Upload
rob-le-pair
View
1.653
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Information Mapping: Effects of Text Features and Reader Characteristics on Performance and Appreciation
Citation preview
C I W – B e d r i j f s c o m m u n i c a t i e
Information Mapping:effecten van tekstkenmerken en gebruikerskenmerken op prestaties en waardering
Rob le Pair
2
Waarom onderzoek naar effecten van IMAP-methode?
Te weinig degelijk onderzoek om succes van de IMAP-methode zonder meer te accepteren (zie Horn, 1992)
Te weinig onderzoek om kansen op succes van de IMAP-methode op voorhand uit te sluiten
Op zoek naar omstandigheden waarin de IMAP-methode tot groter gebruiksgemak leidt of niet, en tot grotere tevredenheid stemt of niet
meer tekstsoorten meer inzicht in werking van verschillende elementen die samen 'de' IMAP-
methode vormen relatie met achtergrond van gebruikers
3
Adviesmemo
Traditionele structuur envormgeving
details
4
IMAP-structuur envormgeving
voorbeeld afkomstig van Information Mapping Nederland:
maptitel
bloklabels
bloklijnen
5
Aanleiding: eerder onderzoek
Eerste onderzoek naar de prestaties van de IMAP-methode:vergelijking tussen een traditioneel geschreven en vormgegeven tekst met een IMAP-variant van die tekst (in Document Design en in TvT)
Hoe effectief zijn de teksten? geen significante verschillen in aantal juiste antwoorden
Hoe efficiënt zijn de teksten? geen significante verschillen tussen de tekstvarianten in benodigde tijd
om juiste antwoorden te vinden
Hoe worden de teksten beoordeeld? de IMAP-presentatievorm niet positiever gewaardeerd dan de
oorspronkelijke tekst
(Jansen, Korzilius, Le Pair & Roest, 2002, 2003)
6
Aanleiding voor vervolgonderzoek
Tekstlengteoorspronkelijke DSM-tekst die met IMAP-variant daarvan werd vergeleken: 3 A4
zijn er wél positieve IMAP-effecten bij langere teksten?
IMAP-ervaringproefpersonen hadden nog niet eerder met IMAP-teksten gewerkt
leidt gewenning aan IMAP-vorm tot betere prestaties?
IMAP-vormkenmerken zijn specifieke vormkenmerken verantwoordelijk voor betere prestaties met
de IMAP-methode?
Gebruikerskenmerken verschillen in talige achtergrond (herkomst Nederlands of immigrant)
(naar aanleiding van Grebow & Horn, n.d.)
7
Drie onderzoeken
Onderzoek 1 (De Graaf & Jansen, 2003) invloed van
tekstlengte ervaring met IMAP
Onderzoek 2 (Van Gerdingen & Korzilius 2003) invloed van specifieke IMAP-vormkenmerken
Onderzoek 3 (Visser & Jansen, 2003) invloed van gebruikerskenmerken
8
Onderzoek 1: tekstlengte en ervaring met IMAP
Design:
Taken Informatie opzoeken
effectiviteit: aantal juiste antwoorden efficiëntie: benodigde tijd voor beantwoorden van vragen
waardering geven (rapportcijfer toekennen) Proefpersonen: scholieren, 6VWO
Tekst A: folder over 'Taal- en cultuurstudies'
Tekst B: folder over prestatiebeurs van Informatie Beheer Groep (IBG)
tijdstip 1 tijdstip 2 (na twee dagen)
groep 1(N=29)
Tekst A [trad.] 6 A4 Tekst B [IMAP] 14 A4
groep 2
(N=27)
Tekst A [IMAP] 6 A4 Tekst B [IMAP] 14 A4
onderzoek 1: tekstlengte en ervaring met IMAP
9
Resultaten: IMAP versus 'traditionele' tekst - effectiviteit en efficiëntie
IMAP-variant scoort significant beter ('is effectiever')
IMAP-variant werkt significant sneller ('is efficiënter')
origineel A(N=26)
IMAP A(N=27)
T-waarde Significant verschil?
Gemiddelde score
5.8SD=1.20
6.4SD=0.65
2.5 Ja (p<.05)
origineel A(N=26)
IMAP A(N27)
T-waarde Significant verschil
Gemiddeldetijd (min, sec)
20.2SD=3.92
14.0SD=3.51
5.9 Ja (p<.001)
onderzoek 1: tekstlengte en ervaring met IMAP
10
Resultaten: IMAP versus 'traditionele' tekst - waardering
IMAP-variant wordt significant beter gewaardeerd
origineel A(N=26)
IMAP A(N=27)
T-waarde Significant verschil?
Gemiddelde score
6.8SD=0.82
7.9SD=1.05
4.1 Ja (p<.001)
onderzoek 1: tekstlengte en ervaring met IMAP
11
Effect van ervaring met werken met IMAP-tekst op prestaties
Heeft de ervaring met IMAP-methode een effect op effectiviteit? efficiëntie? waardering?
Nee, op geen van de drie afhankelijke variabelen werden significante verschillen gevonden tussen
groep die werkte met IMAP-tekst B en tevoren met traditionele tekst A had gewerkt groep die werkte met IMAP-tekst B en tevoren met IMAP-tekst A had gewerkt
onderzoek 1: tekstlengte en ervaring met IMAP
12
Onderzoek 2: Invloed van IMAP-vormkenmerken: design
Taken effectiviteit: antwoorden geven op opzoekvragen efficiëntie: benodigde tijd voor beantwoorden van vragen vragen over waardering en voorkeuren voor layout-kenmerken
Proefpersonen: groep 1, 2, 3: medewerkers van HB&W (bouwbedrijf) en WSGO (Waterschap Goeree-
Overflakkee) groep A, B: studenten Letteren
Groep 1 (N=23) Groep 2 (N=22) Groep 3 (N=22)
bestaande tekst (3 A4)HB&W ('traditioneel')
IMAP-variant IMAP-structuur ontdaan van typische IMAP-vormkenmerken
onderzoek 2: IMAP en vormkenmerken
Groep A (N=23) Groep B (N=22)
bestaande tekst (4 A4)IB-groep ('traditioneel')
Tekst IB-groep 'traditioneel', typische IMAP-vormkenmerken toegevoegd
13
Tekstvarianten 1 en 2
onderzoek 2: IMAP en vormkenmerken
II
labeltekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst
label 2tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst
label 3tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst
2 tekstvariant ontdaan van typische IMAP-vormkenmerken
tekst in een kopje
tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst
tekst in een kopje
tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst
tekst in een kopje
tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst
tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst
tekst tekst
1 bestaande 'traditionele' tekst
14
Tekstvariant 3
II Titel
label 1 tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst
label 2 tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst
label 3 tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst teksttekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst tekst
3 traditionele tekst met typische IMAP-vormkenmerken
onderzoek 2: IMAP en vormkenmerken
15
Resultaten
Effectiviteit geen significante verschillen tussen de drie tekstvarianten
Efficiëntie de antwoorden op de vragen van beide IMAP-varianten werden significant sneller gevonden dan
bij de traditionele tekst geen verschil tussen de IMAP-variant en de IMAP-variant zonder typische IMAP-vormkenmerken
Waardering beide IMAP-varianten scoorden op alle onderdelen significant hoger geen verschil tussen de IMAP-variant en de IMAP-variant zonder typische IMAP-vormkenmerken
rapportcijfer leesbaarheid/begrijpelijkheid gestructureerdheid opzoekgemak layout
Groep 1 (23 ppn) Groep 2 (22 ppn) Groep 3 (22 ppn)
bestaande tekstHB&W
IMAP-variant IMAP-structuur ontdaan van typische IMAP-vormkenmerken
onderzoek 2: IMAP en vormkenmerken
16
Resultaten
Groep A (N=23) Groep 2 (N=22)
Tekst IB-groep 'traditioneel' Tekst IB-groep 'traditioneel', typische IMAP-vormkenmerken toegevoegd
Effectiviteit geen significant verschil tussen de twee tekstvarianten
Efficiëntie de antwoorden op de vragen in groep 2 werden significant sneller gevonden
Waardering de tekst in groep 2 scoorde op alle drie onderdelen significant hoger
rapportcijfer opzoekgemak layout
onderzoek 2: IMAP en vormkenmerken
17
Onderzoek 3: invloed van gebruikerskenmerken
Doel inzicht krijgen in effect van talige achtergrond van gebruikers op succes van
IMAP-methode gebruikers werken met een 'traditionele' tekst en met een IMAP-variant
daarvan beide tekstvarianten in het Nederlands
gebruikers, twee groepen: met Nederlands als moedertaal en Nederlandse ouders immigranten (mensen met ouders van wie minimaal één immigrant is)
voor wie Nederlands niet de moedertaal is
onderzoek 3: IMAP en gebruikerskenmerken
18
Design
Taken zowel met tekst A als met tekst B: productietaak uitvoeren informatie zoeken over twee specifieke onderwerpen totaalbeoordeling geven (rapportcijfer) over elke tekst waarmee gewerkt was
benodigde tijd werd geregistreerd
1
2
Tekst A: origineel en IMAP-variantTekst B: origineel en IMAP variant
N=76, verdeeld over vier groepenmet in elke groep
11 medewerkers van Nederlandse afkomst en 8 immigranten
IMAP-tekst A
+
oospronkelijke
tekst B
oospronkelijke
tekst B
+
IMAP-tekst A
IMAP-tekst B
+
oospronkelijke
tekst A
oospronkelijke
tekst A
+
IMAP-tekst B
onderzoek 3: IMAP en gebruikerskenmerken
19
Resultaten
geen interactie-effecten van tekstvariant (IMAP of traditioneel) en afkomst van proefpersonen
geen hoofdeffecten van tekstvariant
wel hoofdeffecten van afkomst van proefpersoon
medewerkers van Nederlandse afkomst scoorden significant beterdan allochtone medewerkers op effectiviteit en op efficiëntie
onderzoek 3: IMAP en gebruikerskenmerken
20
Conclusies Information Mapping onderzoek
IMAP-effecten
Exp. Effectiviteit Efficiëntie Waardering
tekstlengtevan originele tekst
1 6, 14 A4
2 3, 4 A4 3 1 A4
IMAP-vorm-kenmerken
2a2b
Weglating Toevoeging
IMAP-ervaring 1
afkomst gebruiker
3 NL is moedertaalNL is niet moedertaal
21
Wat leren ons deze drie onderzoeken? (1)
Tekstlengte De IMAP-methode leidde in vergelijking met traditioneel geredigeerde en
vormgegeven teksten tot positieve effecten bij langere teksten Meer onderzoek gewenst
Ervaring met gebruik van IMAP-vormgeving leidde niet tot effectverschillen
maar was 'twee dagen na eerste keer' voldoende?
Afhankelijke variabele 'effectiviteit' aantal goede antwoorden op opzoekvragen aantal juiste handelingen in productietaak juiste handelingen tijdens navigatie op een website
Meer onderzoek gewenst
22
Wat leren ons deze drie onderzoeken? (2)
Rol van specifieke IMAP vormgeving / layout
IMAP-vormgeving kán verantwoordelijk zijn voor toegenomen efficiëntie en waardering, maar
IMAP-variant zónder typische uiterlijke IMAP vormgeving / layout leidde eveneens tot hogere efficiëntie en waardering
Meer onderzoek naar specifieke rol van innerlijke tekststructuur en van uiterlijke vormgeving/layout is nodig om meer inzicht te verkrijgen
op dit moment onderzoek naar rol van tekststructuur
23
Wat leren ons deze drie onderzoeken? (3)
Gebruiksvriendelijkheid voor medewerkers die door hun talige achtergrond 'benadeeld' zijn
IMAP zorgde niet voor meer gebruiksgemak(en ook niet voor een minder gebruiksgemak)
meer onderzoek waarbij talige of culturele achtergrond een onafhankelijke variabele is, met gebruikmaking van langere teksten
Verschillen in culturele achtergrond onderzoek 'cultuurverschillen' in termen van voorkeuren voor
communicatiestijl: succint - elaborate (Mulac, Bradac and Gibbons, 2001) high context - low context (Hall & Hall, 1990)
24
Referenties
Jansen, C., Korzilius, H., Pair, R. le & Roest, M. (2003). Testing an Information Mapping® text: Does the method live up tothe expectations? Document Design 4(1), 48-59.
Pair, R. le, Jansen, C., Korzilius, H., Gerdingen, J. van, Graaf, S. de & Visser, R. (2006).Information Mapping: effecten van tekstkenmerken en lezerskenmerken opprestaties en waardering. In: B. Hendriks, H. Hoeken & P.J. Schellens (Red.),Studies in Taalbeheersing 2, (pp. 250-262). Assen: Van Gorcum.
Pair, R. le, Jansen, C., Korzilius, H., Gerdingen, J. van, Graaf, S. de & Visser, R. (2007). Information Mapping: Effects of Text Features and Reader characteristicson Performance and Appreciation. Information Design Journal 15(1), 69-83.