เอกสารประกอบการอบรมเชิงปฏิบัติการ

โครงการฝ�กอบรมหลักสูตรการจัดการเรียนรู�ภาษาไทยตามแนวทางพัฒนาการทางสมองตามโครงการพลิกโฉมโรงเรียน ป.๑ อ�านออก เขียนได� ใน ๑ ป�

จัดโดย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ

** เอกสารประกอบการวิจัยการจัดการเรียนรู� โปรดอย�าเผยแพร� และอ�างอิงหรือใช�ประโยชน�ทางการค�าใดๆ

โครงการพลิกโฉมโรงเรียน ป.๑ อ�านออก เขียนได� ใน ๑ ป�

ระดมพลัง...พลิกโฉมโรงเรียน

“มีจุดประสงค�ที่จะสร�างมหกรรมระดมพลัง ผู�ลงมือทำการเปลี่ยนแปลงโรงเรียนทุกฝ�าย เพื่อทำการปฏิรูป พลิกโฉมโรงเรียนใน ๑ ป� ให�นักเรียนอ�านออก เขียนได�”

School ChangeMaker Festival

“ระดมพลังพลิกโฉมโรงเรียน”=

ครูผู�สอนและผู�ปฏิบัติงานในโรงเรียน

หน�วยงานด�านการศึกษา

ผู�ปกครองและชุมชน

ผู�อำนวยการโรงเรียนเขตพื้นที่การศึกษาทั้งหมด

นักเรียนทุกคน

ใคร คือ ผู�พลิกโฉมโรงเรียน

Brain-based Learning

พลิกโฉมโรงเรียนด�วยแนวคิด...

BBLการจัดการเรียนรู�ที่สอดคล�องกับพัฒนาการทางสมอง

Brain-based Learning คืออะไร...... คือ ทฤษฎีเกี่ยวกับพัฒนาการของสมองมนุษย� โดยนำความรู�ใหม�ๆ ด�านประสาทวิทยาศาสตร� (neuroscience) มาประยุกต�ใช�ในการสอน และการปรับเปลี่ยนตัวแปรต�างๆ ในโรงเรียน เพื่อให�เอื้อต�อการพัฒนาของสมองนักเรียน

ความก�าวหน�าทางวิทยาศาสตร� ทำให�มนุษย�รู�จักสมองมากข้ึน

ที่มา :http://2.bp.blogspot.com

การศึกษาสมองของเด็ก

ที่มา : http://www.cnnh.org ที่มา : http://neurogadget.com

ที่มา : www.npr.org http://1.bp.blogspot.com

ที่มา : https://www.facebook.com/video.php?v=848377148540602

ในสมองกำลังทำอะไรอยู� ?

ที่มา : www.inside-the-brain.com

เกิดอะไรข้ึนกับสมองที่เล�นเกม ?

ที่มา :http://www.geeknative.com/26408/does-gaming-mess-with-your-head-the-neurology-infographic/

1.สมองจะประมวลผลข�อมูลเร็วข้ึน

2.สมองสามารถเรียนรู�เร่ืองราวต�างๆ มากมายมหาศาลจากคอมพิวเตอร�

3.เด็กจะรู�จักจังหวะ ระยะ และมิติมากข้ึน

4.มีความพร�อมในการเรียนสูง

1. เด็กไม�ชอบสิ่งที่น�าเบื่อ และช�ากว�าความเร็วของสมอง

2. เด็กจะคุ�นเคยกับความรุนแรง และมีแนวโน�มชอบความรุนแรง โดยไม�รู�ว�าผิด

3. เด็กมีแนวโน�มจะกลายเป�นคนก�าวร�าว

และทนสิ่งที่ไม�ถูกใจไม�ได�

เซลสมองมีถึง 100,000 ล�านเซล

มีหน�าที่

“เรียน คิด จำ”

เซลสมองงอกงาม

เดนไดรต�

รับข�อมูลแอกซอน

ส�งข�อมูล

ตัวเซล

15,000 จุดเช่ือมต�อ

ที่มา : https://www.youtube.com/watch?v=VNNsN9IJkws

การเช่ือมโยงวงจรในสมองของนักเรียน

ที่มาภาพ http://www.dailymail.co.uk

สมองเด็กปกติ สมองเด็กท่ีถูกทอดท้ิง

คอร�ทิซอลสารแห�งความเครียด

(Cortisol)

คอร�ทิซอล (Cortisol)ถ�ามีคอร�ทิซอลมากในสมอง

เรียนรู�ความรู�ใหม�ได�ยาก

สมองตื้อตัน

กระวนกระวาย จำอะไรไม�ได�

กุญแจสำคัญ

สมองจะสั่งให�ร�างกาย

ผลิตคอร�ทิซอลข้ึน เมื่อ

สมองเครียด

ในสภาวะกดดัน มีป�ญหา

ท่ีหาทางออกไม�ได� จิตใจ

เศร�า เครียด ระดับ

คอร�ทิซอลจะเพิ่มข้ึน

ที่มา : https://www.youtube.com/watch?v=rVwFkcOZHJw

เม่ือสมองเครียด

“สำเนียง เสียงสัตว�”ตัวอย�างกิจกรรมกระตุ�นเซลสมอง

∏“√ªí≠≠“ “¬∏“√·Ààߧ«“¡§‘¥ ‡¢Á¡∑‘»∑“ߪí≠≠“

 ”‡π’¬ß‡ ’¬ß —µ«å æ√摉≈ ‡≈‘»«‘™“

π° ‡Õã¬ π° °√– ®‘∫‡´Áß ·´à ®‘Í∫ ®‘Í∫

π° °√– ®‘∫ √âÕß ‡æ≈ß

∏“√ªí≠≠

“  ”‡π’¬ß‡ ’¬ß —µ«å

40 ∫“∑

ISBN 974-87735-5-8 ”‡π’¬ß‡ ’¬ß —µ«å

√“§“ 40 ∫“∑

∏“√ªí≠≠“

4

‰°à ‡Õ㬠‰°à™Ÿ §Õ ¢—⌦ ‰ª‡Õâ° Õ’Î ‡Õâ° ‡Õâ°

5

Ÿ° ‡Õ㬠Ÿ° ‰°àæ÷Ëß ÕÕ° ®“° ‰¢à Ÿ° ‰°à °ÿä° °ÿä°

6

‡ªì¥ ‡Õ㬠‡ªì¥� àß ‡�’¬ß Õ÷ß ‡ÕÁ¥‡ªì¥ ⇤âÕß °ä“� °ä“�

7

À¡“ ‡Õ㬠À¡“‡ÀÁ� §� ‡¥‘� ¡“À¡“ ‡Àà“ ‚Œàß ‚Œàß

8

À¡Ÿ ‡Õ㬠À¡Ÿ‡°“– §Õ° ¬�↵ ¥ŸÀ¡Ÿ ⇤ âÕß ÕŸä¥ ÕŸä¥

9

·¡« ‡Õ㬠·¡« àß ‡ ’¬ß ‡À¡’¬« ‡À¡’¬«‡⌃’ˬ« ‰⌦à ®—⇣ À✏Ÿ

10

À�Ÿ ‡Õ㬠À�Ÿ™Õ� ·Õ� „� ⇥ŸÀ�Ÿ ⇥âÕß ®’Í¥ ®’Í¥

1.เคลื่อนไหวประกอบบทคล�องจอง

2.นักเรียนอ�านเองจากหนังสือ ตามคุณครู

3.เล�นเกมตบการ�ด

4.อ�านเองจากหนังสือ

เอกสารประกอบการอบรมเชิงปฏิบัติการ

โครงการฝ�กอบรมหลักสูตรการจัดการเรียนรู�ภาษาไทยตามแนวทางพัฒนาการทางสมองตามโครงการพลิกโฉมโรงเรียน ป.๑ อ�านออก เขียนได� ใน ๑ ป�

จัดโดย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ

** เอกสารประกอบการวิจัยการจัดการเรียนรู� โปรดอย�าเผยแพร� และอ�างอิงหรือใช�ประโยชน�ทางการค�าใดๆ

พลิกโฉมโรงเรียนป.๑ อ�านออก เขียนได� ใน ๑ ป�ตามแนวทางพัฒนาการทางสมอง

กุญแจ 5 ดอกเพื่อพลิกโฉมโรงเรียน

กุญแจ 5 ดอก...เพื่อพลิกโฉมโรงเรียน

2345

1 สนามเด็กเล�นห�องเรียนเปลี่ยนสมองพลิกกระบวนการเรียนรู�หนังสือเรียนและใบงานสื่อและนวัตกรรมการเรียนรู�

1 สนามเด็กเล�น

ทำไมต�องสนาม ?

สมองใหญ�คิด จำ และใช�เหตุผล

สมองน�อยเคลื่อนไหวและสมดุลท�าทาง

ช�วยเพิ่มการทำงานของสารสื่อประสาท ทำให�การเรียนรู�ดีข้ึน

ช�วยเพิ่มจำนวนเส�นเลือดฝอยในสมอง

กระตุ�นสมองส�วนที่บันทึกความจำ คือ ฮิปโปแคมป�ส ทำให�จดจำได�ดี

ช�วยลดระดับคอร�ทิโซล (Cortisol) หรือสารแห�งความเครียด

ช�วยให�สมองสร�างสารเซโรโทนิน ที่มีบทบาทต�อการจดจำ

การทำงานของสารสื่อประสาท

เพิ่มเส�นเลือดฝอยในสมอง

ไฮโปทาลามัสปรับสมดุลพลังงานในร�างกาย

อะมิกดาลาความชอบ ความอยากภาวะคับขัน อันตราย

ฮิปโปแคมป�สเก็บความจำ

ทาลามัสจุดควบคุมการผ�านของสัญญาณข�อมูล

วงจรอารมณ� (The Limbic System)

คอร�ทิซอลสารแห�งความเครียด

(Cortisol)

คอร�ทิซอล (Cortisol)ถ�ามีคอร�ทิซอลมากในสมอง

เรียนรู�ความรู�ใหม�ได�ยาก

สมองตื้อตัน

กระวนกระวาย จำอะไรไม�ได�

กุญแจสำคัญ

สมองจะสั่งให�ร�างกายผลิตคอร�ทิซอลข้ึน เมื่อสมองเครียด

ในสภาวะกดดัน มีป�ญหาท่ีหาทางออกไม�ได� จิตใจเศร�า

เครียด ระดับคอร�ทิซอลจะเพิ่มข้ึน

เซโรโทนิน

สารแห�งความกระฉับกระเฉง

(Serotonin)

เซโรโทนิน (Serotonin)ถ�ามีเซโรโทนินในสมองปกติ

กระฉับกระเฉงความรู�สึกอยากกินเร่ือยๆ จะลดลง

ถ�ามีเซโรโทนินในสมองน�อยไป

ซึมเศร�า หมดอาลัยตายอยากชอบนอน พฤติกรรมกินอาหารเพ่ิมข้ึนก�าวร�าว

ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

ขณะเรียนควรกระตุ�นให�ร�างกายเคลื่อนไหว เพื่อให�ระดับ

เซโรโทนินปกติ นักเรียนกระฉับกระเฉง เรียนรู�ดีข้ึน

กุญแจสำคัญ

โรงเรียนปากคลองกุ�ม จ.สุพรรณบุรี

เคล็ดลับปรับสนามPlayground Tips

แปลนสนามเด็กเล�นรอบสนามฟุตบอล

1.มีฐานการเคลื่อนไหวที่หลากหลายประกอบด�วยเคร่ืองเล�นสนามที่หลากหลายแบบ ที่ต�องใช�

ร�างกายเคลื่อนไหวทุกส�วน

1 สนามเด็กเล�น

1 สนามเด็กเล�น

2.เด็กได�เคลื่อนไหว 20 นาทีต�อวันระยะเวลาในการเล�น นับว�าเป�นหัวใจสำคัญของการออกแบบ

สนาม ฐานการเคลื่อนไหวต�องให�เด็กได�เคลื่อนไหวต�อเน่ือง

1 สนามเด็กเล�น

3.มีคุณครูคอยดูแลความปลอดภัยคุณครูควรดูแลในขณะนักเรียนเล�นสนาม โดยเฉพาะฐานที่มี

ความเสี่ยงทำให�เกิดอันตราย

1 สนามเด็กเล�น4.ตรวจเช็คความปลอดภัยของสนาม อย�างสม่ำเสมอคุณครูควรตรวจดูวัตถุแปลกปลอม

หรือสัตว�ที่จะมาอาศัย อันจะทำ

ให�เกิดอันตราย ตรวจสอบความ

แข็งแรงของฐานอย�างสม่ำเสมอ

1 สนามเด็กเล�นสร�างสนามอย�างไร...1.เลือกแปลนสนาม

2.จัดหาวัสดุอุปกรณ�

3.ขอความร�วมมือจากชุมชน

1 สนามเด็กเล�นสีสันบนสนามPlayground Paint

1 สนามเด็กเล�นสนามอนุบาลPlayground for kids1.บ�อน้ำตื้น 2.กระบะทราย

โรงเรียนบ�านแม�แสะ จ.เชียงใหม�

โรงเรียนบ�านต�นโชค จ.เชียงใหม�

โรงเรียนบ�านพรหมเจริญ จ.ศรีสะเกษ

โรงเรียนบ�านโนนโก จ.ขอนแก�น

โรงเรียนในจังหวัดราชบุรี

โรงเรียนแห�งหน่ึงในภาคใต�

สนามเด็กเล�นโรงเรียนต�างประเทศ

2 ห�องเรียนเปล่ียนสมอง

ห�องเรียนที่ไม�กระตุ�นการเรียนรู�

โรงเรียนวัดสวนแตง จ.สุพรรณบุรี

ทำอะไรก�อนดี.....

2 ห�องเรียนเปล่ียนสมอง1.เตรียมปรับห�องเรียนใหม�โรงเรียนควรจัดให�มีวันทำความสะอาดคร้ังใหญ�

“Big Cleaning Day” ให�ทุกคนมีส�วนร�วมในการทำ

ความสะอาดโรงเรียน

2 ห�องเรียนเปล่ียนสมอง2.ปรับสีผนังห�องเรียนห�องเรียนควรมีสีสันกระตุ�นสมอง จำเป�นต�องเปลี่ยนสีให�

สอดคล�องกับยุคสมัย

2 ห�องเรียนเปล่ียนสมอง3.ปรับปรุงโต�ะเรียนและเก�าอี้โต�ะเรียนและเก�าอี้ ควรปรับปรุงให�มีสีสัน

ใช�สีโทนอ�อน กระตุ�นให�สมองเป�ด พร�อม

เรียนรู�

โต�ะเก�าอี้ของนักเรียนควรอยู�ในสภาพที่ใช�งานได�

ทาสีใหม�เมื่อชำรุดหรือเก�าเกินไปด�านบนของโต�ะและเก�าอี้รองพื้นด�วยสีขาว แล�วทาทับด�วยสีโทนอ�อน เพื่อป�องกันการหลุดลอก และยืดอายุการใช�งาน

ที่พักเท�าโต�ะนักเรียนควรมีที่พักเท�า เพื่อลดความเครียดขณะน่ังเรียน

ขาโต�ะและเก�าอี้ใช�สีขาวทาบริเวณขาโต�ะและเก�าอี้ ส�วนพนักพิงใช�สีเดียวกับที่น่ัง

2 ห�องเรียนเปล่ียนสมอง4.จัดให�มี “มุมอ�าน”(reading corner)

ในห�องเรียนเพื่อจัดวางหนังสือที่น�าสนใจ

สร�างนิสัยรักการอ�าน และ

ครูสามารถใช�จัดกิจกรรม

การอ�านได�เพิ่มเติมให�

นักเรียนได�ง�าย

2 ห�องเรียนเปล่ียนสมอง5.จัดให�มีบอร�ดความรู�ในห�องเรียนคุณครูต�องใช�บอร�ดในการนำเสนอความรู�ใหม�ๆ และติด

ผลงานของนักเรียน

2 ห�องเรียนเปล่ียนสมอง5.จัดให�มีบอร�ดความรู�ในห�องเรียน

ห�องเรียนเปล่ียนสมอง26.จัดแสดงผลงานนักเรียนเป�นประจำการติดผลงานนักเรียน เพื่อกระตุ�นการเรียนรู�ของนักเรียน

ห�องเรียนเปล่ียนสมอง26.มีการใช�ชาร�ตในการเรียนการสอน

โรงเรียนบ�านกกปลาซิวนาโด� จ.สกลนคร

โรงเรียนบ�านโคกก�อง จ.สกลนคร

โรงเรียนบ�านเวียงฝาง จ.เชียงใหม�

โรงเรียนบ�านซ�อง จ.กาญจนบุรี

โรงเรียนประถมฐานบินกำแพงแสน จ.นครปฐม

โรงเรียนบ�านเจียรพัฒนา อ.เขาสมิง จ.ตราด

3 พลิกกระบวนการเรียนรู�

พลิกโฉมกระบวนการเรียนรู�

ด�วยทฤษฎี BBL

เอกสารประกอบการอบรมเชิงปฏิบัติการ

โครงการฝ�กอบรมหลักสูตรการจัดการเรียนรู�ภาษาไทยตามแนวทางพัฒนาการทางสมองตามโครงการพลิกโฉมโรงเรียน ป.1 อ�านออก เขียนได� ใน 1 ป�

จัดโดย สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน (สพฐ.) กระทรวงศึกษาธิการ

** เอกสารประกอบการวิจัยการจัดการเรียนรู� โปรดอย�าเผยแพร� และอ�างอิงหรือใช�ประโยชน�ทางการค�าใดๆ

สอนโดยใช� บทกลอน บทเพลง และจังหวะ อย�างสม่ำเสมอ เพื่อกระตุ�นการทำงานของสมองซีกขวา อันเป�นกุญแจสำคัญไปสู�การพัฒนาสมอง1

ทฤษฎ ีBBL

ซ � าย

ขวา สมอ

งซีก

สมอ

งซีก

ซ � าย

สมอ

งซีก

จำแนกรายละเอียด

ใช�เหตุผล

เรียนรู�ภาษา

คิดคำนวณ

1234

ขวา สมอ

งซีกจังหวะ ทำนอง บทเพลง

จินตนาการ

มิติสัมพันธ�

ความรู�สึกโดยรวม

123

4

ชื่อกิจกรรม

อ�านได� สะกดเป�น

อุปกรณ�1.ชาร�ตบทกลอน “หนูไผ� กะ หนูขำ”2.กระดานเคลื่อนที่3.ไม�ช้ีกระดาน4.แก�วสำหรับเคาะจังหวะ5.บัตรตัวอักษร6.เอกสารชุดที่ 1 อ�านได�สะกดเป�น

ข้ันที่ 1 : เคลื่อนไหวประกอบบทเพลง

1.1 เคลื่อนไหวประกอบกลอน “หนูไผ� กะ หนูขำ”

1.2 ใช�ท�าเคลื่อนไหว 3 ท�า ได�แก�

1. ใช�แก�วเคาะโต�ะเป�นรูปสามเหลี่ยม

2. ใช�แก�วเคาะโต�ะ เคาะมือ สลับกันไป

3. แบมือซ�ายออกมาด�านข�าง ใช�แก�วเคาะโต�ะ เคาะมือซ�าย เคาะโต�ะ แล�วเคาะบนมือเพื่อนด�านขวา

1 2

3

ข้ันที่ 2 : สอนอ�านจากชาร�ต

2.1 ติดชาร�ตบนกระดานเคลื่อนที่

2.2 นักเรียนท�อง ครูช้ีชาร�ตตามบนกระดาน

นักเรียนอ�านเอง

นักเรียนช้ีอ�านเองจากหนังสือ

ข้ันที่ 3 : สอนอ�านสะกดคำจากบัตรตัวอักษร

3.1 ติดบัตรพยัญชนะบนกระดาน

เคลื่อนที่

3.2 คุณครูช้ีอ�าน และสอนการอ�านแบบ

แจกลูกสะกดคำ

ทำแบบฝ�กหัด

เขียนหมายเลขแต�ละบรรทัด

นักเรียนเขียน

หมายเลขหน�าบรรทัด

เพื่อให�ง�ายในการอ�าน

ครูอ�านให�ฟ�ง นักเรียนอ�านตาม

ไถไฟไซไกไขไง

ไปไทไฝไชไตไอ

ไถนากำไลทำไมลำไย

มะไฟอะไรไวไวกำไรไชโย

ฤๅ ษี ตา ไฟ

ฤๅ ษี มี คา ถา ดี

อะ อิ อุ อะ อิ อุ

พา ยุ มา ไว ไว

ทำ ไม พา ยุ มา

พา ยุ พา ชะ นี มา

มะไฟกำไลไถนาไชโย

ได�อะไรจากกิจกรรมน้ี...1.นักเรียนเคลื่อนไหวร�างกายตลอดเวลา และมีส�วนร�วมตลอดกิจกรรม

2.การสอนเป�นข้ันตอน ทำให�สมองทำงานง�าย เรียนรู�เน้ือหาได�ดีข้ึน

3.การใช�บทกลอน ช�วยให�สมองจดจำได�ดีข้ึน

สมดุลภาษา(Balanced Literacy)

อ�านเป�นคำ + อ�านสะกด=

ตัวอย�างการสอน สระ เ ื อ

ตัวอย�างการสอน สระ เเ ะ

ตัวอย�างการสอน สระ เ าะ

ตำแหน�งของข�อมูล(Location theory)

นำเน้ือหาที่จะสอนมาดัดแปลงส�วนใดส�วนหน่ึงให�เป�นเกมหรือกิจกรรมที่สนุก เพื่อกระตุ�นการหลั่งของสารโดปามีน (สารแห�งความสุข)

2ทฤษฎ ีBBL

โดปามีนสารแห�งความสุข

(Dopamine)

โดปามีน (Dopamine)ถ�ามีโดปามีนในสมองเพียงพอ

1. มีสมาธิ ควบคุมตัวเองได�ดี

2. กระตือรือร�น สนใจมุ�งมั่น

3. อยากรู� อยากลองสิ่งใหม�

กุญแจสำคัญ

1.ต�องมีกิจกรรมที่สมองมีความสุขและพึงพอใจ

2.จัดประสบการณ�ที่เหมาะสมกับเด็ก ให�สมองได�ทำในสิ่งที่ยากกว�า

ระดับเล็กน�อย ท�าทายจนเด็กสามารถทำได�

ถ�ามีโดปามีนในสมองน�อยเกินไป

1.ขาดสมาธิ ไม�อยู�น่ิง

2.อาการเป�นมากถึงข้ันสมาธิสั้น

ชื่อกิจกรรม

ฝ�กแต�งประโยค

อุปกรณ�1.ถ�วยพลาสติกกลุ�มละ 14 ใบ (1 กลุ�ม 3 คน)

2.กรรไกร3.เมจิกสีน้ำเงิน และแดง4.เอกสารชุดที่ 2 ฝ�กแต�งประโยค

ข้ันที่ 1 : เคลื่อนไหวประกอบบทเพลง

เคลื่อนไหวประกอบบทเพลง “ประโยคสามส�วน”

จังหวะที่ 1 จังหวะที่ 2

ข้ันที่ 2 : เตรียมลงมือเรียนรู�

เขียนคำต�อไปน้ีบนใบงานด�วยปากกา สีน้ำเงิน

มา มี ตา ใน

นก งู กิน ตี

ขาย เป�ด แม� ทำไม

ตัดใส�ถ�วย ไม�ต�องทากาว

ข้ันที่ 3 : นักเรียนลงมือใช�สื่อและใบงาน

เลือกถ�วย 2 ใบ นำคำมารวมกันให� ได� ใจความ

เลือกถ�วย 3 ใบ นำคำมารวมกันให� ได� ใจความ

เพิ่มคำใหม� “อย�า” “ไม�” ลงในถ�วย

เลือกถ�วย 4 ใบข้ึนไป นำคำมารวมกันให� ได� ใจความ

นำคำออกจากถ�วย เก็บถ�วยไว� ใช�สอนหัวข�อต�อไป

ทำใบงาน

ถ�วยพลาสติกแถวละ 300 ใบราคา 80 บาท !!

ได�อะไรจากกิจกรรมน้ี...1.เด็กสนุกสนาน มีส�วนร�วมในกิจกรรม2.พฤติกรรมเด็กเปลี่ยน สนใจการเรียนรู�3.เด็กทุกคนได�ลงมือทำ สัมผัสสื่อและเรียนรู�ด�วยตนเอง

4.ฝ�กเขียนซ้ำๆ หลายครั้ง เป�นการลำดับความคิดจากง�ายไปหายาก

สร�างน่ังร�าน (scaffolding) เพื่อให�สมองเรียนรู�ทีละข้ัน จนกว�าจะถึงเป�าหมาย 3

ทฤษฎ ีBBL

ชื่อกิจกรรม ฝ�กจับประเด็นจากเรื่องที่อ�าน

อุปกรณ�1.ปากาเน�นคำ (ปากกาไฮไลท�)2.สีเมจิก3. เอกสารชุดที่ 3 ฝ�กจับประเด็นจากเรื่องที่อ�าน

ข้ันตอนกิจกรรม

1.เขียนหมายเลขหน�าย�อหน�า

2.ครูอ�านเรื่องให�ฟ�งจนจบ นักเรียนไม�อ�านตาม

3.ครูอ�านคำถาม นักเรียนไฮไลท�คำตอบ

4.ตอบคำถาม

ได�อะไรจากกิจกรรมน้ี...1.เน้ือหาถูกทำให�สั้นลง แบ�งเป�นย�อหน�า และในแต�ละย�อหน�า ก็ทำให�เหลือเฉพาะบางคำ ทำให�การเรียนรู�ง�ายลง

2.การไฮไลต�บังคับให�นักเรียน มีสมาธิในขณะอ�าน จดจ�ออยู�กับเน้ือหาแต�ละส�วน ทำให�จดจำได�แม�นยำ และเข�าใจเรื่อง

นำ Graphic Organizerมาใช�ในกระบวนการเรียนรู� เพื่อให�สมองเรียนรู�ง�ายลง ไม�แบกภาระหนักโดยไม�จำเป�น

4ทฤษฎ ีBBL

ชื่อกิจกรรม การใช� Graphic Organizer

อุปกรณ�1.สีเมจิก2.เอกสารชุดที่ 4 การใช� Graphic Organizer

คือ กลุ�มพยัญชนะที่ประกอบอยู�ท�ายคำหรือพยางค�ใน

แม� ก กา ทำให�เสียงของคำแตกต�างกันตามพยัญชนะ

ที่นำมาประกอบ

มาตราตัวสะกด

แม�กก เช�น แยก โยก ดอก ดัก เด็ก ลูก ปาก

ข้ันนำเสนอความรู�

แม�กด เช�น พัด แดด เขียด ขูด เห็ด รอด เกิด

แม�กบ เช�น คาบ ทึบ สูบ เย็บ แอบ หอบ เรียบ

ข้ันลงมือปฏิบัติ และสรุปความรู�

นักเรียนเขียนหัวข�อ “มาตราตัวสะกด”

ข้ันลงมือปฏิบัติ และสรุปความรู�

เขียน “แม�กก” “แม�กด” “แม�กบ” ลงใน

ช�องว�าง

ข้ันลงมือปฏิบัติ และสรุปความรู�

เขียนคำแยกลงในตารางแต�ละช�อง

ให�ถูกต�อง

1 2

156 76 259 1,690

59 10 2,500

600 25 4,400 485

390 43 3,000 750

5,740 14 6,850

ข้ันนำเสนอความรู�

ข้ันลงมือปฏิบัติ และสรุปความรู�

นักเรียนเขียนหัวข�อ “จำนวน”

ข้ันลงมือปฏิบัติ และสรุปความรู�

เขียน “จำนวนสิบ” “จำนวนร�อย”

“จำนวนพัน” ลงในช�องว�าง

ข้ันลงมือปฏิบัติ และสรุปความรู�

เขียนตัวเลข แยกลงในตารางแต�ละช�อง

ให�ถูกต�อง

ข้ันลงมือปฏิบัติ และสรุปความรู�

ตัวอย�าง GO ต�างๆ

มีแมว

10 ตัว

มีหมา

34 ตัว

มีสัตว�ทั้ง

หมดกี่ตัว

?

10 + 34 =

?

รวม

มีสัตว� 44 ตัว

10 + 3444

คำสำคัญ

Graphic Organizerกราฟ�ก ออแกไนเซอร�

เคร่ืองมือช�วยคิด (thinking tool)

Organizerตัวช�วยในการจัดข�อมูลให�เป�นระบบ

Graphicรูปภาพ ภาพวาด รูปเรขาคณิต

Graphic Organizer (GO)รูปภาพชนิดต�างๆ ที่ช�วยจัดข�อมูลให�เป�นระบบ

และช�วยในการคิดระดับสูง

เลือกสรรส่ือกระตุ�นการคิด (Thinking Tools) เข�ามาใช�ในกิจกรรมการเรียนและการฝ�ก เพื่อกระตุ�นให�สมองเกิดความรู�สึกแปลกใหม� (novelty)

5ทฤษฎ ีBBL

ไฮโปทาลามัสปรับสมดุลพลังงานในร�างกาย

อะมิกดาลาความชอบ ความอยากภาวะคับขัน อันตราย

ฮิปโปแคมป�สเก็บความจำ

ทาลามัสจุดควบคุมการผ�านของสัญญาณข�อมูล

วงจรอารมณ� (The Limbic System)

ชื่อกิจกรรม

จับคู�คำคล�องจอง

อุปกรณ�1.ช�อน - ส�อม 10 คู� (กลุ�มละ 3 คน)2.สีเมจิก3.สก็อตเทป4.กรรไกร5.เอกสารชุดที่ 5 จับคู�คำคล�องจอง

นักเรียนตัดคำที่อยู�ในช�อง “A” ติดลงบน

ช�อน โดยใช�สก็อตเทป

ข้ันลงมือปฏิบัติ

นักเรียนตัดคำที่อยู�ในช�อง “B” ติดลงบน

ส�อม โดยใช�สก็อตเทป

ข้ันลงมือปฏิบัติ

ข้ันเรียนรู�

นักเรียนจับคู�คำคล�องจอง

ข้ันสรุปความรู�

ช�อนส�อมถุงละ 100 คู�ราคา 100 บาท !!

Learning Resource Corner สื่อและนวัตกรรมการเรียนรู�

ไม� ไอศกรีมสอนภาษา

ถ�วยประสมคำ

แผงไข� ห นำ

ช�อนส�อมสอนการันต�

จานกระดาษ สิบสองเดือน

แก�วมากกว�า น�อยกว�า

ลูกเต�าแต�งประโยค

Learning Resource Center LRC

คือ ตู�ที่มีช้ันบรรจุ

จัดเก็บอุปกรณ�และ

สื่อการสอนที่พร�อม

ใช� จัดเตรียม

อุปกรณ�เหล�าน้ีล�วง

หน�า เป�นรายป� หรือ

เทอมละ 1 คร้ัง

ช่ือวัสดุ ราคา (บาท)

แก�วกรวย 200 ใบ 40

แก�วกระดาษ 80 ใบ 30

แก�วพลาสติกใส 50 ใบ 20

แก�วพลาสติกขาว 50 ใบ 20

ลูกบอลพลาสติก 100 ลูก 130

ไข�พลาสติก 100 ลูก 280

ช่ือวัสดุ ราคา (บาท)

ช�อน - ส�อม 100 คู� 100

จานกระดาษ 100 ใบ 60

ไม�ไอศกรีม 100 อัน 20

ตัวหนีบไม� 36 ตัว 30

หลอดดูด 400 อัน 40

ถ�วยน้ำจิ้ม 300 ใบ 80

ตัวอย�างอุปกรณ�ในตู�สื่อ

850-

Learning Resource Center

** ที่เหลือไม�ได�ระบุในรายการได�แก� สีเมจิก ปากกาไฮไลท� ดินสอสี บัตรภาพบัตรคำ กระดาษสี ซึ่งโรงเรียนอาจจัดหาเอง

โรงเรียนวัดหนองโรง จ.นครสวรรค��

โรงเรียนชุมชนบ�านโพนสว�างดอนโมง จ.ขอนแก�น

4 หนังสือเรียนและใบงาน

4 หนังสือเรียนและใบงาน1.หนังสือแบบฝ�กหัด BBL

1.1 ออกแบบรูปเล�ม ขนาดตัวหนังสือ เลือกเน้ือหาและความยากง�าย เหมาะสม สอดคล�องกับวัย

เร่ืองราวในหนังสือต�องน�าสนใจ ใกล�ชิด

กับชีวิตเด็กหรือเป�นเร่ืองที่น�าตื่นเต�น

มีการออกแบบแบบฝ�กหลายประเภทเพื่อพัฒนาเด็ก และ

เช่ือมโยงข้ึนสู�การคิดระดับสูง (higher order thinking)

4 หนังสือเรียนและใบงาน1.2 มีภาพประกอบมากพอ และ เหมาะสมกับเน้ือหา

หนังสือควรมีภาพประกอบในสัดส�วนที่มาก

พอที่จะช�วยสื่อความหมาย ให�เด็กเข�าใจ

คำศัพท� และเน้ือเร่ืองได�

1.3 แบบฝ�กหัดไม�น�าเบื่อ ท�าทายให� นักเรียนอยากรู� อยากลอง อยากทำ

ต�องออกแบบน�าสนใจ คล�ายเกม แบ�ง

กิจกรรมเป�นข้ันเป�นตอน ให�เด็กก�าวไปทีละ

ข้ัน จนสามารถทำได�สำเร็จในที่สุด

4 หนังสือเรียนและใบงาน1.4 วิธีนำเสนอช�วยช้ีนำให�การเรียนรู�ใน หัวข�อน้ันๆ เกิดข้ึนได�ง�าย

มีการออกแบบอย�างเป�นข้ันเป�นตอน

จากง�ายไปยาก ช�วยสร�างความเข�าใจ

1.5 นำเสนอความรู�โดยให�ความสำคัญ กับภาพและใช� Graphic Organizers เพื่อสร�าง (construct) ความรู�ได�ง�าย

ควรมีการนำเสนอข�อมูลในรูปแบบตาราง

กรอบสี่เหลี่ยม ไม�ถ�ายทอดความรู�โดยเขียน

บรรยายอย�างเดียว

4 หนังสือเรียนและใบงาน2.หนังสืออ�านเพิ่มเติม

2.1 ประเภทอ�านเพิ่มเติมที่เหมาะสมกับวัย

ควรเลือกหนังสือที่สอดคล�องกับพัฒนาการของแต�ละช�วงวัย

4 หนังสือเรียนและใบงาน2.2 ประเภทอ�านเพิ่มเติมที่ไม�เหมาะสมกับวัยเด็ก

4 หนังสือเรียนและใบงาน3.ใบงาน BBL 3.1 ออกแบบใบงานเป�นข้ันตอน

Step-by-stepออกแบบโดยเร่ิมจากง�ายไปหายาก สร�าง

กรอบคิด (guidelines) เป�นข้ันเป�นตอน วิธีน้ี

ช�วยให�เด็กทำโจทย�ที่ยากได�สำเร็จ

3.2 ใช�อุปกรณ�เข�าช�วย Worksheet Kits

3.2.1 ข�อมูลที่เคลื่อนที่ได�

3.2.2 ออกแบบให�เป�นเกม

3.2.3 ใช�ของใกล�ตัวที่นักเรียนสนใจหรือชอบ

4 หนังสือเรียนและใบงาน3.3 ใช� Graphic Organizers ช�วยจัดระบบความคิดและข�อมูล

3.2.1 Picture Organizer 3.2.2 3-D Organizer 3.2.3 ใช�ตาราง

5 ส่ือและนวัตกรรมการเรียนรู�

Learning Resource Corner LRC

อารมณ�ตื่นเต�น ภาวะตื่นตัว (Arousal) นำเสนอด�วยข�อมูลที่แปลกใหม� (Novelty) ข�อมูลมีความเข�มข�น จัดจ�าน (Intensity) ข�อมูลที่เรียนรู�มีความหมายต�อสมอง (Meaning)

เน�นให�มีการเคลื่อนไหว (Movement)

สรุปหลักการสอนแบบ BBL

MANIM

ช่ือวัสดุ ราคา

(บาท)ช�อนส�อม 100 คู� 100

ถ�วยพลาสติก 300 ใบ 80

แก�วเน้ือทราย ใบละ 5

ปากกาเน�นคำ 20

สีเมจิก แท�งละ 6

กรรไกร อันละ 10

สก็อตเทป อันละ 20

FacebookBBL Brain-based Learning Thailand

วิธีดาวน�โหลดเอกสาร ใบงาน1

2 3

ศึกษาข�อมูลเพิ่มเติม

ศึกษาข�อมูลเพิ่มเติม