17
FRANÇOIS RABELAIS (1483/1493- 1553)

Rabelais

  • Upload
    rcms9

  • View
    395

  • Download
    2

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Rabelais

FRANÇOIS RABELAIS (1483/1493-1553)

Page 2: Rabelais

 La Devinière, SEUILLY

Page 3: Rabelais

No verán de 1532 aparecía impreso en Lyon un libro titulado: Grandes et inestimables crónicas do grande e enorme xigante Gargantúa.

Coa finalidade de axudar ao rei Artús, Merlín procrea por encantamento a dous xigantes, Grandgousier e Gargamelle, dos cales nace Gargantúa.•Parodia dos libros de cabalerías.•O anónimo autor, popularesco, inhábil no tramado da narración, non carece de divertida e burlesca imaxinación.

Page 4: Rabelais

Este libro constitúe o punto de partida da invención dunha das obras máis considerables das letras francesas:o Gargantúa e Pantagruel de François Rabelais, empezado a publicar poucos meses despois, no outono do mesmo 1532.

Page 5: Rabelais

François Rabelais (nado na Turena 1483/1493 -morto en

1553) • Recibiu unha sólida educación literaria e

filosófica. • Colgou os hábitos de franciscano e

estudou medicina en Montpellier.• En plena loita relixiosa e nos momentos

máis agudos da intolerancia francesa, Rabelais tivo a fiabilidade de ir publicando os seus libros sen que lle producisen complicacións serias.

Page 6: Rabelais

• Gargantúa e Pantagruel constitúe un conxunto de cinco libros.

• Foron impresos entre 1532 e 1564 (o último postumamente).

• Rubricados con títulos de burlesca altisonancia como: “Os horribles e espantosos feitos e proezas do famosísimo Pantagruel, rei dos Dipsodas, fillo do gran xigante Gargantúa”.

Page 7: Rabelais

• Dos cinco libros o primeiro vai dedicado a Gargantúa, fillo de Grandgousier e de Gargamelle, xenealogía tomada do libro anónimo ao que se fixo mención.

• O mozo Gargantúa é educado segundo a pedagoxía escolástica, o que permite a Rabelais facer unha terrible e divertida sátira dos métodos educativos medievais.

• Coa axuda dun frade, Gargantúa salva ao seu propio país, que fora invadido polo veciño rei Picrochole («bilis aceda»), e Grandgousier premia ao frade coa abadía de Théléme, na que viven en común mozos de ambos os sexos sometidos a unha única regra: «Fai o que queiras».

No entréis aquí hipócritas, santurrones,Viejos impostores, rollizos fingidores,Gazmoños, bobos, más que lo eran los godos[…]Vuestras ganancias están en el patíbulo.Id por ahí a rebuznar; aquí no se hace ningún exceso,[…]Trasgos, duendes, del poder servidores,Arteros, ladinos, más de temer que lobos…

Page 8: Rabelais

• No libro segundo empezan as aventuras de Pantagruel, fillo de Gargantúa, nado cando este conta catrocentos oitenta e catro anos.

• O neno revélase dunha voracidade prodixiosa e dunha lúcida intelixencia.

• Edúcase en varias universidades e en París coñece ao divertido Panurgo, «que sabía sesenta e tres maneiras para atopar diñeiro no momento de necesitalo, a máis honorable das cales era o latrocinio».

• Decátase de que o seu pai morreu e de que os dipsodas invadiron o seu país, e acode inmediatamente, acompañado de Panurgo, e derrota ao inimigo tras realizar incribles fazañas.

Page 9: Rabelais

• O terceiro libro está dedicado a pescudar se Panurgo fará ben ou non casando.

Diversas consultas feitas a magos, filósofos, médicos, teólogos e sibilas serven para trazar pintorescos cadros satíricos; finalmente Pantagruel decide emprender unha viaxe para consultar a Divina Botella.

Page 10: Rabelais

• Os libros cuarto e quinto están dedicados ás sorprendentes peripecias desta longa e divertida viaxe, cheo de intención e de transparentes sátiras: a illa dos chicanous (leguleyos), a dos papefigues (os protestantes), a dos papimantos(os católicos) e a rexida por Messire Gaster (o ventre). Na illa Sonante (sátira da curia romana) a sacerdotisa Bacbuc dálles a resposta da Divina Botella: Trinki (¡bebe!).

Page 11: Rabelais

¡Oh Botellamisteriosa!

Di en mi oídoesa bella

y prodigiosay venturosa

palabrita que te pidoDe ella mi corazón está colgado

en ese divinísimo licorque en tu divino vientre está guardado.

Baco, de mil batallas vencedor,de toda la verdad se ha enseñoreadoVino tan divino: con su complacencia

la mentira aleja, disipa el engaño,danos alegría, lo mismo que antañoa Noé la diste con tu sabia ciencia.

Canta ya la palabra celestialque debe componer mi vida rota:

canta, y de lo que guarda tu cristalte juro no verter nunca una gota.

¡Oh Botellamisteriosa!

Di en mi oídoesa bella

y prodigiosapalabrita que te pido.

Page 12: Rabelais

Concluida esta canción, Babuc echó no sé qué en la fuente; de pronto el agua comenzó a hervir con fuerza como hace la gran marmita de  Bourgeuil cuando  se despliegan  cruces y banderas junto a ella. Panurgo escuchaba con un oído en  silencio;  Babuc  estaba  arrodillada  junto  a  él,  cuando de la Botella sagrada salió un ruido tal como el que hace una flecha al salir de la ballesta, o como el que hacen las  abejas revoloteando sobre la carne de un ternero muerto y preparado según el arte y la invención de Aristeo, o  en el estío un fuerte chaparrón cayendo súbitamente. Entonces se oyó esta palabra: TRINC.—Por la virtud de Dios, está rota, o rajada, para no mentir —dijo Panurgo— así hablan las botellas cristalinas de mi país cuando estallan a causa del fuego.Babuc entonces se levantó y tomó dulcemente a Panurgo por el brazo, diciéndole:—Amigo, dad gracias a los cielos; la razón a ello os obliga; habéis obtenido prontamente la palabra de la diosa Botella, es decir, la palabra más regocijante, más divina y más cierta que jamás se haya oído desde el tiempo que llevo en el Ministerio de su sacratísimo Oráculo. Levantaos, vamos al capítulo en donde la glosa de esta bella palabra ha de ser interpretada.—Vamos, por Dios —dijo Panurgo—. Soy tan sabio como antes; alumbrad sobre este libro; volved a donde está el capítulo. Vayamos a esa alegre glosa

Page 13: Rabelais

• A fusión de realidade e fantasía, fai do Gargantúa e Pantagruel un libro único.

• As discusións filosóficas, os problemas relixiosos, educativos e científicos (sempre dentro do pensar da época) mestúranse coa máis esaxerada inverosimilitude.

Page 14: Rabelais

• O contraste do real co inesperado e absurdo non é a única forma de comicidade rabelesiana.

• O escritor, home cultísimo, ao día de canto se publica en Europa, sabe que aquela mesma cultura á que el pertence pode ser deformada esaxeradamente e provocar a hilaridade.:

• “Cza je vous prouve que me les doibvez bailler. Ego sic argumentor. Omnis clocha clochabilis in clocherio clochando clochans clochativo clochare facit clochabiliter clochantes. Parisius habet clochas. Ergo gluc”.

Page 15: Rabelais

• Toda a sociedade que o rodea vese humoristicamente deformada grazas ao constante xogo de enxeño, á observación aguda que resalta o ridículo, ao engolamento burlesco e á verborrea.

• A verborrea é en Rabelais unha arte insuperable. A súa linguaxe, extraordinariamente rica en matices, frases feitas, voces burlescas por el inventadas, parodias do discurso grave, constitúe a máis exuberante manifestación do francés antigo. “m´avoir ainsi

morrambouzezevenzegouzequoquemorguatasacbacquevezinemafrassé mon pauvre oeil”

“…palabras ben picantes, palabras sanguiñentas…, palabras horribles e outras bastantes desagradables de ver. As cales fundidas, xuntas ouvimos: hin, hin, ,hin his, ticque, torche, brebedin, brebedac, fr, frrr, frrr, bou, bou, bou, bou, bou, bou, traccc, trac (…) e non sei que otras palabras bárbaras (…). Logo ouvimos outras grosas, e facían un ruído ao desxearse, unhas como tambores e pífanos, outras como claríns e trompetas”.

Page 16: Rabelais

• A alegría de vivir -que no fondo constitúe a esencia e a fonte do xenio de Rabelais- dálle unha liberdade extrema, que lle permite burlarse de todo e recorrer ao máis baixo fondo léxico, que xamais ninguén ousara trasladar á escritura con tanta asiduidade e variedade, e ao regodeo no máis escatolóxico e obsceno.

Page 17: Rabelais

Los romeros así devorados evitaron lo mejor que pudieron las trituradoras de sus dientes y pensaban que los habían echado a alguna mazmorra de una cárcel y, cuando Gargantúa se bebió el gran trago, creyeron ahogarse en su boca, y el torrente de vino casi los arrastra al precipicio de su estómago; sin embargo, saltando con sus bordones, como hacen los miguelotes, se pusieron a salvo junto a los dientes. Mas, por desgracia, uno de ellos, tanteando con su bordón el país para saber si estaban a seguro, golpeó con violencia en el agujero de una muela picada, dando en el nervio de la mandíbula, lo que produjo a Gargantúa un fortísimo dolor, y se puso a gritar del daño que le hacía. Así que, para aliviar su mal, hizo traer su mondadientes y, saliendo hacia donde el nogal cornejero, os sacó, señores romeros, de vuestro escondite. Pues a uno lo enganchaba por las piernas, al otro por los hombros, al tercero por las alforjas, al cuarto por la faltriquera y al último por la faja, y al pobre diablo que le había herido con el bordón, lo agarró por la bragueta; pese a todo fue una gran suerte para él, porque le perforó un bulto chancroso que le martirizaba desde el tiempo en que pasaron Ancenis.