Pozitif HukukunUygulanması ve Pozitif

Hukukun Sınıflandırılması

YUSUF BAHADIR KESKİN

KANUNLARIN ZAMAN BAKIMINDAN

UYGULANMASI

• Kanunlar yürürlüğe girdikleri andan itibarenuygulanmaya başlanırlar ve yürürlüktenkalkıncaya kadar uygulanırlar.

• Kanunlar Resmi Gazetede yayınlanarakyürürlüğe girer.

• Kanunlarda genellikle bir yürürlük maddesiolur; bu nedenle kanunların ne zamanyürürlüğe girdiğinin tespiti fazla sorunyaratmaz. Kanunların yürürlüğe girecekleritarih bazen açıkça belirtilir

Atatürk zamanında çıkartılan şapkakanunu kaldırılmamış olmasına rağmenmecliste dahi insanlar şapkatakmıyorlar. Yani kanuna uyulmuyor…

Neden kanuna uyulmaması durumunagöz yumuluyor????

Bazı hallerde kanun yürürlükte olmasına karşınuygulanması Bakanlar Kuruluna bırakılmışolabilir (örneğin Sıkı yönetim Kanunu gibi)

Metrukiyet

Hukuken yürürlükte olan kanun, fiilenuygulanmıyor olabilir. Hukukenyürürlükte olan kanunun, fiilenuygulanmamasına “metrukiyet” denir.

Bazı kanunların ise tüm hükümleri aynı andayürürlüğe girmeyip, kanun maddeleri zamanayayılarak, ayrı zamanlarda yürürlüğe girebilir.

• Kanunların yürürlüğe girmesi bu şekilde kolaycatespit edilebildiği halde, yürürlükten kalkmasınıntespiti aynı kolaylıkla olmamaktadır.

• Kanunlar bazen açıkça, bazen zımnen, bazenkısmen ya da tamamen değiştirilerekyürürlükten kaldırılmaktadır.

• Bazı hallerde yürürlüğe giren bir kanun hangikanunları kaldırdığımı açıkça belirtir.

• Kanunun başka bir kanunla açıkça yürürlüktenkaldırılmasına açık ilga denilmektedir.

• Bazen kanunların yürürlükten kaldırılması üstükapalı (zımni) olarak gerçekleştirilir; yenikanunda, “bu kanuna aykırı olan kanunhükümleri kaldırılmıştır” şeklinde bir ifadebulunursa, zımni ilga söz konusudur.

• Bazı hallerde yürürlüğe giren bir kanun hangikanunları kaldırdığımı açıkça belirtir.

• Kanunların iptal edilmesi, kanunlarınyürürlükten kalkmasının diğer bir yoludur.

• Anayasa Mahkemesi, kanunların Anayasayauygunluğunu denetler. Eğer Anayasa Mahkemesibir kanunu kısmen veya tamamen Anayasayaaykırı bulursa, iptal yoluna gidebilir. Bu durumdaiptal edilen kanunun uygulanma olanağı yoktur.

• Anayasa Mahkemesi kararında, kanunun nezaman yürürlükten kalkacağı belirtilmemişse,kararın yayınlandığı tarihte kanun yürürlüktenkalkar.