngoài chảy vào tăng đột biến (gồm cả đầu

tư và kiều hối), từ đó buộc Ngân hàng nhà nước phải đóng vai trò người mua ngoại tệ

cuối cùng. Việc mua đó đồng nghĩa với tung thêm tiền đồng Việt Nam vào lưu thông,

nhưng không thể không mua được vì một mặt để tăng thêm dự trữ ngoại tệ cho nhập

khẩu, mặt khác là để thu hút luồng vốn từ bên ngoài vào phát triển kinh tế, vấn đề thừa

USD như giọt nước làm tràn ly nước. 

2. Tác động của lạm phát:

Lĩnh vực tiền tệ, tín dụng:

- Đối với các Ngân hàng kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, lạm phát tăng cao, sức

mua đồng tiền giảm xuống, đã ảnh hưởng xấu đến hoạt động huy động vốn, cho vay, đầu

tư và thực hiện các dịch vụ ngân hàng.

- Đối với hoạt động huy động vốn: do lạm phát tăng cao, việc huy động vốn của

các ngân hàng gặp nhiều khó khăn. Để huy động được vốn, hoặc không muốn vốn từ

ngân hàng mình chạy sang các ngân hàng khác, thì phải nâng lãi suất huy động sát với

diễn biến của thị trường vốn. Một cuộc chạy đua lãi suất huy động ngoài mong đợi tại

hầu hết các ngân hàng (17% – 18%/năm cho kỳ hạn tuần hoặc tháng), luôn tạo ra mặt

bằng lãi suất huy động mới, rồi lại tiếp tục cạnh tranh đẩy lãi suất huy động lên, có ngân

hàng đưa lãi suất huy động gần sát lãi suất tín dụng, kinh doanh ngân hàng lỗ lớn nhưng

vẫn thực hiện, gây ảnh hưởng bất ổn cho cả hệ thống ngân hàng thương mại.

- Lạm phát tăng cao, Ngân hàng Nhà nước phải thực hiện thắt chặt tiền tệ để giảm

khối lượng tiền trong lưu thông, nhưng nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp và cá nhân

kinh doanh vẫn rất lớn, các ngân hàng chỉ có thể đáp ứng cho một số ít khách hàng với

những hợp đồng đã ký hoặc những dự án thực sự có hiệu quả, với mức độ rủi ro cho

Đề tài 2 13

Page 14: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

phép. Mặt khác, do lãi suất huy động tăng cao, thì lãi suất cho vay cũng cao, điều này đã

làm xấu đi về môi trường đầu tư của ngân hàng, rủi ro đạo đức sẽ xuất hiện.

- Tính thanh khoản của các ngân hàng bị ảnh hưởng, rủi ro kỳ hạn và rủi ro tỷ giá

xảy ra do sức mua của đồng Việt Nam giảm, giá vàng và ngoại tệ tăng cao, việc huy

động vốn có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên thật sự khó khăn đối với mỗi ngân hàng, trong khi

nhu cầu vay vốn trung và dài hạn đối với các khách hàng rất lớn, vì vậy việc dùng vốn

ngắn hạn để cho vay trung và dài hạn trong thời gian qua tại mỗi ngân hàng là không

nhỏ.

- Do lạm phát cao, không ít doanh nghiệp, người dân thực hiện giao dịch hàng hóa,

thanh toán trực tiếp cho nhau bằng tiền mặt, nhưng lại khan hiếm tiền mặt. Theo điều tra

của Ngân hàng thế giới (WB), ở Việt Nam có khoảng 35% lượng tiền lưu thông ngoài

ngân hàng, trên 50% giao dịch không qua ngân hàng, trong đó trên 90% dân cư không

thanh toán qua ngân hàng. Khối lượng tiền lưu thông ngoài ngân hàng lớn, Ngân hàng

Nhà nước gặp khó khăn trong việc kiểm soát chu chuyển của luồng tiền này, các Ngân

hàng thương mại cũng khó khăn trong việc phát triển các dịch vụ phi tín dụng, đặc biệt là

dịch vụ thanh toán qua ngân hàng. Như vậy lạm phát tăng cao ã làm suy yếu, thậm chí

phá vỡ thị trường vốn, ảnh hưởng lớn ến hoạt ộng của các NHTM. Sự không ổn ịnh của

giá cả, bao gồm cả giá vốn, đã làm suy giảm lòng tin của các nhà đầu tư và dân chúng,

gây khó khăn cho sự lựa chọn các quyết định của khách hàng cũng như các thể chế tài

chính – tín dụng.

Lĩnh vực sản xuất: Lạm phát tăng cao đã làm giá đầu vào và đầu ra của các

nguyên vật liệu, sản phẩm biến động không ngừng tạo nên sự mất ổn định trong thị

trường, gây khó khăn không nhỏ đối với các Doanh nghiệp Việt Nam. Hơn nữa giá cả

tăng cao sẽ làm tăng chi phí sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của

các doanh nghiệp và toàn bộ nền kinh tế. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong tổng số gần

350.000 doanh nghiệp của Việt Nam hiện nay, khoảng 95% là Doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa, khoảng 20% doanh nghiệp khó có thể tiếp tục

hoạt động. Ngoài nhóm này, 60% thành viên hiệp hội đang chịu tác động của khó khăn

Đề tài 2 14

Page 15: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

kinh tế, nên sản xuất sút kém. Lạm phát đang làm các công ty không kiểm soát được chi

phí, mất thị trường và không đủ vốn để duy trì sản xuất. 20% còn lại là các công ty chịu

ít ảnh hưởng và vẫn trụ vững do trước nay ít phải nhờ đến nguồn vốn vay và được các

lãnh đạo có kinh nghiệm dẫn dắt. Số liệu điều tra của Viện Phát triển doanh nghiệp thuộc

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho thấy, ngay cả trong điều kiện

lạm phát, trên 90% doanh nghiệp nhỏ và vừa ngoài quốc doanh vẫn có nhu cầu vay vốn.

Tuy nhiên, chỉ hơn 10% được vay 100% theo nhu cầu. Như vậy 80% doanh nghiệp nhỏ

và vừa đang đứng trước nguy cơ phá sản. Vốn tiền thiếu, nhiều doanh nghiệp thực hiện

mua chịu, bán chịu, công nợ thanh toán tăng, thoát ly ngoài hoạt động. Tốc độ tăng

trưởng kinh tế nhìn chung thấp hơn so với năm 2007, tốc độ tăng trưởng của các thành

phần GDP cũng giảm so với năm trước. Đặc biệt, tốc độ tăng tích lũy tài sản cố định đã

giảm mạnh từ 24% xuống chỉ còn 4%. Trong khi đó, tỉ trọng hàng tồn kho đã tăng lên

5% so với tổng GDP, cao hơn mức thông thường của các năm trước khoảng 2%.

Lĩnh vực lưu thông: Lạm phát tăng cao đến 23% làm giảm giá trị đồng tiền trong

nước. Lạm phát cao khuyến khích các hoạt động đầu tư mang tính đầu cơ trục lợi hơn là

đầu tư vào các hoạt động sản xuất (ví dụ: khi có lạm phát, nếu ngân hàng không tăng lãi

suất tiền gửi thì dân chúng sẽ không gửi tiền ở ngân hàng mà tìm cách đầu cơ vào đất đai

khiến giá cả đất đai tăng cao...). Chính những hoạt động đầu cơ này lại càng làm cho thị

trường trở nên khan hiếm hàng hóa, dẫn đến mất cân bằng cung-cầu. Những mặt hàng

như thiết bị và đồ dùnggia đình tăng giá 8,36% so với năm 2007, giá mặt hàng may mặc

tăng 9,81%, đặc biệt trong lĩnh vực nhà ở và vật liệu xây dựng, giá tăng lên đến 22,39%

so với năm 2007. Tình hình này làm cho sức tiêu thụ hàng hóa trong nước có dấu hiệu

yếu dần.

Đối với những mặt hàng chịu ảnh hưởng lớn của yếu tố tâm lý như chứng khoán và

bất động sản thì giá cả của chúng lại giảm xuống rõ rệt. Xét thị trường chứng khoán năm

2008: Liên tục những phiên giảm giá của thị trường trong những tháng đầu năm 2008.

Trong quý II năm 2008 thị trường chứng khoán vừa khép lại một tuần giảm mạnh cả về

điểm số, giá chứng khoán và khối lượng giao dịch. Tại sàn Tp.HCM, chỉ còn 3,5 triệu Đề tài 2 15

Page 16: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

đơn vị, bằng phân nửa khối lượng những phiên gần đây và có giá trị 148 tỷ đồng. Chỉ số

VN-Index qua phiên này chính thức về mốc 500 điểm, giảm 7,61 điểm, còn 500,33 điểm.

HASTC-Index chỉ còn 154,23 điểm, giảm 3,19 điểm. Đúng như dự đoán, thị trường

chứng khoán đã xuống mức “đáy” 366 điểm vào ngày 20/6.

Tác động đến tình hình xã hội:

Lạm phát tăng cao không chỉ khiến cho người nông thôn gặp khó khăn mà ngay cả

những hộ gia đình ở thành thị với mức lương eo hẹp cũng phải điêu đứng. Thống kê của

quốc tế thì trên cả nước ta, tỉ lệ nghèo hóa hay tái nghèo hóa vào khoảng 50%. Nghiên

cứu thực nghiệm cho thấy:

- Người giàu thường có kiến thức và điều kiện tiếp cận với các công cụ tài chính để

có thể tự bảo vệ họ trước tác động của lạm phát.

- Người nghèo thường có tỷ lệ tiền mặt trong tổng tài sản cao (do không có điều

kiện chuyển đổi thu nhập thành các khoản đầu tư có thể bù đắp chi phí gây ra do trượt

giá) nên phải chịu tác động của lạm phát lớn hơn; phụ thuộc nhiều hơn vào những nguồn

thu nhập định trước như tiền lương, phúc lợi và trợ cấp xã hội… những nguồn thu nhập

thường không được tính trượt giá một cách đầy đủ và kịp thời, hay thậm chí không được

tính trượt giá. Do đó, lạm phát làm giảm thu nhập và tiền công thực tế của người nghèo

và góp phần làm tăng tỷ lệ thất nghiệp , khi lạm phát cao lại làm xói mòn lợi nhuận của

doanh nghiệp và giảm động cơ đầu tư. Một khi đầu tư giảm thì tỷ lệ thất nghiệp tăng lên

và điều đó làm giảm chất lượng cuộc sống của người dân. Ba nhóm người bị tác động

mạnh bởi lạm phát:

Những người về hưu: Do đồng lương hưu tương đối ổn định và chỉ được điều chỉnh

tăng lên đôi chút sau khi giá cả hàng hóa tăng gấp nhiều lần nên với những đồng lương

thực tế ít ỏi những người về hưu thường gặp rất nhiều khó khăn khi lạm phát tăng cao.

Những người gửi tiết kiệm bằng tiền: Khi lạm phát tăng cao, giá trị của đồng tiền

ngày càng giảm, mọi người cố gắng tiêu thụ càng nhanh số tiền mình có càng tốt, hoặc

Đề tài 2 16

Page 17: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

đổi nó sang ngoại tệ hay vàng, … những thứ có giá trị cất giữ lâu hơn. Còn đối với

những người gửi tiết kiệm bằng tiền, nhất là gửi dài hạn thì đồng tiền mất giá là một thiệt

hại lớn đối với tài sản tiền của họ.

Người nghèo: Đây chính là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong cuộc lạm phát

tăng cao do giá tăng, lương thực tế giảm xuống, tỉ lệ thất nghiệp tăng cao… Trong khi

các chính sách hỗ trợ của Chính phủ thì chưa sâu rộng để có thể hỗ trợ giúp đỡ người

nghèo tự thoát khỏi khó khăn.

3. Giải pháp

Trong bối cảnh nền kinh tế tiếp tục lạm phát ở mức cao, ngân hàng nhà nước

(NHNN) đã tích cực thực hiện việc rút bớt tiền ra khỏi nền kinh tế thông qua các công cụ

như: tăng thêm 1% tỉ lệ dự trữ bắt buộc (Quyết định số 187/QĐ-NHNN) ngày 16/1/2008;

phát hành tín phiếu NHNN bắt buộc 20.300 tỷ đồng kỳ hạn 1 năm, lãi suất 7,8%/năm

( quyết định số 364/ QĐ – NHNN ) ngày 13/2/2008 . Đặc biệt NHNN đã điều hành linh

hoạt các mức lãi suất chỉ đạo và đổi mới cơ chế điều hành lãi suất, có cả kết hợp biện

pháp trực tiếp là quy định trần lãi theo công điện số 2 để ổn định nhanh thị trường tiền tệ

bị xáo động bởi cuộc chạy đua lãi suất. Và chính phủ đã có một quyết định khá dứt khoát

khi ban hành Nghị quyết số 10/2008/ NQ-CP ngày 17/4/2008 về các biện pháp kiềm chế

lạm phát , ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và tăng trưởng bền vững với 8

nhóm giải phát :

Thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ.

Kiểm soát chặt chẽ, nâng cao hiệu quả chi tiêu công.

Tập trung sức phát triển sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ, bảo đảm cân

đối cung cầu về hàng hóa.

Đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát chặt chẽ nhập khẩu, giảm nhập siêu.

Triệt để thực hành tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng.

Tăng cường công tác quản lý thị trường chống đầu cơ buôn lậu và gian lận thương

mại, kiểm soát việc chấp hành pháp luật nhà nước về giá.

Đề tài 2 17

Page 18: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

Tăng cường các biện pháp hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất của nhân dân, mở

rộng việc thực hiện các chính sách về an sinh xã hội.

Đẩy mạnh công tác thông tin và tuyên truyền.

Chính phủ đã chọn chính sách tiền tệ làm trọng tâm cho việc kiềm chế lạm phát

Dự định triển khai gói kích cầu 6 tỷ USD

Không nằm ngoài dòng chảy kinh tế thế giới, ngày 24/12/2008, trong buổi họp báo

của Văn phòng Chính phủ, nhiệm vụ trọng tâm được Chính phủ đề ra là “ngăn chặn suy

giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng 6,5%, giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội”. Chính

phủ dự định triển khai gói kích cầu 6 tỷ USD, trong đó 1 tỷ USD dùng để hỗ trợ lãi suất

cho vay của các ngân hàng với mức 4%. Còn lại là chính sách dùng để hoãn, giảm thuế

cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, lạm phát ở nước ta còn xuất phát từ một số nguyên nhân sau: Tâm lý dám

đông bị kích động bởi các tin đồn thất thiệt và tình trạng đầu cơ trục lợi. Thêm vào đó,

thiên tai, dịch bệnh lây lan đã đẩy giá lương thực, thực phẩm tăng cao, gây náo loạn thị

trường. Thậm chí có cả nguyên nhân đã tích tụ từ lâu do đầu tư kém hiệu quả ( hệ số

ICOR tăng ), cuối cùng thể hiện ở chênh lệch tăng trưởng GDP và tăng cung tiền đã ngày

một giãn rộng trong vòng 3 năm qua. Trong khoảng thời gian 2 năm rưỡi, tính từ đầu

năm 2005 cho đến tháng 6/2006, GDP tăng 25% trong khi mức cung tiền mặt cho lưu

thông và tiền gửi ngân hàng đã tăng đến 110 %.tiền mặt cho lưu thông và tiền gửi ngân

hàng đã tăng đến 110 %.

4. Kết quả đạt được trong kiềm chế lạm phát năm 2008

- Đã triển khai khẩn trương và đồng bộ 8 nhóm giải pháp; trong đó, tập trung chỉ

đạo kiên quyết việc thắt chặt tiền tệ và tài khoá; đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu, kiểm

soát chặt chẽ nhập khẩu, hạn chế nhập siêu; tăng cường quản lý giá cả, ngăn chặn đầu cơ,

bình ổn thị trường.

- Điều hành thận trọng, linh hoạt các công cụ như lãi suất, dự trữ bắt buộc, tín phiếu

bắt buộc; điều chỉnh cơ cấu tín dụng, kiểm soát chặt việc cho vay kinh doanh bất động

sản, chứng khoán, vay tiêu dùng, tập trung vốn cho sản xuất và xuất khẩu, bảo đảm tính Đề tài 2 18

Page 19: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

thanh khoản của các ngân hàng và cả nền kinh tế; hạn chế tăng tổng phương tiện thanh

toán cả năm xuống còn khoảng 18% và tổng dư nợ tín dụng khoảng dưới 30% tăng

cường quản lý các ngân hàng thương mại, trợ giúp các ngân hàng yếu kém vượt qua khó

khăn; ban hành các quy định thích hợp để nâng cao hiệu quả, tính an toàn và cũng là tiêu

chí để cấp phép lập ngân hàng mới. Các ngân hàng thương mại nhà nước đã đóng góp

quan trọng vào việc thực hiện chính sách tiền tệ. Lãi suất ngân hàng ổn định hơn, đã và

đang giảm dần cùng với việc giảm của tốc độ tăng giá.

- Trước tình hình tỷ giá biến động rất phức tạp gây tâm lý bất ổn trong xã hội,

Chính phủ đã khẳng định không phá giá đồng tiền Việt Nam, công khai dự trữ ngoại hối,

áp dụng tỷ giá linh hoạt với biên độ phù hợp, can thiệp hợp lý, đủ mạnh vào quan hệ

cung cầu, đồng thời kiểm soát chặt kinh doanh ngoại tệ và giảm mạnh nhập siêu. Tỷ giá

giữa VNĐ với USD và các ngoại tệ khác đã ổn định trở lại.

II. Năm 2009:

Bước vào năm 2009, nền kinh tế nước ta tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Khủng hoảng tài chính của một số nền kinh tế lớn trong năm 2008 đã đẩy kinh tế thế giới

vào tình trạng suy thoái, làm thu hẹp đáng kể thị trường xuất khẩu, thị trường vốn, thị

trường lao động và tác động tiêu cực tới nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội khác của nước ta.

Ở trong nước, thiên tai dịch bệnh xảy ra liên tiếp trên địa bàn cả nước cũng đã gây ảnh

hưởng lớn đến sản xuất và đời sống dân cư.

Năm 2009, lạm phát tháng 12 cao hơn 6,52% so với cùng kỳ; lạm phát bình quân 12

tháng năm 2009 so với cùng thời kỳ năm 2008 cao hơn 6,88%. Như vậy, Chính phủ đã

kiềm chế lạm phát thành công, ở mức dưới 7%. Mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 6,5% và

CPI ở mức 7% đã thực sự giúp Chính phủ ổn định kinh tế vi mô và linh hoạt trong điều

hành chính sách tiền tệ.

1. Nguyên nhân:

- Do chi phí đẩy: Việc giá cả hàng hoá thế giới tiếp tục tăng ở mức cao cùng với

việc điều chỉnh tỉ giá USD/VND đã tác động tới nhiều loại hàng hoá nhập khẩu, hoặc

Đề tài 2 19

Page 20: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu. Tỷ giá USD/VND trong giai đoạn này cũng thay đổi

nhanh chóng. chỉ số giá USD đã tăng 10,7% trong vòng 1 năm, tính đến tháng 12/2009,

gây áp lực rất lớn lên giá hàng hóa nhập khẩu và các mặt hàng sử dụng nguyên liệu nhập

khẩu.

- Do cầu kéo:  Chính phủ đã sử dụng gói kích cầu đầu tiên có giá trị 17.000 tỷ đồng

để hỗ trợ lãi suất 4%/năm cho khoản vay ngân hàng bằng VND của doanh nghiệp, hộ sản

xuất bắt đầu thực hiện từ tháng 2/2009, đối với hầu hết các ngành, lĩnh vực cơ bản của

nền kinh tế.

2. Giải pháp

- Nhanh chóng đưa ra gói kích cầu đầu tiên giá trị 17.000 tỷ đồng. Sử dụng chính

sách tài khóa và chính sách tiền tệ một cách linh hoạt

3. Kết quả đạt được trong kiềm chế lạm phát năm 2009

- Lạm phát bình quân 12 tháng năm 2009 so với cùng thời kỳ năm 2008 cao hơn

6,88%.

- Năm 2009 khép lại với mức tăng CPI trong vòng kiểm soát, nhưng gạo và xăng

dầu, hai mặt hàng có quyền số lớn trong rỏ hàng hóa, dịch vụ tính CPI vẫn luôn là yếu tố

bất định trong năm qua.

- “Gói kích cầu” còn trực tiếp hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận được các nguồn vốn

ngân hàng với chi phí rẻ hơn, từ đó góp phần giảm giá, tăng cạnh tranh và tăng tiêu thụ

hàng hoá và dịch vụ trên thị trường. Giúp các ngân hàng cải thiện hoạt động huy động và

cho vay tín dụng do không phải hạ thấp lãi suất huy động, vừa mở rộng đầu ra nhờ không

phải nâng lãi suất cho vay dễ làm thu hẹp cầu tín dụng trên thị trường. 

4. Hạn chế

- Theo các chuyên gia, gói kích cầu kinh tế thứ nhất của Chính phủ đã có hiệu quả

tích cực góp phần giải quyết được một số vấn đề trước mắt về tăng trưởng và ổn định

kinh tế vĩ mô trong năm 2009 nhưng những hệ quả tiêu cực mà nó để lại tương đối dài cả

đối với khả năng tăng trưởng bền vững cũng như khả năng ổn định kinh tế vĩ mô.

Đề tài 2 20

Page 21: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

- Các cân đối vĩ mô xấu đi nhiều với thâm hụt thương mại và thâm hụt NSNN quá

lớn, ICOR quá cao, nợ Chính phủ và nợ nước ngoài đang tiến tới giới hạn mất an toàn,

thanh khoản của hệ thống tài chính ngân hàng thiếu vững chắc,… gây áp lực lớn lên lãi

suất và tỷ giá hối đoái. Điều này chắc chắn ảnh hưởng không chỉ tới thị trường tài chính

tiền tệ, mà còn tới thị trường giá cả hàng hoá dịch vụ thông thường. (ICOR là một chỉ số

cho biết muốn có thêm một đơn vị sản lượng trong một thời kỳ nhất định cần phải bỏ ra

thêm bao nhiêu đơn vị vốn đầu tư trong kỳ đó. Đây là tập hợp các chữ cái đầu của cụm

từ tiếng Anh Incremental Capital - Output Ratio. Trong tiếng Việt, ICOR còn được gọi

là hệ số sử dụng vốn, hay hệ số đầu tư tăng trưởng, hay tỷ lệ vốn trên sản lượng tăng

thêm, v.v...)

III. Năm 2010

- Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12 tăng tới 1,98% so với tháng trước đã kéo chỉ

số chung của cả năm vọt lên mức 2 con số: 11,75%.

- Chỉ số CPI bình quân 2010 tăng 9,19% so với năm 2009.

1. Nguyên nhân:

Yếu tố “cầu kéo”:

- Năm 2009 kiềm chế lạm phát ở mức một con số đã cho thấy nền kinh tế có dấu

hiệu phục hồi. Nhu cầu tiêu dùng cũng như sản xuất đã tăng trở lại. Khi cầu tăng giúp

kích thích nền kinh tế xong cũng làm cho giá cả tăng trở lại.

- Cán cân thương mại của nước ta đã thâm hụt lớn kéo dài trong nhiều năm và có

dấu hiệu phục hồi trong năm 2009 xong sự nới lỏng của chính sách tiền tệ và chính sách

tài khóa theo chương trình kích thích kinh tế đã đẩy mạnh nhập khẩu, góp phần làm thâm

hụt cán cân thương mại lớn.

- Tỷ giá hối đoái biến động, VNĐ mất giá làm nhu cầu tích trữ vàng, đô la tăng là

một phần đẩy lạm phát lên cao.

Yếu tố chi phí đẩy:

- Chỉ số giá tiêu dùng tháng 12 và cả năm 2010 tăng ngoài dự kiến là do tác động

tương hỗ phức tạp, cùng lúc của nhiều nguyên nhân khác nhau. Điển hình là do dịch

Đề tài 2 21

Page 22: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

bệnh trên gia súc và gia cầm trên cả nước chưa được khống chế, tốc độ tái đàn sau dịch

bệnh còn chậm, thiên tai nặng nề, mặt bằng giá lương thực thế giới tăng cao…

- Ngoài ra, chỉ số giá tăng còn do việc sử dụng nguồn vốn đầu tư không hiệu quả

kéo theo chính sách tiền tệ phải đáp ứng; giá nguyên vật liệu cơ bản phục vụ tăng trưởng

kinh tế như xăng dầu, phôi thép, ximăng, phân hóa học nhập khẩu tăng gần 30% tác động

vào giá thị trường trong nước…

- Năm 2010 chính phủ tăng lương tối thiểu, tuy nhiên trước khi tiền lương được

chính thức tăng lên thì thông tin tăng lương cũng đã đẩy giá các mặt hàng thiết yếu lên

cao.

Yếu tố tiền tệ:

- Dòng ngoại tệ (đầu tư trực tiếp nước ngoài, kiều hối, đầu tư gián tiếp nước ngoài)

đổ vào Việt Nam lớn đã gây sức ép mạnh mẽ buộc Ngân hàng Nhà nước phải mua ngoại

tệ vào để đảm bảo tỷ giá USD/VND. Vì vậy, cung tiền ra nền kinh tế cũng tăng lên tương

ứng.

- Việc bơm tiền ra để đầu tư kích thích nền kinh tế tăng trưởng năm 2009 đã gây ra

sức ép lạm phát trong năm 2010.

- Trong ngắn hạn tín dụng có vai trò nhất định đối với tăng trưởng kinh tế, nhưng

ảnh hưởng của tín dụng đối với lạm phát cũng không nhỏ.

2. Một số giải pháp đưa ra cho năm 2011

- Việt Nam cần chú ý hơn đến đảm bảo yêu cầu cạnh tranh kinh tế thị trường đầy đủ

có sự kiểm soát có hiệu lực, hiệu quả của Nhà nước; nhất là các lĩnh vực chưa tự do hóa

và các DNNN thúc đẩy căn bản hơn và nhanh hơn quá trình cải thiện môi trường kinh

doanh, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân đầu tư, phát triển sản

xuất kinh doanh; cần cân nhắc hợp lý hơn thời điểm và mức tăng giá các mặt hàng điện,

than...tăng cường hoạt động kiểm toán, giám sát, kiểm soát và xử lí sự độc quyền và các

vi phạm về giá từ phía các DN và các bên có liên quan, đồng thời, cần quan tâm hơn đến

sự đủ đầy của các kho dự trữ quốc gia phòng khi "trái nắng, trở giời".

Đề tài 2 22

Page 23: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

- Cần chủ động, linh hoạt, thận trọng  và phối hợp đồng bộ các công cụ và hoạt

động quản lý nhà nước, giữa yêu cầu thắt chặt với nới lỏng tài chính-tiền tệ, đảm bảo an

toàn và hiệu quả vốn đầu tư; kiểm soát chặt chẽ thâm hụt NSNN, nợ công, đầu tư nhà

nước, lãi suất, tỷ giá, mức tăng tổng phương tiện thanh toán và tín dụng phù hợp với các

cân đối vĩ mô, đảm bảo khả năng an toàn thanh toán đối với nền kinh tế; chuyển dịch

mạnh cơ cấu tín dụng về đối tượng và điều kiện tín dụng cụ thể, cả theo ngành, lĩnh vực,

địa bàn, đáp ứng vốn cho các nhu cầu vay để sản xuất kinh doanh có hiệu quả, tập trung

các nguồn vốn cho vay định hướng và thúc đẩy tái cấu trúc kinh tế và doanh nghiệp theo

hướng  phát triển dựa trên năng suất, chất lượng và hiệu quả, trên cơ sở phát huy lợi thế

so sánh chung của đất nước, của ngành và đơn vị mình theo nguyên tắc thị trường, tham

gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, đáp ứng cả thị trường trong nước và nước ngoài, ưu

tiên cho thu mua, chế biến và xuất khẩu nông sản, đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng có

lợi thế cạnh tranh  và có hàm lượng chế biến cao, hạn chế nhập khẩu những mặt hàng

tiêu dùng xa xỉ, không thiết yếu hoặc trong nước có thể sản xuất thay thế; cân bằng hơn

giữa cho vay đầu tư xuất khẩu với cho vay phát triển thị trường trong nước; hạn chế cho

vay các nhu cầu vốn thuộc các lĩnh vực phi sản xuất; Kiểm soát chặt chẽ nợ quá hạn,

nhất là nợ xấu, đảm bảo an toàn hệ thống tài chính, tiền tệ; Trong bất luận trường hợp

hợp nào cũng không dùng biện pháp phát hành-lạm phát để bù đắp thiếu hụt NSNN...

- Cần kiện toàn tổ chức và nâng cao chất lượng công tác tham mưu về chính sách

phát triển kinh tế, các hoạt động quản lý hành chính nhà nước, điều tiết thị trường và

thực hiện quyền chủ sở hữu nhà nước, cũng như nâng cao năng lực quản lý và hiệu quả

đầu tư nhà nước; tăng cường công tác thông tin, dự báo và phản biện chính sách xã hội

trước các biến động nhanh chóng của thị trường, nhất là mặt trái của những chính sách

đang và sẽ triển khai.

IV. Năm 2011

- Trong bối cảnh lạm phát tăng vọt, đầu tư công tràn lan kém hiệu quả và các "đầu

tàu" của nền kinh tế đầu tư ồ ạt ra ngoài ngành, Nghị quyết 11 (ngày 24/2/2011) của

Đề tài 2 23

Page 24: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

Chính phủ được coi như một phát súng lệnh để tổng rà soát và tái cơ cấu lại hoạt động

của nền kinh tế, ổn định vĩ mô.

- Việc thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, chính sách tài khóa thắt chặt, cắt giảm

đầu tư công, kiềm chế nhập siêu... và đảm bảo an sinh xã hội theo Nghị quyết 11 đã được

thể hiện xuyên suốt trong điều hành vĩ mô của Chính phủ năm 2011. Mặc dù lạm phát

vẫn cán mốc trên 18% nhưng những dấu hiệu cải thiện vĩ mô rõ rệt vào thời điểm cuối

năm cũng như các định hướng tái cấu trúc kinh tế, cắt giảm lãi suất, thoái vốn ngoài

ngành, tăng hiệu quả đầu tư công.

-  Tháng cuối cùng trong năm, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả nước tăng 0,53%, đẩy

CPI cả năm tăng 18,58% so năm 2010. So cùng kỳ tháng 12/2010, CPI cả nước tăng

18,13%. 

1. Nguyên nhân

Yếu tố “cầu kéo”:

- Lý do cơ bản nhất để lạm phát bộc lộ mạnh vào những năm gần đây là quá trình

phát triển kinh tế dựa vào đầu tư và tình trạng kém hiệu quả trong việc sử dụng vốn trong

suốt cả thập kỷ qua. Hiện tượng này phổ biến cả trong khu vực doanh nghiệp nhà nươc

(DNNN) và khối doanh nghiệp tư nhân/ nước ngoài (DNTN). 

-  Giá vàng liên tiếp thiết lập kỷ lục

Yếu tố chi phí đẩy

- Đầu năm 2011, tình hình kinh tế thế giới có nhiều diễn biến phức tạp: lạm phát

tăng, giá dầu thô, giá nguyên vật liệu cơ bản đầu vào của sản xuất, giá lương thực, thực

phẩm và giá vàng trên thị trường thế giới tiếp tục xu hướng tăng cao đã tác động không

nhỏ đến nền kinh tế trong nước. 

- Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tăng giá 2 lần (ngày 24/2 và ngày 29/3), mỗi

lít xăng tăng khoảng 30%, dầu tăng khoảng 38% đã tác động trực tiếp tăng chỉ số giá

nhóm giao thông vận tải và gián tiếp nhiều vòng đến hoạt động sản xuất của các lĩnh vực

khác.

Đề tài 2 24

Page 25: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

-  Giá điện cho sản xuất và sinh hoạt cũng được điều chỉnh tăng khoảng 15,3% áp

dụng từ 1/3.

Yếu tố tiền tệ:

- Việc phát triển dựa trên đầu tư khiến lượng cung tiền trong nền kinh tế liên tục

tăng với tốc độ chóng mặt. So với 5 năm trước, VND mất giá gần một nửa. CPI của năm

2011 bằng 1,96 lần năm 2006, tức là 100 VND của năm 2011 chỉ bằng 50,1 VND của

năm 2006. So với 10 năm trước, giá trị VND chỉ còn bằng hơn một phần ba. CPI của

năm 2011 bằng 2,58 lần so vơi CPI của năm 2011, tức là 100 VND của năm 2011 chỉ

bằng 38,6 VND của năm 2001.

- Việc tăng cung tiền với gia tốc lớn như vậy trong khi thực lực của nền kinh tế

không mạnh, hiệu quả sử dụng vốn thấp khiến lượng hàng hóa sản xuất ra không tăng

cùng nhịp với tăng cung tiền. Từ đó tất yếu dẫn tới giá cả leo thang – hay nói cách khác

là VNĐ mất giá.

- Ngoài ra, việc tăng lương tối thiểu cũng là nguyên nhân gây ra lạm phát.

2. Các biện pháp chính phủ áp dụng

- Nghị quyết 11 xuất hiện từ tháng 4 năm 2011 với mục tiêu là tấn công trực diện

vào cơn bão lạm phát với hai gọng kìm thắt chặt chính sách tài khóa qua cắt giảm đầu tư

công và thắt chặt tiền tệ qua hạn chế tăng trưởng tín dụng, đặc biệt là tín dụng cho khu

vực phi sản xuất. Với các giải pháp cụ thể là:

(i) Chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng;

(ii) Chính sách tài khóa thắt chặt, cắt giảm đầu tư công, giảm bội chi ngân sách nhà

nước;

(iii) Thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, khuyến khích xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu,

sử dụng tiết kiệm năng lượng;

(iv) Điều chỉnh giá điện, xăng dầu gắn với hỗ trợ hộ nghèo;

(v) Tăng cường bảo đảm an sinh xã hội.

- Chính phủ là bắt tay vào vực dậy hệ thống ngân hàng. Quá trình này được khởi

động... từ chính sách áp trần lãi suất 14% của Ngân hàng Nhà nước. 

Đề tài 2 25

Page 26: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

- Chính phủ còn đưa ra thêm hai trọng điểm khác là cải cách doanh nghiệp nhà nước

và cải cách về đầu tư công. 

V. Năm 2012

- Chỉ số giá tiêu dùng tháng 12/2012 tăng 0,27% so với tháng trước và tăng 6,81%

so với tháng 12/2011. Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm 2012 tăng 9,21% so với bình

quân năm 2011.

1. Nguyên nhân

Yếu tố “cầu kéo”

- CPI tăng chủ yếu do tác động của nhóm thuốc và dịch vụ y tế và nhóm giáo dục.

- Sự ổn định của lạm phát năm 2012 là kết quả và chịu sự chi phối rất lớn của sự

tăng chậm lại rõ rệt của tổng cầu, cả tổng cầu tiêu dùng và tổng cầu đầu tư, cả tổng cầu

trong nước và xuất khẩu.

Yếu tố chi phí đẩy:

-  Trong đó, cước vận tải năm 2012 tăng 13,2% so với năm trước với mức tăng giá

cước tại dịch vụ vận tải hàng hóa là 7,82%. Chỉ số giá cước vận tải đường sắt năm 2012

tăng 15,49% so với năm 2011; đường bộ và xe buýt tăng 9,98%; đường thủy tăng 7,84%;

đường hàng không tăng 31,97%; 

- Chỉ số giá nguyên, nhiên, vật liệu dùng cho sản xuất năm 2012 tăng 9,04% so với

năm 2011.

- Với mức tăng tổng cộng tới 14,4%, đưa giá xăng dầu lên mức cao kỷ lục từ trước

tới nay. 

2. Các biện pháp chính phủ áp dụng

- Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 25/2012/CT – TTg ngày 26/9/2012 tăng

cường công tác quản lý, điều hành và bình ổn giá những tháng cuối năm 2012 với nội

dunng chủ yếu là giãn tiếp độ điều chỉnh tăng giá điện và dịch vụ y tế.

- Chỉ nhờ sự chỉ đạo kiên quyết và kịp thời của Chính phủ và thị trường giá cả quí

IV/2012 đã nhanh chóng ổn định trở lại và nguy cơ tái lạm phá cao đã bị đẩy lùi. Chỉ số

giá tiêu dùng 3 tháng cuối năm 2012 tăng chậm trở lại, góp phần tích cực vào thành tích

Đề tài 2 26

Page 27: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

CPI cả năm tăng 6,81% so với cuối năm trước và bình quân cả năm tăng 9,21% - đạt mục

tiêu kiềm chế lạm phát đặt ra từ đầu năm.

- Kiềm chế lạm phát năm 2012 còn được sự hỗ trợ của ổn định tỷ giá hối đoái suốt

cả năm 2012 với tỷ giá hối đoái liên ngân hàng cố định ở mốc 20.828 VND/USD. Chỉ số

giá vàng tháng 12/2012 chỉ tăng 0,4% so với năm trước, bình quân cả năm tăng 7,83% và

chỉ số giá đô la Mỹ thậm chí còn giảm 0,96% và bình quân cả năm tăng có 0,18%.

- Song song với chính sách ổn định tỷ giá hối đoái, chính sách tiền tệ và tín dụng

ngân hàng thận trọng đã góp phần tích cực vào kiềm chế lạm phát năm 2012. Mặt bằng

lãi suất cũng được kéo giảm xuống rõ rệt trong năm 2012 nhằm ổn định thị trường tiền tệ

ngân hàng.

- Chính sách tài khóa năm 2012 tuy chưa thật sự thắt chặt nhằm kiềm chế lạm phát

song cũng không nới lỏng chi tiêu NSNN để có thể gây ra lạm phát cao.

- Đầu tư công năm 2012 cũng được quản lý chặt chẽ hơn theo chỉ thị 1792/2011/CT

– TTg ngày 15/10/2011 về tăng cường quản lý đầu tư vốn NSNN và vốn trái phiếu chính

phủ.

Lạm phát 2012 ở mức thấp một con số, xong ở trong đó có những nguy cơ bất ổn

về tình hình kinh tế, nguy cơ suy thoái kinh tế được đặt ra do việc GDP tăng thấp hơn

CPI.

VI. Năm 2013

- Tổng cục Thống kê đang tổ chức họp báo công bố số liệu tình hình kinh tế xã hội

năm 2013, theo đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12/2013 tăng 0,51% so với tháng

trước và tăng 6,04% so với tháng 12/2012.

- Đây là năm có chỉ số giá tiêu dùng tăng thấp nhất trong 10 năm trở lại đây. Chỉ số

giá tiêu dùng bình quân năm 2013 tăng 6,6% so với bình quân năm 2012.

1. Nguyên nhân

- CPI năm nay tăng do một số nguyên nhân chủ yếu: Giá một số mặt hàng và dịch

vụ do Nhà nước quản lý được điều chỉnh theo kế hoạch và theo cơ chế thị trường. Cụ thể,

trong năm có 17 tỉnh, thành phố điều chỉnh giá dịch vụ y tế làm cho CPI của nhóm thuốc

Đề tài 2 27

Page 28: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

và dịch vụ y tế tăng tới 18,97% so với tháng 12 năm trước, đóng góp vào chỉ số chung cả

nước gần 1,1%. Các địa phương cũng tiếp tục thực hiện lộ trình tăng học phí làm làm

CPI nhóm giáo dục tăng 11,71%, đóng góp vào chỉ số chung cả nước tăng khoảng gần

0,7%.

- Giá xăng dầu dù được điều chỉnh tăng và giảm nhưng tựu chung lại vẫn tăng và cả

năm thực tế đã tăng giá 2,18%, góp tăng CPI chung cả nước 0,08%. Giá điện năm qua

thực tế đã được điều chỉnh tăng 10%, đẩy CPI chung tăng khoảng 0,25%. Bên cạnh đó,

giá gas cả năm tăng gần 5%, đóng góp vào CPI cả nước với mức tăng 0,08%...

- Nhu cầu hàng hóa tiêu dùng của dân cư và tiêu dùng cho sản xuất tăng vào dịp

cuối năm; Ảnh hưởng của thiên tai, mưa bão...

- CPI cuối năm 2013 còn chịu thêm áp lực từ sự mất cân đối thu - chi ngân sách nhà

nước các cấp, với mức bội chi trong 8 tháng qua đã lên tới hơn 100.000 tỷ đồng (tính đến

ngày 15/8 tổng thu ngân sách nhà nước ước đạt 461 nghìn tỷ đồng, bằng 56,5% dự toán

năm; tổng chi ngân sách Nhà nước từ đầu năm đến ngày 15/8/2013 ước tính đạt 563

nghìn tỷ đồng, bằng 57,6% dự toán năm); trong khi trái phiếu Chính phủ đang ế hơn so

với đầu năm. 

- Năm 2013 tăng lương tối thiểu.

-  CPI năm 2013 tăng thấp chủ yếu do vụ Đông-Xuân, vụ Hè-Thu năm nay được

mùa trên cả nước nên nguồn cung lương thực dồi dào, cùng với đó là sức mua phục hồi

chậm, tổng cầu thấp. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội năm 2013

ước tăng 12,6%, loại trừ yếu tố giá chỉ tăng 5,6%, thấp hơn so với năm 2012 (tăng 6,2%).

Trong khi đó, các doanh nghiệp bị tồn đọng sản phẩm. 

- CPI cũng được níu kéo bởi giá một số hàng hóa Việt Nam có kim ngạch xuất,

nhập khẩu lớn và giá lương thực, thực phẩm có xu hướng giảm

2. Các biện pháp chính phủ áp dụng giúp CPI năm 2013 ở mức thấp

- Bên cạnh những nguyên nhân vừa đề cập ở trên, nguyên nhân cơ bản có tính chất

quyết định đó chính là kết quả điều hành chính sách kịp thời của Chính phủ. Theo đó, các

cấp, các ngành triển khai quyết liệt các biện pháp, chính sách có hiệu quả về tăng cường

Đề tài 2 28

Page 29: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

quản lý giá thị trường, cung cầu hàng hóa, chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái; bình ổn

thị trường giá cả, kiềm chế tốc độ tăng CPI và kiềm chế lạm phát những tháng cuối năm

2013. 

- Trong năm, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá,

thị trường vàng linh hoạt và hiệu quả cũng đóng góp vào mục tiêu kiềm chế lạm phát.

- Để kiềm chế CPI không quá một con số, theo chỉ đạo của Chính phủ, các sở, ban,

ngành chức năng cần theo dõi sát tình hình giá cả thị trường và diễn biến chỉ số giá tiêu

dùng (CPI) tại địa phương, kịp thời có biện pháp bình ổn giá theo quy định của pháp luật

kiềm chế tốc độ tăng CPI của địa phương; tiếp tục chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra,

kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật về giá, thuế, phí trên địa bàn; xử lý

nghiêm những đơn vị, cá nhân có hành vi vi phạm, lợi dụng thời gian cao điểm để tăng

giá, phí tùy tiện, trái pháp luật hoặc tăng giá dây chuyền khi yếu tố hình thành giá không

có biến động lớn; đặc biệt, cần kiểm soát chặt chẽ phương án, lộ trình thời gian điều

chỉnh giá đối với hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, đặt hàng giao kế hoạch, hay

được mua sắm từ nguồn ngân sách địa phương; hàng hóa, dịch vụ còn được trợ cước, trợ

giá theo thẩm quyền… bảo đảm hạn chế thấp nhất tác động đến tốc độ tăng CPI năm

2013.

- Thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ theo các Nghị quyết 01 và Nghị quyết 02,

cùng lúc giảm nhẹ cả ba gánh nặng của năm tài chính, vốn và thể chế nhằm góp phần tạo

thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận được với nguồn vốn và tiết giảm được chi phí đầu

vào, chi phí lưu kho, lưu bãi, giảm áp lực tăng giá đầu ra, góp phần bảo đảm cân đối

cung cầu hàng hóa, dịch vụ; tăng cường phối hợp chặt chẽ với các ngành, lực lượng chức

năng có liên quan chống buôn lậu, gian lận thương mại; ổn định tỷ giá và thị trường

ngoại hối theo mục tiêu, kéo giá vàng trong nước sát với giá vàng thế giới; đảm bảo cân

đối thu chi, thu đúng, thu đủ, ngăn chặn tình trạng gian lận, trốn thuế và lãng phí.

VII. Nhìn lại lạm phát của nước ta qua 5 năm từ 2009 đến 2013

Đề tài 2 29

Page 30: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

Năm 2013 là năm đầu tiên CPI phá vỡ chu kỳ “hai năm cao, một năm thấp” đã diễn ra

trong 9 năm trước đây. Diễn biến trên của CPI là thành công nổi bật của năm 2013. Điều

đó lại càng có ý nghĩa khi tăng trưởng kinh tế cũng cao hơn năm trước, theo mục tiêu

tổng quát mà Nghị quyết của Quốc hội đề ra (lạm phát thấp hơn, tăng trưởng cao hơn

năm trước). Nhìn lại diễn biến của lạm phát từ sau khủng hoảng kinh tế năm 2008, bắt

đầu từ năm 2009 đã cho thấy nỗ lực của chính phủ trong việc kiềm chế lạm phát, ổn định

kinh tế vĩ mô. Các gói kích cầu, các công cụ chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ đã

được chính phủ áp dụng một cách linh hoạt và đạt được kết quả nhất đinh.

Tuy nhiên, nền kinh tế có chuyển biến, tăng trưởng còn chậm, chưa chắc, nhất là

công nghiệp và nông nghiệp. Lạm phát tuy giảm nhung nguy cơ tiềm ẩn còn cao. Yếu

tố cơ bản của lạm phát mới chỉ được cải thiện bước đầu, chủ yếu do chuyển dịch cơ cấu

nguồn vốn đầu tư có hiệu quả cao/thấp khác nhau, do chuyển dịch cơ cấu lao động có

năng suất lao động cao/thấp khác nhau, chứ chưa dựa nhiều vào ứng dụng và đổi mới

khoa học kỹ thuật-công nghệ để tăng phần đóng góp vào tăng trưởng của yếu tố năng

suất tổng hợp (TFP). 

Trong tương lai, để kiểm soát được lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và phục

hồi tăng trưởng ở trong nước, theo các nhà kinh tế, chúng ta nên có một số giải pháp sau:

-  Thực hiện đồng bộ các giải pháp cả về tài chính, tiền tệ, giá cả và các giải pháp bổ

trợ khác. Cần có sự phối hợp chặt chẽ, ăn khớp giữa 2 cơ quan thực hiện chức năng quản

lý Nhà nước về tài chính, tiền tệ, giá cả, là Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước. Đảm

bảo phát huy ảnh hưởng tích cực lẫn nhau giữa các công cụ, giảm thiểu những tác động

trái chiều, triệt tiêu lẫn nhau giữa công cụ tài chính và công cụ tiền tệ.

- Tái cơ cấu đầu tư đảm bảo phát triển các ngành then chốt chủ đạo tăng tính chủ

động cho nền kinh tế, ngành và doanh nghiệp, tạo đà tăng trưởng bền vững; tăng khả

năng cạnh tranh của những sản phẩm chủ yếu, sản phẩm xuất khẩu chủ đạo, giảm nhập

siêu, giảm tác động của giá cả nước ngoài đến lạm phát trong nước.

Đề tài 2 30

Page 31: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

- Thực hiện chính sách tài khóa thắt chặt, hiệu quả. Tăng cường quản lý thu ngân

sách Nhà nước, tăng cường quản lý đầu tư từ ngân sách Nhà nước, đẩy mạnh các biện

pháp tiết kiệm chi, giám sát chặt chẽ và cơ cấu lại nợ công.

- Hoàn thiện cơ chế quản lý giá, đảm bảo kiểm soát được giá cả các mặt hàng thiết

yếu, vật tư, nguyên liệu chiến lược; chống độc quyền, lũng đoạn thị trường.

- Xác định khuôn khổ điều hành chính sách tiền tệ phù hợp với từng giai đoạn nhằm

kiềm chế lạm phát. Hoàn thành mục tiêu chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát. Đổi

mới và nâng cao hiệu quả sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ.

- Áp dụng mô hình kinh tế lượng để phân tích dự báo lạm phát.

- Triển khai thực hiện tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, nâng cao năng lực tài chính

và chất lượng hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Đề tài 2 31

Page 32: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

PHẦN III. KẾT LUẬN

Một nền kinh tế khỏe mạnh là nền kinh tế có mức lạm phát vừa phải, tốc độ tăng

lạm phát nhỏ hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, để kiềm chế lạm phát, ổn định kinh

tế vĩ mô, đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế, an sinh xã hội, thực hiện công nghiệp hóa –

hiện đại hóa của nước ta trong thời gian tới, Đảng và Nhà nước cần hoàn thiện các chính

sách, thể chế, kỹ năng ứng phó với lạm phát do tác động từ bên ngoài, xây dựng một nền

kinh tế khỏe mạnh từ bên trong. Lạm phát cũng không phải hoàn toàn xấu mà nó cũng có

những ưu điểm. Có nghĩa là khi nền kinh tế phát triển có hiệu quả, tiến bộ kỹ thuật được

áp dụng tích cực, cơ cấu kinh tế được đổi mới nhanh chóng và đúng hướng thì lạm phát

là một công cụ để tăng trưởng kinh tế, chống suy thoái. Vì vậy chúng ta cần phải kiềm

chế lạmphát ở mức có thể chấp nhận được hay lạm phát cân bằng và có dự tính tạo điều

kiện trở thành động lực thúc đẩy quá trình phát triển.

Trong khuân khổ đề tài thảo luận của nhóm, do trình độ hạn chế, kiến thức về kinh tế

chưa hoàn thiện, chắc chắn đề tài còn gặp nhiều sai sót, khuyết điểm và chưa đầy đủ, còn

thiếu sót. Nhóm 6 rất mong nhận được sự giúp đỡ của cô để bài thảo luận của nhóm được

hoàn thiện hơn.

Trong quá trình tìm hiểu thảo luận đề tài, nhóm đã tham khảo các tài liệu sau:

1. Giáo trình kinh tế vĩ mô

2. Tạp chí Đảng cộng sản (http://www.tapchicongsan.org.vn).

3. Số liệu từ tổng cục thống kê (http://www.gso.gov.vn).

4. Tham khảo từ báo điện tử (http://www.cafe.vn)

5. Báo dân trí (http://www.dantri.com.vn).

Và ngoài ra còn tham khảo một số tài liệu và bài báo trên mạng internet.

Đề tài 2 32

Page 33: Phân tích tình hình làm phát của Việt Nam trong 5 năm gần đây

NHÓM 6 – Lớp học phần: 1412MAEC0111

Đề tài 2 33