Platon (Eflatun)Platon (Eflatun) MÖ 427- MÖ 347 yılları arasında Atina’da yaşamıştır.MÖ 427- MÖ 347 yılları arasında Atina’da yaşamıştır. Asıl adı Aristokles’dir. Geniş omuzları ve atletik yapısı Asıl adı Aristokles’dir. Geniş omuzları ve atletik yapısı

nedeniyle Yunanca Platon (geniş göğüslü) lakabı ile nedeniyle Yunanca Platon (geniş göğüslü) lakabı ile anılmış ve tanınmıştır. anılmış ve tanınmıştır.

Sokrat’ın (Sokrates) öğrencisiydi. Sokrat hakkında Sokrat’ın (Sokrates) öğrencisiydi. Sokrat hakkında bilinenler aslında Eflatun’un hocası hakkında bilinenler aslında Eflatun’un hocası hakkında yazdıklarıyla sınırlıdır. Eserlerinde Sokrat’ı hikayenin yazdıklarıyla sınırlıdır. Eserlerinde Sokrat’ı hikayenin baş kahramanı olarak kullanmıştır. Sokrat’ın idama baş kahramanı olarak kullanmıştır. Sokrat’ın idama mahkum edilmesinden çok etkilenmiştir. mahkum edilmesinden çok etkilenmiştir.

Aristo’nun (Aristoteles) da hocasıdır. Aristo’nun (Aristoteles) da hocasıdır. Atina’da ünlü Akademi’yi kurmuş ve kendi Atina’da ünlü Akademi’yi kurmuş ve kendi

öğrencilerini yetiştirmiştir.öğrencilerini yetiştirmiştir. Batı felsefesinin başlangıç noktası kabul edilir.Batı felsefesinin başlangıç noktası kabul edilir. Eserlerinin felsefi boyutlarının yanında edebi lezzetleri Eserlerinin felsefi boyutlarının yanında edebi lezzetleri

de vardır. Genelde eserleri diyalog biçimindedir.de vardır. Genelde eserleri diyalog biçimindedir.

Genel DeğerlendirmeGenel Değerlendirme

Felsefesi güçlü bir idealizm üzerine kuruludur. Felsefesi güçlü bir idealizm üzerine kuruludur. Kimileri yazdıklarını metafiziksel olarak da Kimileri yazdıklarını metafiziksel olarak da değerlendirmiştir. değerlendirmiştir.

Eflatun’a göre insanların algı yetenekleri sınırlı Eflatun’a göre insanların algı yetenekleri sınırlı olduğu için ancak yüksek ideaların gölgelerini olduğu için ancak yüksek ideaların gölgelerini algılamakla yetinebilirler. İdealara yalnızca üst algılamakla yetinebilirler. İdealara yalnızca üst düzey eğitimli ve yüksek zeka sahibi filozoflar düzey eğitimli ve yüksek zeka sahibi filozoflar ulaşabilirler.ulaşabilirler.

İdeal devlet Platonik düşüncede çok önemli yer İdeal devlet Platonik düşüncede çok önemli yer tutar. Eflatun’un Devlet, Devlet Adamı ve Yasalar tutar. Eflatun’un Devlet, Devlet Adamı ve Yasalar eserleri ideal devlet üzerine denemelerdir.eserleri ideal devlet üzerine denemelerdir.

Elitist olmakla itham edilmiştir. Kimilerine göre Elitist olmakla itham edilmiştir. Kimilerine göre komünizmin de babası kabul edilebilir.komünizmin de babası kabul edilebilir.

““Platonik aşk” terimi ondan gelmektedir.Platonik aşk” terimi ondan gelmektedir.

Eflatun’un adalet arayışı Eflatun’un adalet arayışı yöntemiyöntemi

Tümdengelim metodunu kullanıyor. Büyük Tümdengelim metodunu kullanıyor. Büyük parçaya bakarak küçük parçaları anlamaya parçaya bakarak küçük parçaları anlamaya çalışıyor.çalışıyor.

““Gözü çok keskin olmayan kimselere uzaktan Gözü çok keskin olmayan kimselere uzaktan küçük harfler okutulmak istense, bunların biri, küçük harfler okutulmak istense, bunların biri, aynı harflerin başka bir yerde daha büyük olarak aynı harflerin başka bir yerde daha büyük olarak bulunabileceğini akıl etse, bu iş ne kadar bulunabileceğini akıl etse, bu iş ne kadar kolaylaşır. Önce büyük harfleri okur, sonra da kolaylaşır. Önce büyük harfleri okur, sonra da küçük harflerin büyüklerin eşi olup olmadığına küçük harflerin büyüklerin eşi olup olmadığına bakar.” - sf 56bakar.” - sf 56

““Adalet varsa, bir tek insan olduğu kadar bütün Adalet varsa, bir tek insan olduğu kadar bütün bir insan topluluğunda da vardır, değil mi?” - sf 56bir insan topluluğunda da vardır, değil mi?” - sf 56

““Daha büyük olan bir şeyde adalet daha büyük Daha büyük olan bir şeyde adalet daha büyük ölçüde vardır. Onu orada görmek daha kolaydır. ölçüde vardır. Onu orada görmek daha kolaydır. Onun için isterseniz, önce toplumda arayalım Onun için isterseniz, önce toplumda arayalım adaletin ne olduğunu.” - sf 56 adaletin ne olduğunu.” - sf 56

Devlet nasıl oluşur?Devlet nasıl oluşur? ““Öyleyse bir insan bir eksiği için, bir başkasına Öyleyse bir insan bir eksiği için, bir başkasına

başvurur, başka bir eksiği için de bir başkasına. başvurur, başka bir eksiği için de bir başkasına. Böylece birçok eksikler birçok insanların bir araya Böylece birçok eksikler birçok insanların bir araya toplanmasına yol açar. Hepsi yardımlaşarak bir toplanmasına yol açar. Hepsi yardımlaşarak bir ortaklık içinde yaşarlar. İşte bu tür yaşamaya toplum ortaklık içinde yaşarlar. İşte bu tür yaşamaya toplum düzeni (devlet) deriz, değil mi?” - sf. 57düzeni (devlet) deriz, değil mi?” - sf. 57

Toplum düzeninde uzmanlaşma ve iş bölümü; Toplum düzeninde uzmanlaşma ve iş bölümü; “Böylece insan başka işlerle uğraşacağına, “Böylece insan başka işlerle uğraşacağına, yaradılışına uygun olan işi zamanında görürse, iş yaradılışına uygun olan işi zamanında görürse, iş gelişir, hem daha güzel, hem daha kolay olur.” - sf 58gelişir, hem daha güzel, hem daha kolay olur.” - sf 58

““Öyleyse toplum yalnız kendine yetecek kadar değil, Öyleyse toplum yalnız kendine yetecek kadar değil, başka şehirlerle alışverişi sağlayacak çoklukta ve başka şehirlerle alışverişi sağlayacak çoklukta ve çeşitte mal yetiştirecek.” - sf 59çeşitte mal yetiştirecek.” - sf 59

Meslek grupları; çiftçi, tüccar, denizci, pazarcı, Meslek grupları; çiftçi, tüccar, denizci, pazarcı, gündelikçi vs. (sf 58-59)gündelikçi vs. (sf 58-59)

Savaşların ortaya çıkışıSavaşların ortaya çıkışı ““Otlaklarımız, tarlalarımız bize yetmez olunca, Otlaklarımız, tarlalarımız bize yetmez olunca,

komşularımızınkini ele geçirmek isteyeceğiz. komşularımızınkini ele geçirmek isteyeceğiz. Onlar da bizim gibi zorunlu gerekler sınırını aşıp Onlar da bizim gibi zorunlu gerekler sınırını aşıp sonsuz bir mal edinme hırsına kapılmışsılar, bizim sonsuz bir mal edinme hırsına kapılmışsılar, bizim toprağımızı almak isteyeceklerdir.” - sf 62toprağımızı almak isteyeceklerdir.” - sf 62

““Savaş, bireylerin yaşamında olduğu gibi, Savaş, bireylerin yaşamında olduğu gibi, kamusal yaşayışta da kötülüklerin kaynağı olan kamusal yaşayışta da kötülüklerin kaynağı olan şeyden, başkalarından çok mal edinmek hırsından şeyden, başkalarından çok mal edinmek hırsından doğuyor.” - sf 62-63 doğuyor.” - sf 62-63

Orduya gereksinim; “Bir yandan toplumun Orduya gereksinim; “Bir yandan toplumun varlığını korumak, bir yandan da yeni topraklar varlığını korumak, bir yandan da yeni topraklar edinmek için savaşacak koskoca bir de ordu edinmek için savaşacak koskoca bir de ordu gerekmez mi?” - sf 63gerekmez mi?” - sf 63

““Araç, bilenin elinde işe yarar elbet.” - sf 63Araç, bilenin elinde işe yarar elbet.” - sf 63

DEVLETİN YÖNETİCİ SINIFI: DEVLETİN YÖNETİCİ SINIFI: KORUYUCULAR VE YARDIMCI KORUYUCULAR VE YARDIMCI

ASKERLERASKERLER ““Yönetenlerin yaşlılar, yönetilenlerin de gençler Yönetenlerin yaşlılar, yönetilenlerin de gençler

olması gerekir, diyemez miyiz?” - sf 64 olması gerekir, diyemez miyiz?” - sf 64 (gerontokrasi)(gerontokrasi)

Çocukluktan başlayan bir seçim süreci; “Demek ki, Çocukluktan başlayan bir seçim süreci; “Demek ki, demin söylediğim ilkeyi içlerinde taşıyan ve bu demin söylediğim ilkeyi içlerinde taşıyan ve bu ilkeyi en iyi koruyanlar bizim bekçilerimiz olacak. ilkeyi en iyi koruyanlar bizim bekçilerimiz olacak. Her fırsatta hem kendileri, hem de toplum için en Her fırsatta hem kendileri, hem de toplum için en iyi olanı bulup yapmayı ödev bilecekler. Bunun için iyi olanı bulup yapmayı ödev bilecekler. Bunun için de çocukluklarından bu yana gözetleyeceğiz. de çocukluklarından bu yana gözetleyeceğiz. Onları, bu ilkeyi unutmalarına ya da Onları, bu ilkeyi unutmalarına ya da değiştirmelerine yol açabilecek durumlara değiştirmelerine yol açabilecek durumlara sokacağız; hangilerinin, ödevlerini unutmadıklarını, sokacağız; hangilerinin, ödevlerini unutmadıklarını, kolay kolay aldanmadıklarını görürsek onları kolay kolay aldanmadıklarını görürsek onları seçeceğiz, öyle değil mi?” - sf 65seçeceğiz, öyle değil mi?” - sf 65

Koruyucular ve Yardımcı Koruyucular ve Yardımcı AskerlerAskerler

““Devleti, dışarıdan düşmanlara karşı koruyan, Devleti, dışarıdan düşmanlara karşı koruyan, içeride de yurttaşlarımız arasında barışı içeride de yurttaşlarımız arasında barışı sağlayan kimselere, asıl koruyucularımız sağlayan kimselere, asıl koruyucularımız diyeceğiz. Demin koruyucu dediğimiz diyeceğiz. Demin koruyucu dediğimiz gençlerse, bu önderlerin koyduğu kuralları gençlerse, bu önderlerin koyduğu kuralları yerine getirecekler. Bunlara da yardımcı yerine getirecekler. Bunlara da yardımcı askerler demek doğru olmaz mı?” - sf 66askerler demek doğru olmaz mı?” - sf 66

Koruyucu ve yardımcı askerler özel seçilecek; Koruyucu ve yardımcı askerler özel seçilecek; “Onları zor işlerde, acılarda, savaşlarda “Onları zor işlerde, acılarda, savaşlarda deneyeceğiz.”, “Büyülere kapılıp deneyeceğiz.”, “Büyülere kapılıp kapılmadıklarını da denemeliyiz.”, “Onları kapılmadıklarını da denemeliyiz.”, “Onları ömür boyu şanlı kılacağız. Öldükleri zaman ömür boyu şanlı kılacağız. Öldükleri zaman da onlara anıtlar dikeceğiz.” - sf 66da onlara anıtlar dikeceğiz.” - sf 66

Koruyuculara özel ideolojik Koruyuculara özel ideolojik eğitimeğitim

““Gerçekte siz, silahlarınız, bütün eşyalarınızla Gerçekte siz, silahlarınız, bütün eşyalarınızla birlikte yerin altında yetiştiniz, yoğruldunuz. birlikte yerin altında yetiştiniz, yoğruldunuz. Toprak, bir ana gibi, iyice büyüttükten sonra Toprak, bir ana gibi, iyice büyüttükten sonra yeryüzüne çıkarttı sizi. Üstünde yaşadığımız bu yeryüzüne çıkarttı sizi. Üstünde yaşadığımız bu toprak sizleri büyüten, emziren anamızdır. Ona toprak sizleri büyüten, emziren anamızdır. Ona saldıran olursa korumak boynumuzun saldıran olursa korumak boynumuzun borcudur. Yurttaşlarımız da aynı toprağın borcudur. Yurttaşlarımız da aynı toprağın çocuğu ve sizin kardeşlerinizdir.” - sf 67çocuğu ve sizin kardeşlerinizdir.” - sf 67

Kahramanlık aşılanması, özel olduklarının Kahramanlık aşılanması, özel olduklarının vurgulanması dikkat çekiyor. Ancak bu masala vurgulanması dikkat çekiyor. Ancak bu masala üstün zekalı ve bilgili koruyucular nasıl üstün zekalı ve bilgili koruyucular nasıl inanacak?inanacak?

Hiyerarşik toplumHiyerarşik toplum

““Bu toplumun birer parçası olan sizler, birbirinizin Bu toplumun birer parçası olan sizler, birbirinizin kardeşisiniz. Ama sizi yaratan Tanrı, aranızdan kardeşisiniz. Ama sizi yaratan Tanrı, aranızdan önder olarak yarattıklarının mayasına altın önder olarak yarattıklarının mayasına altın katmıştır. Onlar bunun için baş tacı olurlar. katmıştır. Onlar bunun için baş tacı olurlar. Yardımcı olarak yarattıklarının mayasına gümüş, Yardımcı olarak yarattıklarının mayasına gümüş, çiftçiler ve öbür işçilerin mayasına da demir ve çiftçiler ve öbür işçilerin mayasına da demir ve tunç katmıştır.”tunç katmıştır.”

Hiyerarşik toplum; Koruyucular, Yardımcı Askerler, Hiyerarşik toplum; Koruyucular, Yardımcı Askerler, Çiftçiler ve diğer meslek sahipleri, Kadınlar, KölelerÇiftçiler ve diğer meslek sahipleri, Kadınlar, Köleler

Sınıflar arası geçiş mümkün ama zor ve sınırlı; Sınıflar arası geçiş mümkün ama zor ve sınırlı; “Sizden doğan çocuklar da herhalde size “Sizden doğan çocuklar da herhalde size benzeyeceklerdir. Ama aralarında bir hamur birliği benzeyeceklerdir. Ama aralarında bir hamur birliği olduğuna göre, arada bir altından gümüş, olduğuna göre, arada bir altından gümüş, gümüşten de altın doğduğu olabilir.” - sf 67gümüşten de altın doğduğu olabilir.” - sf 67

TehlikelerTehlikeler ““Bir çoban için en kötü, en tehlikeli şey nedir? Bir çoban için en kötü, en tehlikeli şey nedir?

Sürüleri korumakta kendine yardımcı olan Sürüleri korumakta kendine yardımcı olan köpeklerin kötü yetişmiş olması, açlık ya da kötü köpeklerin kötü yetişmiş olması, açlık ya da kötü huyları yüzünden sürüye saldırmaları, köpekken huyları yüzünden sürüye saldırmaları, köpekken kurt olmaları değil mi? Yardımcılarımızın kurt olmaları değil mi? Yardımcılarımızın yurttaşlara böyle davranmalarını, onlardan daha yurttaşlara böyle davranmalarını, onlardan daha güçlü olunca iyi niyetli koruyucular olacak yerde, güçlü olunca iyi niyetli koruyucular olacak yerde, amansız birer zorba kesilmelerini ne pahasına amansız birer zorba kesilmelerini ne pahasına olursa olsun önlemeliyiz!” - sf 68olursa olsun önlemeliyiz!” - sf 68

““Ama yasaların ve toplumun koruyucuları olanlar, Ama yasaların ve toplumun koruyucuları olanlar, koruyucu olmadan koruyucu geçinirlerse devlet koruyucu olmadan koruyucu geçinirlerse devlet çöktü demektir. Bütün toplumun kaderi onların çöktü demektir. Bütün toplumun kaderi onların keyfine kalır. Biz toplum için gerçek koruyucular, keyfine kalır. Biz toplum için gerçek koruyucular, ona hiçbir kötülük etmeyecek koruyucular ona hiçbir kötülük etmeyecek koruyucular istiyoruz.” - sf 71istiyoruz.” - sf 71

DEVLETİN DÖRT NİTELİĞİDEVLETİN DÖRT NİTELİĞİ Bilge devlet: Yerinde kararlar veren bir devlet. Bilge devlet: Yerinde kararlar veren bir devlet.

Bunun yolu yönetimi küçük bir azınlık olan Bunun yolu yönetimi küçük bir azınlık olan filozoflara bırakmak (sf 72-73).filozoflara bırakmak (sf 72-73).

Yiğit devlet: Yasaların verdiği inanç ve Yiğit devlet: Yasaların verdiği inanç ve korkuların cesur bir şekilde korunması (sf 73-korkuların cesur bir şekilde korunması (sf 73-74).74).

Ölçülü devlet: Çoğunluğun kötü tutkuları, Ölçülü devlet: Çoğunluğun kötü tutkuları, değerli azınlıktaki aklın buyruğuna girmiş. değerli azınlıktaki aklın buyruğuna girmiş. Zevkleri, tutkularına hakim devlet ölçülü Zevkleri, tutkularına hakim devlet ölçülü devlettir (sf 76).devlettir (sf 76).

Adil devlet: Herkesin kendi işine bakması, Adil devlet: Herkesin kendi işine bakması, başkalarınınkine karışmaması (sf 78). Kendi başkalarınınkine karışmaması (sf 78). Kendi malının sahibi olmak ve kendi işini görmek (sf malının sahibi olmak ve kendi işini görmek (sf 79). Sınıfların birbirinin işine karışması ise 79). Sınıfların birbirinin işine karışması ise adaletsizlik ve büyük bir suçtur.adaletsizlik ve büyük bir suçtur.

Koruyucuların Aile DüzeniKoruyucuların Aile Düzeni ““Koruyucularımızın kadınları hepsinin arasında ortak Koruyucularımızın kadınları hepsinin arasında ortak

olacak, hiçbiri hiçbir erkekle ayrı oturmayacak. Çocuklar olacak, hiçbiri hiçbir erkekle ayrı oturmayacak. Çocuklar da ortak olacak. Baba oğlunu, oğul babasını bilmeyecek.” da ortak olacak. Baba oğlunu, oğul babasını bilmeyecek.” - sf 79- sf 79

Çiftleşme, üreme kontrol altında. “Üretmede bunları göz Çiftleşme, üreme kontrol altında. “Üretmede bunları göz önünde tutmazsan, kuşlarının, köpeklerinin cinsi bir hayli önünde tutmazsan, kuşlarının, köpeklerinin cinsi bir hayli bozulur öyle değil mi?” - sf 81, “Üzerinde anlaştığımız bozulur öyle değil mi?” - sf 81, “Üzerinde anlaştığımız ilkelere göre, her iki cinsin de en iyilerinin en fazla, en ilkelere göre, her iki cinsin de en iyilerinin en fazla, en kötülerinin de an az çiftleşmeleri gerekir. Ayrıca en kötülerinin de an az çiftleşmeleri gerekir. Ayrıca en kötülerinin değil, en iyilerin çocuklarını büyütmeliyiz ki, kötülerinin değil, en iyilerin çocuklarını büyütmeliyiz ki, sürünün cinsi bozulmasın.” - sf 82sürünün cinsi bozulmasın.” - sf 82

Herkes birbirinin bir parçası haline geleceği, tüm çocuklar Herkes birbirinin bir parçası haline geleceği, tüm çocuklar herkesin çocuğu olacağı için sistemin iyi işleyeceğini herkesin çocuğu olacağı için sistemin iyi işleyeceğini düşünüyor. “Örneğin bir insan parmağından yaralansa, düşünüyor. “Örneğin bir insan parmağından yaralansa, canı ve bedeni onları yöneten başla birlikte bu yaranın canı ve bedeni onları yöneten başla birlikte bu yaranın acısını duymaz, parçanın derdi bütünün derdi olmaz mı?” acısını duymaz, parçanın derdi bütünün derdi olmaz mı?” - sf 85- sf 85

““Böyle bir devlette de yurttaşların başına iyi kötü, ne Böyle bir devlette de yurttaşların başına iyi kötü, ne gelirse gelsin devlet bunu kendi başına gelmiş sayacak, gelirse gelsin devlet bunu kendi başına gelmiş sayacak, onunla sevinecek, onunla dertlenecektir.” - sf 86onunla sevinecek, onunla dertlenecektir.” - sf 86

Filozof KralFilozof Kral ““Filozoflar bu devletlerde kral ya da kral, önder Filozoflar bu devletlerde kral ya da kral, önder

dediklerimiz gerçekten filozof olmadıkça, böylece dediklerimiz gerçekten filozof olmadıkça, böylece aynı insanda devlet gücüyle akıl gücü birleşmedikçe, aynı insanda devlet gücüyle akıl gücü birleşmedikçe, kesin bir yasayla herkese yalnız kendi yapacağı iş kesin bir yasayla herkese yalnız kendi yapacağı iş verilmedikçe, bence bu devletlerin başı dertten verilmedikçe, bence bu devletlerin başı dertten kurtulamaz.” - sf 91kurtulamaz.” - sf 91

““Ama şimdi artık yılmayalım da en iyi koruyucuların Ama şimdi artık yılmayalım da en iyi koruyucuların filozoflar olacağını söyleyelim.” – sf 99filozoflar olacağını söyleyelim.” – sf 99

““Filozoflar bilime düşkündürler. Çünkü bilim onlara Filozoflar bilime düşkündürler. Çünkü bilim onlara üreme ve üremenin doğurduğu salıntılar içinde üreme ve üremenin doğurduğu salıntılar içinde gözden kaçan sonsuz varlığın bir köşesini aydınlatır.” gözden kaçan sonsuz varlığın bir köşesini aydınlatır.” - sf 92- sf 92

““Demek ki istekleri bilimlere ve onlarla ilgili her şeye Demek ki istekleri bilimlere ve onlarla ilgili her şeye çevrilmiş olan yalnız ruhun zevkini arar, beden çevrilmiş olan yalnız ruhun zevkini arar, beden zevklerini bir yana bırakır. Gösteriş için değil, gerçek zevklerini bir yana bırakır. Gösteriş için değil, gerçek filozofsa… Böyle bir insanda ölçüsüzlük, açgözlülük filozofsa… Böyle bir insanda ölçüsüzlük, açgözlülük olmaz.” - sf 93olmaz.” - sf 93

““Bence filozofun sağlam bir belleği olmalı!” - sf 94Bence filozofun sağlam bir belleği olmalı!” - sf 94

Eflatun ve bilginin hiyerarşisi;Eflatun ve bilginin hiyerarşisi;

BİLGİNİN HİYERARŞİSİBİLGİNİN HİYERARŞİSİEn altta güzelliğin imitasyonu olan En altta güzelliğin imitasyonu olan

resimler, çizimler, simgeler resimler, çizimler, simgeler bulunmaktadır. Sıradan insanların bulunmaktadır. Sıradan insanların algılayabildiği bilgi türüdür. (güzel bir algılayabildiği bilgi türüdür. (güzel bir kadının resmi)kadının resmi)

Güzel ve iyi objeler. Yine sıradan insanlar Güzel ve iyi objeler. Yine sıradan insanlar tarafından algılanabilir. (güzel bir kadın)tarafından algılanabilir. (güzel bir kadın)

Yalnızca filozofların algılayabildikleri Yalnızca filozofların algılayabildikleri kavramsal bilgi. (güzellik kavramı)kavramsal bilgi. (güzellik kavramı)

Sayılı filozofların algılayabildikleri idealar Sayılı filozofların algılayabildikleri idealar dünyasındaki ruhani bilgi.dünyasındaki ruhani bilgi.

MAĞARA BENZETMESİMAĞARA BENZETMESİ

MAĞARA BENZETMESİ - 1MAĞARA BENZETMESİ - 1 Yeraltında mağaramsı bir yer, içinde insanlar. Yeraltında mağaramsı bir yer, içinde insanlar.

Önce   boydan   boya   ışığa   açılan   bir   giriş… Önce   boydan   boya   ışığa   açılan   bir   giriş…  İnsanlar çocukluklarından beri ayaklarından, İnsanlar çocukluklarından beri ayaklarından,

boyunlarından zincire vurulmuş, bu mağarada boyunlarından zincire vurulmuş, bu mağarada yaşıyorlar. Ne kımıldanabiliyorlar, ne de burunların yaşıyorlar. Ne kımıldanabiliyorlar, ne de burunların ucundan başka bir yeri görebiliyorlar. Öyle sıkı ucundan başka bir yeri görebiliyorlar. Öyle sıkı sıkıya bağlanmışlar ki, kafalarını bile sıkıya bağlanmışlar ki, kafalarını bile oynatamıyorlar. Yüksek bir yerde yakılmış bir ateş oynatamıyorlar. Yüksek bir yerde yakılmış bir ateş parıldıyor arkalarında. Mahpuslarla ateş arasında parıldıyor arkalarında. Mahpuslarla ateş arasında dimdik bir yol var. Bu yol boyunca alçak bir duvar, dimdik bir yol var. Bu yol boyunca alçak bir duvar, hani şu kukla oynatanların seyircilerle kendi arasına hani şu kukla oynatanların seyircilerle kendi arasına koydukları ve üstünde marifetlerini gösterdikleri koydukları ve üstünde marifetlerini gösterdikleri bölme var ya, onun gibi bir duvar.bölme var ya, onun gibi bir duvar.

Bu alçak duvar arkasında insanlar düşün. Ellerinde Bu alçak duvar arkasında insanlar düşün. Ellerinde türlü türlü araçlar, taşlar, tahtadan yapılmış, insana, türlü türlü araçlar, taşlar, tahtadan yapılmış, insana, hayvana ve daha başka şeylere benzer kuklalar hayvana ve daha başka şeylere benzer kuklalar taşıyorlar. Bu taşıdıkları şeyler, bölmenin üstünde taşıyorlar. Bu taşıdıkları şeyler, bölmenin üstünde görülüyor. görülüyor.

MAĞARA BENZETMESİ - 2MAĞARA BENZETMESİ - 2 Bu durumdaki insanlar kendilerini ve yanındakileri Bu durumdaki insanlar kendilerini ve yanındakileri

nasıl görürler? Ancak arkalarındaki ateşin nasıl görürler? Ancak arkalarındaki ateşin aydınlığıyla mağarada karşılarına vuran gölgeleri aydınlığıyla mağarada karşılarına vuran gölgeleri görürler, değil mi?görürler, değil mi?

-    Ömürleri boyunca başlarını oynatamadıklarına -    Ömürleri boyunca başlarını oynatamadıklarına göre başka türlü olamaz.göre başka türlü olamaz.-    Bölmenin üstünden gelip geçen bütün nesneleri -    Bölmenin üstünden gelip geçen bütün nesneleri de öyle görürler.de öyle görürler.-    Şüphesiz.-    Şüphesiz.-    Şimdi bu adamlar aralarında konuşacak olursa, -    Şimdi bu adamlar aralarında konuşacak olursa, gölgelere verdikleri adlarla gerçek nesneleri gölgelere verdikleri adlarla gerçek nesneleri anlattıklarını sanırlar, değil mi?anlattıklarını sanırlar, değil mi?-    -    -   -   

MAĞARA BENZETMESİ - 3MAĞARA BENZETMESİ - 3 Şimdi düşünün: Bu adamların zincirlerini çözer, Şimdi düşünün: Bu adamların zincirlerini çözer,

bilgisizliklerine son verirsek, her şeyi olduğu gibi bilgisizliklerine son verirsek, her şeyi olduğu gibi görürlerse, ne yaparlar? Mahpuslardan birini görürlerse, ne yaparlar? Mahpuslardan birini kurtaralım; zorla ayağı kaldıralım; başını kurtaralım; zorla ayağı kaldıralım; başını çevirelim, yürütelim onu; gözlerini ışığa kaldırsın. çevirelim, yürütelim onu; gözlerini ışığa kaldırsın. Bütün bu hareketler ona acı verecek. Gölgelerini Bütün bu hareketler ona acı verecek. Gölgelerini gördüğü nesnelere gözü kamaşarak bakacak. Ona gördüğü nesnelere gözü kamaşarak bakacak. Ona “demin gördüğün şeyler sadece boş gölgelerdi, “demin gördüğün şeyler sadece boş gölgelerdi, şimdiyse gerçeğe daha yakınsın, daha doğru şimdiyse gerçeğe daha yakınsın, daha doğru görüyorsun” dersek; önünden geçen her şeyi birer görüyorsun” dersek; önünden geçen her şeyi birer birer ona gösterir, bunların ne olduğunu sorarsak birer ona gösterir, bunların ne olduğunu sorarsak ne der? Şaşırıp kalmaz mı? Demin gördüğü şeyler, ne der? Şaşırıp kalmaz mı? Demin gördüğü şeyler, ona şimdikilerden daha gerçek gibi gelmez mi?ona şimdikilerden daha gerçek gibi gelmez mi?

MAĞARA BENZETMESİMAĞARA BENZETMESİ Benzetme bilgi açısından yorumlanacak olursa, Benzetme bilgi açısından yorumlanacak olursa,

mağaranın içinin ve burada söz konusu olan bilgi mağaranın içinin ve burada söz konusu olan bilgi tarzının, Platon’un gerçek bilgi olarak görmeyip tarzının, Platon’un gerçek bilgi olarak görmeyip küçümsediği duyusal bilgiye karşılık geldiği küçümsediği duyusal bilgiye karşılık geldiği söylenebilir. söylenebilir.

Buna göre, duyusal dünyanın değişen nesnelerini Buna göre, duyusal dünyanın değişen nesnelerini konu alan, ikinci elden malumatlarla yetinen ve konu alan, ikinci elden malumatlarla yetinen ve görünüşlerin gerisindeki gerçekliğe hiçbir zaman görünüşlerin gerisindeki gerçekliğe hiçbir zaman nüfuz edemeyen ortalama insanın hali, mağaranın nüfuz edemeyen ortalama insanın hali, mağaranın dibinde zincirlere vurulmuş olarak yaşayan dibinde zincirlere vurulmuş olarak yaşayan mahkumların haline benzemektedir. Başka bir mahkumların haline benzemektedir. Başka bir deyişle, aynı durum az ya da çok insanların çoğu için deyişle, aynı durum az ya da çok insanların çoğu için söz konusu olduğundan, insanlar kendi mağaraların söz konusu olduğundan, insanlar kendi mağaraların içinde mahkum durumda, görünüşler arasında, içinde mahkum durumda, görünüşler arasında, gerçekliğin epeyce uzağında yaşamaktadırlar.gerçekliğin epeyce uzağında yaşamaktadırlar.