Afonso Daniel Rodrguez Castelao

A prosa do 1 terzo do sculo XX

O labor das Irmandades da Fala

- Artigos xornalsticos e ensasmo poltico (Antn Villar Ponte e Lois Porteiro Garea)

- Coleccins de novelas curtas

A Xeracin Ns(A prosa do primeiro terzo do sculo XX)

NOME:Provn da revista que publicaron desde 1920 a 1936 (levara este nome un lbum de debuxos de Castelao).

Nela publicaron:Artigos literarios, xornalsticos, etnogrficos, polticos, econmicos,...

Traducins de literatura: Ulises de James Joyce, poemas do alemn Rilke, poemas de Yeats,...

Informacin sobre as vangardas.

2

CARACTERSTICAS:

Extraccin social acomodada (fidalgua ou burguesa).Ideoloxa afn ao tradicionalismo fidalgo: Galicia:

Pas de base labrega.Allea s tensins do mundo capitalista.Onde a elite fidalga debe cumprir un papel dirixente.

Formacin cultural inicial desvinculada da tradicin galegaFormacin universitaria e coecemento de varios idiomas.Creadores da prosa moderna tanto na narrativa coma no ensaio.

MEMBROS:Vicente Risco: (Ourense, 1884-1963). Ser diferente ser existente.PENSAMENTO:

Coecemento da realidade mediante a intuicin directa e a sensibilidade esttica.Non pola razn-experimentacin.Catlico integrista.Dereitismo poltico.Reaccionario social.Negacin da filosofa, da tcnica e das ciencias racionalistas propias da cultura occidental. Espiritualidade de races budistas e/ou hindustas.Volta aos mitos como xeito de interpretacin da realidade.

ObraNarrativa curtaDo caso que lle aconteceu ao doutor AlveirosA trabe de ouro e a trabe de alquitrnO lobo da xenteA coutadaOs europeos en AbrantesNarrativa longa

O porco de p

Ensaio

Teora do nacionalismo galego

Alfonso Daniel Rodrguez Castelao (Rianxo, 1886-Bos Aires, 1950)

Que a fogueira do esprito siga quentando as nosas vidas e que a fogueira do lume nunca deixe de quentar os vosos fogares. Alba de gloria. Bos Aires, 1949

1. Obra plstica: lbum Ns (1918)

Cousas da vida (vietas publicadas a partir de 1924 no diario Galicia e en Faro de Vigo) OBRA GRFICA

Atila en Galicia (1937), Galicia mrtir (1937) e Milicianos (1938)

Debuxos de negrosAs cruces de pedra na Bretaa (1930) As cruces de pedra na Galiza (1934)

2. Obra literaria:

2.1. Narrativa Un ollo de vidro. Memorias dun esqueleto (1922) Cousas I (1926) Cousas II (1929) [44 textos] Os dous de sempre (1934) Retrincos (1934)

2.2. Ensaio Diario (1921)Sempre en Galiza (1944)Alba de gloria (1949), emotivo discurso do Da das Letras Galegas en Bos Aires.

2.3.Teatro Os vellos non deben de namorarse (1941)

Debaixo do humorismo sempre hai unha grande dor; por iso no ceo non hai humoristas. Mark Twain.As comeza Un ollo de vidro. Sen dbida, unha sntese do que sern as sensacins dominantes na sa obra.Ilustracin de Os dous de sempre

Caractersticas da obra:Sinxeleza expresiva e economa de recursos. Literatura sinttica.

PERSONAXESFidalgua en decadencia, clases populares, mulleres, nenos,...

TRATAMENTORealismo crtico, simbolismo, humorismo liberador e irona.TEMASDramas humanos: miseria, emigracin, inxustizas, caciquismo, antigaleguismo,...Temtica filosfica: a Verdade, a Felicidade, o Fracaso, a Desidia,...TCNICAPrecisin lxica, humorismo, lirismo,...Trazos selectivos e esenciais que denotan o fundamental da historia. O resto da informacin suxrese de modo connotativo.Final coidadosamente traballando.

Cousas

Chmanlle a Marquesia e os seus peos endexamais se calzaron.

Va fonte, depelica patacas e chmanlle a Marquesia.

Non foi escola por non ter chambra que pr e chmanlle a Marquesia.

Non probou mis lambetadas que unha pedra de zucre e chmanlle a Marquesia.

A sa nai tan probe que traballa de xornaleira na casa do Marqus.

E anda lle chaman a Marquesia!

Vou contarvos un conto triste.A pouco de casar, doa Micaela comenzou a facer camisias; mais a sa ilusin abateuse de speto e con bgoas nos ollos meteu nun frasco de augardente o froito merado dos seus amores.Doa Micaela escribeu nun papelio: "Adolfo, 12 de maio de 1887". Pegou o papelio no frasco e, dispois de bicalo tristemente, gardouno no armario das sabns de lio.Non vos riades, porque o conto triste.Anda non decorreran catro meses e doa Micaela comenzou a traballar novamente nas camisias. A boa fidalga regalbase cavilando no herdeiro que xa estaba en camio do mundo, e por segunda vez doa Micaela ollou murchas as sas ilusins de nai, e con fonda tristura meteu en augardente o novo froito dos seus amores.Doa Micaela escribeu: "Rosa, 7 de xaneiro de 1888".Pegou o papelio no frasco e moi amargurada gardouno no armario das sabns de lio.Non vos riades, porque o conto triste.A probe seora chorou tres veces mis e meteu en outros tantos frascos de augardente un "Pedro", un "Ramn" e unha "Alicia".Non vos riades.A boa fidalga decatouse de que non aloumiara endexamais un fillo verdadeiro e cos seus grandes azos maternals adicou a vida enteira coidado garimoso dos frascos de augardente. Triste vida!Non; non vos riades, porque o caso triste.Cando unha fanada ilusin cumpla anos, doa Micaela remudballe o augardente. Tdolos das bicaba os frascos e arrombaba os lacios de seda que cinguan as vincas dos frascos de "Rosa" e de "Alicia".A boa fidalga chegou a vella e tia criadas de tanto ben que andaban coas chaves dos armarios e gobernaban a casa.Un da chegou diante de doa Micaela unha das criadas. Via tan cortada que non poda falar; mais a probe muller tirou consigo no chan e pouco a pouco foi confesando antre saloucos:-Perdn, mia ama! A, qu desgracia, seora! 0 seorito "Adolfo" caeume das mans e rompeuse.E no intre doa Micaela esmoreceuse para sempre.

No mar haba un afogado e a vila marieira ensumrase no silenzo e na tristura.Amairana o vento, acougara o mar, trunfara o sol no ceo. E a vila non acordaba nin quenca, como se anda fose noite, coma se as xentes marieiras refugasen as regalas de Deus. A luz do da embazada polas angurias da traxedia.No mar encalmado an e vian os barcos en procura do corpo de Ramn. Na eirexa da vila unha muller e un rapacio choraban diante do Cristo miragreiro.Eis decorreron oito das no silenzo e na tristura.E unha man atracou peirn da ribeira o barco que portaba o corpo de Ramn.A vila chorou de xeito arrepiante e con mostras de fondo door soterraron no adro da eirexa o corpo do afogado.E cando Ramn ficou na compaa de tdolos mortos da feligresa, a vila alentou forte, reviveu con esperanza e as xentes volveron a cantar no seu traballo cotin.A terra non quere perder o corpo que nos empresta e os marieiros tamn obedecen s seus mandados porque tamn son de terra. Se eis non fose, que mellor leito para un marieiro que o fondo do mar!

Ramn Otero Pedrayo (Ourense, 1988-1976)(Fidalgo, conservador e romntico)PENSAMENTO: Tradicionalismo catlico.Liberalismo humanista.

Pazo de Trasalba (Ourense)

OBRAEnsaioHistrico-culturaisArredor de si DevalarA romera de XelmrezFra VerneroHistrico-realistasO mesn dos ermosOs camios da vidaPantelas, home libreO purgatorio de don RamiroO seorito da Reboraina

NovelaXeogrficoXeografa fsica (en Historia de Galiza)De viaxesPelerinaxesPolos vieiros da saudadeBiografasLibro dos amigosSntese histricaEnsayo histrico sobre la cultura gallega

Teatro

A lagarada Teatro de mscarasRosalaO fidalgo e a noiteNoite compostelO desengano do prioiroXornalista

El Pueblo GallegoHeraldo de GaliciaLa Noche

Rafael Dieste (Rianxo, 1899-1981)ObraDos arquivos do trasno (1926, contos)A fiestra baldeira (1927, teatro)

TemasMisterio e extraordinario (nun ambiente real ou racional).Pobreza, morte, desilusin, emigracin, sufrimento, marxinacin,...

CaractersticasMestura do popular:interpelacins ao ontedigresinshistorias dentro da historiaE do culto:rica adxectivacinrupturas temporaiscomezo in media resfinais abertos

Eran de al da montaa. Dunha desas aldeas de nome bravo e silvestre que repousan perdidas entre calados cumios. Longa viaxe fixeran no rexo carro de bois, que rinchaba, xema e daba tombos polos agres camios montesos para lle dar cumprimento antollo do vello!Moito tempo tivera en segredo aquel desexo. Un da coa mimosa curtidade dun neno que pide unha lambetada posta, como nun altar, nos mis altos andeis do armario, o av tatexou o seu capricho. El nunca vira o tren. El non quera morrer sen velo tren. A filla e o xenro riron boamente daquela tolera. O pobre vello, non tia volta, estaba xa un pouquio lelo. Pasaba a va tan lonxe!E ademais que demos lle importaba s seus anos ve-lo tren? En troques o neto pxose da parte do av. E petou testudo cos zoquios no chan. Eu quero ve-lo tren! Catro reflexins vello e catro azoutas pcaro e todo quedou en nada pola primeira vez. Pero repetiuse a escena, soubo o cura do conto e, con aquela sorrinte calma do abade experimentado que comprende e transixe, volveu polo av e o neto. Que diao! O vello estaba rufo, curado polo sol e o arume dos pieiros, e non haba de rendelo moito a viaxe.As foi que puxeron no carro un feixe de palla para asento do vello, e meteron nun tarabelo unha forte merenda. E moi de matinada puxronse en camio, ata chegaren ignorado e esquecido apeadeiro, onde agardan inquedos o milagre.Como un estrao rebuldar de gatos as lle pareceu neno correu lonxe, por riba dun pieiral, unha fumareda, e un primeiro asubo foise espetar no ceo. E outro, imperioso e longo, axia denunciou, o tremer da terra, a vecianza do Non Visto. Al via xa o tren, unha riola de monstros ben mandados, co altivo capitn de ferro fronte! Medraba, medraba!Salaios de condenados, sichos brancos, topadas, trasacordos, e deseguida todo ficou en grande silencio diante dos ollos abraiados dun labrego vello e dun neno que aquel da estreara uns zoquios novos. Foi s un pequeno intre de repouso. Non baixou ningn viaxeiro. Case ningn abicou. Subiron moi apresa nun coche de terceira das mulleres atrancadas de cestos, mis torpes canto mis espavorecidas polo apremo. O tren pareca sufri-la impertinencia das moitas cortesas cando se est apurado.E fuxiu de novo, cheo de indiferencia como para non se lembrar mis do pobre apeadeiro podrecido. O neto fala moito. Como corra o tren! E non levaba cabalos! E haba un neno coma el que abicara pola fiestria. Un neno ben vestido, de cara fina, que tia nos ollos esa expresin dos ricos nenos das cidades, que andan en tren e viven en casas moi altas. Aquel neno non se asombraba de ir en tren. Que secreta finura haba naquela indiferencia! E tamn a unha seorita cunha tea livi como as que fan as araas, cubrindo a face... Unha tea morada.O vello fala pouco. Vai satisfeito pero un tanto tristeiro. Naquel mundo que lostregara un intre diante del, abesullaba moitas cousas endexamais presentidas al nas altas toxeiras. Haba mis mundos que o seu. Mundos embruxados, ledos e tentadores. Mais el, xa, malpocado...

De speto o rapacio dixo:

Eu, cando medre, tamn hei de andar en tren.

As engurras do vello teceron unha sombra tristura. O rexo carro de bois volva rinchando, xemendo e dando tombos para a aldea de nome bravo e silvestre perdida entre calados cumios.

25

null230414.67