PINOTXOREN PINOTXOREN ABENTURAKABENTURAK

Carlo CollodiCarlo Collodi

SARRERASARRERA

Idazlea:Idazlea: Carlo Collodi (Carlo Lorenzini) Carlo Collodi (Carlo Lorenzini)

Hizkuntza:Hizkuntza: Italiera (260 hizkuntza/187 edizio) Italiera (260 hizkuntza/187 edizio)

Mendea:Mendea: XIX. mendearen bukaeran (1883) XIX. mendearen bukaeran (1883)

IlustratzaileakIlustratzaileak:: Enrico Mazzanti Enrico Mazzanti

Carlo ChiostriCarlo Chiostri

Generoa:Generoa: Fantasiazkoa eta abenturazkoa Fantasiazkoa eta abenturazkoa

Carlo Collodi (1826-Carlo Collodi (1826-18901890))

- - 1826:1826: Florentzian jaio zen. Florentzian jaio zen.

- Collodiko eskolan ikasi zuen eta gero seminarioan.- Collodiko eskolan ikasi zuen eta gero seminarioan.

- - 18431843: erretorika eta filosofia ikasi zuen.: erretorika eta filosofia ikasi zuen.

- - 18441844: liburu-dendan lan egin zuen.: liburu-dendan lan egin zuen.

- - 18481848: Indenpendentziako lehenengo guda eman zen.: Indenpendentziako lehenengo guda eman zen.

- - 18501850: “Scaramuccia” egunkarian lan egin zuen.: “Scaramuccia” egunkarian lan egin zuen.

Idazlea:

- - 18591859: Independentziako bigarren guda eman : Independentziako bigarren guda eman

zen.zen.

- - 18751875: Zenbait egunkarietan parte hartu zuen.: Zenbait egunkarietan parte hartu zuen.

- - 18761876: Haurrentzat zuzendutako bere lehenengo : Haurrentzat zuzendutako bere lehenengo

liburua.liburua.

- - 18831883: “ Le avventure di Pinocchio. Storia di un : “ Le avventure di Pinocchio. Storia di un

burattino” (Pinotxoren abenturak”).burattino” (Pinotxoren abenturak”).

- - 18901890: Florentzian hil zen.: Florentzian hil zen.

TESTUINGURU TESTUINGURU HISTORIKOAHISTORIKOA

- - XIX. Mende hasieran, Italia zortzi estatutan banatua XIX. Mende hasieran, Italia zortzi estatutan banatua

zegoen.zegoen.

-.Mazzinik “Joven Italia” taldea sortu zuen Italia bateratzeko.-.Mazzinik “Joven Italia” taldea sortu zuen Italia bateratzeko.

- 1831. urtean, Literatur iraultza eman zen .- 1831. urtean, Literatur iraultza eman zen .

- 1843. urtean prentsaren askatasuna (Libertad de prensa) - 1843. urtean prentsaren askatasuna (Libertad de prensa)

eman zen.eman zen.

- 1848. urtean I Gerra Independentistan parte hartu zuten - 1848. urtean I Gerra Independentistan parte hartu zuten

Collodi eta bere anaiak. Collodi eta bere anaiak.

--1859. urtean II. Gerra Independentista eman zen, biek 1859. urtean II. Gerra Independentista eman zen, biek

bertan parte hartu zuten. bertan parte hartu zuten.

- 1861. urtean Napoleonek Italia konkistatu eta Italiako - 1861. urtean Napoleonek Italia konkistatu eta Italiako

mapa geografikoa aldatu zuen. mapa geografikoa aldatu zuen.

- Italia batu egin zen. - Italia batu egin zen.

-1890. urtean Collodi hil egin zen eta ezkertiarrek -1890. urtean Collodi hil egin zen eta ezkertiarrek

monarkia-kostituzionala onartu behar izan zuten. monarkia-kostituzionala onartu behar izan zuten.

OBRAKOBRAK- - 1848: “Il Lampione"(1859)1848: “Il Lampione"(1859)

- 1856: "Un romanzo in vapore" - 1856: "Un romanzo in vapore"

"Il viaggio per l'Italia di Giannettino""Il viaggio per l'Italia di Giannettino"

- 1876: "I racconti delle fate”- 1876: "I racconti delle fate”

- 1880: “Macchiette”- 1880: “Macchiette”

- - 1883: “ Le avventure di Pinocchio. Storia 1883: “ Le avventure di Pinocchio. Storia di un burattino”di un burattino”

- 1887: “Storie allegre”- 1887: “Storie allegre”

Enrico Mazzanti (1850-1910Enrico Mazzanti (1850-1910))

- - 1850. urtean Florentzian jaio zen eta ingenieritza ikasi zuen. 1850. urtean Florentzian jaio zen eta ingenieritza ikasi zuen.

- Garai horretako Italiako Editorial garrantzitsuenen - Garai horretako Italiako Editorial garrantzitsuenen

marrazkilaria izan zen. Horien artean, Le Monnier, Paravia, marrazkilaria izan zen. Horien artean, Le Monnier, Paravia,

Hoepli y Bemporad. Hoepli y Bemporad.

- Pinotxoren lehenengo argitalpeneko ilustratzailea izan zen..- Pinotxoren lehenengo argitalpeneko ilustratzailea izan zen..

- Perrault idazleari “En los cuentos de Hada” liburuko - Perrault idazleari “En los cuentos de Hada” liburuko

marrazkiak egiten lagundu zion eta hortik lagun onak marrazkiak egiten lagundu zion eta hortik lagun onak

izatera pasa ziren.izatera pasa ziren.

- 1910. urtean Florentzian hil zen.- 1910. urtean Florentzian hil zen.

ILUSTRATZAILEAK:

Enrico Mazzanti (1850-1910)Enrico Mazzanti (1850-1910)

Carlo Chiostri (1863-1890)Carlo Chiostri (1863-1890)

- - 1863. urtean Florentzian jaio zen.1863. urtean Florentzian jaio zen.

- Pinotxo liburuko marrazkiak egin haurretik haurrentzako - Pinotxo liburuko marrazkiak egin haurretik haurrentzako

liburu batzuetan marrazkiak egin zituen.liburu batzuetan marrazkiak egin zituen.

- Marrazkiak berritu zituen liburu beraren kalitatea - Marrazkiak berritu zituen liburu beraren kalitatea

hobetzeko asmoz.hobetzeko asmoz.

- Egin zituen marrazkiak oso errealak izan ziren. - Egin zituen marrazkiak oso errealak izan ziren.

- Bere ilustrazioek eragin gehiena sortu zuten.- Bere ilustrazioek eragin gehiena sortu zuten.

- 1890.urtean hil zen.- 1890.urtean hil zen.

Carlo Chiostri (1863-1890)Carlo Chiostri (1863-1890)

PERTSONAIAKPERTSONAIAK

ARGUMENTUAARGUMENTUAGeppeto izeneko zurgin batek seme baten faltan egurrezko Geppeto izeneko zurgin batek seme baten faltan egurrezko

panpina bat egiten du. Kasu honetan egurrak bizitza adierazten panpina bat egiten du. Kasu honetan egurrak bizitza adierazten

du. Panpina egitetik bukatzen duen bezain pronto Pinotxo du. Panpina egitetik bukatzen duen bezain pronto Pinotxo

bihurrikeriak egiten hasten da.bihurrikeriak egiten hasten da.

Liburuan zehar ikus daiteke Pinotxok izandako abentura Liburuan zehar ikus daiteke Pinotxok izandako abentura

desberdinak. Istorioan zehar pertsonai desberdinekin topo desberdinak. Istorioan zehar pertsonai desberdinekin topo

egingo du eta gertatzen zaizkion poztasun eta zoritxarreko egingo du eta gertatzen zaizkion poztasun eta zoritxarreko

gauzak azalduko dira.gauzak azalduko dira.

Bitartean, Geppeto Pinotxoren bila ibiliko da azkenean aurkitu eta Bitartean, Geppeto Pinotxoren bila ibiliko da azkenean aurkitu eta

egurrezko panpina izatetik pertsona izatera pasatuko da. egurrezko panpina izatetik pertsona izatera pasatuko da.

BALIOAKBALIOAK- - Collodiren helburua ez zen izan balio pedagogiko, filosofiko edo teologikoko Collodiren helburua ez zen izan balio pedagogiko, filosofiko edo teologikoko

ezagutzak transmititzea.ezagutzak transmititzea.

- Pinotxo bizitzaren fabula imajinario bat da: ongia edo gaizkiarena.- Pinotxo bizitzaren fabula imajinario bat da: ongia edo gaizkiarena.

- Tentazioetan erortzeak ekar ditzakeen ondorio txarrez ohartarazten du.- Tentazioetan erortzeak ekar ditzakeen ondorio txarrez ohartarazten du.

- Gauzaren bat egin eta konturatu arren gaizki egin duela berehala damutu - Gauzaren bat egin eta konturatu arren gaizki egin duela berehala damutu

egiten da, baina, berriz ere berdina egiten du. Irakatsi nahi da, haurrak egiten da, baina, berriz ere berdina egiten du. Irakatsi nahi da, haurrak

helduen esanei kasu egin behar diela eta ongi dagoena aukeratu.helduen esanei kasu egin behar diela eta ongi dagoena aukeratu.

- Ipuina haurrentzat izanik helduentzat mezuak bidaltzen ditu.- Ipuina haurrentzat izanik helduentzat mezuak bidaltzen ditu.

- Gizakia animaliak baino maltzurragoa da.- Gizakia animaliak baino maltzurragoa da.

- Eskola eta Kultura kritikatzen ditu. Garaia kontutan hartuz, haurren artean - Eskola eta Kultura kritikatzen ditu. Garaia kontutan hartuz, haurren artean

haize freskoa ekarri zuen Pinotxoren obrak.haize freskoa ekarri zuen Pinotxoren obrak.

IRITZIAIRITZIA--Liburua kapitulu laburretan eta erraz ulertzeko moduan idatzita Liburua kapitulu laburretan eta erraz ulertzeko moduan idatzita

dago. dago.

- Egoera, arazo eta sentimendu desberdinak hauteman daitezke - Egoera, arazo eta sentimendu desberdinak hauteman daitezke

momentu oro.momentu oro.

- Pinotxoren historia beti ezagutu izan da gezurra esan eta sudurra - Pinotxoren historia beti ezagutu izan da gezurra esan eta sudurra

luzatzen zaion panpintxoarena. luzatzen zaion panpintxoarena.

- Ez da Pinotxo gezurti bakarra. Esaten dute Italia bera Gerra - Ez da Pinotxo gezurti bakarra. Esaten dute Italia bera Gerra

garaian egonda dena gezur handi bat zela: esanahien bitartez garaian egonda dena gezur handi bat zela: esanahien bitartez

gauzak adierazten ziren, konspirazioak egoten ziren, diskurtso gauzak adierazten ziren, konspirazioak egoten ziren, diskurtso

patriotikoak gordetzeko erabiltzen ziren adierazpen artistikoak…patriotikoak gordetzeko erabiltzen ziren adierazpen artistikoak…

- - Gaur egun, Pinotxo da Italiako literaturak eman duen pertsonairik Gaur egun, Pinotxo da Italiako literaturak eman duen pertsonairik

ezagunena.ezagunena.

- Walt Disney-en pelikula eta Collodi-rena guztiz desberdinak dira.- Walt Disney-en pelikula eta Collodi-rena guztiz desberdinak dira.